امروز پس از گذشت بیش از ۲۵۰۰ سال، کوروش کبیر هنوز برای بسیاری از ایرانیان یک قهرمان است که با ارج نهادن به حقوق بشر و سیاست آزادی مذهبی محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده است.
روز ۷ آبان که مصادف با روز ورود کوروش به بابل است از سال ۱۳۸۳ از طرف مردم ایران و طرفداران حقوق بشر در سرتاسر دنیا به نام روز کوروش کبیر (Cyrus the Great Day) نام گذاری شده است. روز کوروش بزرگ، روزی است که به پیشنهاد سازمان بین‌المللی نجات پاسارگاد انتخاب و نامگذاری شده است.
به ادعای سازمان نجات پاسارگاد، این روز در تقویم جهانی یونسکو به ثبت رسیده، در صورتی که روز کوروش در هیچ تقویم رسمی ثبت نشده است و یونسکو این مطلب را رد کرده است. در هیچ یک از تقویم‌ها و گاهشمار‌های رسمی بین‌المللی، نامی از روز جهانی کوروش وجود ندارد. هیچ یک از سازمان‌ها و نهاد‌های جهانی روزی را به نام «کوروش بزرگ» نامگذاری نکرده‌اند. نگاهی به تارنمای رسمی سازمان ملل متحد www.un.org/en و سازمان یونسکو www.en.unesco.org این مساله را تایید می‌نماید.
کوروش در چنین روزی وارد شهر بابل شده و خود را «شاه بابل، شاه سومر و آکاد و شاه چهار گوشه دنیا» اعلام کرد. او همراه با استوانه کوروش که اولین منشور حقوق بشر است به این شهر آمد تا تبعیضات نژادی را از بین برده و به مردم اجازه دهد دین و مذهب و محل اقامتشان را خودشان انتخاب کنند.
او در حالی وارد این شهر شد که مردم با شاخه‌های نخل به استقبال او آمده بودند. در میان این افراد کسانی وجود داشتند که ۵۰ سال پیش از آن، زمانی که امپراتوری بابل به خاورمیانه حمله کرده بود، به اسارت گرفته شده و به بابل آورده شده بودند.
در میان آن‌ها یهودیانی بودند که نه تنها شاهد نابودی ملت خود بودند، بلکه نابودی معبد اورشلیم توسط آن‌ها را نیز به چشم خود دیده بودند. کوروش به آن‌ها اجازه داد که به سرزمین خود بازگردند و محل زندگی خویش را بازسازی کرده و به پیروی از مذهب خود و به جای آوردن احکام آن ادامه بدهند.
بابل آخرین توقف گاه کوروش نبود. او پس از آن مسیر خود را به سوی اسرائیل فعلی، سوریه، عراق، ایران، افغانستان و پاکستان ادامه داد. او در منشورش هدف خود از حکومت را آزاد کردن مردم از اسارت و بازگرداندن آن‌ها به سرزمین خویش و خدایان خویش اعلام کرد. کوروش سرزمینی رویایی را به وجود آورد که در آن و زیر پرچم امپراتوری پارس یهودیان فرصت یافتند تا عقاید خود را به شکل یک مذهب در آورند، ایرانیان آیین زرتشتی خود را ادامه دادند و هر قومی هر مذهبی که می‌خواست را با آسودگی خاطر دنبال و تبلیغ کرد.
با وجود این که در سرزمین او قوم‌های مختلف با فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف زندگی می‌کردند، امپراتوری کوروش در وحدت کامل به سر می‌برد و تا زمانی که او بود از جدایی غرب و شرق و جنگ‌های خونین بین پیروان مذاهب مختلف هیچ خبری نبود. قلمرو او ۳ قاره و ۲۵ ملت مختلف را در بر می‌گرفت، و این اتحاد در عین گستردگی بیانگر این است که او شاهی دانا و خیرخواه بوده است.
کوروش یک فاتح معمولی نبود، او امپراتوری بزرگ پارس را به گونه‌ای ابتدایی از فدرالیسم بنیان گذاشت که در آن هر یک از ایالت‌ها کاملا خودمختار بودند و به تفاوت‌های فرهنگی احترام گذاشته می‌شد و هیچ دخالتی در مورد رسم و رسوم محلی، مذهب، قوانین و زبان آن‌ها صورت نمی‌گرفت.
او بر خلاف حاکمان پیش از خود استاندارد‌های بسیار بالایی برای خود تعیین کرده و معتقد بود که هیچ کس کفایت لازم برای پادشاهی را ندارد مگر این که تواناترین فرد در میان افراد مورد حکومت خود باشد. زمانی که مردان او در میدان جنگ حضور پیدا می‌کردند او نیز شانه به شانه آن‌ها می‌جنگید و هیچ اصراری به پوشیدن ردای شاهانه نداشت.
استوانه کوروش در موزه بریتانیا
ایرانیان او را «پدر» می‌نامیدند و یهودیانی که به بابل تبعید شده و تا ورود کوروش در آنجا اسیر بودند او را «تدهین شده توسط خداوند» می‌خواندند و حتی یونانیان باستان او را پادشاهی ارزشمند و قانونگذار می‌دانستند. راستی چرا تمام کسانی که کوروش به آن‌ها حکومت می‌کرد او را این قدر دوست داشته و مورد ستایش قرار می‌دادند؟ درک این موضوع وقتی کورش را در حال گفتن این حرف‌ها تصور کنیم کار سختی نخواهد بود:
«من از امروز که تاج سلطنت را به سر نهاده ام، تا روزی که زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می‌دهد.
هر گز سلطنت خود را بر هیچ ملت تحمیل نخواهم کرد؛ و هر ملت آزاد است، که مرا به سلطنت خود قبول کند یا ننماید؛ و هر گاه نخواهد مرا پادشاه خود بداند، من برای سلطنت آن ملت مبادرت به جنگ نخواهم کرد.
آرامگاه کوروش بزرگ
من تا روزی که پادشاه ایران و بابل و کشور‌های جهات اربعه هستم، نخواهم گذاشت، کسی به دیگری ظلم کند و اگر شخصی مظلوم واقع شد، من حق وی را از ظالم خواهم گرفت؛ و به او خواهم داد و ستمگر را مجازات خواهم کرد.
من تا روزی که پادشاه هستم، نخواهم گذاشت مال غیر منقول یا منقول دیگری را به زور یا به نحو دیگر بدون پرداخت بهای آن و جلب رضایت صاحب مال، تصرف نماید.
من تا روزی که زنده هستم، نخواهم گذاشت که شخصی، دیگری را به بیگاری بگیرد و بدون پرداخت مزد، وی را بکار وادارد.
نمایی از تخت جمشید یکی از شهر‌های باستانی ایران
من امروز اعلام می‌کنم، که هر کس آزاد است، که هر دینی را که میل دارد، بپرسد؛ و در هر نقطه که میل دارد سکونت کند، مشروط بر اینکه در آنجا حق کسی را غضب ننماید.».
در هر در حال حاضر یک کپی از منشور تدوین شده توسط کوروش در ساختمان سازمان ملل متحد به طور دائمی در معرض دید همگان قرار دارد. نسخه اصلی که به طور دائم در موزه بریتانیا قرار دارد در موزه‌های زیادی در تمام دنیا به طور موقت به نمایش گذاشته شده است.
منابع: wikipedia ،huffington newspaper