ناو هواپیمابر غول‌پیکرترین و گرانقیمت‌ترین تجهیزات نظامی یک کشور است و تاکنون تنها کشور‌های اندکی به دلیل پیچیدگی‌های تکنولوژیکی و هزینه سرسام آورشان موفق یه ساخت اینگونه ناو‌ها شده‌اند. اما در میان معدود کشور‌های دارنده ناو هواپیمابر، کدام یک بهترین ناو‌ها را در اختیار دارند؟
در ادامه این مطلب می‌خواهیم شما را با بهترین و قدرتمندترین ناو‌های هواپیمابر جهان بر اساس اندازه، قدرت جابجایی، قدرت بال هوایی همراه، سلاح‌های دفاعی و تهاجمی و دیگر ویژگی‌هایی که یک ناو باید داشته باشد آشنا کنیم. ناو‌های هواپیمابری که اکنون در مرحله ساخت قرار داشته و در سال‌های آینده وارد سرویس می‌شوند نیز در این فهرست گنجانده شده‌اند.
۱۰. ناو هواپیمابر Chakri Naruebet (تایلند)
وزن: ۱۱.۵۰۰ تن
طول: ۱۸۲ متر
بال هوایی: ۳۰ هواپیما
ناو هواپیمابر سبک Chakri Naruebet در اسپانیا ساخته شده و در سال ۱۹۹۷ در اختیار نیروی دریایی سلطنتی تایلند قرار گرفت. این ناو اولین ناو هواپیمابری است که توسط یک کشور در جنوب شرق آسیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. بال هوایی این ناو شامل ۳۰ هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر است که از آن جمله می‌توان به هواپیما‌های AV-۸S Matador مخصوص حمله به اهداف زمینی و هلکوپتر‌های S-۷۰B Seahawk, Sea King و CH-۴۷ Chinook برای عملیات ضد زیردریایی، پشتیبانی و حمل و نقل اشاره کرد. با این وجود این ناو فاقد سلاح‌های دفاعی است.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های قبلی قرار بود این ناو دارای تجهیزات ضدهوایی از جمله ۸ سلول لانچر پرتاب موشک‌های Sea Sparrow و ۴ سیستم پرتاب Vulcan Phalanx CIWS باشد که در نهایت نصب نشدند.
بدین ترتیب تنها دفاع این ناو موشک‌های مادون قرمز برد کوتاه Mistral است. این ناو عملیات‌های نظامی اندکی انجام داده و معمولاً تنها برای حمل اعضای خاندان سلطنتی تایلند استفاده می‌شود. بدین ترتیب بهتر است آن را یک کشتی تفریحی گرانقیمت برای خاندان سلطنتی این کشور نامید تا یک ناو با قابلیت انجام عملیات آبی خشکی.
۹. ناو هواپیمابر Cavour (ایتالیا)
وزن: ۲۷.۰۰۰ تن
طول: ۲۴۴ متر
بال هوایی: ۲۰ هواپیما
ناو هواپیمابر سبک Cavour در سال ۲۰۰۸ وارد سرویس شده و در حال حاضر نماد نیروی دریایی ایتالیا به شمار می‌رود. این ناو مدرن طوری ساخته شده که هواپیما‌ها و هلیکوپتر‌ها بتوانند به صورت عمودی یا تیک آف کوتاه از روی عرشه آن بلند شده یا روی آن فرود بیایند. ناو هواپیمابر Cavour همچنین به عنوان یک مرکز فرماندهی برای نیروی دریایی ایتالیا عمل می‌کند.
در حال حاضر تنها چندین فروند هواپیمای Boeing V-۸B Harrier II Plus برای حمله به اهداف زمینی روی عرشه این ناو مستقر هستند، اما بزودی قرار است که جنگنده‌های استراتژیک اف-۳۵ بی لاکهید مارتین جای آن‌ها را بگیرند. برای اهداف پشتیبانی، نبرد ضد زیردریایی و عملیات‌های گشت هوایی، این ناو هواپیمابر سبک از هلیکوپتر‌های EH-۱۰۱، NH-۹۰ و SH-۳D روی عرشه خود سود می‌برد.
این ناو قابلیت انجام عملیات تهاجمی آبی خشکی را نیز داشته و می‌تواند خودرو‌های زرهی تهاجمی مخصوص این گونه عملیات‌ها و تانک را به ساحل منتقل کند که در آشیانه مخصوص هواپیما‌ها جای خواهند گرفت. علاوه بر این، ناو هواپیمابر Cavour گنجایش ۳۲۵ نیروی ویژه دریایی با تمام تجهیزات را دارد.
۸. ناو هواپیمابر Sao Paulo (برزیل)
وزن: ۳۴.۰۰۰ تن
طول: ۲۶۵ متر
بال هوایی: ۴۰ هواپیما
ناو هواپیمابر Sao Paulo از کلاس ناو‌های Clemenceau بوده و در ابتدا در سال ۱۹۶۳ در اختیار نیروی دریایی فرانسه قرار داشت، اما در سال ۲۰۰۰ به برزیل فروخته شده و به نماد جدید نیروی دریایی برزیل تبدیل شد. ناو مذکور توان حمل ترکیبی از ۴۰ هواپیما و هلیکوپتر را داشته، اما اکنون عمدتاً برای آموزش خلبانان مورد استفاده قرار گرفته و قابلیت‌های تهاجمی اندکی دارد.
بال هوایی این ناو هواپیمابر نیز نسبتاً ضعیف بوده و اصلی‌ترین رهگیر و هواپیمای تهاجمی آن A-۴KU Skyhawk است که توانایی حمل موشک‌های هوا به هوای برد کوتاه AIM-۹ Sidewinder و بمب‌های سقوط آزاد را دارد. این هواپیمای قدیمی قابلیت‌های ضد کشتی و حمله به اهداف زمینی محدودی داشته و در مقایسه با قدرت جنگنده‌های مدرن و هواپیما‌های متخصص حمله به اهداف زمینی حرفی برای گفتن ندارد.
۷. ناو هواپیمابر Vikramaditya (هند)
وزن: ۴۵.۰۰۰ تن
طول: ۲۷۳ متر
بال هوایی: ۳۰ هواپیما
ناو هواپیمابر سبک Vikramaditya متعلق به نیروی دریایی هند یک نسخه دستکاری شدن و مدرن سازی شده از رزمناو روسی کلاس Kiev است. با توجه به بودجه اندک پس از دوران جنگ سرد، نگهداری و استفاده از این رزمناو برای نیروی دریایی روسیه بسیار پرهزینه بوده و در نهایت یک فروند از آن‌ها به هند فروخته شد. در سال ۲۰۰۴ توافق بین دو کشور برای فروش یک فروند از این رزمناو به هند انجام شده و در سال ۲۰۱۴ و بعد از تعمیرات و تغییراتی که در آن ایجاد شد وارد سرویس نیروی دریایی این کشور گردیده و جانشین ناو هواپیمابر قدیمی Viraat شد.
ناو هواپیمابر Vikramaditya توانایی حمل حدود ۳۰ فروند هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر MiG-۲۹KU و جنگنده‌های چند منظوره و ناوپرواز MiG-۲۹KUB، هواپیما‌های مخصوص حمله به اهداف زمینی Sea Harrier، هلیکوپتر‌های پشتیبانی HAL Dhruv و هلیکوپتر‌های هشدار سریع Ka-۳۱ را دارد. ظرفیت حداکثر این ناو ۳۰ هواپیما و ۶ هلیکوپتر است. این ناو بسیاری از سلاح‌های سنگین تهاجمی موجود در رزمناو آدمیرال گورشکوف را در دماغه خود نداشته و اکنون تنها به سیستم دفاع هوایی برد کوتاه مجهز است.
۶. ناو هواپیمابر Charled de Gaulle (فرانسه)
وزن: ۴۱.۰۰۰ تن
طول: ۲۶۲ متر
بال هوایی: ۴۰ هواپیما
ناو هواپیمابر Charled de Gaulle یک کشتی جنگی مدرن با سوخت هسته‌ای بوده و در سال ۲۰۰۱ وارد سرویس نیروی دریایی فرانسه شد. این ناو اکنون طلایه‌دار نیروی دریایی این کشور بوده و تنها ناو هواپیمابر هسته‌ای است که خارج از ایالات متحده ساخته شده است. ناو هواپیمابر Charled de Gaulle توانایی حمل ۴۰ فروند هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر را دارد.
همچنین این ناو می‌تواند تا بیش از ۳۰ فروند از نسخه مخصوص نیروی دریایی جنگنده چندمنظوره Rafale را روی خود داشته باشد. از استعداد بال هوایی این ناو می‌توان به هواپیما‌های هشدار سریع E-۲C Hawkeye، هلیکوپتر‌های SA ۳۶۵F Dauphin یا AS ۳۲۲ Cougar نیز اشاره کرد. برنامه‌ریزی‌ها برای ساخت دومین فروند از این ناو صورت گرفته، اما به دلیل نبود سرمایه تاکنون ساخته نشده است.
۵. ناو هواپیمابر کلاس Queen Elizabeth (بریتانیا)
وزن: ۶۵.۰۰۰ تن
طول: ۲۸۴ متر
بال هوایی: ۴۰ هواپیما
دو فروند ناو هواپیمابر کلاس Queen Elizabeth توسط نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا سفارش داده شده که ساخت اولین فروند آن‌ها با نام HMS Queen Elizabeth در سال ۲۰۰۹ آغاز و در سال ۲۰۱۷ عملیاتی شد. ساخت دومین فروند نیز با نام HMS Prince of Wales در سال ۲۰۱۱ آغاز شده و در سال ۲۰۱۷ به آب انداخته شد که انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۰ تحویل نیروی دریایی بریتانیا شود. این دو ناو بزرگترین کشتی‌های جنگی هستند که تاکنون توسط نیروی دریایی بریتانیا ساخته شده‌اند.
ناو‌های هواپیمابر کلاس Queen Elizabeth در مقایسه با ناو‌های هواپیمابر سبک قدیمی کلاس Invincible از قابلیت‌ها و توانمندی‌های بسیار بالاتری برخوردار بوده و گنجایش حمل تا ۴۰ فروند هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر را دارا هستند.
این ناو‌ها ابعاد و وزنی شبیه ناو‌های هواپیمابر آدمیران کوزنتسوف روسیه و ناو لیائونینگ چین دارند. ناو‌های روسی و چینی مذکور حامل جنگنده‌های با قابلیت برتری هوایی بالا هستند درحالی که ناو‌های بریتانیایی جدید این کشور جنگنده‌های سبکتر، اما پنهانکار و چندمنظوره F-۳۵B با قابلیت فرود و پرواز افقی و عمودی روی عرشه ناو را در اختیار خواهند داشت که توانایی انجام عملیات دفاعی هوایی، حملات به اهداف زمینی و انجام ماموریت‌های شناسایی را نیز دارند.
همچنین ترکیبی از هلیکوپتر‌های CH-۴۷ Chinook، Merlin و AW۱۵۹ (قبلاً با نام Lynx Wildcat شناخته می‌شدند) نیز برای عملیات پشتیبانی و نقش‌های ضد زیردریایی روی عرشه این ناو حضور خواهند داشت. از سیستم‌های دفاعی این ناو می‌توان به سیستم جنگ افزاری برد کوتاه Phalanx برای مقابله با تهدیدات هوایی و توپ‌های دریایی ۳۰ میلیمتری برای تهدیدات دریایی اشاره کرد.
۴. ناو هواپیمابر Liaoning (چین)
وزن: ۶۰.۰۰۰ تن
طول: ۳۰۵ متر
بال هوایی: ۴۰ هواپیما
ناو هواپیمابر Varyag دومین فروند در کلاس Kuznetsov بود که ساخت آن در سال ۱۹۸۵ در اوکراین شروع شده و در سال ۱۹۸۸ به مراحل پایانی رسید. اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به دلیل نبود بودجه کافی ادامه ساخت و عملیاتی کردن آن متوقف شده و بدنه ناتمام آن به چین فروخته شد، جایی که تغییراتی در بدنه آن ایجاد شده و مدرن سازی شد. سپس این ناو با نام Liaoning در سال ۲۰۱۲ وارد سرویس نیروی دریایی چین شده و یکی از برنامه‌های جاه‌طلبانه نیروی دریای این کشور به شمار می‌آمد.
ناو Liaoning می‌تواند تا ۵۰ فروند هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر را روی عرشه خود حمل کند که از آن جمله می‌توان به ترکیبی از جنگنده‌های توانمند چینی J-۱۵، هلیکوپتر‌های Z-۸ و هلیکوپتر‌های روسی هشدار سریع Ka-۳۱ اشاره کرد.
بعد از فروش به چین، این ناو تجهیزات دفاعی سنگین کلاس Kuznetsov را از دست داده و اکنون تنها دارای جنگ افزار‌های دفاعی برد کوتاه است، اما همچنان نیرویی تعیین کننده در زمینه دریایی در منطقه به شمار می‌آید. در سال ۲۰۱۷، یک ناو هواپیمابر دیگر در این کلاس در چین ساخته و به آب انداخته شد که گفته می‌شود نام نهایی آن Shandong خواهد بود. این اولین ناو هواپیمابری است که تاکنون در چین ساخته شده و نهایتاً در سال ۲۰۲۰ عملیاتی خواهد شد.
۳. ناو هواپیمابر Kuznetsov (روسیه)
وزن: ۶۰.۰۰۰ تن
طول: ۳۰۵ متر
بال هوایی: ۴۰ هواپیما
ناو هواپیمابر Admiral Kuznetsov در سال ۱۹۹۱ به نیروی دریایی روسیه پیوسته و اگر چه از نسخه‌های آمریکایی کوچکتر بوده، اما از قابلیت دفاعی قابل توجهی برخوردار است. نداشتن سیستم منجنیقی باعث شده که این ناو قابلیت به پرواز درآوردن هواپیما‌های با قدرت جنگی و مهمات سنگین را نداشته باشد و بیشتر بر جنبه برتری بال هوایی آن در آسمان تاکید شده است.
این ناو توانایی حمل ۴۰ فروند هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر را داشته که از آن میان می‌توان به جنگنده‌های ناوپرواز Su-۳۳ و چندین نمونه از هلیکوپتر‌های Ka-۲۷ اشاره کرد. همچنین از هواپیما‌های دو نفره Su-۲۵UTG روی عرشه این ناو برای آموزش خلبانان استفاده می‌شود. ناو هواپیمابر Admiral Kuznetsov یک رزمناو سنگین با قدرت پرواز هواپیما نیز هست که بسیاری از جنگ افزار‌های آن اصولاً توسط رزمناو‌های مسلح به موشک‌های هدایت شونده استفاده می‌شوند.
این ناو به تنهایی توانایی مقابله با تهدید‌های سطحی، زیرسطحی و هوایی را دارد. همچنین این ناو برای تامین نیروی خود از دیگ‌های بخار با سوخت فسیلی استفاده می‌کند. دوران خدمت این ناو در نیروی دریایی روسیه با حوادث و تصادفات هواپیما‌ها روی آن همراه بوده. همچنین سیستم پیشرانه ناو Admiral Kuznetsov دارای مشکل بوده و بدین ترتیب دولت روسیه در نگهداری و عملیاتی نگه داشتن تنها ناو هواپیمابر خود با مشکل جدی مواجه می‌باشد.
هنوز برنامه‌ای توسط دولت روسیه برای ساخت جایگزین این ناو هواپیمابر تدوین نشده است. از سال ۲۰۱۸ این ناو در حال تعمیر و مدرن سازی بوده تا طول عمر آن افزایش یابد و انتظار می‌رود که سال ۲۰۲۱ به سرویس بازگردد.
۲. ناو هواپیمابر مدرن سازی شده کلاس (ایالات متحده)
وزن: ۱۰۰.۰۰۰ تن
طول: ۳۳۲ متر
بال هوایی: ۸۰ هواپیما
در کل ۱۰ فروند از ناو‌های هواپیمابر کلاس Nimitz ساخته شده که ۷ فروند در کلاس قدیمی و ۳ فروند در کلاسی مدرن‌تر بوده است. این ناو‌ها بزرگترین کشتی‌های جنگی هستند که تاکنون ساخته شده و در سرویس هستند.
ناو‌های هواپیمابر هسته‌ای Nimitz کلاس توانایی حمل تا ۸۰ فروند هواپیمای بال ثابت و هلیکوپتر را دارند که از آن میان می‌توان به جنگنده‌های چند منظوره F/A-۱۸E/F Super Hornets، هواپیما‌های تهاجمی F/A-۱۸C Hornets، هواپیما‌های مخصوص جنگ الکترونیک EA-۶B Prowlers و چندین نوع هلیکوپتر برای عملیات پشتیبانی، ترابری و عملیات جنگی ضد زیردریایی اشاره کرد.
این ناو‌های هواپیمابر غول‌پیکر معمولاً بیش از ۶۰ هواپیما و هلیکوپتر را روی عرشه خود دارند که اکثریت آن به جنگنده‌های ۱۳۰ F/A-۱۸ Hornets تعلق دارد. ناو‌های هواپیمابر کلاس Nimitz دارای سیستم تدافعی خودکار در مقابل موشک‌های کروز ضد کشتی و سیستم‌های جنگی و الکترونیکی هماهنگ هستند. قرار است که در دهه‌های پیش رو این ناو‌ها با ناو‌های مدرن و پیشرفته‌تر کلاس Ford جایگزین شوند.
۱. ناو هواپیمابر کلاس (ایالات متحده)
وزن: ۱۰۰.۰۰۰ ت
طول: ۳۳۵ متر
بال هوایی: ۸۵ هواپیما
ناو‌های هواپیمابر کلاس Ford بزرگترین و قدرتمندترین ناو‌هایی هستند که تاکنون ساخته شده‌اند. اولین ناو این کلاس در سال ۲۰۱۷ وارد سرویس شده و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها در کل ۹ یا ۱۰ فروند از این کلاس ساخته خواهد شد و جایگزین ناو‌های کلاس Nimitz می‌شوند. طراحی بدنه این ناو با ناو‌های کلاس Nimitz شباهت زیادی داشته، اما پل فرماندهی آن کوچکتر و با طراحی متفاوت بوده و خاصیت پنهانکاری بیشتری دارد.
هر کدام از این ناو‌ها بال هوایی به استعداد ۸۵ هواپیمای بال ثابت، هواپیمای با قابلیت پرواز و فرود عمودی و افقی، انواع هلیکوپتر و پرنده‌های بدون سرنشین خواهند داشت که شامل جنگنده‌های چند منظوره F-۳۵B/C و F/A-۱۸E/F Super Hornet، هواپیما‌های مخصوص جنگ الکترونیک EA-۱۸G Growler، هواپیما‌های هشدار سریع E-۲D Advanced Hawkeye و هلیکوپتر‌های دریایی MH-۶۰R و MH-۶۰S خواهد بود.
بدین ترتیب این ناو‌ها بال هوایی بسیار بزرگتر و قدرتمندتر از کل ناوگان نیروی هوایی بسیاری از کشور‌ها خواهند داشت. با عملیاتی کردن این ناو‌های هواپیمابر، نیروی دریایی ایالات متحده در طول قرن بیست و یکم همچنان در صدر نیرو‌های دریایی جهان قرار داشته و برتری آن به چالش کشیده نخواهد شد.
از سیستم‌های دفاعی ناو‌های کلاس Ford می‌توان به دو لانچر که هر کدام ۱۶ موشک Sea Sparrow در خود دارند اشاره کرد. از این موشک‌ها برای مقابله با موشک‌های فوق سریع و با قدرت مانور بالای ضد کشتی استفاده خواهد شد. همچنین این ناو دارای دو لانچر برای پرتاب ۲۱ فروند موشک Rolling Airframe است که برای مقابله با موشک‌های ضد کشتی در فاصله نزدیک به کار گرفته خواهند شد. همچنین ۴ سیستم دفاعی ۲۰ میلیمتری Phalanx برای مقابله با تهدیدات در فاصله نزدیک روی عرشه این ناو وجود دارد.
منبع: military-today