برخورد سیارک ها به زمین ، خطری که نسل بشر را تهدید می‌کند

برخورد سیارک ها به زمین ، یکی از جدی‌ترین خطرهایی است که نسل بشر را تهدید می‌کند. این اجسام فضایی که از صخره‌های سنگی و فلزی تشکیل شده‌اند، پس از نابودی عصر دایناسورها می‌توانند نسل بشر را نیز منقرض کنند.

بسیاری از مردم بر این باورند که احتمال برخورد سیارک ها به زمین بسیار کم است، اما در ۶۶ میلیون سال پیش همین سیارک‌ها بیش از دو‌ سوم موجودات کره زمین را منقرض کردند. از طرفی کشف‌های جدیدی که توسط محققان انجام شده است، احتمال برخورد سیارک‌ها را بیش از پیش ممکن می‌سازد. سیارک‌ها که شبیه به توده‌های بزرگ سنگی یا فلزی هستند، در فضای اطراف کره زمین در حال حرکت هستند و ممکن است با کره زمین برخورد کنند. در ادامه سعی داریم به بررسی خطرات احتمالی بپردازیم.

اهمیت روز جهانی سیارک‌‌ها

سازمان ملل متحد با هدف افزایش سطح آگاهی مردم روز ۳۰ ژوئن را به عنوان روز سیارک نام‌گذاری‌ کرده‌ است تا مردم نسبت به خطرهایی که از سوی برخورد سیارک ها به زمین آن‌ها را تهدید می‌کند، آشنا شوند. برخورد سیارکی با پهنای ۱۰ کیلومتر در ۶۶ میلیون سال پیش نابودی دایناسورها را به همراه داشت و اکنون تنها تعدادی از فسیل‌ها و اسکلت این موجودات در موزه‌ها قرار داشته و نسل آن‌ها به کلی از بین رفته است.

کریستیان کوبرل، مدیر موزه تاریخ طبیعی وین در این خصوص عنوان کرد سیارکی که با پهنایی بیش از ۱۰ کیلومتر در ۶۶ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد، منجر به ایجاد حفره‌ای با قطر ۲۰۰ کیلومتر در کره زمین شد که آثار آن هنوز نیز پا برجاست. آثار مخرب این حادثه موجب شد تا زلزله‌های متعددی در سراسر کره زمین رخ دهد و زندگی بسیاری از جانواران و چرخه آب و هوایی کره زمین را دگرگون سازد. در این حادثه حدود دو سوم نسل جانواران آن زمان از بین رفت.

شهاب سنگ چلیابینسک

پس از نابودی دایناسورها که با برخورد سیارکی در ۶۶ میلیون سال پیش اتفاق افتاد، اتفاق مشابه‌ای رخ نداد، تا اینکه در بهمن ۱۳۹۱ (فوریه ۲۰۱۳)‌ شهاب‌ سنگی با قطر ۲۰ متر در مسیر خود وارد جو کره زمین شده و در شهر چلیابینسک کشور روسیه به زمین اثابت کرد. به دلیل موج انفجار حاصل از برخورد این سیارک به زمین، ساکنان شهر چلیابینسک با تلفات جانی و خسارت‌های مالی مواجه شدند. به دلیل مکانی که این شهاب سنگ با آن برخورد کرده است، نام شهاب سنگ چلیابینسک را برای آن انتخاب کرده‌اند. این اتفاق موجب شد تا در خصوص برخورد سیارک ها به زمین حساسیت‌های بیشتری از جانب مردم به وجود آید.

در حال حاضر تکه‌هایی از شهاب سنگ چلیابینسک در موزه شهر وین نگهداری می‌شود و لودویک فری‌یر، مسئول این موزه عنوان می‌کند تصویری که در ادامه مشاهده می‌کنید مربوط به شهاب سنگ چلیابینسک بوده و لایه‌ای ضخیم که روی سطح آن تشکیل گرفته با نام پوسته همجوشی شناخته می‌شود؛ چرا که این لایه به دلیل گرمای شدیدی جو کره زمین روی آن ایجاد شده است. پس از شکافتن این پوسته متوجه خواهید شد که این شهاب سنگ چقدر عمر داشته که البته زمان ایجاد آن مربوط به روزهای آغازین منظومه شمسی بوده و حدود ۴٫۵ میلیارد سال سن دارد.

کلکسیونی از تمامی شهاب سنگ‌هایی که به کره زمین برخورد کرده‌اند در موزه وین گردآوری شده و به خوبی اطلاعاتی در خصوص زمان، مکان برخورد و خساراتی که به همراه داشته‌اند را نشان می‌دهند. قسمت بزرگی از شهاب سنگ چلیابینسک نیز در این موزه مشاهده می‌شود.

تغییرات آب و هوایی پس از برخورد سیارک ها به زمین

بدون شک اگر اجسام آسمانی مانند شهاب سنگ‌ها در ابعاد مختلف به زمین برخورد کنند آثار مخرب زیادی را به وجود خواهند آورد. برای مثال اگر شهاب سنگی به اندازه یک ساختمان در منطقه جنگلی برخورد کند، به طور کل آن را نابود کرده و اگر در دریا سقوط کند، حوادثی نظیر سونامی را به همراه دارد. در این خصوص لیدا پیتارلو، محقق سیارک‌ها از دانشگاه وین عنوان می‌کند اگر یک سیارک در دریای کم عمق برخورد کند، موجب انتشار گاز‌های گلخانه خواهد شد؛ چرا که بر اثر گرمای برخورد شهاب سنگ رسوبات موجود در کف دریا تبخیر شده و به مرور زمان روی آب و هوای کره زمین تاثیر بدی می‌گذارد.

گروهی از منجمان فضایی اروپا در کشور آلمان برای افزایش سطح ایمنی فضایی کره زمین به ساخت سیستمی اقدام کرده‌اند که می‌تواند برخورد سیارک ها به زمین را شناسایی کرده و هشدارهای لازم را اعلام کند. رودیگر ین، سرپرست بخش تحقیقات اجرام نزدیک به زمین در آژانس فضایی اروپا در این خصوص می‌گوید یکی از اهداف ما برای ساخت چنین سیستمی، شناسایی سیارک‌های نزدیک به کره زمین است. مدتی پیش در آسمان کشور آفریقا شهاب سنگی با قطر ۲ الی ۳ متر به جو کرده زمین وارد شد و پس از سوختن نیز منفجر شد. به دلیل قطر اندک، جو کره زمین به خوبی با آن مقابله کرد، اما اگر همین شهاب سنگ قطری بیشتر از ۵ متر داشت، می‌توانست به راحتی از جو عبور کرده و به زمین برخورد کند که خسارت زیادی را به وجود می‌آورد.

احتمال برخورد ۷۴۰ سیارک به کره زمین وجود دارد

آژانس فضایی اروپا برای جلوگیری از خطرهایی که با برخورد سیارک ها به زمین ، نسل بشر را تهدید می‌کند، به ساخت تلسکوپ فلای آی (Flyeye Telescope) اقدام کرده است که با نصب آن در جزیره سیسیل ایتالیا، می‌توان سیارک‌ها را شناسایی کرد. شناسایی، رصد و کنترل تمامی اجرام کوچکی که در اطراف کره زمین قرار دارند، جزو بزرگ‌ترین اهداف این تلسکوپ محسوب می‌شود. در حال حاضر بیش از ۷۴۰ سیارک که امکان برخورد آن‌ها با کره زمین وجود دارد، توسط آژانس فضایی اروپا شناسایی شده است.

رودیگر ین، سرپرست بخش تحقیقات اجرام نزدیک به زمین در آژانس فضایی اروپا در این خصوص عنوان کرد چیزهای زیادی در فضای بیکران وجود دارد که تا الان درصد کمی از آن‌ها را کشف کرده‌ایم که این مورد درباره سیارک‌ها نیز صدق می‌کند. البته به طور متوسط در هر ماه بیش از ۲۰۰ سیارک توسط کارشناسان فضا شناسایی می‌شود و در میان آنها حدود ۴ یا ۵ سیارک، احتمال برخورد با کره زمین را دارند که البته خسارت مالی و جانی را به دنبال نخواهند داشت و هیچ نگرانی در این خصوص وجود ندارد.

انحراف مسیر سیارک‌ها

یکی از ماموریت‌های مشترک سازمان فضایی ناسا و جاسکا (آژانس فضایی ژاپن)‌، پرتاب کاوشگر هایابوسا-۲ به مدار سیارک ریگو است. این کاوشگر روی فرودگر مسکات (Mascot) که آژانس فضایی آلمان آن را ساخته است، فرود خواهد آمد و از خاک سیارک ریگو نمونه‌برداری می‌کند. کاوشگر هایابوسا-۲ در سال ۲۰۱۴ به فضا پرتاب شد و در ژوئن ۲۰۱۸ با موفقیت روی سیارک ریگو که نزدیک به کره زمین قرار دارد، فرود آمده است. به کمک این کاوشگر می‌توان بهترین راه ممکن برای انحراف مسیر سیارک‌ها را شناخت و با تهدید‌های احتمالی مقابله کرد.

رالف یومان در پاسخ به این سوال که آیا نمونه‌برداری از سطح سیارک مفید خواهد بود یا خیر، اظهار کرد برای نابودی سیارک‌ها باید ابتدا آن را بررسی کنیم تا اطلاعات دقیقی از جنس و مواد تشکیل‌دهنده سیارک تهیه کرده و با چرخش جهت و تابش نور خورشید به سطح آن، مسیر سیارک را تغییر دهیم؛ چرا که نابود کردن سیارک‌ها کار آسانی نبوده و نم‌ توان با سلاح‌های مخربی همچون بمب اتم آن‌ها را از بین برد.

سطح کره ماه، دلیل اصلی نگرانی از برخورد سیارک ها به زمین

کریستیان کوبرل، مدیر موزه تاریخ طبیعی وین عنوان می‌کند با مشاهده سطح ماه درمی‌یابیم که از گذشته تاکنون تعداد بسیاری از سیارک‌ها به سطح آن برخورد کرده‌اند، اما به دلیل اینکه کره زمین از نظر زمین‌شناختی همواره فعال بوده، قادر به مشاهده چنین علائمی نیستیم. همواره سطح کره زمین مورد هجوم بسیاری از شهاب سنگ‌های بزرگ و کوچک واقع شده و شاید در عصر حاضر شاهد برخورد اجسام بزرگی نبوده‌ایم، اما در گذشته چنین اتفاقی افتاده و آثار مخربی را به دنبال داشته است. محققان آژانس فضایی ناسا در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد از سیارک‌هایی که با برخورد خود قادر به نابودی کره زمین هستند را شناسایی کرده و مسیر حرکتی آن‌ها را کنترل می‌کنند.

ویدیویی از خطر برخورد سیارک ها به زمین