یکی از ارگان های مهم بدن، دندان ها هستند که لازم است ما هر روز آنها را تمیز کنیم و مسواک بزنیم. اما چطوری؟ دندان ها یکی از آسیب پذیرترین بخش های بدن هستند که تحت تاثیر باکتری های زیادی قرار می گیرند. آنها در دوران بارداری آسیب پذیرتر می شوند. استفراغ به دلیل حالت تهوع صبحگاهی، گرایش به غذاهای شیرین و اسید استفراغ، همه می تواند منجر به افزایش خراب شدن دندان ها شده و در نهایت کشیدن دندان ها در دوران بارداری ممکن است لازم گردد. در این مقاله از بخش زنان و زایمان و دندانپزشکی به شما درباره مشکلات دهانی در دوران بارداری و کشیدن دندان ها صحبت می کنیم.
انواع مشکلات دهانی در دوران بارداری
تغییرات هورمونی در دوران حاملگی می تواند مشکلات دهانی را افزایش داده یا باعث بدتر شدن مشکلات دندانی شود. علاوه بر پوسیدگی دندان، بیماری های پریدونتال (واقع در اطراف دندان ها) نیز به علت عفونت باکتریایی لثه ها و استخوان های اطراف دندان ایجاد می شود.
مشکلات دندانی و پریدونتال که می توانند در دوران بارداری بوجود می آیند، عبارتند از:
عفونت لثه در دوران بارداری
این عفونت منجر به عفونت، حساسیت و تورم لثه می شود. همچنین ممکن است لثه های شما موقع مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، خونریزی کند. شما باید برای اجتناب از بیماری های شدید لثه، به دندانپزشک مراجعه کنید. ممکن است دندانپزشک برای پیشگیری از عفونت، مسواک زدن و تمیز کردن مکرر دندان ها را توصیه کند.
پوسیدگی دندان
ایجاد حفره های دندانی یکی از شایع ترین مشکلات دندان در دوران بارداری هستند. یکی از دلایل پوسیدگی دندان افزایش مصرف کربوهیدرات ها است.
ثانیاً، تهوع صبحگاهی می تواند منجر به افزایش سطح اسید در دهان شده، در نتیجه مینای دندان از بین رفته و به همین ترتیب منجر به پوسیدگی دندان می شود.
تومورهای بارداری
تومورهای بارداری اغلب طی سه ماهه دوم بهبود می یابند. تومورهای قرمز تمشک مانند، تورم ناشی از رشد بیش از حد بافت بین دندان ها است که باعث خونریزی می شوند.
یکی از دلایل تومورها، پلاک اضافی است. آنها می توانند پس از زایمان شما از بین بروند. با این حال، در موارد خاص از مشکلات دندانی، ممکن است دندانپزشک شما بخواهد برای جلوگیری از آسیب بیشتر، دندان شما را بکشد.
کشیدن دندان در دوران بارداری امکان پذیر است؟
اگر شما دندان عفونی با درد شدید دارید، لازم است آنرا بکشید. همچنین مشکلات پریدونتال باعث ضعیف شدن لثه و در نتیجه عدم پشتیبانی استخوان فک و دندان می شود که باعث لق شدن دندان های بیشتر گردد. چنین مواردی ممکن است منجر به کشیدن دندان ها شود.
آگاهانه تصمیم بگیرید که آیا واقعا نیاز است که دندانتان کشیده شود یا خیر.
علائم ضروری برای کشیدن دندان:
اگر شما این مشکلات را دارید، این می تواند زمان مناسب و درستی برای کشیدن دندان باشد:
- درد در لثه ها و دندان ها
- ایجاد عفونت به همراه پوسیدگی زیاد دندان
- دشواری در خوردن غذا
- ایجاد تورم در لثه ها
- دشواری در سخن گفتن
- خونریزی کردن لثه
مشکلات دندانی می تواند هر زمانی از دوران بارداری شما بوجود بیاید، شما باید تا رسیدن زمان مناسب برای کشیدن دندانتان صبر کنید.
زمان مناسب برای کشیدن دندان در دوران حاملگی
بهترین زمان برای کشیدن دندان سه ماهه دوم بارداری است. به این دلیل که:
سه ماهه اول:
روش های دندانپزشکی در سه ماهه اول انجام نمی شود. از هفته سوم تا هشتم زمانی است که اندام های حیاتی در کودک رشد می کنند. هر گونه دارو یا استرس ناشی از کشیدن دندان می تواند در رشد جنین تاثیر بگذارد.
سه ماهه دوم:
سه ماهه دوم بارداری امن ترین دوره برای کشیدن دندان است. در این زمان جنین باید رشد چشم گیری داشته باشد. با این حال، دندانپزشک اقدامات متعددی انجام می دهد تا احساس راحتی کنید و از هرگونه مشکل اجتناب گردد.
در حین انجام این روش، اگر بی هوش شدید (از دست دادن هوشیاری جزئی یا موقت به علت افت فشار خون) بعد به سمت چپ خود برگشته تا فشار را کاهش دهید.
این موقعیت نشسته یا خوابیده می تواند باعث سندروم افت فشارخون سوپاین (کاهش فشار خون) شود که به دلیل فشار اعمال شده توسط جنین در ورید اجوف تحتانی کاوا (سیاهرگ بزرگ بالایی) رخ می دهد. بنابراین، دندانپزشک سمت راست بدن شما را ۱۰ تا ۱۲ سانتی متر روی صندلی بالاتر قرار می دهد.
سه ماهه سوم:
نشستن برای مدت طولانی در همان حالت برای شما دشوار می باشد. این به نوبه خود باعث ناراحتی شما می شود.
اگر درد شدیدی دارید و کشیدن دندان اجتناب ناپذیر است، پس بهترین زمان برای انجام این کار اولین ماه از سه ماهه سوم است.
درمان های اولیه، مثل کشیدن دندان، می تواند در دوران بارداری انجام شود ولی از درمان های پیشرفته بطوری کلی اجتناب می شود.
آیا استفاده روش های دندانپزشکی در دوره بارداری ایمن است؟
کشیدن دندان:
کشیدن دندان نیاز به استفاده از اشعه ایکس و بی هوشی دارد. ببینیم که چقدر ایمن هستند!!!
۱– اشعه ایکس:
کشیدن دندان به عکس با اشعه ایکس برای پیدا کردن دندان آسیب دیده و تشخیص میزان پوسیدگی، نیاز دارد. در طی این مرحله، یک ورقه سرب برای پوشش قسمت بالایی بدن بیمار برای جلوگیری از عوارض جانبی تابش بر جنین استفاده می شود.
۲-بی هوشی:
قبل از کشیدن دندان، به بیمار بی هوشی موضعی داده می شود که معمولاً لیدوکائین یا نووکائین است. این یک دارو از گروه B است و به این معنی است که در دوران بارداری ایمن است. مواد بی هوشی وارد جفت می شود اما قبل از رسیدن به جنین فیلتر می شود. ممکن است دندانپزشک شما دارویی با دوز کمتر از حد نرمال به شما بدهد. شما می توانید با آرامش و بدون استرس با او همکاری کنید.
مطالعاتی بر روی ایمنی روش های دندانپزشکی در بارداری انجام شده است. اهارون هاگای محقق ارشد یکی از این تحقیقات می گوید: «در مطالعه ما هیچ شواهدی نیست که نشان دهد درمان دندانپزشکی با بی هوشی در دوران بارداری مضر است ولی با این حال بسیاری از زنان باردار از مراجعه به دندانپزشکی اجتناب می کنند. هدف ما تعیین این است که آیا خطر بالقوه مرتبط با درمان دندان با بی هوشی و حاملگی وجود دارد؟ که ما چنین خطری پیدا نکردیم.»
در هر صورت، روش های معمول سلامت دندان باید قبل از حاملگی برنامه ریزی شده انجام گردد. در بارداری های غیر منتظره، شما می توانید این خدمات را در طی سه ماهه سوم دریافت کنید.
از آنجایی که هم شما و هم کودکتان این درمان را دریافت می کنید، باید قبل از شروع هر روش درمانی یا مصرف دارو با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
پزشک به احتمال زیاد از هر روش درمانی یا داروهایی که می تواند جنین را در معرض خطر قرار دهد، اجتناب می کند، به ویژه در زنانی که در سنین پایین باردار شده اند.
جراحان فک، دهان و صورت ممکن است به جراحی برای بیماران باردار نیاز داشته باشند.
با این حال ممکن است در درمان موارد اضطراری که شامل عفونت، تروما یا زخم و آسیب شناسی هستند، پیش روند.
هرگونه درمان فعال در هر شرایطی باید به منظور بهینه سازی سلامت مادران، بدون در معرض خطر قرار گرفتن جنین انجام شود.
ایمنی دارو ها:
آنتی بیوتیک ها:
دندانپزشک شما ممکن است پنی سیلین، آموکسی سیلین و کلیندامایسین تجویز کند که در دوران بارداری ایمن هستند. اریترومایسین هم ایمن است اما دکتر به شرطی تجویز می کند که معده بیمار بتواند آنرا تحمل کند.
اگر به هر یک از این دارو ها حساسیت دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا یک دارو جایگزین، تجویز کند.
-مسکن ها:
قسمت دندان کشیده شده در دهان شما چند روز دردناک خواهد بود. ممکن است داروهای مسکن (کدوئین، بروفن و…) در نسخه دندانپزشک استفاده شود.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن ممکن است برای مدت کوتاهی تا ۷۲ ساعت استفاده شوند اما در طی سه ماهه اول و سوم باید اجتناب شود.
اجتناب از مصرف این داروها در دوران بارداری:
- تتراسایکلین (تتراسایکلین، مینوسایکلین، داکسی سایکلین) را به عنوان قرص یا ترکیب موضعی مصرف نکنید، زیرا این دارو می تواند بر جنین اثر بد بگذارد.
- شما همچنین باید از مصرف فلورکینولون ها (سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، موکسی فلوکساسین) اجتناب کنید.
- در دوران بارداری، داروهای تراتوژنیک مانند تالیدومید و بعضی از رتینوئیدها استفاده نمی شوند، چون ممکن است باعث ایجاد اختلالاتی در جنین، مثل شکاف کام و شکاف لب شود.
از درمان های انتخابی مثل سفید کردن دندان ها و یا هر روش زیبایی دیگر در دوران بارداری اجتناب کنید. در عین حال کارهای دندانپزشکی مثل پر کردن دندان، جرم گیری یا تاج گذاری را متوقف نکنید. اما اگر زمان کشیدن دندان عقل شماست چه باید بکنید؟
کشیدن دندان عقل در دوران حاملگی
در دوران بارداری، شما ممکن است درد غیر قابل تحمل دندان عقل و مشکلات لثه را تجربه کنید. عواملی مثل ایجاد پلاک، رشد غیر طبیعی دندان یا عفونت منجر به درد دندان عقل شود. در صورت درد شدید و پوسیدگی دندان عقل، آن را مانند هر دندان دیگری می کشند.
چگونه می توان از بروز مشکلات دندانی در دوران بارداری جلوگیری کرد؟
برخی از اقدامات حیاتی می تواند به شما در جلوگیری از مشکلات دندانی در دوران حاملگی کمک کند. اینجا به شما می گوئیم که چگونه دندان های خود را سالم نگه دارید:
- مرتباً برای چکاب و جرم گیری، برای جلوگیری از هرگونه رسوب در دندان به دندانپزشکی مراجعه کنید.
- مصرف غذاهای شیرین را کم کنید، چون ممکن است باعث التهاب یا تورم لثه ها در دوران حاملگی شود.
- از استفاده از دهانشویه حاوی الکل جلوگیری کنید. خمیر دندان، فلوراید یا نخ دندان تائید شده توسط ADA هر روز استفاده کنید.
- دندان هایتان را حداقل روزی دو مرتبه مسواک کنید و روزی یکبار از نخ دندان استفاده کنید. از مسواک نرم برای کاهش سوزش لثه و تحریک پوشش اطراف دندان استفاده کنید.
- اجتناب از پیوند لثه و جرم گیری در دوران حاملگی، زیرا پیوند می تواند منجر به خونریزی بیش از حد شود و جرم گیری باعث تحریک و بروز علائم آلرژیک می شود.
- علاوه بر سایر مسائل مربوط به سلامت دندان، سیگار کشیدن نیز منجر به مشکلات پریدونتال می شود. بنابراین، در هنگام بارداری سیگار نکشید.
مراقبت های دندانی چیزی است که نباید در حین بارداری آنرا نادیده بگیرید، بنابراین برای سلامت کلی شما ضروری است که به دندان پزشک مراجعه کنید و دندان هایتان را جرم گیری و تمیز کنید تا دهانی سالم و لبخندی زیبا در دوران حاملگی داشته باشید.