مدیران بزرگترین سازمانهای مالی و فینتک در اجلاس سالانهی فروم جهانی اقتصاد، به بررسی آیندهی فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال پرداختند.
سال ۲۰۱۸، سال سختی برای دنیای بلاکچین بود. شاید مهمترین اتفاق، این بود که تأثیر بالقوهی بلاکچین در تمامی کسبوکارها، به سوژهی مورد اشتیاق و البته اغراقآمیز سیلیکون ولی تبدیل شد. ارزش بیت کوین در سال گذشته حدود ۸۰ درصد کاهش یافت و وضعیت سایر سکههای دیجیتال هم بهتر از این نبود. بااینحال مبلغان داراییهای رمزنگاریشده، هنوز معتقد بودند که بلاکچین نسل آیندهی معماری نرمافزاری است و پلتفرمهای غیرمتمرکز و شفافی را پایهگذاری میکند.
به همین دلیل هم جای تعجب نبود که این هفته، بلاکچین موضوع بحث رهبران مالی جهان در اجلاس سالانهی مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس بود. گرچه مباحثات اخیر نسبت به سال قبل، از هیجان کمتری برخوردار بود.
صبح پنجشنبه، گروهی از رهبران فین تک جهان با استفانی مهتا سردبیر Fast Company، به گفتگو نشستند و طبیعتاً بلاکچین، سوژهی اول آنها بود. اما همهی این رهبران، افکار مشابهی دربارهی آیندهی این فناوری نداشتند.
طبق گزارشها، لورنت لی مال مدیرعامل PayU، با نگاهی مثبت و علاقهمند به فناوری بلاکچین نگاه میکرد. او معتقد بود که مفهوم کلی فناوری لجر توزیعشده (DLT)، راه را برای مفاهیم و عوامل بالقوهی دیگر باز میکند، به همین علت هم آنها روی بلاکچین سرمایهگذاری میکنند. کسبوکار PayU متعلق به شرکت رسانهای ناسپرس (Naspers) آفریقای جنوبی است که در چند سال اخیر، تحقیق و سرمایهگذاری روی استارتاپهای بلاکچین را آغاز کرده است.
لی مال همچنین به این نکته اشاره کرد که بانکها نیز در فرایندها و پردازشهای خود، از بلاکچین استفاده میکنند. بهعلاوه؛ از سال گذشته، خرید این سکهها برای مردم بسیار آسانتر شده است. وقتی این واقعیت را در نظر بگیریم که برخی سکههای دیجیتال پایدارتر، بیشتر با پول فیات در ارتباطند، متوجه میشویم که آینده، از آن ِاین تکنولوژی است.
یکی دیگر از اتفاقات سال گذشته، این بود که بلاکچین نخستین دورهی رشد و شاید معصومیت خود را پشت سر گذاشت. ما شاهد کلاهبرداریهایی بودیم که در قالب آیکو (ICO) رخ دادند. لی مال این موضوع را تصدیق کرد و به سایر حضار گفت:
شاید از هر ۱۰ عرضهی اولیهی سکه، نه مورد آن کلاهبرداری باشد. ولی دراینبین هنوز یک نفر هست که کار خود را درست انجام میدهد.
بااینحال به عقیدهی لی مال؛ در بازارهای نوظهوری که اقتصاد پرنوسانی دارند، ارزهای رمزنگاریشده میتوانند پایههای یک اقتصاد باثباتتر را بنا بگذارند. نباید فراموش کنیم که نوسانات ارزی در برخی از کشورها، بهمراتب بیشتر از فراز و نشیبهای بیت کوین است. او در پایان گفت:
درست است، ما به سمت نقطه یا حرکت میکنیم که مبادلات و ارزهای مبتنی بر بلاکچین، مستلزم وضع قوانین و مقررات مشخصی هستند. همین حالا هم این اتفاق در حال رخ دادن است.
اما گروه دیگری از شرکتکنندگان در جلسه، دیدگاه سختگیرانهتری نسبت به چشمانداز بلاکچین داشتند. حکمت ارسک، مدیرعامل و رئیس هیئتمدیره Western Union، صریحاً اذعان کرد که شاید بیتکوین، راه برای ثروتمند شدن بعضی از افراد باشد، اما به لحاظ اقتصادی فاقد ارزش است و ارزشی هم ایجاد نمیکند. ارسک معتقد بود که بهرغم انبوه گزارشها و مقالات مطبوعاتی، ارزهای دیجیتال فقط یک نیچ مارکت هستند: حدود ۲۰۰ هزار نفر از مردم از بیتکوین استفاده میکنند اما هفت میلیارد نفر دیگر میخواهند به خرید هرروزهی خود ادامه دهند.
آن کیرنز، معاون ارشد مسترکارت نیز عقاید مشابهی داشت. به عقیدهی او، «بیتکوین مثل یک کالا رفتار میکند و در حال حاضر، شرایط تبدیلشدن به یک ارز رایج را ندارد». بااینحال کیرنز نگاه منفی خود را بهکل فناوری تعمیم نداد، چراکه مسترکارت نیز در حال ساخت بلاکچین های خصوصی خود است. کیرنز در این خصوص گغت:
ما بلاکچین مسترکارت را با بعضی از بزرگترین بانکهای جهان آزمایش میکنیم.
گرچه بهاحتمالزیاد، دولتها و سازمانهای مالی بزرگ از برنامههایی نظیر بیت کوین استفاده نمیکنند، اما هنوز هم برنامههای دیگر بلاکچین، میتوانند ارزش این فناوری را ثابت کنند. بهعنوانمثال همانطور که کیرنز اشاره کرد، در صنایع دارویی، یک دفتر کل یا لجر شفاف که همهچیز را ثبت میکند، به مردم اطمینان خاطر میدهد که داروی درستی را دریافت کردهاند. کیرنز در پایان گفت که مثالهایی ازایندست، کارایی بلاکچین را در زمینههای ارزش و راستیآزمایی و تعیین هویت نشان میدهند، اما به این معنی نیست که رمز ارزها، گزینهی مناسبی برای جایگزینی با پول فعلی مردم باشند.
ممکن است نگاه منفی ارسک به فناوری ارزهای دیجیتال، ناشی از تجارب گذشتهی آنها باشد: پیشازاین شرکت Western Union، با مشارکت ارز دیجیتال ریپل، یک سیستم پرداختی بالقوه را تست کرده بود. ایدهی اصلی، دست یافتن به سیستمی بود که کارآمدتر از سیستم ۱۶۷ سالهی فعلی شرکت باشد. اما همانطور که اراک گفت، «ریپل هنوز به کارایی خاصی برای ما نداشته است.»
بااینحال هر سه رهبر و مدیر مذکور، فرصتها و امکانات فناوری بلاکچین را (باوجود مخالفت با ارزش بیتکوین)، تصدیق کردند. ارسک گفت:
ما در حال کار با این فناوری هستیم و چیزهای بیشتری یاد میگیریم.
کیرنز نکاه خوشبینانهتری داشت و گفت:
ما با یک گوی جادویی روبرو نیستیم، ولی این فناوری فوقالعاده مفید واقع میشود.