فوت‌و‌فن‌های زندگی دانشجویی و زندگی در خوابگاه
صدای پای پاییز که می‌رسد دانشجویان زیادی چمدان می‌بندند به قصد رفتن به شهری دیگر پی تحصیل علم. سفر این مسافران که شروع می‌شود، تجربه‌ها هم همپا آغاز می‌شود؛ تجربیات این سفر بعضی عام‌ترند و بعضی هم منحصر به فردند و هردوی اینها چنان گسترده‌اند که هیچ متنی توان برآمدن از عهده پرداختن به همه آن‌ها را ندارد.
این گزارش هم بی‌چنین ادعایی توصیه‌هایی دارد به نوسفران دانشجو که رعایت این توصیه‌ها از سوی نودانشجویان به آن‌ها کمک می‌کند تجربه بهتری از زندگی دانشجویی داشته باشند.
هاروارد در ایران شعبه‌ای ندارد
بسیاری از دانشجویان تازه‌وارد از دانشگاه انتظار‌های زیادی دارند؛ مثلا انتظارشان این است که سامانه انتخاب واحد بدون دردسر کار کند یا اینکه آموزش دانشکده‌شان جوابشان را بدهد و کارشان را راه بیندازد. خلاصه که فکر می‌کنند دانشگاهی که می‌روند شعبه ایران دانشگاه هاروارد است و لابد از سر همین خیال است که روز ثبت‌نام حسابی شادان و خندان هستند.
چنین انتظار‌هایی از دانشگاه وقتی با واقعیت روبه‌رو می‌شود، باعث سرخوردگی‌ها و ناامیدی‌های زیادی می‌شود. پس همان بهتر که از اول واقعیت را قبول و بعد برای بهترشدن آن تلاش کرد.
غذای مامان‌پز، خداحافظ… خداحافظ…
در خوابگاه دیگر خبری از غذا‌های خوشمزه و متنوع خانگی نیست. غذا‌های سلف دانشگاه همیشه باب میل نخواهد بود تا حدی که گاهی ناچارید یک وعده از خیر رزرو غذا بگذرید. تنوع غذا‌های سلف هم چندان زیاد نیست و از یک فهرست معدود پا را فراتر نخواهد گذاشت.
این باعث می‌شود این غذا‌ها خیلی زود تکراری شوند؛ سفارش غذا از بیرون هم که حسابی خرج روی دست‌تان می‌گذارد. در چنین موقعیتی، برگ برنده شما بلدبودن آشپزی است. سعی کنید درست‌کردن غذا‌های ساده را یاد بگیرید؛ اولویت را هم بگذارید پای یاد گرفتن غذا‌هایی که درست‌کردنشان وقت کمتری می‌برد.
وجود آدم‌هایی از فرهنگ‌های مختلف هم در خوابگاه به شما فرصت می‌دهد که غذا‌های محلی خود را با هم به اشتراک بگذارید، از تجربه خوردن غذا‌های جدید لذت ببرید و پختن غذا‌های محلی دیگران را هم یاد بگیرید.
آهسته‌تر خرج کن
وسوسه خرید برای دانشجویانی که از خانواده و بعضی محدودیت‌های آن دور شده‌اند، بسیار زیاد است. دیگر کسی نیست که به شما یادآوری کند ضرورتی برای خرید فلان‌چیز وجود ندارد؛ به‌خصوص وقتی گروهی دوستانه دور هم جمع می‌شوند خرج‌کردن‌ها هم بیشتر می‌شود. بی‌حساب خرج‌کردن خیلی زود شما را به دام خواهد انداخت و وقتی به‌خودتان می‌آیید، می‌بینید که کل پول یک ترم را در یک‌ماه خرج کرده‌اید.
قبل از هر خریدی به این سؤال پاسخ بدهید که چیزی که می‌خواهید بخرید واقعا چقدر ضروری است. به‌دنبال راه‌های کاهش هزینه‌ها بگردید و تخفیف‌های دانشجویی را دنبال کنید. در حساب دخل و خرج‌تان از هزینه‌های غیرمنتظره هم غافل نشوید. اگر هم می‌توانید بخشی از پول‌تان را برای چنین مواقعی پس‌انداز کنید.
رعایت نکات ایمنی
قرار گرفتن در شرایط آب‌وهوایی جدید یا تغییر رژیم غذایی و مواردی از این دست می‌تواند سلامتی دانشجو را به خطر بیندازد. خوابگاه یک محیط عمومی است و رعایت‌نکردن بهداشت احتمال بروز انواع بیماری را افزایش می‌دهد و بیماری‌های مسری هم به سرعت در این فضا منتقل می‌شوند.
شستن سریع ظرف‌های کثیف، حمام‌رفتن منظم و دوری از افرادی که بیماری مسری دارند از بدیهی‌ترین اصول برای پرهیز از بیماری است. اگر هم بیماری سراغتان را گرفت از خوددرمانی و استفاده سرخود دارو‌ها پرهیز کنید و به‌جای نسخه‌ای که هم‌اتاقی‌تان دارد می‌پیچد، سراغ نزدیک‌ترین پزشک بروید.
وقت مستقل‌شدن است
اگر قرعه ادامه تحصیل‌تان به نام شهر دیگری غیر از شهر خودتان افتاده است حتما سختی‌های زیادی را از جمله دوری از خانواده ناچارید تحمل کنید، اما این اتفاق یک فرصت خوب هم برای تمرین زندگی مستقل در اختیارتان قرار می‌دهد.
حالا وقت آن است که خودتان لباس‌ها و ظرف‌هایتان را بشویید، آشپزی کنید و تنهایی به کار‌هایی بپردازید که قبلا اعضای خانواده در انجام‌دادن آن‌ها کمک‌تان می‌کردند. تازه وقتی این کار‌ها را انجام می‌دهید، حسابی قدر زحمت‌هایی را که خانواده‌تان برایتان کشیده‌اند، می‌دانید. از این فرصت حسابی استفاده و سعی کنید از پس کار‌های خودتان بربیایید.
مدارا کنید
دانشگاه و خوابگاه پر از آدم‌هایی است که با ما متفاوتند. در کلاس درس و در خوابگاه با آدم‌هایی مواجه می‌شوید که هرکدام از یک فرهنگ و جغرافیا آمده‌اند و عقاید و رفتار‌هایی دارند که شاید چندان به مذاق‌تان خوش نیاید. شما قرار است چندسالی را در کنار این آدم‌ها زندگی کنید و اگر سر ستیز با هر چیز مخالف خودتان بردارید، زندگی را به‌خودتان سخت می‌کنید.
سعدی راست گفته که «بهشت صحبت یاران همدم است»، اما دانشگاه و خوابگاه متأسفانه بهشت نیستند (نگران نباشید! جهنم هم نیستند)؛ شما در این فضا‌ها بسیار بعید است که به کسانی بربخورید که تماما مطلوب باشند، پس باید یاد بگیرید با آدم‌های متفاوت مدارا کنید.
نپرسیدن عیب است
گاهی پیش می‌آید که دانشجویان ترم‌بالایی سؤال‌هایی را که تازه‌وارد‌ها دارند مسخره می‌کنند؛ برای همین تازه‌وارد‌ها قید پرسیدن را می‌زنند. یادتان باشد که همه آن ترم‌بالایی‌ها یک روز همین سؤال‌ها را داشته‌اند و شاید مسخره هم شده باشند.
اصلا شاید دارند تلافی همان مسخره‌شدن‌ها را سر شما در می‌آورند. با همه اینها، قرار گرفتن در یک محیط جدید شما را ناچار به پرسیدن می‌کند، چون اگر بخواهید همه‌چیز را خودتان پیش ببرید و از کسی سؤال نکنید، سختی‌های زیادی میزبان‌تان می‌شود و مدام دچار اشتباه خواهید شد. اگر آدرسی را بلد نیستید، اگر نمی‌توانید غذا رزرو کنید یا در امانت‌گرفتن کتاب به مشکل برخورده‌اید ۲ راه بیشتر ندارید: یا سؤال کنید یا دردسر‌های نپرسیدن را به جان بخرید.
امکانات دانشگاه را بشناسید
بعضی از دانشجویان آن‌قدر سر به زیر هستند که شاید در تمام مدت تحصیل‌شان اصلا روح‌شان هم از وجود بسیاری از امکانات باخبر نشود. فراموش نکنید که شما مدت زیادی در دانشگاه نیستید و تا چشم به هم بزنید، وقت خداحافظی با دانشگاه سر می‌رسد.
پس قبل از آنکه دیر شود از امکانات موجود، بهره لازم را ببرید. شناخت این امکانات جز با کنجکاوی ممکن نیست. به هر سمتی باید سرک بکشید و ببینید چه خبر است؛ از کتابخانه تا استخر دانشگاه را خوب بگردید، به کانون‌ها و انجمن‌ها سر بزنید و آن‌هایی را که با علایق‌تان سازگارتر هستند، انتخاب کنید.
مراقب سوءاستفاده کننده‌ها باشید
بعضی افراد، گروه‌ها و جناح‌ها از ذوق فعالیت‌های دانشجویان تازه‌وارد سوءاستفاده و از ناآگاهی آن‌ها به نفع خودشان بهره‌برداری می‌کنند. در این‌باره با احتیاط گام بردارید. بدون تحقیق به عضویت هر تشکل و انجمنی که حرف‌های خوب می‌زنند در نیایید و پای هر بیانیه‌ای را امضا نکنید. بسیاری از حرف‌های زیبا و جذاب پشت پرده‌هایی دارند که ما از آن‌ها آگاه نیستیم و می‌توانند عواقب خطرناکی برای ما داشته باشند.
نوع دیگر سوءاستفاده از دانشجو هم از سوی برخی مسئولان دانشگاه رخ می‌دهد. این سوءاستفاده به شکل‌های مختلفی ازجمله کارشکنی در کار دانشجو یا فراهم‌نکردن حقوق او رخ می‌دهد. برای مقابله با این نوع سوءاستفاده هر دانشجو باید از حقوق خود به‌صورت کامل خبردار باشد و آن‌ها را مطالبه کند.
اعتیاد با چاشنی فلسفه
دانشگاه یک محیط روشنفکرانه است و بحث و گفتگو زیاد در آن شکل می‌گیرد. عده‌ای در پوشش همین بحث‌ها و با مطرح کردن مسائل ظاهرا فلسفی سعی خواهند کرد شما را به کشیدن سیگار و مواد‌مخدر دیگر ترغیب کنند. یک راه دیگر برای ترغیب به استفاده از مواد‌مخدر هم بهانه‌کردن شب‌بیداری و افزایش تمرکز است.
هرنوع مواد‌مخدری هم این روز‌ها خیلی راحت قابل دسترسی است که از بین آن‌ها گل و متادون بین دانشجویان طرفداران بیشتری دارند. اگر دیگران ببینند که شما اهل رودربایستی یا خجالتی هستید فشار بیشتری به شما وارد می‌کنند.
حواستان را خوب جمع کنید و «نه» گفتن را خوب یاد بگیرید؛ نه‌گفتن مهارت مهمی است که در چنین مواردی به کارتان می‌آید. به عواقب اعتیاد فکر و با عاقبت‌اندیشی بی رودربایستی در مقابل هر وسوسه‌ای مقاومت کنید. این را هم بد نیست بدانید که کشیدن سیگار دلیل کافی برای روشنفکر بودن نیست.
سبک‌بار، اما مجهز باشید
برای زندگی در یک شهر دیگر شما به وسایل مختلفی نیاز خواهید داشت، اما در انتخاب این وسایل دقت زیادی لازم است. جابه‌جایی مکرر وسایل و فضای محدود اتاق خوابگاه اجازه نمی‌دهد هر وسیله‌ای را که دوست دارید با خودتان بردارید.
تا می‌توانید از برداشتن وسایل غیرضروری خودداری کنید. در کنار این، وسایل ضروری را جا نگذارید. تهیه یک فهرست از همه چیز‌های مورد نیاز به شما کمک می‌کند مجهزتر باشید. نمونه‌هایی از این فهرست‌ها را می‌توانید در اینترنت پیدا کنید، اما هیچ‌کدام آن‌ها آن‌قدر کامل نیستند که همه نیاز‌های شما را در بر‌بگیرند و فقط کمک می‌کنند که به کمک‌شان فهرست اختصاصی خودتان را تهیه کنید.
با فناوری دوست باشید
تلفن‌های همراه غیر از تلگرام و اینستاگرام قابلیت‌های دیگری هم دارند که بتوانید از آن‌ها در دوران دانشجویی استفاده کنید و این دوره از زندگی را با کیفیت بهتری بگذرانید. برنامه‌های مسیریاب، تاکسی‌های اینترنتی و راهنما‌های سرویس حمل‌ونقل عمومی نمونه‌هایی از این برنامه‌ها هستند.
غیراز اینها می‌توانید برنامه‌ها و سایت‌های تخصصی مرتبط با رشته‌تان را پیدا کنید. برنامه‌ریزی فعالیت‌های شخصی و درسی هم به مدد فناوری با تلفن‌های همراه هوشمند به سادگی قابل انجام است.
برنامه‌ریزی داشته باشید
زندگی بی‌برنامه مشقت‌های فراوانی به بار خواهد آورد و در عوض، داشتن برنامه، بهره‌وری را بیشتر می‌کند. سعی کنید به‌صورت روزانه و هفتگی برنامه‌ای برای خودتان تعیین کنید که در آن سهم همه فعالیت‌های روزمره‌تان درنظر گرفته شده باشد. با چنین برنامه‌ای می‌توانید کار‌هایی را که کرده و نکرده‌اید، ارزیابی کنید.
در اتاق‌های خوابگاه با صحبت‌های دوستانه و چیز‌هایی نظیر این، زمان می‌تواند به هدر برود. در سوی دیگر ماجرا، در خوابگاه و با رهایی از بسیاری از دغدغه‌های درون خانواده فرصت بسیار بیشتری برای فعالیت‌های مختلف فراهم می‌شود. مدیریت زمان و برنامه‌ریزی در این فضا از به بطالت‌گذشتن وقت و حسرت روز‌های بعد پیشگیری خواهد کرد.
در انتخاب دوست احتیاط کنید
با ورود به دانشگاه دوستی‌های تازه شکل می‌گیرد و این دوستی‌ها به نسبت دوران مدرسه قرار است که عمیق‌تر باشد. برای انتخاب این دوستان احتیاط جدی لازم است؛ چرا که این دوستی‌ها غالبا فراتر از دوستی‌های ساده‌اند و تعیین می‌کنند که چه بخوانید، چه بپوشید، چگونه حرف بزنید و….
اگر زرنگ باشید با کسانی دوست خواهید شد که از شما بهترند، چه در دانش و چه در منش. چنین دوستانی به ترقی شما کمک خواهند کرد. همان‌قدر که دوستان خوب سرمایه‌اند، دوستان بد آفت جان و مال هستند و می‌توانند آتش بزنند به جان بهترین روز‌های زندگی‌تان.
فراغت و استراحت
دوران دانشجویی که فقط نشستن در کلاس درس و خواندن کتاب‌های درسی نیست. برنامه‌ریزی برای گذراندن اوقات فراغت در کنار درس و دانشگاه هم مقوله بسیار مهمی است. برای آخر هفته‌ها و روز‌های تعطیل می‌توانید برنامه‌های متنوعی تدارک ببینید.
می‌توانید به گردش در شهر بپردازید یا به سینما بروید بعضی روز‌های هفته هم سینما نیم‌بهاست، می‌توانید تئاتر تماشا کنید یا در کنج یک کتابخانه رمان بخوانید. برای همه اینها هم راهنما‌های زیادی در اینترنت وجود دارد که با یک جست‌وجوی ساده می‌توانید به همه آن‌ها دسترسی داشته باشید.
وسوسه‌خرید
وسوسه خرید برای دانشجویانی که از خانواده و بعضی محدودیت‌های آن دور شده‌اند، بسیار زیاد است. دیگر کسی نیست که به شما یادآوری کند ضرورتی برای خرید فلان‌چیز وجود ندارد؛ به‌خصوص وقتی گروهی دوستانه دور هم جمع می‌شوند خرج‌کردن‌ها هم بیشتر می‌شود.
به‌دام نیفتید
دانشگاه یک محیط روشنفکرانه است و بحث و گفتگو زیاد در آن شکل می‌گیرد. عده‌ای در پوشش همین بحث‌ها و با مطرح کردن مسائل ظاهرا فلسفی سعی خواهند کرد شما را به کشیدن سیگار و مواد‌مخدر دیگر ترغیب کنند.
یک راه دیگر برای ترغیب به استفاده از مواد‌مخدر هم بهانه‌کردن شب‌بیداری و افزایش تمرکز است. هرنوع مواد‌مخدری هم این روز‌ها خیلی راحت قابل دسترسی است که از بین آن‌ها گل و متادون بین دانشجویان طرفداران بیشتری دارند.
