کرونا قلب را به بازی می‌گیرد؟

عکسی که از او گرفتند لکه انسدادی در سمت چپ مغزش را نشان می‌داد. آکسلی وقتی وضعیت سن و تست کووید ۱۹ بیمار را دریافت کرد، نفسش بند آمد: ۴۴ ساله، (پاسخ تست) مثبت.» این بخشی از آغاز گزارش مفصلی است که روزنامه واشنگتن‌پست در مورد سکته در بیماران ۳۰ و ۴۰ ساله مبتلا به کرونا چاپ کرده. به نوشته این روزنامه مردی که در ابتدا سخنش رفت، یکی از چندین بیمار از رده سنی ۳۰ و ۴۰ ساله‌ها بود که به دلیل سکته بستری شدند، اما نتیجه تست کرونای آن‌ها مثبت اعلام شده است. اینکه کووید ۱۹ بیشتر از هر بخشی خودش را در ریه و دستگاه تنفسی نشان می‌دهد جای تردید ندارد، اما حالا پزشکان و متخصصان علوم پزشکی به ویژه در امریکا مشغول مطالعه رابطه کرونا و احتمال بروز آن به شکل مشکلات قلبی هستند.

داستان با آکسلی شروع شد، متخصص مغز و اعصابی که داشت برای نخستین بار با یکی از عوارض به نظر او تازه کووید ۱۹ روبه‌رو می‌شد، اما ترسناک‌ترین بخش داستانی که او روایت کرده است مربوط می‌شود به آنچه در اتاق عمل و به هنگام تلاش برای رفع انسداد مغزی بیمار بر او گذشت، چیزی که تا آن روز در زندگی حرفه‌ای‌اش ندیده بود: «شکل مغز روی مانیتور‌ها معمولا به صورت یک توده در هم‌گوریده سیاه نمایش داده می‌شود، یا آن‌طور که او می‌گوید: «مثل یک مشت اسپاگتی» که تصویر نقشه رگ‌های خونی را در اختیار قرار می‌دهد. همان‌طور که او با ابزار شکل سوزنش سعی داشت لکه انسداد را بیرون بکشد، دید که لکه‌های جدید همانجا مقابل چشمش دوباره در اطراف همان محل شکل می‌گیرند. او به یاد دارد که همان لحظه به رییسش گفت: باورنکردنی است!»

گزارش‌های مربوط به سکته در جوانان یا میانسالان نه فقط از بیمارستان مونت ساینای که از بیمارستان‌هایی در سایر مناطقی که شیوع کرونا در آن‌ها بسیار گسترده بوده هم رسیده است. آن ابتدا یک گزارش از ووهان چین رسید که نشان از بستری شدن بیمارانی با تجربه سکته داشت که یا به شدت بیمار شده یا جان‌شان را از دست داده بودند، به نظر می‌رسید که این ارتباط بین سکته و کرونا ارتباط بسیار ظریفی است که چند نفر از پزشکان خیلی زبده توانسته‌اند آن را در قالب حدس و گمان بیان کنند، اما حالا موضوع آنقدر جدی به نظر می‌رسد که به گزارش واشنگتن‌پست سه مرکز بیمارستانی بزرگ در امریکا دارند روی انتشار داده‌های‌شان در مورد پدیده سکته کار می‌کنند. این پدیده البته چندان گسترده نیست و در هر یک از این بیمارستان‌ها تنها فقط چند ده نفر با این علایم وجود دارند، اما مطالعات می‌تواند واضح‌تر نشان دهد که کرونا با بدن انسان چه می‌کند.

به نظر می‌رسد که این دغدغه در نیویورک پررنگ‌تر بوده است، شهری که حالا به یکی از پایگاه‌های اصلی شیوع ویروس و به دنبال آن بیماری و مرگ هزاران نفر تبدیل شده است. در این شهر هم مانند سایر نقاط امریکا، آتش‌نشانی وظیفه انتقال اجساد از درون خانه‌ها را بر عهده دارد و در گزارش آمده است: «در دوران پیک بیماری، تعداد جسد‌هایی که بخش آتش‌نشانی شهر نیویورک از خانه‌ها خارج می‌کرد، چهار برابر شرایط عادی شده بود و برای همین بسیاری از پزشکان ابراز نگرانی کرده‌اند که ممکن است برخی از این افراد به خاطر سکته ناگهانی جان خود را از دست داده باشند.

اما از آنجایی که در آن زمان تنها روی چند نفر نمونه‌برداری انجام شده بود شاید هرگز واقعیت را ندانیم.» حالا یکی از سوالاتی که دانشمندان به دنبال آن هستند، این است که آیا این سکته‌ها نتیجه حمله مستقیم ویروس به رگ‌های خونی است یا نتیجه تلاش سیستم دفاعی بدن برای دفع ویروس.

ردپای مشکلات قلبی در میلان و ووهان

این سوالی است که چندی پیش یکی از پزشکان بیمارستان نیگواردا در میلان به آن پاسخ داده و احتمال مشکل قلبی به دلیل عملکرد سیستم دفاعی بدن را به میان آورده بود. این را هم ماه گذشته نشریه نیویورک‌تایمز منتشر کرده بود که در گزارشی دیگر به موضوع سکته در بیماران کرونا پرداخت. در این گزارش به پرونده یک بیمار ایتالیایی اشاره شده است که نشانه‌هایش مشابه با بیمار دیگری در بروکلین بود.

بر اساس مطالعه‌ای که به رهبری دکتر ژیبینگ لو در بیمارستان ژونگنان دانشگاه ووهان انجام شده، ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بستری شده در بیمارستان آثاری از آسیب قلبی هم نشان داده بودند. بسیاری از این بیماران حتی سابقه شناخته‌شده‌ای از مشکلات قلبی زمینه‌ای هم نداشتند، اما اغلب آن‌ها نوار قلب‌های غیرعادی داشتند و به علاوه سطح تروپونین (مجموعه‌ای از پروتئین‌هایی که اغلب در برخی بافت‌های ماهیچه‌ای وجود دارند) آن‌ها آنقدر بالا بود که در برخی موارد تنها در بیماران با حمله قلبی می‌توان یافت.

مطالعه ووهان نشان داد که خطر مرگ در این دسته از بیماران، چهار برابر بیشتر از بیماران کرونایی بدون درگیری‌های قلبی است. نیویورک‌تایمز نوشته است: «این مجله همچنین گزارشی را که پزشکان ایتالیایی در وصف یک زن ۵۳ ساله سابقا سالم نوشته‌اند به چاپ رسانده، زنی که دچار اختلالات میوکاردیت (التهاب عضلات قلب) شد. نوار قلب او هم غیرعادی بود، سطح تروپونین خونش بالا بود و تنها به خاطر شیوع بالای کرونا در ایتالیا پزشکان به این فکر افتادند که از او تست بگیرند و دریافتند که او هم آلوده به ویروس است.» دکتر انریکو آمیراتی، متخصص میوکاردی بیمارستان نیگواردا در میلان که در پرونده این زن بیمار به عنوان مشاور حضور داشت، گفته است که مشکلات قلبی بیمار به احتمال زیاد در نتیجه واکنش سیستم دفاعی بدن او به ویروس پدید آمده‌اند.

بیماری که در ابتدای گزارش واشنگتن‌پست آغازگر این داستان بود، پس از یک ماه از بستری شدن اولیه‌اش همچنان در بیمارستان است. آکسلی از پزشکان درمانگر او گفته است: «مهم‌ترین چیزی که مردم باید بدانند، این است که سکته‌های جدی کاملا قابل درمان هستند. پزشکان اغلب قادرند با بیرون کشیدن لکه انسداد یا کار گذاشتن استنت این گرفتگی رگ‌ها را برطرف کنند. اما این کار باید به سرعت انجام شود، به صورت ایده‌آل ظرف ۶ ساعت و این زمان نباید بیش از ۲۴ ساعت شود. پیامی که سعی می‌کنیم به گوش همه برسانیم، این است که اگر علایم سکته دارید، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.»