وب‌سایت روزیاتو – فروغ بیداری: می‌دانید سایکوپات کیست؟ یک انسان کاملا بی‌مسئولیت، بی‌قید، بی‌ترس، کسی که هیچ احتیاطی در زندگی خود ندارد و رفتارهای ضداجتماعی از خود نمایش می‌دهد.
به زبان ساده‌تر، سایکوپات یک روان آزار است. فردی است که نمی‌تواند ناراحتی افراد را تشخیص دهد و با آنها همدردی کند. این افراد در مواجهه با فرد غمگین توانایی همدلی کردن ندارند و مثل کوه یخ رفتار می‌کنند. دلیلش هم این است که اصلا درک درستی از ناراحتی افراد ندارند.
سایکوپات بسیار هم بی‌منطق ظاهر می‌شود و هرگز حاضر نیست گناهان و اشتباهات خود را گردن بگیرد. این افراد با نهایت زیرکی شرایط را به‌گونه‌ای جلوه می‌دهند که دیگران خود را مقصر فرض کنند. حتی ممکن است به عمد کاری را انجام دهد که موجب رنجش شما شود، سپس با ادله‌های نادرست خود مدعی شود که شما حساس شده‌اید یا اشتباه می‌کنید و او کاملا بی‌گناه و بی‌تقصیر است.
البته که روان‌آزارهای شخصیت‌های جذابی هم دارند. آنها برای یافتن قربانی‌های خود باید همیشه در مرکز توجه قرار داشته باشند. به همین خاطر همیشه در حال نقش بازی کردن هستند و همین باعث می‌شود که بیشتر مردم به آنها اعتماد کنند.
حالا که تا حدی با روان آزارها آشنا شده‌اید، باید خبر بدی به شما بدهیم: ۱ نفر از ۱۰۰ نفر در جهان سایکوپات است. یعنی به اندازه افرادی که معلم، مدیر، همسر یا …. هستند روان آزار در جامعه داریم.
با اینکه افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی ممکن است قاتل سریالی، متجاوز یا در بدترین شرایط آدم‌خوار شوند، اما باید بدانید که اغلب روان‌آزارها به فعالیت‌های غیرعادی و مجرمانه نمی‌پردازند و همانند دیگران زندگی‌های کاملا عادی دارند.
به همین دلیل است که باید با نشانه‌های شخصیتی و علایم رفتاری سایکوپات‌ها آشنا شوید تا با آنها وارد رابطه عاطفی نشوید. اگر نگرانید که با یک سایکوپات وارد رابطه عاطفی شده باشید، ادامه این مطلب را بخوانید.
سایکوپات لزوما مجرم نیست و می تواند یک فرد کاملا عادی در جامعه باشد.
با اینکه ممکن است افراد گوناگون رفتارهای منحصر به خود را داشته باشند، اما دانشمندان و محققان متفقا بر این باور هستند که یک روان‌آزار دارای نشانه‌های زیر است:
- داشتن رفتارهای غیر اجتماعی
- بی‌باکی و گستاخی زیاد
- تغییر احساسات ناگهانی و آنی
- خساست و گدامنشی
- مودی بودن و رفتار کردن بدون فکر قبلی
- خودبینی و خودپرستی شدید
البته سایکوپات‌ها ویژگی‌های مثبتی هم دارند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توجه زیاد به جزئیات
- تشخیص درست افکار مردم
- خوش‌صحبت بودن
- دقیق و خلاق بودن
مورد آخر به این معنی است که یک روان‌آزار کاملا حرفه‌ای قربانی‌های خود را آزار می‌دهد.
مشکلات رابطه عاطفی با یک سایکوپات چیست؟
نخستین نشانه و رفتاری که در ملاقات با یک سایکوپات می‌توانید متوجه شوید، «دروغگویی بیمارگونه» است.
افرادی که به این اختلال شخصیت مبتلا هستند بارها شریک عاطفی خود را فریب می‌دهند. آنها در مورد هر مساله یا موضوعی که بخواهد در مورد زندگی، اهداف یا شخصیت واقعی‌شان اطلاعاتی به شما بدهد دروغ می‌گویند. یعنی با دروغ‌های کوچک و بزرگ سعی می‌کنند شخصیت واقعی خود را از شریک عاطفی‌شان مخفی نگه دارند. خبر بد این است که به ندرت می‌توان دروغ‌های این افراد را تشخیص داد به این خاطر که با مهارت زیاد و کاملا استراتژیک به دغل‌بازی مبادرت می‌ورزند.
این افراد اغلب دارای رفتارهای بسیار جذاب هستند که اطرافیان را درگیر خود می‌کنند. هدف اصلی‌شان هم همین است که طرف مقابل را اسیر و معتاد خود کنند تا بتوانند در آینده رفتارهای ناراحت‌کننده‌شان را به انجام برسانند.
درصد خودپرستی و و خودبزرگ‌بینی این اشخاص بسیار بالاست. شما حتی اگر فردی بسیار موفق در شغل یا زندگی فردی خود باشید، از موقعیت اجتماعی بسیار خوبی برخوردار باشید و در زندگی خود همیشه قوی ظاهر شده باشید، در مواجهه با یک سایکوپات احساس بی‌ارزشی و پوچی پیدا خواهید کرد. اگر این حس به شما دست ندهد، شک نکنید که فرد سایکوپات بسیار زیرکانه اعتماد به نفس شما را از میان خواهد برد تا بتواند در آینده از شما به عنوان قربانی استفاده کند.
تحقیقات علمی ثابت کرده‌اند که افراد مبتلا به اختلال شخصیتی سایکوپاتی اغلب از تکنیکی به نام «گَسلایتینگ» برای رسیدن به اهداف خود بهره می‌برند. این تکنیک به این صورت است که بیمار به صورت تدریجی و با هدف قبلی سعی می‌کند با فریب، دروغ و ایجاد شک و تردید در دل و ذهن قربانی خود اعتماد به نفس و عقلانیت او را از بین ببرد به طوری که فرد همیشه تصور می‌کند که در حال اشتباه کردن است و ایراد از اوست، نه فرد روان آزار!
دلیل موفقیت سایکوپات‌ها در این مسیر هدفمند این است که آنها توانایی خواندن افکار بقیه را دارند و با مهارت زیاد می‌توانند نقاط ضعف قربانی را کشف کرده و از آن منفذ وارد ذهن و عقل او شده و اعتماد به نفسش را نابود کنند.
چرا این کار را می‌کنند؟ زیرا می‌خواهند کنترل همه چیز را به دست بگیرند. همان‌طور که در ابتدای مقاله هم گفتیم، سایکوپات‌ها بشدت محتاج توجه دیگران هستند.
اگر بایک سایکوپات در ارتباط هستید و سعی می‌کنید که در مقابل فریب‌ها و دغل‌کاری‌هایشان مقاومت کنید، این را بدانید که آنها سعی می‌کنند همانند یک کودک کج‌خلقی کرده و با عصبانیت، غر زدن یا تکرار کردن بخش‌های از صحبت‌ها با کمی چاشنی بغض و اشک کاری کنند که دلتان برایشان بسوزد و خود را برای داشتن چنین رفتاری با او سرزنش کنید. تا در نهایت همه چیز طبق خواسته او پیش برود.
نداشتن حس گناه و پیشمانی در این افراد بسیار غیرقابل تحمل است. اما انتظار نداشته باشید که یک سایکوپات رفتار خودش را تغییر بدهد. به گفته روانشناسان، سیستم مغزی این افراد به همین منوال شکل‌گرفته و امکان تغییر دادن ندارد.
بر اساس جدیدترین مطالعه‌ای که روی اسکن مغزی شماری از زندانیان صورت گرفته، افرادی که روان‌آزاری بیشتری نسبت به بقیه دارند، بیشتر مستعد کلاهبرداری، فریب دادن، خیانت کردن و دغلکاری هستند. این در حالیست که به هیچ عنوان هم حس پشیمانی یا گناه از کرده‌ی خود ندارند.
دلیل این امر، کاهش فعالیت قشر مفاصل قدامی مغز است که گفته می‌شود در پایبندی به اخلاق، کنترل تکانش‌های روحی و احساسات نقش مهمی دارد.
تحقیقات دیگری نیز ثابت کرده که ساختار و عملکرد بخش‌هایی از مغز سایکوپات‌ها با انسان‌های عادی متفاوت است؛ از جمله می‌توان به قشر جلومغزی اشاره کرد که در توسعه و برنامه‌ریزی شخصیت افراد نقش اساسی دارد.
سیستم مغزی سایکوپات ها با مردم عادی متفاوت است
بدون شک در ارتباط بودن با یک سایکوپات بسیار فرساینده است؛ درک رفتار فردی که توانایی همدردی یا همدلی کردن ندارد به هیچ عنوان آسان نیست.
البته برخی از یافته‌های علمی مدعی هستند این افراد توانایی همدردی کردن را دارند اما خودشان انتخاب می‌کنند که این کار را انجام ندهند. یعنی خیلی راحت روی احساسات خود سرپوش می‌گذارند و بعدها هم از انجام آن پشیمان نمی‌شوند.
همچنین گفته می‌شود یک سایکوپات به خوبی از رفتار اشتباه و رفتار منفی خود آگاه است اما در زمان‌هایی که نمی‌تواند روی رفتار خود کنترلی داشته باشد سعی می‌کند با بی‌احساسی واکنش نشان دهد.
شریک عاطفی یک روان‌آزار خیلی زود متوجه خواهد شد که ادامه ارتباط با هیجانات و توقعات غیرواقع‌بینانه‌ی او ممکن نیست.
یک سایکوپات ممکن است آبروی شریک عاطفی خود را در یک جمع ببرد، ممکن است با دوست یا همکار طرف مقابلش بدرفتاری داشته باشد و نمونه‌های مشابه به آن.
سایکوپات‌ها همچنین ممکن است خصلت‌هایی از رفتارهای اجتماعی و خودشیفتگی از خود نشان دهند که هر دو ویژگی در نهایت به خیانت مربوط می‌شود.
دانشمندان سعی کردن از تاثیر خصلت‌های سایکوپاتی روی روابط عاشقانه اطلاعات کاملی بدست بیاورند. آنها در نتیجه تحقیقاتشان متوجه شدند دغلکاری و فریب دادن طرف مقابل برای برقراری رابطه جنسی یکی از روش‌های مرسوم روان‌آزارهاست.
با اینکه همه این خصلت‌هایِ بشدت دلسرد کننده تقریبا عمومی هستند، اما مردان و زنانی که شریک عاطفی سایکوپات دارند مشکلات مختلفی را در رابطه‌های خود تجربه می‌کنند. اغلب زنان سعی می‌کنند تنفر خود از رفتار شریک عاطفی‌شان را نمایش داده و به رابطه خاتمه دهند. اما مردان بیشتر طرد شدن یا نادیده گرفته شدن را تجربه می‌کنند.
کنار آمدن با حس طرد شدگی
افرادی که پس از پایان بخشیدن به یک رابطه نادرست با سایکوپات احساس قدرت پیدا می‌کنند ممکن است متوجه شوند که طرف مقابل آنها احساس پشیمانی دارد. اما لطفا گول نخورید. یک روان‌آزار هرگز پشیمان نیست و این حس ناراحتی هم برای این است که دیگر شما را ندارد و نمی‌تواند روی رفتار، زندگی و عواطفتان کنترلی داشته باشد.
اگر فریب این رفتارهای غیرواقعی را بخورید و برگردید، دوباره پس از مدت کوتاهی همان مشکلات قبلی باز خواهند گشت و متوجه می‌شوید که هیچ چیزی تغییر نکرده است. به این خاطر که شریک عاطفی شما که اختلال شخصیتی دارد، اصلا توانایی همدردی و دلداری دادن ندارد و به هیچ عنوان هم حاضر نیست اشتباهات و گناهان خود را به گردن بگیرد.
باز این شما خواهید بود که مقصر شناخته می‌شوید و زیر باری از تهمت‌ها و برچسب‌های واهی کمر خم خواهید کرد.
این را بدانید که طرز فکر یک سایکوپات این است: «تو اگر مشکلی داری، اگر ناراحت هستی، اگر غمگینی مشکل توست و به من ارتباطی ندارد.»
به همین سادگی می‌توانید غیرهمدل بودن یک سایکوپات را متوجه شوید.
این افراد بشدت هم رفتار ناجانمردانه دارند. یعنی اگر شما سرانجام بر احساسات خود غلبه کرده و از رابطه خارج شوید، این فرد اگر نتواند قربانی مناسبی برای رابطه بعدی خود پیدا کند، دوباره به سراغ شما باز خواهد گشت. او برای کارهای اشتباهش عذرخواهی می‌کند و قول می‌دهد همیشه عاشقتان باشد. اما اینها فقط ترفندی برای ادامه روند آزار دادن شماست.
اما باز هم تاکید می‌کنیم که گول نخورید. سایکوپات همانند یک انگل زندگی می‌کند. او از احساسات شما تغذیه می‌کند و در عوض هیچ حس خوشایندی به شما نمی‌دهد. یعنی این افراد سعی می‌کنند از موقعیت، دوستان، زندگی و امکانات شما استفاده کنند و خودشان را بالا بکشند. در نهایت، وقتی بهره‌ای برایشان نداشتید، شما را ترک می‌کنند.