آی وی اف حروف ابتدایی لغت های (In Vitro Fertilization) است که ترجمه لغوی آن لقاح خارج از بدن موجود زنده و در محیط آزمایشگاه است. در حقیقت در این روش درمان نا باروری بر خلاف نامش اتفاق عجیبی نمی افتد. تمام مراحل بارداری به روش IVF همانند بارداری طبیعیست با این تفاوت که مرحله لقاح و تقسیم سلولی پس از آن به جای بدن مادر در محیط آزمایشگاه صورت می گیرد.
پس اگر بخواهید از روش IVF برای باردار شدن استفاده کنید روند کار به این صورت خواهد بود که در کلینیک اسپرم و تخمک از بدن مرد و زن استخراج می شود و انجام لقاح و ایجاد تخم در لوله آزمایشگاه به وقوع می پیوندد. متخصصین درمان ناباروری به شیوه IVF پس از چند سری تقسیم سلولی جنین ها را به بدن مادر منتقل می کنند و بقیه ی پروسه ی بارداری همانند بارداری طبیعی انجام می شود.
ناباروری چه کسانی از طریق IVF قابل رفع است؟
روش IVF که مرسوم ترین شیوه از روش های کمک باروری (َART) است، در این موارد می تواند مشکل ناباروری را حل کند:
• مرد به دلیل کم بودن تعداد اسپرم ها و یا تعداد کم اسپرم ها نا بارور باشد.
• در صورتی که زن با اختلالات تخمک گذاری، نا رسایی زودرس تخمدان و یا فیبروئید رحم مواجه باشد.
• زنانی که لوله های فالوپ خود را برداشته اند یا افرادی که لوله های فالوپی مسدود شده یا آسیب دیده دارند.
• افرادی که به اختلالات ژنتیکی مبتلا هستند.
• همچنین ناباروری به علت های نا مشخص هم می تواند از طریق روش IVF درمان شود.
روش درمان ناباروری (IVF) چقدر شانس موفقیت دارد؟
شانس موفقیت روش (IVF) هم مانند بسیاری دیگر از روش های درمان ناباروری به سن زن و شوهر، وضعیت سلامتی آن ها و علل نا باروری بستگی دارد و بر اساس نتایج زنان جوان تر با تخمک های سالم تر شانس موفقیت بیشتری در این روش دارند. بر اساس تحقیقاتی که در رابطه با سن زن و شانس موفقیت روش IVF بر روی تعدادی از زنان ایالت متحده آمریکا انجام شده است، زنان ۳۴ ساله یا کمتر بیشترین شانس موفقیت را در این روش دارا هستند. بر اساس این مطالعه:
زنان ۳۴ ساله یا کمتر حدود ۴۰ درصد;
زنان ۳۵ تا ۳۷ سال حدود ۳۱ درصد;
زنان ۳۸ تا ۴۰ سال حدود ۲۱ درصد;
زنان ۴۱ تا ۴۲ سال حدود ۱۱ درصد;
و شانس زنان ۴۳ ساله یا بالاتر برای بارور شدن از طریق روش IVF تنها حدود ۵ درصد است.
درمان ناباروری از طریق روش (IVF) چه مراحلی دارد؟
به طور کلی می توان اینگونه گفت که برای تکمیل یک چرخه روش IVF چیزی حدود ۴ تا ۶ هفته زمان نیاز است. چند هفته باید صبر کنید تا تخمک ها آماده شوند و پس از آن بازیابی و بارورسازی تخمک صورت می گیرد و ۳ تا ۵ روز بعد جنین ها در داخل رحم قرار داده می شود. درمان ناباروری از طریق IVF و انتقال جنین به داخل رحم را می توان به ۵ مرحله تقسیم نمود:
مرحله ۱ / در اولین مرحله پس از اتخاذ تصمیم مبنی بر درمان ناباروری از طریق روش IVF ، عموما داروهای باروری با هدف تحریک تخمک زایی تجویز می شود. فراموش نکنید که در این روش به دلیل اینکه ممکن است بعضی از تخمک ها پس از لقاح و قرار گرفتن در رحم رشد و نمو نکنند، چندین تخمک مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در این مرحله سونوگرافی ترانس واژینال برای بررسی تخمدان ها و نمونه های خون برای بررسی سطح هورمون ها گرفته می شود.
مرحله ۲ / در این مرحله تخمک ها از طریق یک سوزن توخالی از طریق حفره لگنی جمع آوری می شود. قبل از این جراحی کوچک بیمار باید ناشتا باشد و در طول آن هم به کمک داروهای بیهوشی خفیف، خواب آلوده خواهد بود.
مرحله ۳ / حالا وقت آن است که از مرد درخواست شود برای انجام لقاح، نمونه اسپرم آماده کند.
مرحله ۴ / در این مرحله مهمتری بخش باروری به کمک روش IVF صورت می پذیرد. اسپرم و تخمک پدر و مادر در مرحله ای به نام تلقیح با هم مخلوط شده و در یک ظرف مخصوص برای ایجاد لقاح نگه داری می شوند. تخمک ها برای تائید اینکه بارور شده اند و تقسیم سلولی درحال انجام است، تحت نظارت متخصصین قرار می گیرند. زمانی که پروسه ی لقاح و تقسیم با موفقیت انجام شد، تخمک لقاح یافته، جنین نامیده می‌شود.
توجه داشته باشید در مواقعی که احتمال لقاح پایین است، از روش تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم یا ICSI استفاده می شود. در این روش یک اسپرم به منظور انجام لقاح بصورت مستقیم به سیتوپلاسم تخمک تزریق می شود.
مرحله ۵ / در درمان ناباروری به روش IVF معمولا ۳ تا ۵ روز پس از بازیابی تخمک و انجام لقاح، جنین به رحم زن منتقل می شود. انتقال جنین به رحم از طریق یک لوله کوچک یا کانتر صورت می پذیرد و برای اغلب زنان بدون درد است. پس از آن اگر بارداری به روش IVF موفقیت آمیز باشد، ۶ تا ۱۰ روز بعد از بازیابی تخمکها، لانه گزینی انجام می شود.
درمان ناباروری به روش IVF چه اشکال هایی دارد؟
توجه داشته باشید که روش IVF از جمله قدیمی ترین روش ها برای درمان ناباروری است و از سال ۱۹۷۸ میلادی تا به امروز به کار گرفته شده است. محققین زمان نسبتا زیادی برای تحقیق و آزمایش پیرامون عوارض و پیامد های این روش باروری در اختیار داشته اند و البته قابل ذکر است محققین همچنان در حال بهبود روش های اجرایی IVF هستند. با هم برخی از معایب، عوارض و خطرات باروری از طریق روش IVF را مرور می کنیم.
احتمال شکست و بی نتیجه بودن روش IVF/ توجه داشته باشید که این ریسک وجود دارد که با وجود صرف زمان و هزینه زیاد این روش جواب ندهد. همچنین در بیش از یک پنجم موارد، پزشک دستور توقف فرآیند را می دهد. این دستور توقف ممکن است به دلیل عدم رشد فولیکول ها به میزان کافی یا وجود خطر سندروم تحریک بیش از حد تخمدان ها (OHSS) صادر شود.
احتمال بارداری دو قلویی یا چند قلویی/ با توجه به انتقال بیش از یک جنین به داخل بدن مادر، در روش IVF بیش از ۲۰ درصد احتمال بارداری دوقلویی وجود دارد. هرچند که شاید بسیاری افراد از این اتفاق استقبال کنند اما توجه داشته باشید که بارداری دو یا چند قلویی خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش می دهد.
زمان بر و پر هزینه بودن/ بارداری به روش IVF هم نیاز به هزینه نسبتا زیاد دارد و هم نیازمند مراجعه زیاد برای آزمایش و سونوگرافی است.
منابع:
www.soheilaarefi.com
www.ninitalar.com