بسته به ژنهایی که از والدینتان به ارث بردهاید، بدن شما میتواند یک زندگی سالم و طولانی را برای دهها سال آینده پیش رو داشته باشد. البته سرنوشت هیچکس روی سنگ حک نشده است. غذاهایی که میخورید و عادات غذایی تعیین میکند که چند روز از زندگی شما بهخوبی و سلامتی سپری خواهد شد. از طرفی نباید از حوادث ناگهانی و مرگهای ناشی از سانحه و… چشمپوشی کنیم.
والتر لانگو، متخصص علم پیریشناسی از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی معتقد است که توانسته به بهترین فرمول رژیم غذایی دست پیدا کند؛ فرمولی که میتواند شانس افراد برای داشتن یک عمر طولانی و سالم را افزایش دهد. در ادامه صحت این ادعا و جزئیات بیشتر پیرامون آن را ارزیابی میکنیم.
لانگو با همکاری محقق دیگری بهنام روزالین اندرسون از دانشگاه ویسکونسین برای رسیدن به چنین فرمولی به بازبینی منابع و مطالعات علمی انجامشده در حوزهی تغذیه و پیرشناسی موجودات زنده از جمله گونهی انسان پرداخته است. لانگو در این ارتباط میگوید:
ما به مطالعهی ارتباط بین فاکتورهای تغذیه، ناشتایی، ژنها و دیرزیستی در موجودات با عمر کوتاه پرداختیم و این ارتباطات را با نتایج مطالعات همهگیرشناسی و بالینی در خصوص نخستیسانان و انسانها، از جمله افراد با عمر صدسال و بیشتر، مقایسه کردیم.
البته واضح است که یک روش پیشنهادشدهی کلی برای تغذیه نمیتواند همیشه راهحلی صحیح و تمامعیار برای همهی افراد باشد. همانطور که یک تغییر کوچک در عادات غذایی موجودات مختلف، از میکروبهای ساده و کرمها گرفته تا پستاندارانی مثل ما میتواند تأثیرات منفی و مثبتی زیادی روی سلامتی داشته باشد، تفاوتهای ژنتیکی انسانها و مراحل رشد آنها نیز روی میزان سود یا زیان مصرف مواد غذایی تأثیر خواهد گذاشت.
برای مثال افراد بالای ۶۵ سال برای اطمینان از دسترسی بدن آنها به مواد غذایی لازم برای جبران از دست دادن حجم عضلات و مقابله با ضعف فزایندهی ناشی از پیری باید پروتئین بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانند. مشورت با ارائهدهندههای مراقبتهای بهداشتی یا پزشک خانواده میتواند به اتخاذ بهترین رژیم غذایی مخصوص هر شخص کمک کند. اما در هرصورت صنعت بهداشت و درمان باید از اجماع جامعهی علمی در خصوص فرمول رژیم غذایی سالم مطلع باشد؛ موضوعی که تاکنون محل جنجال و مناظرهی بین محققان بوده است.
هدف لانگو و اندرسون از مطالعهی منابع و مقالات علمی این بود که مبنایی برای پژوهشهای بعدی در خصوص رژیمهای غذایی مخصوص افزایش طول عمر ایجاد کنند. بهگفتهی لانگو این مطالعه میتواند باعث پیشرفت در بحثها در خصوص عادات غذایی شود و یک رژیم غذایی مبتنی بر مدارک علمی به متخصصان سلامت پیشنهاد دهد؛ رژیمی که در عمل میتواند باعث افزایش طول عمر شود.
ما بهلطف مطالعهی لانگو اکنون میدانیم که هنگام خرید باید بیشتر روی چه مواد غذاییای تمرکز کنیم، البته برای روشن شدن جزئیات این رژیم غذایی ایدئال به تحقیقات بیشتری نیاز است، کاری که لانگو و همکارانش در حال برنامهریزی برای انجام آن هستند.
لانگو تصریح میکند که اصلیترین بخش رژیم غذایی مناسب برای افزایش طول عمر استفاده از کربوهیدارتهای فرآورینشده، پروتئینهای گیاهی و چربیهای گیاهی بهمنظور تأمین کمتر از یکسوم انرژی روزانهی بدن است. او اضافه میکند:
حبوبات، غلات کامل و سبزیها به مقدار زیاد؛ کمی ماهی و کمی گوشت سفید بدون گوشت قرمز یا هرنوع گوشت فرآوریشده؛ شکر و غلات فرآوریشده به مقدار کم؛ آجیل و روغن زیتون به مقدار کافی در کنار مقداری شکلات تلخ یک رژیم غذایی کامل و ایدئال را تشکیل میدهد.
اما افرادی که در نیمهی دوم زندگی خود قرار دارند علاوه بر موادی که به بشقاب غذای آنها راه پیدا میکند باید به زمان غذا خوردن خود نیز توجه کنند. بهتر است وعدههای غذایی در یک بازهی زمانی دوازده ساعته میل شوند همچنین روزهداری بهصورت افزایش زمان ناشتایی به مدت چهار یا پنج روز در هر سه تا چهار ماه باعث کنترل فشار خون و کاهش مقاومت به انسولین میشود.
البته باید به این نکته اشاره کرد که لانگو بخشی از سهام شرکتی را دراختیار دارد که در زمینه تولید مواد غذایی با هدف تطبیق با رژیم غذایی مبتنی بر ناشتایی فعالیت دارد، بنابراین بهتر است هنگام بررسی نتایج مطالعهی او این نکته را در نظر داشته باشیم.
بااینحال باید گفت که هیچ اختلاف جدیای بین محققان در خصوص توصیه به کاهش مصرف گوشت قرمز و افزایش مصرف پروتئینهای گیاهی در کنار حذف گزینشی و اختیاری برخی از وعدههای غذایی وجود ندارد. اگر نمیخواهید پیش از موعد جانتان را در پی بیماریها از دست بدهید، بهتر است این سه توصیه را در رژیم غذایی خود بهکار ببندید.
برای آنهایی که میخواهند طلوع آفتاب بیشتری ببینند یافتههای مطالعهی لانگو و اندرسون میتواند بهترین موضوع برای مشورت با متخصصان تغذیه باشد. لانگو میگوید:
با اتخاذ رویکردی که بر بیش از یک قرن تحقیق استوار است میتوان تعریفی برای یک رژيم غذایی با هدف دستیابی به دیرزیستی ارائه کرد، تعریفی که میتواند مبنایی برای توصیههای تغذیهای و پژوهشهای بعدی باشد.
یافتههای این تحقیق در ژورنال Cell منتشر شده است.