در گذشته‌ای نه‌چندان دور، ساخت، طراحی و راه‌اندازی یک وب‌سایت، بسیار وقت‌گیر و هزینه‌بر بود، اما با پیشرفت پلتفرم‌هایی مانند وردپرس، جوملا و دروپال، تنها در کمتر از چند ساعت می‌توان یک وب‌سایت حرفه‌ای و کارآمد را راه‌اندازی کرد.
برای راه‌اندازی یک وب‌سایت وردپرس تنها مقدار اندکی هزینه برای خرید دامنه و هاست و البته کمی صبر و مطالعه نیازمندید تا بتوانید بدون نیاز به استفاده از یک طراح حرفه‌ای، وب‌سایت وردپرسی خود را راه‌اندازی کنید.
وردپرس چیست؟
وردپرس یکی از چندین پلتفرم و سیستم مدیریت محتوای وب‌سایت است که به صورت آماده و رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. درواقع با استفاده از وردپرس می‌توانید بدون دانش برنامه‌نویسی و طراحی وب‌سایت، یک وب‌سایت حرفه‌ای را طراحی کنید. در نظر داشته باشید که از وردپرس می‌توان برای راه‌اندازی وب‌سایت‌های شخصی، بلاگ، وب‌سایت‌های فروشگاهی و دیگر انواع وب‌سایت استفاده کرد.
وردپرس یک سیستم کاملاً متن‌باز است که با استفاده از زبان برنامه‌نویسی PHP نوشته شده و در طول سال‌های متمادی، با همکاری بهترین برنامه‌نویسان این رشته، به‌روزرسانی شده است. با توجه به آمار جهانی می‌توان اعلام کرد که حدود ۱۰۰ میلیون وب‌سایت در سراسر جهان از این پلتفرم مدیریت و انتشار اطلاعات استفاده می‌کنند.
چرا وردپرس؟
شاید ساده‌ترین پاسخی که بتوان به این پرسش داد، در محبوبیت بالای این پلتفرم خلاصه شده باشد. محبوبیت بسیار زیاد وردپرس باعث شده تا عملاً مشکلات این سیستم مدیریت محتوا، در کمترین زمان ممکن حل شود.
به‌روزرسانی‌های همیشگی وردپرس باعث می‌شود تا شما به‌عنوان یک کاربر عادی، نیازی به دانش برنامه‌نویسی برای حل مشکلات وب‌سایت خود نداشته باشید و بتوانید به‌جای موضوعات تکنیکی، بر روی اطلاعات حیاتی وب‌سایت خود تمرکز کنید.
بیش از هزاران پوسته (تم) مختلف برای وردپرس طراحی شده که بسیاری از آن‌ها رایگان هستند. گزینه‌های حرفه‌ای، راحتی در استفاده، به‌روزرسانی‌های همیشگی و البته امنیت بسیار بالا، از جمله دلایل اساسی انتخاب وردپرس به‌عنوان محبوب‌ترین سیستم مدیریت محتوای وب‌سایت در جهان است.
قدم اول؛ انتخاب دامین
قدم اول در طراحی و ساخت یک وب‌سایت، انتخاب یک دامنه مناسب است. دامنه‌های.ir که به وب‌سایت‌های ایرانی اختصاص دارد، بسیار ارزان‌قیمت هستند و می‌توانند گزینه‌ای مناسب برای وب‌سایت‌هایی با بیننده‌های کم باشند.
از سوی دیگر دامنه‌های.com و.net، محبوبیت بین‌المللی دارند و برای وب‌سایت‌های پربیننده مناسب هستند. هرچند در پایان این وب‌سایت شما است که به پسوند دامنه، مرجعیت و اهمیت می‌بخشد.
در نظر داشته باشید که استفاده از کلمات با معنی، ریتمیک و کوتاه می‌تواند در به یاد ماندن دامنه در ذهن بیننده وب‌سایت، تأثیرگذار باشد. بهتر است به هیچ وجه از انواع خطوط فاصله در دامنه انتخابی استفاده نکنید و همچنین کلماتی را انتخاب کنید که شکل دیکته متفاوتی از آن‌ها وجود نداشته باشد.
انتخاب‌هاست
اگر قصد راه‌اندازی یک وب‌سایت شخصی را دارید، یک‌هاست اشتراکی ارزان قیمت می‌تواند بهترین گزینه پیش روی شما باشد. این هاست‌ها اغلب با هزینه‌ای اندک، فضایی اختصاصی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
اگر حدس می‌زنید که وب‌سایتی پربیننده خواهید داشت، به‌جای هاست‌های اشتراکی می‌تواند از انواع هاست‌های اختصاصی، فضا‌های ابری و حتی سرور‌های اختصاصی استفاده کنید. این سرور‌ها توانایی بیشتری در نمایش وب‌سایت شما دارند و تعداد زیاد بیننده منجر به کند شدن این سرور‌ها نمی‌شود.
بسیاری از شرکت‌ها، هاست تخصصی وردپرس را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در این‌گونه هاست‌ها نصب وردپرس به‌صورت خودکار انجام می‌شود. هرچند نصب این سیستم میزبانی وب‌سایت آنقدر ساده است که به راحتی بر روی هرگونه هاستی با فضای لازم، امکان‌پذیر است.
دانلود وردپرس فارسی
بهترین گزینه پیش روی کاربران فارسی وردپرس، دانلود نسخه فارسی این CMS است که به راحتی و در آدرس wp-persian.com، در دسترس کاربران قرار گرفته است. بعد از ورود به صفحه دانلود، امکان دانلود وردپرس با فرمت.zip و.tar وجود دارد.
بسته به هاست موردنظر شما، پس از دانلود وردپرس می‌توانید نسخه زیپ شده یا آن زیپ آن را بر روی‌هاست خود آپلود کنید. در نظر داشته باشید که آدرس انتخابی شما در محل‌هاست، با آدرس وب‌سایت در دامنه شما هماهنگ است.
ساخت و تخصیص دیتابیس
شاید در آغاز شنیدن این عبارت جدید کمی ترسناک باشد، اما در اغلب پنل‌های هاست می‌توانید تنها با چند کلیک ساده، دیتابیس اختصاصی وب‌سایت را بسازید. بهتر است نام دیتابیس و پسورد انتخابی را در جایی یادداشت کنید تا از دسترس شما خارج نشود.
در نظر داشته باشید که کلمه عبور انتخابی شما برای دیتابیس در میزان امنیت وب‌سایت تأثیرگذار است. دیتابیس یک وب‌سایت شامل تمامی اطلاعاتی می‌شود که به‌صورت شناور در وب‌سایت شما ثبت و ذخیره می‌شود. پس از ساخت دیتابیس می‌توانید این اطلاعات را در آدرس اختصاصی وردپرس بارگذاری کنید.
در بعضی شرایط ممکن است لازم باشد تا فایل wp-config.php را در فایل منیجر هاست ادیت کنید و این اطلاعات را در آن وارد کنید. هرچند اغلب هاست‌ها شرایطی ساده‌تر را برای نصب وردپرس در اختیار شما قرار می‌دهند.
نصب نهایی
با مراجعه به آدرس انتخابی در سایت شما (برای مثال http://example.com/wp-admin/install.php)، به صفحه نصب وردپرس منتقل خواهید شد. در این صفحه از شما می‌خواهند تا نام وب‌سایت، نام کاربری، کلمه عبور و اطلاعات مربوط به وب‌سایت را وارد کنید.
وارد کردن ایمیل شخصی شما در این لحظه بسیار تأثیرگذار است، زیرا در صورت بروز هرگونه مشکل در مراحل نصب و ورود به وب‌سایت، این ایمیل به عنوان مرجع ارتباطی با وب‌سایت به حساب خواهد آمد.
انتخاب پوسته یا تم
پوسته وب‌سایت شما پس از نصب وب‌سایت، پوسته اختصاصی وردپرس است که معمولاً یک پوسته ساده و کم و بیش ضعیف به حساب می‌آید. پوسته‌های رایگان وردپرس را می‌توانید از منو «پوسته» در وب‌سایت خود نصب کنید.
در نظر داشته باشید که باید پوسته‌ای را انتخاب کنید که اولاً با زبان فارسی هماهنگ باشد و دوما از نظر طراحی با استاندارد‌های روز فاصله نداشته باشد. یک پوسته مناسب، واکنش گرا است و در چند ساله گذشته، به صورت ممتد، به‌روزرسانی شده است.
پوسته‌ای که مدت‌ها از به‌روزرسانی آن می‌گذرد، با تغییرات همیشگی وردپرس هماهنگ نیست و خیلی زود دچار مشکلاتی خواهد شد که تنها برنامه‌نویسان حرفه‌ای پی‌اچ‌پی می‌توانند آن را مرتفع کنند.
پوسته‌های کامل و حرفه‌ای وردپرس اغلب در دایره پوسته‌های پولی قرار می‌گیرند که می‌توانید آن‌ها را از سایت‌های خارجی خریداری کنید. وب‌سایت‌های ایرانی نیز به صورت غیر قانونی و بدون هماهنگی طراح پوسته، این پوسته‌های ادیت‌شده و فارسی شده را با قیمت‌هایی اندک به شما می‌فروشند. هرچند به‌روزرسانی پوسته‌های ایرانی همیشگی نیست و معمولاً با تأخیر انجام می‌شود.
وب‌سایت ThemeForest، مشهورترین وب‌سایت جهان در زمینه فروش پوسته‌های وردپرس است که محصولات آن اغلب با قیمتی بین ۲۰ تا ۷۰ دلار به فروش می‌رسند.
افزونه‌ها و مسیر نهایی وب‌سایت
هرچند نصب وردپرس به معنی شروع فعالیت یک وب‌سایت است، اما این افزونه‌ها هستند که در عمل، مسیر حرکتی وب‌سایت شما را مشخص می‌کنند. یک وب‌سایت خبری باید افزونه‌های هماهنگ با انتشار اخبار، بهبود SEO و کاهش فشار بر روی سرور را در وردپرس نصب کند.
وب‌سایت‌های فروشگاهی نیز نیاز دارند تا پوسته و افزونه‌هایی هماهنگ با طراحی فروشگاه، پرداخت اینترنتی و راهنمای ارسال کالا را در وردپرس راه‌اندازی کنند. هزاران افزونه وردپرس در اختیار کاربران قرارگرفته که هرکدام از آن‌ها راهکاری متفاوت را پیش روی کاربران قرار می‌دهند.
به این موضوع باید دقت شود که افزونه‌های بد یا به‌روزرسانی نشده، می‌توانند یک وب‌سایت وردپرسی را تخریب کنند پس بهتر است پیش‌از نصب هرگونه افزونه وردپرس، یک نسخه پشتیبان از وب‌سایت خود تهیه کنید.
افزونه‌های مشهور و امن
افزونه‌هایی هستند که در اغلب وب‌سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و شناخت آن‌ها می‌تواند از اتلاف وقت کاربران جلوگیری کند. افزونه Akismet یک افزونه اسپم یاب است که از حملات اسپم به کامنت‌ها و نظرات جلوگیری می‌کند.
افزونه YoastSEO نیز مشهورترین افزونه سئوی وردپرس است که راهکاری کامل و رایگان برای بهبود رتبه وب‌سایت وردپرسی شما به حساب می‌آید. این افزونه در وب‌سایت خود آموزش‌هایی را قرار داده که می‌تواند در عمل به افزایش بینندگان وب‌سایت وردپرسی منجر شود.
افزونه‌های کش نیز به کاهش فشار بر روی سرور سایت می‌پردازند. درصورتی‌که یک وب‌سایت سنگین خبری یا فروشگاهی دارید که روزانه چندین هزار بیننده دارد، می‌توانید از افزونه W۳ Total cache برای کاهش فشار سرور استفاده کنید.
افزونه جلالی نیز یک افزونه فارسی برای تغییر بسیاری از قسمت‌های وردپرس از جمله زمان نمایش داده‌شده به تاریخ شمسی است. این افزونه معمولاً در وردپرس فارسی به‌صورت پیش‌فرض نصب شده است.
نیاز به توضیح بیشتر
درصورتی‌که در مراحل نصب وردپرس دچار مشکل شده‌اید می‌توانید به ده‌ها وب‌سایت پرسش و پاسخ در زمینه این پنل میزبان سایت مراجعه کنید. وب‌سایت wp-persian.com نیز بهترین مرجع آموزشی نصب و راه‌اندازی یک وب‌سایت فارسی وردپرسی به‌حساب می‌آید.
نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که وردپرس به معنی هزاران مسیر متفاوت و شخصی است که یک کاربر با آن روبرو خواهد شد و تجربه استفاده از آن نیز برای کاربران مختلف، متفاوت است.
بااین‌حال با کمی صبر و حوصله و البته استفاده از پشتیبان گیری وب‌سایت می‌توانید در کمتر از چند روز، راه و چاه استفاده از وردپرس را بیاموزید و از پرداخت هزینه بسیار زیاد طراحی و پشتیبانی وب‌سایت جلوگیری کنید.
منابع: وردپرس، ویکی‌پدیا، وردپرس فارسی، ThemeForest