شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو، این نکات را در اولویت‌های خود قرار داده و اقدام به تولید خودرو‌هایی مدرن با طرح‌هایی نوین جهت پاک‌سازی محیط‌زیست و کاهش مصرف سوخت جهانی کرده اند. یکی از این اقدامات تولید خودرو‌های هیبریدی و برقی است.
مدت زمان زیادیست که کمپانی‌های مختلف در دنیا به دلیل کاهش آلودگی هوا و سر و صدای کمتر، شروع به ساخت این نوع خودروها کرده‌اند. قابل ذکر است این خودروها به دلیل نوع سوخت مناسب می‌توانند برای محیط زیست و دوست داران آن مناسب باشد.
خودرو‌های هیبریدی نوع دیگری از اتومبیل‌های کم سوخت هستند که جایگزین مناسبی برای نوع بنزینی آن به شمار می‌روند. این خودروها با استفاده از منابع مختلفی از جمله انرژی‌هایی همچون برق و انرژی خورشیدی، به جای سوخت بنزین برای حرکت تغذیه می‌کنند و آلودگی کمتری نسبت به خودرو‌های دیگر دارند.
حضور اولین خودروی برقی در بازار ایران
برخی اطلاعات نشان می‌دهند که به زودی اولین خودرو‌های برقی به ایران خواهند آمد تا سهمی از بازار خودروی ایران داشته باشند.
امروز دیگر تمام خودروسازان مطرح دنیا به سراغ تولید خودرو‌های برقی رفته اند. پس از عملکرد بی نظیر «تسلا» و جلب مشتریان زیاد برای محصولات این برند، باقی خودروسازان مطرح دنیا دریافتند که بازار آینده خودرو متکی به محصولات برقی خواهد بود. امروز برنامه بلند مدت بزرگ‌ترین خودروسازان دنیا نشان می‌دهد که دهه پیشِ رو، نقطه عطفی در تولید خودرو‌های نوین و برقی خواهد بود.
در حالی که، تمرکز تمام خودروسازان دنیا بر روی تولید این نوع خودروهاست، متأسفانه در ایران همچنان مسیر قدیمی تولید ادامه پیدا میکند. مسیری که خالی از نوآوری و با همان سبک قدیمی ادامه دارد. گرچه در ماه‌های اخیر رونمایی‌هایی را در خصوص خودرو‌های جدید «ایران خودرو» و «سایپا» دیده ایم، اما باید بپذیریم که صنعت خودروی ما در حال درجا زدن است چراکه هنوز محصولی برقی در سبد محصولات این دو خودروساز وجود ندارد.
شرایط اقتصادی کشور ما در سال‌های اخیر و وضع تحریم‌های ظالمانه باعث شده خودروسازی ما بعد از کشور فرانسه حالا شریک دیگری را برای تولید داشته باشد؛ چین کشوری است که با سرعت در صنعت خودرو پیش می‌رود و با وجود انتقاد‌های بسیار به سبک تولید چینی‌ها باید پذیرفت آن‌ها در حال پیشرفت هستند. به دلیل جمعیت زیاد این کشور و وجود آلودگی‌های محیطی، کشور چین از جمله کشور‌هایی بود که خیلی زود به فکر تولید خودرو‌های برقی افتاد. چین مدت هاست با توجه به قرارداد‌های همکاری مشترک در تولید خودرو‌های برقی به بلوغ خوبی رسیده و یکی از مهم‌ترین کمپانی‌ها در زمینه تولید باتری خودرو‌های برقی شرکت «بی وای دی» چین است.
با وجود این که مدتی قبل اطلاعاتی در مورد خودروی برقی تحت آزمایش «مپنا» منتشر شد، اما عملاً بحث تولید خودرو‌های برقی در ایران به صورت جدی دنبال نمی‌شود. برخی شنیده ها، اما حاکی از آن است که به زودی قطعات خودرو‌های چینی وارد ایران خواهد شد. این که این قطعات مربوط به کدام شرکت خودروساز در ایران است هنوز مشخص نیست، اما گفته شده که خودروساز مورد بحث شرایط تحویل خودرو‌هایی که پیش‌تر ثبت نام کرده را ندارد و تصمیم دارد طرح تبدیل این خودروها را با یک سدان برقی جایگزین کند.
با نگاهی به برند‌های چینی که سابقه حضور در ایران را داشته اند متوجه می‌شویم که تمامی آن‌ها در بحث خودرو‌های برقی پیشرفت‌های خوبی داشته اند و حالا محصولات برقی را می‌توان در سبد محصولات آن‌ها دید. سردمدار خودرو‌های برقی در چین نشان بی وای دی است که پس از تحریم‌ها امکان ماندن این نشان در ایران فراهم نشد. «دانگ فنگ» محصولات جدید و برقی خوبی را در سبد فروش خود در چین دارد و یا «چانگان» اعلام کرده است که بیش از ۸۰ درصد محصولات این خودروساز در آینده برقی خواهند بود. نشان‌های چینی «چری» و «لیفان» هم محصولات برقی خود را تولید می‌کنند، اما هنوز مشخص نیست که سدان مورد نظر برای بازار ایران متعلق به کدام خودروساز چینی است.
اکنون باید دید خودروی مورد نظر متعلق به کدام خودروساز چینی است و توسط کدام شرکت در ایران مونتاژ خواهد شد. اما مسئله مهم این است که در ایران زیرساخت استفاده از خودرو‌های الکتریکی به هیچ وجه وجود ندارد و ابتدا باید زیرساخت‌ها برای استفاده این خودروها در ایران فراهم شود. همچنین باید در نظر گرفت در کشور‌های پیشرفته امتیاز‌های زیادی را در ابتدا برای خریداران این محصولات در نظر گرفتند تا مشتریان بیش تری به خرید این خودروها روی بیاورند. پس برای موفقیت و جا افتادن این خودروها در ایران می‌بایست سیاست‌های فروش این چنینی اتخاذ شود. بهترین راه برای استفاده از خودرو‌های برقی در یک کشور این است که ابتدا از این خودروها در حمل و نقل عمومی استفاده شود و پس از ارزیابی آن‌ها به فروش گسترده این نوع خودروها در بازار فکر کرد.
خودروی برقی و انواع آن
خودروی برقی، خودرویی است که سیستم حرکتی آن توسط موتور برقی کار میکند و برق را از طریق باطری قابل شارژ دریافت میکند. در این خودروها، بسته به ورودی‌هایی که از طریق پدال‌های گاز و ترمز اعمال می‌شوند، کنترل کننده‌ی خودروی برقی، سیگنال کنترل مناسبی را به مبدل الکترونیکی قدرت ارسال میکند که وظیفه‌ی مبدل الکترونیکی قدرت، تنظیم توان جاری شده بین موتور الکتریکی و منبع انرژی می‌باشد.
انرژی بازیافت شده از ترمز خودرو می‌تواند در منبع انرژی ذخیره شود، زیرا منبع انرژی قابلیت پذیرش این انرژی را دارد. اکثر باتری‌های وسایل نقلیه‌ی الکتریکی به آسانی توانایی پذیرش انرژی بازیافت شده را دارند. واحد مدیریت انرژی با کنترل کننده‌ی وسیله نقلیه همکاری میکند تا انرژی بدست آمده از ترمز را کنترل کند. این بخش همچنین با واحد سوخت گیری در ارتباط است تا میزان قابلیت استفاده از منبع انرژی را کنترل کند.
انواع خودروی برقی
-
- Hybrid Electric Vehicles (HEVs)
-
- Plug-in Hybrid (PHEVs)
-
- Full Electric (BEVs)
خودرو‌هایی که از ادغام دو و یا چند پیشرانه انتقال نیرو که بطور مستقیم یا غیر مستقیم به سیستم انتقال قدرت وابسته هستند را خودرو‌های هیبیریدی گوییم. انواع مختلف خودرو‌های هیبریدی وجود دارد که خودروی بنزینی برقی متداولترین آنهاست. دو سیستم پیشرانه در خودرو‌های هیبریدی را می‌توان با هم به رو شهای مختلفی ترکیب کرد از جمله: سری، موازی و سری- موازی، این نام‌گذاری‌ها به حالتی‌که موتور احتراقی و موتور الکتریکی توان را به چرخ‌ها وارد می‌کنند، باز می‌گردد.
خودرو‌های هیبریدی می‌توانند انرژی را بازیابی و در باتری ذخیره نمایند. هنگامیکه خودرو در حال ترمز است، انرژی جنبشی خودرو به صورت گرما تلف می‌شود. هر چه سرعت خودروبیشتر باشد، انرژی جنبشی بیشتری دارد. در خودرو‌های هیبریدی می‌توان مقداری از این انرژی را بازگرداند و در باتری برای استفاده مجدد ذخیره کرد. این کار با سیستم” ترمز احیا کننده” Regenerative Braking انجام می‌گیرد. در این حالت موتور الکتریکی به مانند یک ژنراتور رفتار میکند و با کند کردن خودرو، این انرژی جنبشی را به انژی الکتریکی نبدیل کرده و در باتری ذخیره میکند. یک خودروی هیبریدی همیشه نیاز به روشن بودن موتور احتراقی ندارد. برای مثال بعضی وقت‌ها پشت چراغ قرمز می‌توان موتور احتراقی خودروی هیبریدی را خاموش کرد که باعث افزایش بازدهی مصرف سوخت می‌شود.
منبع: اسب بخار و عصر خودرو