سهم خطاهای انسانی در تصادفات رانندگی چقدر است

رانندگی همیشه فعالیتی پیچیده­ است، هر چند که رانندگان معمولی ممکن است تصور کنند تنها پشت فرمان خودرو نشستن یعنی رانندگی. مجموعه ­ای از اطلاعات از محیط پیرامون، پیاپی و بدون وقفه به سوی راننده جریان دارند که تحلیل سریع آنها سختی میسر است و همین ناتوانی در تحلیل اطلاعات، می­ تواند به بروز حادثه بیانجامد. محققان دریافته­ اند که بیشترین اشتباه شایع در رانندگان مربوط به ناتوانی در دریافت موقعیت­ های خطر آفرین­ است. در بیش ­از ۱۵ درصد موارد تصادف، یک قضاوت نادرست موجب بروز حادثه شده است. رانندگان ممکن است از خطر ناشی از سرعت خود آگاه نباشند، در ارزیابی فاصله خود با نقطه خطر دچار اشتباه شوند و یا چسبندگی چرخ­ های خورو روی جاده را اشتباه تخمین بزنند.

در ۸ درصد تصادفات، رانندگان مطلقاً از حادثه­ ای که شرف وقوع بوده آگاه نشده­ اند. در ۱۰ درصد موارد نیز آن­ها از خطر آگاه شده ­اند و می دانسته که اگر واکنشی سریع و صحیح نشان ندهند، چه اتفاقی می­ افتد. اما درست زمانی که تلاش کرده ­اند موقعیت را در دست بگیرند در تصمیم گیری دچار اشتباه شده­ اند. در نهایت نیز در ۱۷ درصد موارد رانندگان موقعیت خطر آفرین را به درستی دریافته ­اند، تصمیم صحیح را نیز اتخاذ کرده­ اند، اما در اجرای صحیح آن ناتوان بوده ­اند. مثلاً ترمز را به حد کافی محکم نگرفته ­اند ویا فرمان را به اندازه کافی نچرخانده­ اند.

در وضعیت اضطراری چه اتفاقی می­ افتد؟

محققان تصادف، آزمایش­ هایی را با کمک سرنشینان واقعی انجام داده ­اند که در آن تنها به دنبال مطالعه و بررسی رفتار رانندگان در موقعیت ­های تعیین شده بودند. این محققان با استفاده از شبیه سازها و روی مسیرهای آزمایشی، به مطالعه واکنش رانندگان در زمان های اضطرار پرداختند. نتیجه تحقیقات نیز نشان داد که رانندگان مختلف در موقعیت­ های مشابه، رفتارهایی کاملا متفاوت از خود نشان می ­دهند. مثلاً در وضعیتی که تصادف با خودروی رو به ­رو (شاخ به شاخ) قابل پیش بینی و پیش گیری بود، واکنش­ های رانندگان و زمان این واکنش­ ها کاملاً متفاوت بود. روش­ هایی که برای مهار کردن خودرو در پیش گرفتند نیز شباهتی به یکدیگر نداشت و هیچ یک نتوانستند از قابلیت خودروهای خود به طور کامل بهره گیرند.

دو سوم این رانندگان پدال ترمز را به اندازه کافی فشار ندادند، بلکه آن­را به تناوب گرفتند و رها کردند. چنین اشتباهی در نیمی از از موارد باعث شد تا سیستم ضد قفل ترمز ABS وارد عمل نشود. درحالی که سیستم ABS رانندگان را قادر خواهد ساخت تا از حداکثر توان ترمز بهره بگیرند، بدون این­که چرخ­ ها قفل بشوند. بدتر از آن، این­که بیش از سه چهارم رانندگان حتی تلاشی برای فرار از تصادف انجام ندادند، در حالی که اقدمات پیشگیرانه بیش از ۸۵ درصد مواقع به نتیجه ­ی مطلوبی می­ انجامد. رانندگانی که کنترل خودرو را از دست می دهند همه را­ه­ های مهار کردن را انتخاب می ­کنند که بیشتر آنها توفیقی در این راه ندارند.