شور محرم در بازار تاریخی قبله تهران
از دیرباز با فرا رسیدن محرم بازار ری یکی از بازارهای تاریخی تهران رونق خاصی میگیرد و مغازهداران پرچمهایی را به نماد تجدید پیمان با امامحسین(ع) در دفاع از حق و عدالت بر سر در مغازهها میبندند.
بازار شهرری در شمال آرامگاه حضرت عبدالعظیم(ع) واقع و متشکل از دو راسته است که در محل تلاقی خود یک چهار سوق را تشکیل میدهد. این محل از قدیم یکی از مراکز فروش انواع کالاها بود که توسط بازرگانان از طریق جاده ابریشم وارد ری میشد و از نظر قدمت متعلق به صفویه (حدود ۵۰۰ سال پیش) است.
هرسال با نزدیک شدن به ایام سوگواری محرم، فروش وسایل عزاداری نیز در بازار آغاز میشود و شور و حال خاصی این محل را در بر میگیرد.
وقتی از میدان شهرری به سمت بازار قدیم حرکت میکنی، بیرقهای سیاه و پرچمهایی که با نام امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل (ع) مزین شده توجه هر بینندهای را به خود جلب میکند.
خرید و فروش لباس های مشکی بویژه پیراهن های مردانه با رنگ سیاه نیز در این بازار در این ایام رونق میگیرد؛ خبرنگار ایرنا همزمان با شروع ماه محرم گشتی در راسته های مختلف این بازار زده است.
ابتدای بازار مردی حدود ۵۰ ساله در حال فروش پیراهنهای مشکی بچگانه با طرح و شکلهای مختلف است و مادران به دنبال طرحی مناسب برای کودکان خود هستند.
فاطمه مادر کودک هشت ساله از علت خرید لباس مشکی برای فرزندش میگوید که میخواهد حرکت محرم و عزاداری فرزند سلاله پاک پیغمبر را از همان دوران به کودک خود بیاموزد.
حلیمه زن سالخوردهای نیز در اینباره میگوید: از کودکی به محض فرارسیدن ایام محرم لباس سیاه بر تن میکردیم و امروز هم برای خرید لباس مشکی همراه نوهام به باز آمدم.
از اولین مغازه حال و هوای محرم نمایان شده و علاوه بر فروش بیرقهای مختلف، طبل، سنج و دمام هم در مغازهها به چشم میخورد و مشتریان هر کدام طالب وسایلی هستند، بر حسب نیاز و درخواستشان به مغازهها سرک میزنند و قیمت اجناس مربوط به ایام محرم را میپرسند.
یکی پرچم و زنجیر برای هیات خود میخرد دیگری برای خرید دمام و طبل به بازار آمده است و حضور افراد زیاد برای خرید بیانگر موضوع واحدی است و آن اینکه؛ همه به عزای حسین میروند.
نوای نوحه در بازار
صدای نوحهخوانی توجه مرا به آن سوی بازار جلب و پیرمردی حدودا ۷۰ ساله را میبینم که همراه کاست و باند صوت، مدیحه سرایی میکند.
پیرمرد دستفروش سیدیهای روضه را در چرخک گذاشته و توی بازار به آهستگی حرکت میکند؛ سر تکان میدهد و پا به پای مداح میخواند. در این حین بعضی کنارش میایستند تا به نوحه گوش کنند و برخی هم از او سی دی های نوحه میخرند.
هر کس بر اساس سلیقه و علاقهاش نام مداحی را میآورد و اگر پیرمرد در بساط خود آن سیدی را داشت؛ با ذوق میفروشد.
سویی دیگر صدای گوشنواز مداحی از بلندگوهای آستان مقدس به گوش میرسد و شور محرم را دوچندان میکند.
همزمان با آغاز محرم، فروشگاههای عرضه محصولات فرهنگی نیز همراه با صدای مداحان شور خاصی را به بازار میدهند و نوای محرم با وجود این صنوف است که در بازارها طنین انداز میشود و بازار ری نیز خالی از این قاعده نیست.
انواع سیدیهای مداحی، روبند، مُهر، تسبیح و انگشتر در کنار کتابهای عاشورایی جلوهای خاص به بازار میدهند و توجه هر بینندهای را به خود جلب میکند تا علاوه بر یادآوری سنتها یاد مکتب و سنت ائمه نیز یادآوری شود.
در این بین غوغای کودکان برای خرید محصولات فرهنگی دیدنی است و هر کس با هر عقیدهای تمایل به خرید این محصولات برای کودکش دارد و لباس مشکی، سربند، طبل، زنجیر، سنج، عروسک، کتاب داستان، پازل و توزیع لباس شیرخوارگان حسینی از محصولاتی است که کودکان را گرداگرد جمع میکند.
اما نکته ای که جلب نظر می کند اینکه همه محصولات تولید داخل نیستند؛ محصولات وارداتی به صورت پررنگ و مشهود در بازار عرضه می شود.
یکی از فروشندگان عنوان کرد: پرچم، طبل و سنج و هر چیزی که در ایام محرم برای هیاتهای مذهبی و عزاداران مورد نیاز است باید ساخت و تولید داخل باشد، در صورتی که اینگونه نیست و بسیاری از این محصولات از چین وارد می شود، با این حال بسیاری از کالاهای ساخت داخل را در معرض دید قرار میدهیم.
محسنی فروشنده دیگر انواع پرچمهای مناسبتی ایام محرم میگوید: خرید کالای ایرانی علاوه بر حمایت از تولید داخلی موجب رونق و افزایش تولیدات داخلی میشود.
وی میگوید: برخی پرچمهایی که به نام قمر بنیهاشم و امام حسین(ع) و اسماء متبرک مزین شده، کار دست هنرمندان ایرانی است.
این فروشنده یادآور شد: خرید کالای ایرانی به خصوص پرچم و محصولات مورد نیاز ایام محرم راهکاری در توسعه و رونق کالای ایرانی و حمایت از هنرمندان و قشر کارگر است و در این روزها تمایل به خرید این محصولات بیشتر است.
با این حال فارغ از کیفیت و هویت تولیدات فرهنگی که داخلی یا وارداتی است، همزمان با ایام محرم شور و حال و هوای خاصی در بازار شهرری برپا شده و هر کس در مقام خریدار یا فروشنده ارادت خود را به امام حسین (ع) و یارانش نشان میدهد.
شهرری مرکز شهرستان ری در جنوب شهر تهران واقع شده است.