حضور چهارچرخه‌های دودی یا همان خودرو‌ها در کشورمان قدمتی بسیار طولانی و تقریبا همزمان با فراگیرشدن این وسیله نقلیه در تمام دنیا دارد. اما در تمام این سال‌ها، در هیچ دوره‌ای تنوع خودرو‌های خارجی موجود در کشورمان به اندازه دیگر کشور‌هایی نبوده است که به طور مستقیم با بازار جهانی ارتباط دارند.
با این حال، موضوع تنوع نه‌چندان بالای خودرو‌های خارجی، دلیل خوبی برای این نمی‌شد که یکی از بامزه‌ترین عاداتمان را فراموش کنیم!
بله، بسیاری از خودرو‌های خارجی برای ما اسامی اختصاصی ایرانی پیدا کرده‌اند و در بسیاری از موارد، با نام اصلی آن‌ها بیگانه‌ایم! در ادامه با تعدادی از اسامی و القابی برای خودروهایی آشنا می‌شوید که بعضا توسط افراد انتخاب شده‌اند و در برخی موارد هم برای بهتر جا افتادن خودرو در بازار توسط خودروسازانی که دست به مونتاژ آن می‌زدند انتخاب شده بود.
تویوتا عراقی
اشتباه نکنید! این مدل از تویوتا در عراق تولید نشده است. اما از آنجا که بیشتر نمونه‌های موجود از این خودرو یعنی تویوتا «کرونا» نسل ششم در جریان هشت سال جنگ تحمیلی از عراق به ایران وارد شد، در بین مردم با این عنوان شناخته می‌شود. در آن سال‌ها از مهم‌ترین نکات در مورد این خودرو، ضعف شدید از ناحیه قطعات یدکی و تبحر تعمیرکاران در سرویس‌های این خودرو بود.
بنز معماری
در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی، بسیاری از معماران و افرادی که به کار ساخت‌وساز ساختمان مشغول بودند، سراغ مرسدس بنز «معماری» می‌رفتند! اما معماری، کدام اتاق مرسدس بنز بود؟ در زبان تخصصی این برند، این اتاق تحت عنوان دبلیو ۱۱۴/۱۱۵ شناخته می‌شود و در بازار کشورمان هم نسخه ۲۳۰، ۲۳۰.۴ و در نهایت ۲۸۰ این خودرو را بیش از نسخه‌های دیگر داشتیم.
جیپ آهو
جیپ آهو، یک شاسی‌بلند استیشن است که از دهه ۵۰ شمسی تا اواخر دهه ۶۰ روی خط تولید شرکت «سهامی جیپ ایران» (پارس خودروی امروز) قرار داشت و در آن دوران از محبوب‌ترین خودرو‌های بازار کشور بود، زیرا با توجه به ابعاد بزرگ، پیشرانه شش سیلندر و قیمت مناسب، خودرویی بسیار کاربردی محسوب می‌شد.
اما این خودرو که از خانواده «اس جِی» جیپ زاده شده و از سال ۱۳۴۲/ ۱۹۶۳ روی خط تولید این خودروساز آمریکایی قرار گرفته و در بسیاری منابع از آن به عنوان نخستین شاسی‌بلند لوکس دنیا یاد می‌شود، در بازار جهانی به «واگونیر» مشهور است. آهو نامی بود که پارس خودروی کنونی برای ملموس‌تر بودن و بهبود روند تبلیغات، برای این محصول در نظر گرفت.
جیپ سیمرغ
در همان دوران تولید جیپ آهو، نسخه تجاری سری «اس جِی» یعنی جیپ «سیمرغ» هم به تولید می‌رسید که این نام هم توسط شرکت سهامی جیپ برای این وانت بار بسیار قدرتمند و کاربردی انتخاب شده بود. سیمرغی که در بازار ایران داریم، در بازار جهانی تحت سه عنوان متفاوت «جیپ گلادیاتور»، «جیپ پیکاپ» و «جیپ سری جِی» به فروش می‌رسید، اما مرسوم‌ترین نام برای این خودرو «گلادیاتور» است.
جیپ گلادیاتور در چند نسخه دُم‌بلند، دُم‌کوتاه، دوکابین و… طراحی شده بود که عمده سیمرغ‌های موجود در ایران از نوع تک‌کابین با جای بار یا دُمِ بلند هستند؛ ضمن این که تعداد قابل توجهی از نسخه دوکابین هم در اختیار اداره برق بود که این نسخه بین بسیاری از افراد تحت عنوان «سیمرغ اداره برقی» شناخته می‌شود.
ولوو سوسماری
این عناوین در دنیای ماشین سنگین هم بسیار رایج است. ولوو ان ۸۶ و ان ۸۸ (اتاق مشترک) که در دوران پیش از انقلاب به بازار ایران عرضه می‌شدند، با توجه به ظاهرش که حقیقتا شبیه به سوسمار است، با این عنوان بین رانندگان شناخته می‌شد و هنوز هم این محصول با همین عنوان در وبگاه‌های خرید و فروش آگهی می‌شود.
سیتروئن ژیان
ژیان را می‌توان از خاطره‌انگیزترین خودرو‌های بازار ایران دانست. این هاچ‌بک سوپر مینی که از اواخر دهه ۱۳۴۰/ ۱۹۶۰ روی خط تولید سیتروئن قرار گرفت، به نوعی فرزند سیتروئن «CV۲» محسوب می‌شود و تولید آن تا سال ۱۳۶۲/ ۱۹۸۳ ادامه داشت. اما هرچند کوچولوی خاطره انگیز فرانسوی «دیان» نام داشت، با قدم گذاشتن آن روی خط تولید شرکت سهامی سیتروئن ایران (سایپای فعلی)، نام ایرانی «ژیان» برای این خودرو در نظر گرفته شد.
فولکس قورباغه
این کوچولوی دوست داشتنی آلمانی که از اواخر دهه ۳۰ میلادی روی خط تولید شرکت فولکس‌واگن قرار گرفت و به نوعی نخستین محصول سواری این خودروساز محسوب می‌شود، با فروش بیش از ۲۱ میلیون دستگاه تا سال ۱۳۸۲/ ۲۰۰۳ دومین نام پرفروش در صنعت خودروسازی، پس از تویوتا کرولا است.
اما نام این خودرو در زبان لاتین «بیتل» به معنای «سوسک» است و البته ما ایرانی‌ها از همان ابتدا این آلمانی دوست داشتنی را «قورباغه» نامگذاری کردیم که این انتخاب قطعا به‌دلیل شمایل کلی بدن پر از قوس قورباغه است.
ماک دلفینی
ماک سی‌اچ ۶۱۳ از جمله محصولاتی بود که در دهه ۷۰ شمسی در سال‌های سازندگی پس از هشت سال جنگ تحمیلی وارد بازار ایران شد. در آن سال‌ها با توجه به پیشینه بسیار خوب سری آر در بین رانندگان ایرانی، این خودرو هم مورد استقبال قرار گرفت. طراحی سیال و خطوط نرم این خودرو نسبت به محصولات قدیمی‌تر ماک موجب این شد که لقب «دلفینی» روی پیشانی سی‌اچ ۶۱۳ بنشیند.
تویوتا کالسکه
تویوتا لندکروزر سری «جی ۴۰» که در هشت سال جنگ تحمیلی هم کمک شایانی به نیرو‌های ایرانی کرد، تحت عنوان «کالسکه» شناخته می‌شود. این لقب که از طرف مردم برای این خودرو انتخاب شده است، احتمالا به‌خاطر سبک طراحی این خودرو و شباهتش با کالسکه باشد!
بنز کپل
در اواخر دهه ۱۳۶۰/۱۹۸۰ نسل جدید آن روز‌های مرسدس بنز با مدل ۲۳۰ای اتاق دبلیو ۱۲۴ وارد بازار کشورمان شد که با توجه به خطوط نرم‌تر بدنه در قیاس با نمونه‌های کلاسیک محصولات این خودروساز، لقب «کپل» را برای آن در نظر گرفتند. البته بسیاری از افراد برای مرسدس بنز ۱۹۰ای (اتاق دبلیو ۲۰۱) هم همین لفظ را استفاده می‌کردند. اما باید توجه داشته باشید که بنز ۱۹۰، یک سایز کوچک‌تر از ۲۳۰ است و این دو خودرو یکسان نیستند.
شورولت کاپریس تخم‌مرغی
شورولت کاپریس، سدان بزرگ آمریکایی که بین کلاسیک‌بازان طرفداران فراوانی دارد، تا اوایل دهه ۱۳۷۰/۱۳۹۰ با همان شمایل قدیمی و کلاسیک نسل سومش تولید می‌شد.
اما در همان ایام، زبان طراحی شورولت برای محصولات آن زمانش تغییر کرد و کاپریس نسل چهارم با خطوطی بسیار نرم‌تر از قبل طراحی و تولید شد. پس با توجه به خطوط منحنی متعدد موجود در شمایل این خودرو، «تخم‌مرغی» لقبی است که مردم برای
کاپریس دهه نودی انتخاب کرده‌اند.
بنز دانشجویی
پس از این که بنز معماری یا همان دبلیو ۱۱۴/۱۱۵ از خط تولید خارج شد، مرسدس بنز دبلیو ۱۲۳ را که درواقع پدر «ای کلاس» کنونی محسوب می‌شود، جایگزین این خودرو کرد. در آن دوران این خودرو را دانشجو‌هایی که در خارج از کشور به تحصیل مشغول بودند به ایران وارد می‌کردند و به همین خاطر این اتاق مرسدس بنز که عمدتا مدل ۲۳۰ آن را در خیابان‌ها می‌بینیم، به «دانشجویی» مشهور شد.
نیسان آبی
این خودرو را می‌توان قدیمی‌ترین محصول حال حاضر صنعت خودروسازی کشورمان بدانیم که سال آینده در بازار جهانی، ۵۰ ساله می‌شود! در واقع این نسل از نیسان جونیور برای نخستین بار در سال ۱۳۴۹/۱۹۷۰ روی خط تولید نیسان قرار گرفت و تولید آن تنها تا سال ۱۳۶۱/ ۱۹۸۲ ادامه یافت.
اما زامیاد هنوز هم دست از سر آن برنداشته و با اندکی تغییرات طی این سال‌ها، همچنان تولید محبوب‌ترین وانت بار کشور را ادامه می‌دهد. اما نکته جالب این که بسیاری از ما ایرانی‌ها این وانت را تحت عنوان «نیسان آبی» می‌شناسیم، زیرا عمده نمونه‌های موجود در خیابان‌ها از این خودرو، به رنگ آبی هستند و جالب‌تر این که زامیاد در طی این سال‌ها اقدام به تولید وانت نیسان با رنگ‌های دیگر هم کرد، اما از آن‌ها استقبال نشد!
میتسوبیشی گالانت سوسماری
دومین سوسمار این فهرست سنگین نیست! اتفاقا یک سدان چابک و دوست داشتنی ژاپنی است که این خودرو هم به‌دلیل شباهت طراحی به سوسمار (به‌خاطر پوزه عبوس)، با این عنوان شناخته می‌شود. البته توجه داشته باشید که گالانت سوسماری در واقع نسل ششم این خودرو است که در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱ وارد بازار ایران شد.
ب‌ام‌و اتاق مشهدی
ما هم دلیلش را نمی‌دانیم، اما بسیاری از دلالان و افراد فعال در بازار خودرو، ب‌ام‌و ۵۳۰ آی اتاق قدیم (مشهور به اتاق‌ای ۶۰ که در حد فاصل سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ وارد بازار کشورمان شد) را تحت عنوان «اتاق مشهدی» می‌شناسند! با این باور که این اتاق از ب‌ام‌و میان مردم عزیز مشهد، بسیار محبوب است.
تویوتا شکاری
این لقب را ایرانی‌ها برای دو مدل از محصولات کلاسیک تویوتا به کار می‌بردند. مورد اول، تویوتا «کارینا» نسل اول است که از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۶/۱۹۷۰ تا ۱۹۷۷ تولید می‌شد و در حد فاصل همین سال‌ها تعداد قابل توجهی از آن به بازار ایران عرضه شد. این خودرو در چند نسخه متفاوت اعم از چهار در و دو در تولید شده بود.
اما اکثر نمونه‌های موجود در ایران سدان چهار در هستند. با این وجود، با توجه به طراحی ستون سوم و شیب صندوق بار، تویوتا کارینای نسل اول محبوب بسیاری از جوانان بود و عناوینی مثل «شکاری» یا «خرگوشی» برای آن استفاده می‌شد که عنوان «خرگوشی» به احتمال زیاد به‌خاطر آینه‌هایی است که روی گلگیر این خودرو قرار دارد.
مورد دوم، تویوتا سلیکا است که این خودرو تنها به صورت دو در (در دو نسخه لیفت‌بک و هارد تاپ) تولید می‌شد و این محصول هم با توجه به ذات اسپرتش، در بسیاری موارد تحت عنوان «تویوتا شکاری» شناخته می‌شد.
میتسوبیشی گالانت عینکی
اما نسل هفتم میتسوبیشی گالانت هم در عین ناباوری در بین مردم ایران یک لقب داشت! این لقب باتوجه به ظاهر خودرو که نسبت به گذشته مدرن‌تر شده بود و چراغ‌های آن شبیه یک عینک روی پوزه خودرو بودند، موجب آن شد میتسوبیشی گالانت مدل سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ موجود در بازار ایران را «گالانت عینکی» بنامیم.
بنز پلیسی
اواسط دهه ۸۰ شمسی بود که تعداد قابل توجهی از مرسدس‌بنز‌های سی کلاس و‌ای کلاس (دبلیو ۲۱۱ و دبلیو ۲۰۳) به ناوگان پلیس نیروی انتظامی (عمدتا سی ۲۴۰) و راهنمایی و رانندگی (عمدتا‌ای ۲۴۰) راه پیدا کرد.
به همین خاطر بسیاری از افراد این دو اتاق مرسدس بنز را تحت عنوان «پلیسی» می‌شناسند. البته کلاس‌ای با لقب «راهوری» هم بعضا شناخته می‌شود؛ زیرا در آن دوران مرسدس‌بنز‌های‌ای ۲۴۰ به پلیس راهور راه پیدا کرده بودند.