بخش فشافویه یا پشاپویه یکی از بخش های مهم شهرستان ری استان تهران است ،این بخش در واقع دره پهناوری است که آرادکوه و شهر حسن آباد از شمال و کوه مره از جنوب و کوه کورابلاغ از جنوب غربی آن را احاطه کرده است .
تقسیمات بخش فشافویه بشرح ذیل است :
- شهر حسن آباد
- روستاهایی با نام های : کُلین ، زیوان،خانلُق،آراد،محمد آباد،صفرآباد،کوشک،اشتهازان،خمارآباد،قنبرآباد،حصارآبادو انیس آباد
فشافویه درمنابع قدیمی
در دهخدا آمده : پشاپویه(فشافویه) نام بلوکی در شرق طهران است این بلوک از شمال محدود است به کوه سه پایه و حومه طهران و کن از مغرب به شهریار و از جنوب به دریاچه قم و کویر و از شرق به دشت ورامین {جغرافیای سیاسی کیهان ص 358}ناحیت فشافویه در اولی پایه دیه است .کوشک علی آباد و کیلین (ظاهراً کلین) و جرم و قوچ آغازمعظم قرای آنجاست {نرهه القلوب حمدا… مستوفی ص54}
و همچنین در ولایت نیشابوریه {ظاهراً فشافویه} و در شهریار پشته سرخی است در زیر آن پشته غاریست و در آن غار مثال پستانهای شتر آویخته است و قطرات آب می چکد و در اکثر اوقات آن غار از آن قطرات پر آب است و مردم معلول را مفید است و به تبرک و شفا به جای ها برند و مشهور است دلیل مفید بودن آن وجود امامزاده های آن نواحی است {نرهه القلوب ص 287 از تحفه الغرایب }
در سال 1310 خورشیدی طهران یکی از 27 ایالت ایران و پشاپویه یکی از 12 ولایت آن بود در سال 1355 خورشیدی شهرستان تهران 5 بخش داشت به نام های حومه ،رودبار قصران لواسانات ری و فشافویه و دارای سه شهر تهران ،اوشان فشم و میگون و فرحناز بود و جز استان مرکزی به شمار می آمد.
طبق آخرین اطلاعات آماری ثبت شده در سال 1395 بخش فشافویه دارای اطلاعات آماری به شرح ذیل است :
نام | کل جمعیت | تعداد خانوار | مرد | زن | توضیحات | |
حسن آباد | 55642 | 14678 | 30337 | 25305 | ||
حسن آباد | 2777 | 903 | 1699 | 1108 | ||
کنارگرد پایین | 266 | 73 | 140 | 126 | ||
ویجین پایین | 60 | 20 | 32 | 28 | ||
شمس آباد | 1464 | 246 | 935 | 529 | ||
قشلاق کهنه چشمه شور | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
حاجی آباد | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
عزیز آباد | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
قلعه محمد علی خان | 69 | 29 | 42 | 27 | ||
سلمان آباد | 15 | 5 | 8 | 7 | ||
قلعه نو فشافویه | 176 | 46 | 102 | 74 | ||
ویجین بالا | 717 | 180 | 404 | 313 | ||
بخش کلین | 8943 | 1459 | 6133 | 2810 | ||
ابراهیم آباد | 3530 | 808 | 1865 | 1665 | ||
زیوان | 964 | 251 | 492 | 472 | ||
کلین | 433 | 126 | 220 | 213 | ||
آراد | 91 | 28 | 40 | 51 | ||
اشتهازان | 0 | 0 | 0 | 0 | فاقد سکنه | |
انیس آباد | 0 | 0 | 0 | 0 | فاقد سکنه | |
حصار چوپان | 17 | 4 | 15 | 2 | ||
خانلق | 494 | 139 | 273 | 221 | ||
صفر آباد | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | فاقد سکنه |
قنبرآباد | 108 | 22 | 66 | 42 | ||
کوشک | 14 | 5 | 10 | 4 | ||
حسین آباد | 54 | 13 | 30 | 24 | ||
خمارآباد | 144 | 35 | 65 | 79 | ||
زلف آباد | 3031 | 10 | 3021 | 10 | ||
شریف آباد | 0 | 0 | 0 | 0 | خالی از سکنه | |
علی آباد موقوفه | 18 | 5 | 12 | 10 | ||
اسد آباد | 22 | 5 | 12 | 10 | ||
فشافویه | 43922 | 12316 | 22535 | 21387 | ||
محیط زیست
رود شور فشافویه
این رود از استان زنجان سرچشمه گرفته و پس از عبور از استان قزوین و جنوب غربی استان تهران و شهرستان زرندیه به شهرستان ری می رسد شاخه های اصلی این رود عبارت است از خر رود ،ابهر رود،کردان،سرود در شهرستان زرندیه
رود طولانی شور به جهت شمالغربی و جنوب شرقی شهرستان ری را طی کرده و از 6 کیلومتری جنوب حسن آباد به شوره زار شرق دریاچه حوض سلطان قم می ریزد- این رود در برخی از قسمت های شهرستان ری به موازات رود کرج با فاصله 10 کیلومتری روان است و با طی یک قوس بزرگ راستگرد از فشافویه خارج و به دهستان قمرود در شهرستان قم وارد می شود این رود دايمی و 420 کیلومتر طول دارد .
دریاچه فشافویه
دریاچه فشافویه دریاچه ای مصنوعی است که در بخش فشافویه شهرستان ری استان تهران قرار دارد این دریاچه در سال 1385 خورشیدی ساخته شده و حدود 7 هکتار مساحت دارد .در سال 1387 خورشیدی امکاناتی برای تفریحات آبی به دریاچه فشافویه آورده شدو عملیات عمرانی جهت راه اندازی این دریاچه آغاز شد .
این دریاچه در زمان احداث قرار نبود دریاچه ای تفریحی گردشگری باشد ،اما آنهایی که از وجود آن اطلاع داشتند در روزهای تعطیل روانه این دریاچه شدند حتی در سال 1386برخی از مردم با جت اسکی های شخصی در این دریاچه تفریح میکردند .
این اقبال مردمی باعث شد شرکت آب اسکی فشافویه تاسیس شود و امکاناتی برای تفریحات آبی در دریاچه فشافویه جانمایی و در اسفند سال 1387 این اتفاق افتادو عملیات عمرانی آن تا تابستان سال 1388 بطول انجامید.
در اردیبهشت ماه سال 1393 مسئولان از مرگ 2میلیون ماهی در دریاچه فشافویه خبر دادند که مشروح آن را اینجا می توانید مشاهده کنید (لینک خبر)که بعد از بررسی علت ورود فاضلاب آلوده شهری اعلام شد که به گفته رئيس سازمان محیط زیست از ابتدا پرورش ماهی در فشافویه با فاضلاب بوده و ماهی های تولیدی از سال 1386 در بازار فروخته می شده است .محیط زیست در گزارش مربوطه ورود فاضلاب خام شهرک واوان را علت مرگ ماهی ها اعلام کرد (خبر مربوطه)
فشافویه قطب اقتصادی صنعتی کشور
اگر بخواهیم در مورد اقتصاد در بخش فشافویه و فرصت های اقتصادی صحبت کنیم هزاران صفحه مطلب باید در این زمینه بنویسیم ولی در ذیل به شرح مهمترین فعالیت های اقتصادی و موقعیت ها و … اشاره خواهیم کرد.
شهرک صنعتی شمس آباد
شهرک صنعتی شمس آباد بزرگترین شهرک صنعتی ایران است که در این بخش با وسعتی بالغ بر 3 هزار هکتار بنا شده است .
موقعیت مکانی شهرک صنعتی شمس آباد در 45 کیلومتری اتوبان تهران-قم و در مجاورت شهر حسن آباد و در فاصله 5 کیلومتری از فرودگاه بین المللی امام خمینی و فاصله 8 کیلومتری از اولین ایستگاه راه آهن تهران می باشد .
پیشینه شهرک صنعتی شمس آباد
عملیات اجرایی شهرک صنعتی شمس آباد در سال 1372 با وسعتی بالغ بر ۳هزار هکتار به عنوان بزرگترین شهرک صنعتی ایران و خاورمیانه آغاز شد . در حال حاضر زمین های صنعتی این شهرک با 2300قرارداد منعقده واگذار شده است .
این شهرک در حال حاضر 1400 واحد صنفی فعال دارد و در طرح اولیه این شهرک دارای 950هکتار بافت صنعتی و در طرح توسعه 750 هکتار بافت صنعتی در نظر گرفته شده است .
طبق آمار سال 1392 خورشیدی 20 هزار نفر در این شهرک مشغول کار هستند و پیش بینی شده است با تکمیل بخش های دیگر این شهرک اشتغالزایی آن به 50 هزار نفر افزایش یابد .این ابر شهرک 240 هکتار فضای سبز دارد و طی برنامه ریزی ها و چشم اندازهای موجود قرار است این شهرک با مدیریت برنامه ریزی شده برای پسماندهای صنعتی به شهرک سبز تبدیل شود .
صنایع موجود
در این شهرک صنایعی از قبیل شیمیایی ،پلاستیک ،سلولوزی،دخانی،نساجی و پوشاک،غذایی و آشامیدنی ،برق و الکترونیک ،فلزی و ماشین سازی ،کانی غیر فلزی و… مشغول فعالیت هستند و صنایع فلزی و ماشین سازی بزرگترین سهم را در بین صنایع دارند .
تاریخ و ابنیه تاریخی فشافویه
فشافویه قدمتی بسیار کهن دارد و دقیقا مشخص نیست قدمت زندگی در این بخش به چه دوره ای از تاریخ تعلق دارد .طی عملیات های باستان شناسی در سال 1382 خورشیدی و بررسی 12 تپه تاریخی در 2 دهستان این بخش اطلاعات جالبی بدست آمد .
نام تپه |
دوره تاریخی |
تپه بزرگ انیس آباد | قرن ۶تا ۸ هجری قمری |
تپه کوچک انیس آباد | اواخر دوره تاریخی و اوایل دوره اسلامی |
تپه خانلق | اواخر دوره تاریخی و اوایل دوره اسلامی |
تپه خمار آباد | هزاره اول پیش از میلاد |
تپه شیخ | قرن ۵ تا ۶ هجری قمری |
تپه صادق آباد | هزاره سوم پیش از میلاد |
تپه ویجین | قرن ۵الی۶ هجری قمری |
امامزاده | اواخر دوره تاریخی و اوایل دوره اسلامی |
قلعه کامین | اواخر دوره تاریخی و اوایل دوره اسلامی |
تپه قشلاق | قرن ۵تا ۶ هجری قمری |
تپه محمد خانی | هزاره پنجم قبل از میلاد |
تپه معمورین | دوره پیش از تاریخ |
طی بررسی های بعمل آمده باستان شناسی به وسیله کارشناسان میراث فرهنگی آثاری مانند سفالینه های خاکستری و معماری در دل این تپه ها مدفون شده بود .
این بخش در حال تکمیل است چنانچه اطلاعاتی دارید از قسمت نظرات با ما در میان بگذارید .