آینده‌ کفش‌های مجهز به بند خودکار نایک

چرا دنیا به کفش مجهز به بند خودکار نیاز دارد؟ آیا تاکنون چیزی در مورد ولکرو شنیده‌اید؟ چگونه می‌توان در صورت غیرفعال بودن وای‌فای، بند کفش را بست؟

محصول جدید نایک، Adapt BB به این سؤال‌ها پاسخ می‌دهد. این کفش، مجهز به بندهای قدرتمندی است که به صورت خودکار روی پا بسته می‌شوند. Adapt BB،  مدل تکامل‌یافته‌ی Hyper Adapt 1.0 است که خود مدل تجاری Air Mag است. ایرمگ پروژه‌‌ای بود که با الهام از کفش‌های فیلم بازگشت به آینده‌ی ۲ ساخته شد.

اما در مدل جدید اداپت، امکان بستن بندها از طریق تلفن همراه فراهم شده است. به دنبال معرفی این مدل، در یک مجموعه از توییت‌ها از آن انتقاد شده بود و این سؤال مطرح شده بود که چرا سخت‌افزار و امکانات غیرضروری باید به این کفش اضافه شوند؟

این واکنش دقیقا مشابه واکنش‌ها پس از عرضه‌ی اولین مدل کفش بند خودکار نایک بود. اما این بار خبر عرضه‌ی این مدل خیلی زود به CES (نمایشگاه وسایل و گجت‌های الکترونیکی) رسید. مردم هنوز از شنیدن خبر توالت‌های هوشمند شوکه بودند که خبر اضافه شدن سخت افزار جدید به کفش‌ها را شنیدند. راه‌حل رسیدن به یک طراحی بدون بند اضافه کردن نیمی از سخت افزار به تلفن هوشمند و توانایی مکالمه  با کفش است.

بدون بند

در حال حاضر، یکی از چالش‌های تولیدکنندگان کفش، طراحی قفل بدون بند برای بازیکنان بسکتبال است. در این مدل نه‌تنها بندی در کار نیست بلکه قفل و بست کفش هم بهبود یافته است. این قفل حتی در موقعیت‌های توقف ناگهانی  از نوسان پای ورزشکار داخل کشف جلوگیری می‌کند.

نایک از یک سیم و موتور برای جابه‌جایی بندها استفاده می‌کند. آدیداس، رقیب نایک هم به روشی متفاوت این کار را انجام می‌دهد و از پارچه‌های بافت‌دار و بافت‌های خودکار در کفش بسکتبال مدل N3XT L3V3L استفاده کرده است.

حذف بندها، صرف‌نظر از روش ساخت، مزایای قابل‌توجهی را به دنبال خواهد داشت. شاید ناظر معمولی متوجه مشکلات بندها و قفل آن‌ها برای ورزشکاران حرفه‌ای نشود.  یک بازیکن معمولی در رختکن، کفش‌های خود را محکم می‌بندد و تا پایان بازی به همین شکل ادامه می‌دهند مگر این‌که به هر دلیلی از زمین خارج شود و نیاز به تنظیم کفش خود داشته باشد. در عین حال مربی به آن‌ها در بستن بندها کمک می‌کند زیرا دسترسی به انقباض کافی برای قفل کامل کفش‌های ورزشی بدون کمک مربی امکان‌پذیر نیست.

این میزان سفتی کفش برای ساعت‌ها بازی، باعث خستگی پا می‌شود. سفتی بیش‌ازحد کفش برای بازیکنانی که دچار مشکل استخوانی هستند و به‌طورکلی برای هیچ‌کس خوب نیست زیرا این گردش خون مناسب است که به درمان و پیشگیری از جراحت‌ها کمک می‌کند.

نایک در حال کار روی یک پژوهش دانشگاهی با موضوع کارایی سیستم قفل Adapt BB است. این سیستم نسبت به گذشته ۴۰ درصد بهبود یافته است و ورزشکارانی که قبلا این مدل را امتحان کرده‌اند (ورزشکاران تحت حمایت نایک)، آن را به دیگران هم توصیه می‌کنند. به‌طور خلاصه تمام آن‌ها یک نظر مشترک دارند: سیستم قفل کفش‌ها بهبود یافته است و یک مزیت مفید آن تنظیمات مختلف سفتی کفش و انتخاب میزان باز و بسته شدن آن است.

نایک، برنامه‌های طولانی‌مدتی برای این مدل کفش دارد و اولین نقطه‌ی تمرکز آن، ورزشکاران حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای هستند. ازآنجاکه این مدل هواداران معمولی زیادی هم دارد؛ نایک برای تولید کفش‌های معمولی روی پلتفرم اداپت هم در حال برنامه‌ریزی است.

سخت‌افزار

سخت‌افزار اصلی Adapt BB و دستگاهی که امکان استفاده از پلتفرم نایک را می‌دهد، یک پلاستیک مستطیل‌شکل  است که زیر قوس کفش قرار گرفته است. این بخش مجهز به یک موتور محرکه‌ی کرم مانند همراه با محافظ است که امکان بستن بندها با استحکام دلخواه را می‌دهد و برای پیشگیری از لغزیدن یا سر خوردن در طول بازی آن‌ها را به صورت مکانیکی قفل می‌کند.

این بخش به همراه سیمی که در یک مسیر پرپیچ تا بالای پا کشیده می‌شود زیر یک بخش چتر مانند موسوم به فناوری FitAdapt قرار می‌گیرد. این قطعه یکی از اجزای اتوفیت یا تطبیق خودکار مدل  Adapt BB است. البته یک باتری و یک سیم‌پیچ برای القای شارج از صفحه‌ی شارج کفش در نظر گرفته شده‌اند  و یک ماژول بلوتوث هم در این کفش تعبیه شده است که امکان برقراری ارتباط با تلفن همراه را فراهم می‌کند.

دیگر قطعات داخل کفش هم به همین اندازه جذاب هستند. برای مثال میدسول (لایه‌ی چرمی یا لاستیکی که بین کفی کفش  و زیره‌ی کفش قرار می‌گیرد) کفش از فوم کاشلون نایک ساخته شده است. این فوم یک نوع لایه‌ی متراکم است که مانند نمونه‌های جدیدتری مثل Zoom فشرده نمی‌شود. به این صورت امکان قرار دادن ماژول زیر کفش وجود دارد.

بخش کفی کفش هم از یک فوم جدید ساکلاینر ساخته شده است (ساک لاینر یک بخش چرمی باریک است که روی کفی کفش قرار می‌گیرد)، این بخش فشار را از هر نقطه‌ی میدسول به سطح پا منتقل می‌کند. به زبان ساده‌تر، موتور کفش را حس نمی‌کنید.

ناریسا چانگ، مهندس مکانیکی ارشد و جردن رایس مدیر ارشد مهندسی سیستم‌های هوشمند در نایک، تست‌های زیادی را برای اطمینان از عملکرد ماژول در شرایط پرفشار و پراستهلاک انجام دادند. دوام موتور از خود کفش بیشتر است بنابراین احتمال شکست کم است. زیره‌ی کفش محکم است و با کشش مناسب و کنترل دقیق هدایت می‌شود.

عملکرد سیستم کفش به این صورت است: در ابتدا پای خود را داخل کفش قرار می‌دهید. اگر قبلا میزان سفتی بندها را تنظیم کرده باشید، سیستم مغناطیسی تعبیه‌شده در کفش (این سیستم  جدید مانند مدل اولیه‌ی Adapt وابسته به فشار نیست) حضور پای شما در کفش را درک می‌کند و کفش را محکم می‌کند.

اگر اولین بار است که کفش را می‌پوشید، می‌توانید آن را با اپلیکیشن Adapt BB روی تلفن همراه خود همگام کنید. این اپلیکیشن را می‌توانید از اپ‌استور یا پلی استور دانلود کنید. پس از همگام‌سازی کفش با اپلیکیشن، کفش‌ها به صورت مستقیم به حساب Nike+ وصل می‌شوند بنابراین شخص دیگری نمی‌تواند کفش‌ها را کنترل کند. بدون لاگین در حساب امکان کنترل کفش‌ها از طریق اپلیکیشن وجود نخواهد داشت.

امکان کنترل کفش با نصب اپلیکیشن Adapt BB روی تلفن هوشمند وجود دارد

پس از همگام شدن اپلیکیشن با کفش، می‌توانید رنگ دلخواه را برای شناسایی کفش‌ خود انتخاب کنید، رنگ موردنظر روی LED-های موجود کنار کفش ظاهر می‌شود.LED-ها یکی از شاخصه‌های شناسایی کفش هستند و قابلیت سفارشی‌سازی را دارند اما می‌توان برای تنظیم بندها هم از آن‌ها استفاده کرد. یکی از امکانات اپلیکیشن که چند هفته‌ی دیگر فعال خواهد شد، امکان تنظیم میزان سفتی کفش از طریق صفحه‌ی نمایش است.

بااین‌حال در صورت تمایل می‌توانید بدون نصب اپلیکیشن هم از کفش‌ها استفاده کنید. پس از پوشیدن کفش می‌توانید میزان سفتی بندها را تنظیم کنید یا با یک دکمه آن‌ها را کاملا باز کنید. همچنین می‌توانید با دکمه‌های کنترلی تنظیمات کوچکی را انجام دهید. وقتی پای شما در کفش قرار دارد، سیستم  مکانیکی بند خودکار،  آن را متناسب با پای شما تنظیم می‌کند اما می‌توانید تنظیمات دلخواه خود را هم روی آن انجام دهید.

به این صورت ورزشکارها در زمین بازی و تنها با یک دکمه می‌توانند کفش خود را به‌سرعت تنظیم کنند. اما این نکته از چشم بسیاری از کاربران توییتر دور ماند. قابلیتی که برای ورزشکاران تا قبل از این غیرممکن بود.

برای مثال، پای بازیکنان تقریبا پس از سی دقیقه فعالیت در زمین بازی شروع به انبساط می‌کند. درنتیجه میزان راحتی کفش تغییر می‌کند آن‌ها در این شرایط می‌توانند درجه‌ی سفتی کفش را تغییر دهند.

در بازی‌های NBA استفاده از تلفن همراه غیرقانونی است به همین دلیل وجود دکمه روی کفش‌ ضروری است. این کفش و فناوری آن برای بازی‌های رسمی تأیید شده‌اند  به‌طوری‌که چند روز پیش جیسون تاتوم در بازی سلتیکز، راپتورز از آن‌ها استفاده کرد.

اما جدای از مزایای این کفش برای ورزشکارها، این مدل دورنمایی از آینده‌ی کفش‌های بدون بند را نمایش می‌دهد. از اجرای دیگر موتور می‌توان به یک ژیروسکوپ سه‌بعدی (ژیروسکوپ از یک چرخ تشکیل شده است که می‌تواند دور یک محور بچرخد و برای اندازه‌گیری جهت‌گیری و سرعت زاویه‌ای از آن استفاده می‌شود) و سرعت‌سنج‌هایی برای اندازه‌گیری محورهای مختلف اشاره کرد. این کفش می‌تواند مواردی مثل گام برداشتن، فشار وارد شده بر پا، آهنگ حرکت و حتی حرکات هوایی پا را انتخاب کند.

فرض کنید، مربی به شما می‌گوید پای خود را بیش از حد جلو یا عقب قرار دادید یا دیر حرکت کردید یا خیلی خم شده‌اید. تمام این نکات را سخت افزار نایک می‌تواند به شما بگوید. اگرچه این امکانات هنوز در مدل فعلی نایک تعبیه نشده‌اند. اما نایک معتقد است مزایایی مثل سیستم انعطاف‌پذیر و قابل تنظیم بندها و قفل بهبودیافته، برای انگیزه‌ی ساخت این مدل کافی بوده‌اند.

امکانات دیگر زمینه ای برای طرح‌های آینده‌ی نایک هستند.  نایک نسبت به افشای طرح‌ها و برنامه‌های آینده‌ی خود بی‌میل است اما مدل‌های فعلی می‌توانند نشانه‌ای برای مدل‌های آینده‌ی نایک باشند: نسل جدید پوشاکی که می‌تواند به ساعت‌ها و هدفون‌ها وصل شود و برای مثال بازخوردی از حرکات بدن در یک کنسرت نشان دهد. به گفته‌ی اریک آور، معاون بخش نوآوری طراحی نایک:

وقتی این کفش را به عنوان یک پلتفرم درنظر می‌گیریم کار را با  معیار تناسب شروع می‌کنیم. به گفته‌ی بیل بورمن، تناسب مبنای همه چیز است. اگر تناسبی در کار نباشد، ویژگی‌های کاربردی محصول هم به خطر خواهند افتاد.

یکی از دیگر مؤلفه‌هایی که آور هم بر آن تأکید می‌کند و به یکی از ویژگی‌های اصلی مدل اداپت تبدیل شده است، نوع لایه‌گذاری کفش است:

می‌توانید لایه‌گذاری قابل تطبیق را در آینده تصور کنید. بنابراین وقتی از پلتفرم سخن می‌گوییم، دیدگاه جامعی نسبت به ویژگی‌های کاربردی کفش داریم و البته به پوشش و ظاهر آن هم دقت می‌کنیم.

دیگر ویژگی‌های سخت‌افزاری این مدل به شرح ذیل است:

• به نقل از نایک عمر باتری با تنظیمات روزانه‌ی مختلف بین ۱۰ تا ۱۴ روز متغیر است.
• برای باز شدن کفش و خارج شدن پا از آن، به ۵ درصد توان باتری نیاز است.
• با کمتر از سه ساعت شارج بی‌سیم، شارج کفش کامل خواهد شد.
• هیچ اپلیکیشنی برای اپل واچ وجود ندارد اما نایک در حال کار روی آن است.

طراحی و راحتی

کنترل و امکانات این مدل در افزایش حس راحتی و آسایش آن مؤثر هستند. سطح راحتی این کفش از نظر طراحی  به اندازه‌ی اسنیکرهای معمولی نیست اما به گفته‌ی نایک، مدل اداپت در سال ۲۰۱۹ به سطح موردنظر خواهد رسید.  افرادی که پاهای عریض یا پاشنه  بلندی دارند هم می‌توانند به راحتی از این مدل استفاده کنند. این در حالی است،  مدل قبلی یعنی Adapt 1.0 سنگین و خشک بود.

در کنار خاصیت لایه‌ای که قبلا به آن اشاره شد، می‌توان به جزئیات جذاب دیگری هم اشاره کرد.  طراحی این کفش تا حدودی یادآوری کفش‌های بسکتبال نایک در گذشته است. طرح کلی، مدل Kobe AD را به یاد می‌آورد که الهام بخش اریک اور، مدیرعامل و مدیر نوآوری خلاق نایک برای خلق این مدل بود. پاشنه‌ی درخشان این کفش هم یادآور نوار چرمی Jordan 11 است.

این مدل با ظاهری مناسب و با هدف جلب رضایت طرفداران و بازیکنان بسکتبال ساخته شده است و در عین حال برای هواداران مدل اداپت جذاب است.

فناوری توان‌بخش

یکی از هیجان‌انگیزترین پیامدهای  فرعی یک کفش بند خودکار، کمک به افراد معلول و ناتوان حرکتی است. کفشی که بندهای آن به صورت خودکار بسته می‌شوند، می‌تواند سهولت کار را برای افراد معلول به شدت افزایش دهد.

البته پروژه‌ی Adapt با هدف کمک به ناتوانی‌های حرکتی طراحی نشده است بلکه هدف کلی کمک به افراد برای بستن کفش در شرایط سخت و اضطراری است. مدل Adapt BB  با قیمت ۳۵۰ دلار عرضه شده است که نسبت به مدل ۷۵۰ دلاری Adapt 1.0 پائین‌تر است. این کاهش قیمت قابل توجه است و به مرور کمتر خواهد شد.

چانگ و رایس در پاسخ به این سؤال که آیا توان‌بخشی قسمتی از طراحی آن‌ها بوده می‌گویند مدل Adapt 1.0 تنها یک آزمایش برای تجاری سازی طرح بدون بند بود اما پس از عمومی شدن، هزاران بازخورد در رابطه با توان‌بخشی  و کمک به افراد معلول دریافت کرد. به این ترتیب تیم مهندسی کار روی قابلیت‌های توان‌بخشی برای تمام ورزشکاران را آغاز کرد. بنابراین بااینکه قابلیت توانبخشی از اهداف اولیه و اصلی نایک در این مدل نبود اما تأثیر زیادی در موفقیت آن دارد و خواهد داشت.

نواقص و پتانسیل‌ها

قطعا مدل جدید نایک از مزایای زیادی برخوردار است. نایک از گذشته زیر ذره‌بین بسیاری از تولیدکنندگان قرار داشته است  و در آینده محصولات پرسودی را تولید خواهد کرد.

اما آینده‌ی مدل جدید نایک کمی مبهم است. برای مثال می‌توان چنین امکاناتی را برای آن درنظر گرفت:  فرض کنید در حین عبور از در اتوبوس، کفش به صورت خودکار هزینه را پرداخت کند. موتورسیکلتی که تنها وقتی پاهای شما روی آن قرار بگیرد از حالت قفل خارج می‌شود یا پیراهنی که می‌تواند با اپلیکیشن سلامت  تلفن همراه ارتباط برقرار کند و آماری دقیق از میزان آب بدن را نمایش دهد.

Adapt BB اولین مدل نایک با نرم‌افزار قابل ارتقا است. گرچه کفش‌های الکترونیکی متعددی در گذشته طراحی شده‌اند اما این اولین بار است که یک مدل به سرعت بهبود پیدا می‌کند. ورزشکاران حرفه‌ای می‌توانند به سرعت کفش خود را عوض کنند.

نرم‌افزار قابل ارتقا، قابلیت‌هایی را به کفش اضافه می‌کند که آن را از دسته‌ی مواد مصرفی با عمر محدود خارج خواهد کرد. خرید پوشاکی که با گذشت زمان بهتر شود چیز جدیدی نیست، همان‌طور که چکمه‌های چرمی و دیگر پوشاک تهیه‌شده از پوست حیوانات برای متناسب شدن و تطبیق با بدن نیاز به گذشت زمان دارند. اما به غیر از محصولات حیوانی، این اولین بار است که یک لباس می‌تواند چنین عملکردی داشته باشد.

البته تفاوت زیادی بین این دو گروه وجود دارد و نایک در مواردی مثل اجرا، توسعه یا متقاعد کردن مردم برای جمع‌آوری و استفاده از داده‌های آن‌ها دچار مشکل می‌شود.لازم است با دقت بیشتری در مورد این محصول سخن گفته شود و بر مزایای واقعی آن تأکید شود که آن را به گزینه‌ی بهتری نسبت به محصولات آنالوگ تبدیل می‌کند. همچنین نایک باید بحث نظارت بر داده‌های کاربر را بیشتر جدی بگیرد. البته نایک بارها در ارائه‌های رسمی و غیر رسمی خود به این مسأله اشاره کرده است و این نشانه ی خوبی است.

مردم داده‌های خود را در ازای دریافت خدمات در اختیار نایک قرار می‌دهند. داده‌ها نباید برای اهدافی غیر از این مورد سواستفاده قرار بگیرند. بررسی انگیزه‌های استفاده از داده‌ها در دنیایی که به سمت دیجیتالی شدن و قابل حمل شدن پیش می‌رود، حائز اهمیت است. اما باید در این راه، قدم‌به‌قدم پیش رفت. پس از رونمایی نایک از پلتفرم اداپت، حالا  این شرکت باید به صورت دقیق‌تر به نظارت بر داده‌های کاربر می‌پردازد.

فرهنگ

یکی از ویژگی‌هایی که نایک در مجموعه لباس‌های هوشمند می‌تواند به توسعه‌ی آن بپردازند، فرهنگ است. این فرهنگ می‌تواند به شکل‌های مختلف برای مثال در طرفداران اسنیکر، هواداران بسکتبال، فرهنگ هیپ‌هاپ و هنر و مد نمود پیدا کند. مثال‌های زیادی برای تلاش‌های شکست خورده در جهت تبدیل لباس‌های هوشمند به لباس‌های جذاب ، کاربردی و تطبیق‌یافته وجود دارد. در اغلب این سناریوهای شکست، شرکت‌ها  در برقراری ارتباط قوی بین فرهنگ و فناوری دچار مشکل شدند.

برای تأثیر بر مشتری، فناوری باید منطبق با فرهنگ جامعه باشد

فرهنگ به عنوان یک موجود زنده و در حال رشد، یکی از بزرگ‌ترین شاخص‌های ظاهری است. در این شرایط فرقی ندارد که یک  فناوری تا چه اندازه خوب باشد یا یک مدل کسب‌وکار تا چه اندازه‌ نوآورانه باشد، برای ایجاد تغییر در رفتار مشتری،  (هدفی که نایک دنبال می‌کند) فناوری باید با فرهنگ همراه شود. این ارتباط را می‌توان از طریق علاقه‌مندان اسنیکر یا از طریق نهادهایی با هواداران متعصب مثل NBA یا فعالان عرصه‌ی مد یا هنرمندانی که به دنبال تازگی محصول هستند، ایجاد کرد.

این مسأله یکی از نقاط کور و نادیده در سیلیکون ولی است، جایی که فرهنگ از دریچه‌ی مهندسی دیده می‌شود نه هنر یا مد. شرکت‌های متعددی در این راستا تلاش کرده‌اند و بسیاری از آن‌ها به ویژه در زمینه‌ی تلفن همراه نتوانستند حداکثر استفاده از فرهنگ را ببرند.

آینده‌ی منفی یا مثبت

واکنش مردم نسبت به Adapt BB  دو جریان متضاد است. در درجه‌ی اول نشان می‌دهد مردم به سمت تنبلی و عشرت‌طلبی بیشتر در حرکت هستند از طرفی هم می‌تواند نشانه‌ای از حرکت به سمت یک نوع آرمان‌شهر باشد. هیچکدام از این احتمالات کاملا درست نیستند، اما بهتر است نیمه‌ی پر لیوان و ویژگی‌های مثبت این فناوری را درنظر گرفت.

یکی از درس‌های خوبی که می‌توان از فناوری‌های ده سال اخیر گرفت این است که فناوری‌های آینده با مشارکت فعال و پشتیبانی قوی، تحقق پیدا می‌کنند.به زبان ساده‌تر، نایک با دستگاه‌هایی که به بهبود کیفیت زندگی مردم کمک می‌کنند، بر ارزش مشتری تاکید می‌کند. این شرکت در طولانی‌مدت به دنبال طراحی یک چارچوب پوشیدنی است که بر مبنای روابط صادقانه با مشتریان و نظارت دقیق داده‌های آن‌ها بنا شده است. تنها تعداد کمی از شرکت‌های جهان قادر به اجرای این ایده‌ها هستند که نایک هم یکی از آن‌ها است.