در این لحظه از زمان، همه ما میدانیم که شکر و شربت که دارای مقدار زیادی فروکتوز هستند، برای ما بد و مضر است، اما وقتی این محصولات در قفسه های فروشگاه های مواد غذایی طبیعی قرار می گیرند، این مسائل می توانند کمی گیج کننده شوند. شربت آگوا، به طور خاص، یک شیرین کننده است که اغلب به عنوان یک جایگزین سالم به جای شکر تصفیه شده مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال، تحقیقات نشان می دهند حقایقی که در مورد این شربت وجود دارد، به اندازه خود شربت، شیرین نیست. بنابراین آیا آگوا، از شکر و یا عسل بهتر است؟ یا فواید سلامتی که درباره آن گفته شده، یک هیاهوی تبلیغاتی، بیش نیست؟ بیایید در این مقاله از بخش تغذیه دکتر سلام، نگاهی دقیق تر به این بیندازیم که چگونه این شیرین کننده طبیعی می تواند سلامت شما را تحت تاثیر قرار دهد.
شربت آگوا چیست؟
شربت آگوا که معمولا در مکزیک تولید می شود شربتی است که از گیاه آگوای آبی تهیه می شود. این گیاه با نام علمی Agave tequiliana شناخته می شود. این گیاه در حدود ۵/۱بار شیرین تر از شکر معمولی است و در هر قاشق غذاخوری حدود ۶۰ کالری دارد که حتی بیشتر از همان مقدار شکر است.
با این حال، علی رغم اینکه کالری زیادی دارد، اما تولید کنندگان آگوا، به طور مستقیم افراد مبتلا به دیابت را نشانه گرفته اند، چون احتمالا شاخص گلیسمی کمتری دارد. شاخص گلیسمی، معیاری است برای سنجش اینکه چه مقدار از یک غذای خاص، می تواند بر سطح قند خون تاثیر بگذارد. این به خاطر این است که شربت آگوای آبی، حاوی مقدار زیادی فروکتوز به جای گلوکز است. فروکتوز، سطح قند خون را به میزان شکر معمولی افزایش نمی دهد.
با این حال، به خاطر داشته باشید که شاخص گلیسمی، فقط یک عامل برای در نظر گرفتن اثرات بالقوه شیرین کننده های خاص بر روی سلامتی است. در حقیقت، گرچه شیرین کننده آگوا، ممکن است سطح قند خون را به اندازه شکر افزایش ندهد، اما نگرانی های دیگری نیز در رابطه با شربت آگوا وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
واقعیاتی در مورد مواد مغذی شربت آگوا
شربت آگوا کالری، کربو هیدرات و شکر زیادی دارد و در هر قاشق چایخوری حدود ۲۱ کالری یا در هر قاشق غذاخوری تقریبا ۶۰ کالری دارد. این شربت حاوی حدود ۸۵ درصد فروکتوز می باشد که نوعی قند ساده است که در بسیاری از گیاهان یافت می شود. اما برخلاف فروکتوز که به طور طبیعی در میوه ها یافت می شود، آگوا حاوی مقدار زیادی فروکتوز غلیظ شده است و فاقد مواد مغذی مهم دیگری از جمله فیبر، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی است.
علی رغم شاخص گلیسمی پایین شربت آگوا، برای رژیم های پالئو، کتو یا رژیم های کم کربوهیدرات مناسب نیست. به این دلیل که شامل مقدار زیادی کربوهیدرات و شکر است، در حدود ۵ گرم در هر قاشق چایخوری. با اینکه ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما واقعا می تواند به سرعت جذب شده و مصرف کالری و کربوهیدرات را به سرعت بالا ببرد.
آیا آگوا برای شما مناسب است؟ فواید و عوارض جانبی آگوا
عصاره گیاه آگوا، در شکل طبیعی خود، حاوی خواص آنتی اکسیدان قوی و ضد التهاب هستند. با این حال، هیچ یک از این عناصر سودمند در شربت های آگوای پردازش شده ای که در فروشگاه ها وجود دارند، یافت نمی شود. به همین دلیل، اکثر متخصصان سلامت طبیعی بر این باورند که شربت آگوا، تمام آن چیزی نیست که تا این حد، درباره آن تبلیغ شده است.
همانطور که قبلا ذکر شد، یکی از بزرگ ترین مزایای شربت آگوا، این است که کم ترین اثرات را بر روی قند خون و سطوح انسولین دارد. برای مثال، طبق یک مدل حیوانی که در مجله مواد غذایی دارویی منتشر شد، موش هایی که شربت آگوا را مصرف می کردند، افزایش وزن کمتری را تجربه کردند و میزان انسولین و قند خون آنها، در مقایسه با موش هایی که قند معمولی مصرف کردند، کاهش داشت.
برخی دیگر ادعا می کنند که شربت آگوا، برای پوست نیز مفید است و اغلب به خاطر خواص آرامش بخشی که برای پوست دارد، به ماسک های صورت و لوازم آرایشی اضافه می شود. با این حال، توجه داشته باشید که تحقیقات محدودی در مورد مزایای بالقوه شربت آگوا برای پوست وجود دارد و بیشتر مزایا صرفا بر اساس مشاهدات شخصی می باشد.
به عبارت دیگر، خطرات فراوانی برای سلامتی وجود دارد که باید به خوبی در نظر گرفته شوند. اول از همه، شربت آگوا دارای فروکتوز بالایی می باشد که نوعی شیرین کننده است که به طور باور نکردنی به سلامتی آسیب می رساند. برخلاف گلوکز که به راحتی هضم می شود و در سراسر بدن متابولیز می شود، فروکتوز فقط می تواند توسط کبد مورد پردازش قرار بگیرد. وقتی شما مقادیر زیادی فروکتوز را از موادی مثل شربت آگوا دریافت می کنید، توسط کبد به چربی تبدیل می شود و باعث افزایش سطح تری گلیسرید و افزایش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب می شود.
علاوه بر این، اگر چه ممکن است باعث افزایش قند خون و سطح انسولین در کوتاه مدت نشود، اما می توانند به تغییرات دراز مدت قند خون و مقاومت بدن به انسولین، کمک کند. مقاومت بدن به انسولین وضعیتی است که در آن، بدن توانایی خود را برای انتقال انسولین از جریان خون به سلول ها، که به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می گیرد، از دست می دهد. علاوه بر این، مصرف بیش از حد فروکتوز با افزایش فشار خون، کلسترول و همچنین افزایش چربی شکم و وزن نیز مرتبط است که همه آنها می توانند در دراز مدت، اثرات مضری بر روی سلامتی داشته باشند.
کاربرد های شربت آگوا در طب سنتی
بنا به گفته طب سنتی مکزیکی، گیاه آگوا دارای خواص دارویی قوی است که می تواند به درمان انواع بیماری ها کمک کند. در حقیقت، به لطف خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده این گیاه، از برگ‌ها، ریشه‌ها، عصاره و آب این گیاه، به عنوان درمان کننده ای طبیعی برای بیماری هایی مثل یرقان، یبوست و عفونت استفاده می شود.
آگوا همچنین به صورت موضعی برای تسکین پوست، کاهش سوزش و درمان درد دندان استفاده می شده است. در بعضی از انواع طب سنتی، اعتقاد بر این است که به دلیل اثرات درمانی قوی، در التیام گزش مار نیز مفید است.
آگوا در مقایسه با شکر و در مقایسه با شربت ذرت با فروکتوز بالا
شربت آگوا ، اغلب به عنوان یک جایگزین مفید برای محصولات ناسالم و محصولاتی که حاوی شکر زیادی هستند و از شربت ذرت با فروکتوز بالا و شکر تصفیه شده تولید می شوند، استفاده می شود. با این حال، تفاوت‌های زیادی بین این سه وجود ندارد.
زمانی که شربت آگوا را با شکر مقایسه می کنیم، بزرگترین تفاوت آنها، در ترکیب شیمیایی آنها نهفته است. برخلاف شکر، شربت آگوا در درجه اول از فروکتوز تشکیل می شود. به این معنی که سطح قند خون در کوتاه مدت، به اندازه گلوکزی که در شکر وجود دارد، افزایش پیدا نمی کند. در طولانی مدت، مصرف بیش از حد شربت آگوا، می تواند درست مانند شکر معمولی، باعث مقاومت به انسولین، سندروم متابولیک، بیماری کبد چرب و افزایش وزن شود.
از طرف دیگر، شربت ذرت با فروکتوز بالا، اغلب به نوشابه های شیرین و نوشیدنی های شیرین دیگر افزوده می شود. به طور قابل توجهی، آگوا، نسبت به شربت ذرت با فروکتوز بالا، فروکتوز بیشتری دارد. شربت ذرت با فروکتوز بالا معمولا شامل حدود ۵۵ درصد فروکتوز و شربت آگوا حدود ۸۵ درصد فروکتوز دارد که حتی از ترکیبات فرآوری شده بسیار زیان آورتر می باشد.
آگوا در مقایسه با عسل و در مقایسه با استویا
شربت آگوا، عسل و استویا، از محبوب ترین شیرین کننده های طبیعی هستند که امروزه در بازار موجود می باشد. آنها اغلب توسط کسانی استفاده می شوند که به دنبال بهبود سلامتی خود و کاهش سطح قند خون هستند. بنابراین چگونه این سه نوع ماده شیرین کننده با هم مقایسه می شوند؟
تفاوت اصلی بین شربت آگوا و عسل در این است که هر یک از اینها شامل انواع مختلفی از شکر و در نسبت‌های مختلفی هستند . آگوا در حدود ۸۵ درصد فروکتوز دارد، در حالی که مقدار گلوکز و فروکتوز در عسل به میزان نصف نصف است. در حالی که یک قاشق غذاخوری شربت آگوا، به اندازه یک قاشق غذاخوری عسل، کالری دارد، مقدار زیاد فروکتوز بر سایر جنبه های سلامتی تاثیر می گذارد. آیا شربت آگوا، از عسل هم بهتر است؟ نه قطعا اینگونه نیست. چون که شربت آگوا، به شدت مورد فرآوری قرار می گیرد و مواد مغذی آن کم می شود، اما عسل خام غنی از آنتی‌اکسیدان ها است و فواید قابل توجهی را برای سلامتی به همراه دارد.
در همین حال، شیرین کننده استویا، از برگ های Stevia rebaudiana که نوعی گیاه بومی در برزیل و پاراگوئه است، مشتق شده است. عصاره خالص برگ استویا، کالری ندارد و مقدار گلیسمی اش صفر است. به این معنی که بر قند خون و یا میزان انسولین تاثیری ندارد. با این حال، مهم است که شکر برگ سبز استویا را نیز امتحان کنیم زیرا کمتر مورد پردازش قرار گرفته و دارای خواص بیشتری برای سلامتی است.
از شربت آگوا و دیگر جایگزین های سالم آگوا، چگونه استفاده کنیم؟
از اینکه شربت آگوا را از کجا می توانید تهیه کنید، تعجب می کنید؟ در اغلب فروشگاه های مواد غذایی و در کنار دیگر شیرین کننده ها مانند عسل و شیره قند، این شربت را می توانید تهیه کنید. اگر می خواهید از آگوا استفاده کنید، می توانید به راحتی آن را با شکر عوض کنید تا به دستور العمل‌های مورد علاقه خود، مانند غذاهای پخته شده و نوشیدنی های داغ، طعم دهید.
با این حال، جایگزین‌های دیگری برای شربت آگوا وجود دارند که از شکر سفید سالم تر هستند و عوارض جانبی کمتری برای سلامتی دارند. پس سالم ترین جایگزین شکر چه چیزی است؟ در زیر تعدادی از بهترین گزینه‌های جایگزین شربت آگوا را ذکر می کنیم:
عسل خام
عسل خام نه تنها مقدار کمی از چندین مواد مغذی و آنتی اکسیدان ها را تامین می کند، بلکه با تعدادی از مزایای سلامتی قدرتمند نیز مرتبط است. به طور خاص، سطح کلسترول و تری گلیسیرید پائینی دارد و می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک کند.
استویا
استویا جایگزین شکر است چون به طور طبیعی فاقد کالری است و مقدار گلیسمی صفری دارد. طبق یک بررسی، استویا ممکن است باعث کاهش وزن، جلوگیری از کرم خوردگی دندان و تثبیت سطح قند خون شود.
خرما
خرما، شیرین کننده هایی طبیعی هستند که فیبر بالایی دارند که جذب شکر را کاهش می دهند تا سطح قند خون ثابت بماند. همچنین خرما غنی از چندین ماده مغذی مهم از جمله مس، منیزیم و منگنز نیز می باشد.
تاریخچه
شربت آگوا، از Agave americana یا Agave tequiliana تولید می شود که همان گیاه آگوای آبی است که برای تولید یک نوشیدنی مکزیکی کشت می شود. این گیاه به مدت ۷ تا ۱۴ سال قبل از بریده شدن برگ ها رشد می کند و عصاره آن از هسته خارج می شود. سپس عصاره تصفیه شده و گرم می شود و به قند ساده ای به نام فروکتوز، تجزیه می شود. سپس عصاره برای تبدیل شدن به شربت، غلیظ می شود و رنگ آن بسته به درجه پردازشی که بر روی آن انجام می گیرد، تغییر می کند.
این شربت معمولا در رنگ های روشن، کهربایی، تیره و یا خام فروخته می شود که هر کدام دارای تفاوت های جزیی در طعم و مزه هستند. شربت های تیره تر، طعم قوی تری دارند و می توانند در دسرها و یا به عنوان شیرین کننده ها در پنکیک ها و ویفرها استفاده شوند. در ضمن، شربت هایی با رنگ روشن، بسیار ملایم تر هستند و برای خوش مزه تر کردن غذاها مناسب تر می باشند و اغلب برای افزایش طعم نوشیدنی های گرم مثل قهوه یا چای و همچنین میوه‌ها، ژله ها، مرباها و مواد پخته شده، استفاده می شود.
با نگهداری مناسب و باز نکردن شیشه شربت آگوا، این شربت می تواند بیش از یک سال به راحتی، نگهداری شود. روی این شربت را باید پوشاند و در دمای اتاق نگهداری کرد تا دوام و ماندگاری آن افزایش یابد.
هشدارها
استفاده از شربت آگوا برای افرادی که مبتلا به عدم تحمل فروکتان هستند، توصیه نمی شود . عدم تحمل فروکتان، با خوردن مواد غذایی که فروکتان بالایی دارند، بروز می کند و باعث مشکلاتی مانند نفخ کردن، گاز معده، درد معده و اسهال می شود. برای این افراد، محدود کردن مصرف غذاهای غنی از فروکتان، مانند کنگر فرنگی، پیاز، تره فرتگی، شلیل، موز ، عدس و شربت آگوا به منظور کاهش عوارض جانبی، توصیه می شود.
علاوه بر این، اگرچه شربت آگوا می تواند کمترین تاثیر را در میزان سطح قند خون داشته باشد، اما هنوز هم کالری، کربوهیدرات و قند زیادی دارد. به همین دلیل، برای جلوگیری از بروز اثرات جانبی بر روی سلامتی، باید آن را در سطح متعادل و متوسط مصرف کرد. شربت آگوا، همچنین برای کسانی که دارای رژیم پالئو، کم کربوهیدرات و کتو دارند، مناسب نیست.
نظرات نهایی
شربت آگوا چیست؟ آگوا نوعی شربت تهیه شده از گیاه آگوا است که عمدتا در مکزیک تولید می شود. شربت آگوا اغلب به عنوان بهترین جایگزین برای شکر تصفیه شده، به بازار عرضه می شود، چرا که از فروکتوز زیادی تشکیل شده است و در کوتاه مدت، میزان قند خون را به اندازه گلوکز افزایش نمی دهد.
با این حال، شربت آگوا قند، کربوهیدرات و کالری بالایی دارد. همچنین دارای فروکتوز بسیار زیادی است که با تعدادی از اثرات منفی سلامتی از جمله مقاومت انسولین، بیماری کبد چرب، سندروم متابولیک و غیره همراه می باشد.
بنابراین بهتر است مصرف شربت آگوا را محدود کرده و شیرین کننده های طبیعی دیگر مانند عسل خام، خرما یا استویا را به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم و خوب خود انتخاب کنید.