برترین های ری |پدر قنات ایران استاد جواد صفی نژاد
در کارنامه مقطع کارشناسی ارشد «جواد صفی نژاد» نمره درس مردم شناسی«١٠» و نمره جمعیتشناسی «١٣» ثبت شده است. استاد صفینژاد هنوز این کارنامه را در کتابخانه اش نگه داشته و هر بار آن را به شاگردانش نشان میدهد، با خنده میگوید : «به این نمرهها توجه نکنید! » استاد صاحب عنوان «پدر قنات ایران» در دهه نهم زندگی پربارش مردمشناس و جمعیتشناسی قابل است.
زیرزمین، مجللترین قسمت خانه ساده و پاکیزه استاد «جواد صفی نژاد» است و گرانبهاترین وسایل او در زیرزمین نگهداری میشود. او زیرزمین را به کتابخانهای بزرگ و مجهز تبدیل کرده که انواع و اقسام کتابهای علمی، تاریخی، فلسفی، سیاسی، ادبی و… در آن یافت میشود. تعداد زیادی از این کتابها به قلم استاد نوشته شده و برای نگارش و تالیف آنها رنج و زحمات زیادی متحمل شده است. وقتی پرسشی ذهن «جواد صفی نژاد» را مشغول میکند، تا به پاسخ آن نرسد، آرام نمیگیرد. این ویژگی از کودکی همراه استاد بوده و اکنون که در دهه نهم زندگی پربارش به سر میبرد، بارزترین وجه شخصیت او به شمار میآید.
استاد برای پیدا کردن پرسشهایش راه دور و نزدیک و روش سخت و آسان نمیشناسد و برای شناختن شیوههای زندگی متفاوت ایرانیان، از نواحی عشایری کهگیلویه و بویراحمد تا بیابانهای کویری کاشان را زیر پا گذاشته است. حاصل این جستجوها نگارش دهها کتاب و مقاله علمی، پژوهشی است که در علوم تاریخ، جغرافیا، مردمشناسی، جمعیتشناسی و تاریخچه قناتهای ایران منابع مرجع به شمار میآیند. او برای پیدا کردن راز و رمز قناتهای پرآب و پرمعمای ایران روزهای بسیاری را در کویرهای داغ ایران گذرانده و «پدر قنات ایران» نام گرفته است. قدرشناسی و امانتداری از اصول فعالیتهای پژوهشی استاد صفینژاد است و همیشه تالیفات او به سپاس نامه و فهرست منابعی عریضوطویل ختم میشود. استاد بااخلاق و سپیدمو اگر شاگردان یا همکارانش به اندازه معرفی منبعی به او کمک کنند، با آوردن نامشان از آنها قدردانی میکند و اگر به اندازه خطی از منبعی استفاده کند، منبع را ذکر میکند تا رسم صداقت و امانتداری را تماموکمال به جا آورد. این فرزند سپیدموی ری در مجامع علمی داخلی و بینالمللی جایگاهی ممتاز دارد.
روزهای رونق نفرآباد
سالها پیش همسر مهربان صفینژاد از دنیا رفته و جای او در خانه استاد خالی است. صفینژاد پدر «کامیار» و «شهریار» وپدربزرگ٣نوه دوستداشتنی است که هیچ یک از آنها از طبع کنجکاو و جستجوگر استاد بیبهره نیستند، ولی «کیانا» بیشتر از «کیارش» و «سیاوش» به فعالیتها و تحقیقات پدربزرگ علاقهمند است.
استاد صفینژاد کودکی و نوجوانی خود را در محله نفرآباد شهر ری گذرانده است. او تعریف میکند : «نیاکانم از لرهای بختیاری بودند، ولی جدم در سال١٢٩٠به شهر ری آمد و پدر و پدربزرگم در ری متولد و بزرگ شدند. پدرم کربلایی محمداسماعیل در باغی اجارهای به سبزیکاری مشغول بود و من هم تا کلاس ششم در کنار تحصیل به او کمک میکردم. وقتی به دوران دبیرستان رسیدم دست و بال پدرم بازتر و یک باغش٢باغ شد. آن زمان نفرآباد دبیرستان نداشت و من تا سال سوم دبیرستان در سرچشمه عظیمیه شهر ری درس خواندم. لیسانس خود در رشته تاریخ و جغرافیا را سال١٣٣٦از دانشگاه تهران و مدرک فوقلیسانس خود را با پایاننامهای درباره اماکن مقدس شهر ری، از موسسه تحقیقات اجتماعی دریافت کردم. »استاد دلتنگ روزهای رونق و عزت محله نفرآباد است و آرزو دارد دوباره شور زندگی به محله کودکی او بازگردد.
برخی از تالیفات استاد صفینژاد :
• بنه (نظامهای زراعتی سنتی در ایران) برنده کتاب سال
• کاریز در ایران و شیوههای سنتی بهرهگیری از آن
• اماکن تاریخی ری
• ایل بهمئی
• اصول علم جغرافیا
• لرهای ایران
• طایفه سرلک شاخهای کهن از ایل بختیاری
• جهان نما (جغرافیای ایران و جهان)
• رافائیل فلوغون (با همکاری غلامرضا سحاب)