رژیم غذایی بیماران کلیوی چیست؟ + برنامه غذایی

آیا رژیم غذایی بیمار‌ان کلیوی مفید است؟ بنا به گفته انجمن تغذیه آمریکا، رژیم غذایی بیماران کلیوی، برای افرادی که در مراحل ابتدایی بیماری مزمن کلیه قرار دارند و یا بیمارانی که مراحل آخر بیماری کلیوی را می گذرانند، توصیه می شود. بسیاری از افراد مبتلا به  بیماری کلیه، تحت درمان جایگزینی کلیوی قرار می گیرند که همان دیالیز کلیه نام دارد، اما به منظور اجتناب از عوارض بالقوه جدی، تغییر در رژیم غذایی لازم می باشد. در این مقاله از بخش تغذیه دکتر سلام، به بررسی رژیم غذایی مناسب برای بیماران کلیوی می پردازیم.

رژیم غذایی بیماران کلیوی

در رژیم غذایی بیماران کلیوی، چه غذاهایی را باید بخورید؟ در مورد رژیم غذایی بیماران کلیوی ، هنوز بحث وجود دارد زیرا در این رژیم غذایی یک سری محدودیت هایی وجود دارد که در حال حاضر، مورد سوال قرار می گیرند. در حالی که رژیم غذای کلیه، سالیان متمادی برای کاهش عوارض جانبی در میان افراد مبتلا به بیماری کلیوی مورد استفاده قرار گرفته اند، این رژیم غذایی محدود کننده و فاقد هر گونه عیب و ایرادی می باشد.

این نگرانی در حال افزایش است که محدودیت ‌های رژیم غذایی، سبب محدود شدن مصرف مواد مغذی مهم مانند ویتامین ‌ها و مواد معدنی، پلی فنول ها و فیبر رژیمی می شود، زیرا بسیاری از غذاهایی که به کاهش مصرف نیاز دارند و یا از خوردن آنها باید اجتناب کرد، منابع خوبی از این مواد مغذی ضروری هستند. به عنوان مثال، یک رژیم غذایی سنتی کلیه، شامل اجتناب یا محدودیت مصرف گروه‌ های غذایی از جمله میوه‌ ها، سبزیجات، حبوبات سبوس ‌دار، حبوبات، لوبیا و آجیل می باشد و تحقیقات اخیر نشان می دهند که می تواند خطر ابتلا به دیگر مشکلات سلامتی را افزایش دهند.

برخی از پزشکان متخصص، در حال حاضر احساس می کنند که رژیم غذایی بیماران کلیوی  نه تنها محدود کننده است و تجویز و رعایت آن برای بیماران دشوار است، بلکه نتایجی متفاوتی با اثرات دلخواه دارد. بنابراین، رژیم غذایی جایگزین، مانند رژیم غذایی مدیترانه ‌ای و یا رژیم غذایی دش (dash)، اکنون به عنوان روشی بهتر برای مدیریت بیماری ‌های کلیوی می باشد.

رژیم غذایی بیماران کلیوی چیست؟ چه کسانی باید از این رژیم غذایی پیروی کنند؟

متاسفانه درمان دائمی برای نارسایی کلیه وجود ندارد و تنها استراتژی ‌هایی برای حفظ فرد مبتلا به بیماری کلیه در حالتی پایدار و سالم  وجود دارد. یکی از این استراتژی‌ها، رژیم غذایی بیماران کلیوی است که دریافت مواد مغذی خاصی را محدود می کند تا میزان ضایعات خون کاهش یابد. به این دلیل که وجود کلیه ‌ها برای متعادل کردن نسبت ‌های آب، نمک و مواد معدنی دیگر ( الکترولیت ) در خون، مورد نیاز هستند، بنابراین اختلال عملکرد کلیه می تواند منجر به سطوح غیر طبیعی مواد معدنی شود.

رژیم غذایی بیماران کلیوی به چه معنی است؟ رژیم غذایی بیماران کلیوی ( که رژیم غذایی کلیوی نیز نامیده می شود)، رژیمی است که مصرف سدیم، پتاسیم و فسفر را محدود می کند چون افراد مبتلا به بیماری‌ های کلیوی باید بر میزان مصرف این مواد مغذی، نظارت داشته باشند. این سه ماده مغذی می توانند در خون جمع شوند و به بروز مشکلاتی نظیر فشار خون بالا، تورم و احتباس مایعات، آریتمی های قلب (ضربان نامنظم قلب)، اختلالات استخوان و رسوب کلسیم در جدار عروق خونی کمک کنند.

بر اساس یافته‌ های تحقیقات اخیر، برخی متخصصان نگران این هستند که تجویز رژیم غذایی کلیوی به بیماران، آنها را به خوردن رژیم های سبک غربی که شامل مصرف زیاد گوشت قرمز، محصولات بسته‌بندی‌ شده با مقدار زیادی مواد نگهدارنده و مواد افزودنی و غذاهایی که با دانه ‌ها و شکر تصفیه ‌شده درست شده‌اند، تشویق می کند.

رویکرد جدیدتری که در حال حاضر مورد مطالعه قرار گرفته و مشوقی برای بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی است، رژیم غذایی مدیترانه ‌ای است. به عنوان مثال، اتحادیه انجمن دیالیز و پیوند کلیه اروپا،  در حال حاضر الگوی غذایی رژیم مدیترانه‌ای را به جای رژیم سنتی کلیه توصیه می کنند زیرا شامل غذاهای غنی از مواد مغذی، مانند طیف گسترده ای از سبزیجات و گیاهان خوردنی است و انعطاف ‌پذیری بیشتری دارد. مطالعات ویژه‌ ای نیز در این مورد صورت گرفته که به  فواید رژیم غذایی مبتنی بر گیاهان دست یافته اند که مصرف پروتئین و سدیم را بین افراد مبتلا به بیماری‌ های مزمن کلیه محدود می سازد.

علائم و نشانه های بیماری کلیه

نارسایی کلیه چیست و دارای چه علائم و نشانه‌هایی می باشد؟ نارسایی کلیه هنگامی رخ می دهد که کلیه‌ ها تا زمانی که فرد زنده است، فعالیت خود را متوقف می کنند. این شرایط به عنوان از دست دادن ناگهانی توانایی کلیه‌ها برای دفع ضایعات، ادرار کردن، حفظ  الکترولیت ‌ها و تعادل مایعات شناخته می شود.

آسیب حاد کلیه ( که نارسایی حاد کلیوی نیز نامیده می شود ) اصطلاحی است که معمولا برای بیمارانی که کلیه‌ ها به طور طبیعی عملکرد خود را متوقف می کنند، مورد استفاده قرار می گیرد. بیماری مزمن کلیه، که نارسایی مزمن کلیه نیز نامیده می شود، کاهش تدریجی عملکرد کلیه سالم و نرمال است.

برخی از بیماران دارای مشکلات کلیوی و یا حتی بیماری کلیه، علائم مشخصی را تجربه نمی کنند. با این حال، اگر نارسایی ناگهانی در کلیه ‌ها رخ دهد، این وضعیت به سرعت به حالت اضطراری تبدیل می شود زیرا نشانه ‌ها به سرعت پیشرفت می کنند.

علائم بیماری ‌های کلیوی با گذشت زمان تشدید می شوند و می توانند با موارد زیر شروع شوند:

• تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها
• خستگی و ضعف
• مشکلات خواب
• تورم
• تغییرات در میزان ادرار
• گرفتگی و کشیدگی عضلات
• درد قفسه‌ سینه
• تنگی نفس
• فشار خون بالا

علائم نارسایی کلیه معمولا شامل موارد زیر هستند:

• درد کلیه، که در زیر قفسه سینه و یا در پشت شکم، احساس می شود ( گاهی اوقات درد پهلو نیز نامیده می شود )
• تولید ادرار کم‌تر از حد معمول و گاهی اوقات اصلا. به هر حال یک نشانه هشدار دهنده برای بیماری ‌های کلیوی، ادرار کردن مکرر و گاهی اوقات با خون و یا تغییر رنگ است.
• احتباس مایعات و تورم ناشی از عدم تعادل الکترولیت، به ویژه در اندام ‌های تحتانی، مانند ساق پاها، مچ پاها و پاها. صورت و چشم‌ ها نیز ممکن است متورم و پف آلود به نظر برسند.
• سوء هاضمه، حالت تهوع، از دست دادن اشتها و گاهی استفراغ
• فشار خون بالا
• تغییرات شناختی و خلق ‌و خو که عمدتا به دلیل تغییر سطوح الکترولیت و کم ‌آبی است. این تغییرات می توانند شامل گیجی، مشکل خواب، اضطراب، خستگی، مشکل تمرکز، ضعف و ناتوانی مغز باشند.

چه چیزی خطر ابتلا به مشکلات کلیوی افزایش می دهد؟

عوامل خطر برای داشتن نارسایی کلیه عبارتند از:

• داشتن سابقه دیابت، کم‌خونی، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی یا نارسایی قلبی.
• مصرف یک رژیم غذایی ناسالم
• داشتن اضافه ‌وزن و یا چاق بودن
• داشتن یک فرد بزرگسال مبتلا به بیماری کلیه
• داشتن سابقه بیماری پروستات (پروستات بزرگ)، آسیب کبدی و یا بیماری کبد.
• داشتن زخم یا آسیب به کلیه‌ ها که باعث خونریزی ناگهانی می شود
• داشتن عملکرد ایمنی ضعیف ناشی از بیماری دیگر
• درمان در یک بیمارستان یا واحد مراقبت‌ های ویژه مانند جراحی یا جراحی پیوند عضو و یا پیوند مغز استخوان
• مصرف داروهایی که گاهی اوقات می تواند منجر به مشکلات کلیوی شود، مانند آنتی ‌بیوتیک ‌ها، مسکن ‌ها، داروهای فشار خون یا مهارکننده‌ های ACE

در موارد نادر، بیماری کلیه می تواند ناشی از عفونت کلیه، یا پیلونفریت که نوعی عفونت دستگاه ادراری است، باشد که توسط باکتری و یا ویروس ایجاد می شود. این بیماری اغلب در مجرای مثانه آغاز می شود و سپس به کلیه ‌ها می رود. اگر عفونت کلیه ایجاد شود، علائم می تواند شامل تب، درد پشت و پهلو، ادرار مکرر، حالت تهوع و وجود خون در ادرار باشد.

آمار و حقایقی در مورد نارسایی کلیه و بیماری ها و مشکلات کلیوی

در ایالات‌ متحده، حدود ۱۳ درصد از جمعیت بزرگسال دارای نوعی بیماری کلیوی هستند و انتظار می رود این رقم با جمعیت رو به رشد سالمندان افزایش یابد. بیماری مزمن کلیه عامل اصلی خطر ابتلا به نارسایی کلیه می باشد.

متخصصان گزارش می دهند که پنج مشکل اصلی در ارتباط با بیماری‌های مزمن کلیه وجود دارد:

• کم‌خونی
• هایپرلیپیدمی ( غلظت غیر طبیعی چربی ها در خون)
• تغذیه نامناسب
• عوامل خطر بیماری ‌های قلبی و عروقی ( رشد غیر طبیعی توده استخوانی همراه با اختلالات کلسیم و فسفر )

دیالیز یک گزینه درمانی برای مبتلایان به نارسایی کلیه می باشد که زمانی که بیمار تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از عملکرد کلیه را در اختیار داشته باشد، دیالیز مورد نیاز است. سیستم اطلاعات کلیه آمریکا تخمین میزند که  ۳۸۲۰۰۰ بیمار مبتلا به بیماری کلیوی در حال حاضر، دیالیز می شوند. بسیاری از بیماران دیالیز به سبب سایر مشکلات سلامتی مانند دیابت یا کم‌خونی، دارای محدودیت‌ های غذایی هستند.

نارسایی حاد کلیوی یک وضعیت حاد است. اگر درمان بیمار به خاطر نارسایی حاد کلیوی، در بخش مراقبت های ویژه، به پایان برسد، این حالت یعنی اینکه شانس مرگ و میر بین ۵۰ تا ۸۰ درصد است.

سنگ های کلیه نیز یک مشکل سلامتی شایع هستند. تخمین زده می شود که یک نفر، در هر ۱۰ نفر، با سنگ کلیه دردناک، در یک مرحله از زندگی خود سروکار داشته اند. علائم سنگ کلیه شامل درد در پشت یا در پهلو، حالت تهوع یا استفراغ، تب، خون در ادرار و یا ادرار مکرر و عرق کردن است.

علل اصلی تشکیل سنگ‌های کلیه عبارتند از خوردن یک رژیم غذایی ضعیف ( به خصوص آنهایی که اگزالات زیادی دارند )، مصرف مکمل‌های کلسیم ترکیبی، عوامل ژنتیکی، آلرژی‌ و حساسیت‌ به مواد غذایی، عدم تعادل الکترولیت، چاقی و مصرف دارو.

فهرست غذاهای رژیم غذایی بیماران کلیوی

اگر قصد دارید برنامه رژیم غذایی سالم کلیه را دنبال کنید، اولین قدم این است که در آشپزخانه تان، غذاهای مناسب را در اختیار داشته باشید. همچنین باید محدودیت‌ های رژیم غذایی را به خودتان آموزش دهید و مراقب باشید که از مصرف  غذاهایی که سدیم، پتاسیم و فسفر زیادی دارند، اجتناب کنید و آنها را به رژیم غذایی خود اضافه نکنید.

در سال‌ های اخیر، توصیه ها در مورد بهترین رژیم غذایی برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی، شروع به تغییر کرده ‌است. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ و در مجله بالینی انجمن نفرولوژی آمریکا منتشر شد، نشان داد که الگوهای رژیم غذایی سالم،  برخلاف رژیم سنتی کلیه، با مرگ و میر کمتری در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی مرتبط بوده ‌اند. الگوهای تغذیه سالم به رژیم های غذایی اشاره دارند که شامل مصرف میوه‌ ها و سبزیجات، ماهی، بنشن، حبوبات کامل و غذاهایی با فیبر بالا هستند و از طرف دیگر مصرف شکر، سدیم و شکر تصفیه ‌شده را محدود می کنند.

این یافته ها قابل ‌توجه است، زیرا بر خلاف دستورالعمل‌ های رژیم غذایی سنتی که در گذشته توصیه شده‌ بود، عمل می کند. یافته‌های اخیر حاصل از مطالعه گروه چند ملیتی DIET – HD که شامل بیش از ۸۰۰۰ بیمار همودیالیزی بود، نشان داد که پایبندی به رژیم غذایی مدیترانه ای و یا رژیم دش (dash ) با مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در ارتباط نیست و در واقع به کاهش خطر مرگ و میر کمک کرده‌ است.

بر اساس آخرین تحقیقات، غذاهای مریوط به رژیم غذایی کلیوی که برای خوردن مناسب هستند، در زیر آورده شده است:

• انواع سبزیجات، از جمله سبزیجات دارای برگ سبز، سبزیجات خام و سبزیجات پخته‌شده. چغندر یا آب چغندر، سبزیجاتی مانند اسفناج، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی بنفش، جلبک دریایی و کرفس برخی از بهترین گزینه‌ها هستند. با این حال، آگاه باشید که بسته به شدت شرایط شما، پزشک شما ممکن است توصیه کند که از مصرف سبزیجات و میوه‌هایی که پتاسیم بسیار بالایی دارند، اجتناب کنید ( برای مثال آووکادو، طالبی، عسل، موز، آب‌میوه، گوجه‌فرنگی، لوبیا و غیره )
• انواع میوه‌ها، به خصوص آنهایی که آنتی‌اکسیدان زیادی دارند‌ مانند قره قاط، گیلاس سیاه و زغال اخته. این میوه هایی که رنگ تیره زیادی دارند، سرشار از مواد مغذی هستند که ممکن است به مبارزه با عفونت ‌های کلیوی کمک کنند. نوشیدن آب زغال اخته، یکی دیگر از گزینه ها می باشد. همچنین مصرف لیمو یا آبلیمو به خاطر اثرات پاکسازی که دارد، مفید است.
• غلات ۱۰۰درصد کامل، اگرچه غلات مقوی و غنی شده ممکن است بسیاری از مواد معدنی را به رژیم غذایی شما اضافه کنند.
• شیر ارگانیک و محصولات لبنی، شامل ماست، کفیر و پنیرهای سالم
• گوشت حیوانات علفخوار، گوشت های با کیفیت، مرغ و ماهی. پودر پروتئین، از قبیل پودر کلاژن یا پودر پروتئینی که از آب استخوان تهیه می شود نیز گزینه‌های خوبی هستند.
• تخم‌مرغ
• آجیل، دانه‌ ها و سبزیجات ( ۴ تا ۵ بار در هفته)
• چربی‌ های و روغن‌های سالم، از جمله روغن نارگیل، روغن زیتون، کره و سرشیر
• غذاهای کاهش دهنده فشار خون مانند آب انار، سبزی، گشنیز، عصاره ریشه چغندر، شکلات سیاه، دانه کتان، روغن کنجد و چای هیبیزیک
• گیاهان و ادویه‌جات تازه از جمله پونه‌کوهی، زردچوبه، زنجبیل، دارچین، جعفری، رزماری و غیره.
• همچنین مطمئن شوید که آب کافی و مایعاتی که آبرسانی دارند را مصرف می کنید مانند چای گیاهی، آب گازدار و یا آب مخلوط شده با میوه.

مواد غذایی غیر مجاز در رژیم غذایی بیماران کلیوی

• نمک طعام، نمک دریایی و سایر نمک ها مانند نمک سیر، نمک پیاز و نمک چاشنی
• گوشت ‌های فرآوری شده شامل برش‌ های گوشت سرد، همبرگر، گوشت خوک، سوسیس، هات داگ، گوشت پخته، گوشت مرغ یا ناگت مرغ. بسیاری از گوشت های منجمد شده که در نوعی محلول، بسته ‌بندی می شوند و سدیم زیادی نیز دارند مانند سینه‌ های مرغ، فیله گوشت، استیک یا همبرگر.
• اغلب سوپ های کنسرو شده و غذاهای منجمد، که میزان سدیم بالایی دارند.
• برنج فوری بسته بندی شده
• بسیاری از ادویه‌جات و چاشنی ها از جمله خردل، سس و سس سویا.
• روغن های تصفیه شده مانند روغن سویا، روغن گاجره یا روغن آفتابگردان.
• نوشیدنی های الکلی و نوشابه گازدار

رژیم غذایی بیماران کلیوی ، مصرف مواد غذایی که پتاسیم بالایی دارند را محدود می کند، اگرچه در حال حاضر اختلاف ‌نظرهایی وجود دارد که آیا این امر ضروری و سودمند است یا خیر. پتاسیم عمدتا  در میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی، شیر و گوشت یافت می شود. بهتر است با پزشک خود در زمینه مصرف غذاهای غنی از پتاسیم شامل طالبی، عسل، موز، پرتقال، آبمیوه، گوجه فرنگی، حبوبات، کدو تنبل، کدو حلوایی، سیب زمینی، غلات سبوس دار و سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج، کلم پیچ مشورت کنید. اینها غذاهای سالمی هستند که معمولا و در صورت امکان، می توانید در رژیم غذایی بیماران کلیوی حفظ کنید.

آیا بیماران کلیوی می توانند سیب ‌زمینی را در رژیم غذایی خود بگنجانند؟ سیب ‌زمینی و سیب زمینی شیرین حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند اما معمولا می توانند به مقدار زیادی خورده شوند، به خصوص اگر آن‌ ها را پوست بگیرید و به طور کامل بپزید.

پزشک شما ممکن است توصیه کند از غذاهای خاصی که اسید اکسالین دارند، استفاده کنید مانند اسفناج، ریواس، گوجه فرنگی، کلم، بادنجان، چغندر،کرفس، کلم پیچ، سیب زمینی شیرین، بادام زمینی، بادام، زغال اخته، شاتوت،توت فرنگی،جعفری و کاکائو.

برای جلوگیری از مصرف بیش از حد فسفر و پتاسیم، مصرف شیر و محصولات لبنی را به یک فنجان در روز محدود کنید.

برای جلوگیری از مصرف  بیش از حد فسفر، مصرف لوبیای خشک، سبزیجات، کلم بروکلی، قارچ و کلم فندقی را به یک فنجان در روز محدود کنید. غذاهایی که حاوی فسفر زیادی هستند را باید در مقادیر کمی مصرف کنید. این غذاها عبارتند از انواع لوبیا مانند لیما، سیاه، قرمز، سفید و گاربانزو،  اکثر غلات، شکلات، سبزیجات خشک و میوه‌ ها و نوشابه های گازدار

بیشتر از یک فنجان سبوس، غلات گندم، بلغور جو دوسر یا گرانول روزانه را مصرف نکنید زیرا احتمال اینکه غنی از فسفر باشند، وجود دارد.

اگر چه این رویکرد به تنهایی برای مدیریت بیماری‌ های کلیوی کافی نیست و شما تا به حال از هر نوع عفونت کلیه، احتباس مایعات، عفونت دستگاه ادراری یا علائم سنگ کلیه رنج می برید، عمل پاکسازی کلیه مفید است. برای کمک به تغذیه کلیه ها، از گیاهان، میوه‌ ها و سبزیجاتی که اثرات ضد التهابی دارند، استفاده کنید. علاوه بر خوردن غذاهایی که در بالا توصیه شد، سه گیاه دیگر که می توانند به کلیه ‌ها کمک کنند عبارتند از گزنه، بابا آدم و گیاه رحمانی

گزنه واقعا ویتامین C بسیار بالایی دارد و ممکن است به دفع مایعات اضافی از طریق کلیه‌ ها کمک کند.

ریشه گیاه بابا آدم یا دمنوش ریشه این گیاه به عنوان یک داروی دیورتیک عمل می کند و کلیه‌ ها را تحریک می کند تا مایعات اضافی که عمدتا آب و سدیم هستند را دفع کند.

رحمانی یک گیاه در طب سنتی چین است که به تصفیه و پاکسازی کلیه‌ ها کمک می کند.

با این حال، اگر شما بیماری‌ مزمن کلیه و یا مسائل جدی در رابطه با احتباس مایعات دارید، باید قبل از شروع استفاده از این گیاهان، از پزشک خود بخواهید که این مکمل ‌ها را امتحان کند.

پیش نویس و برنامه غذایی مربوط به بیماری کلیه

مصرف غذاهای حاوی سدیم، پتاسیم و فسفر را محدود کرده و یا بر نوع مصرف آنها نظارت داشته باشید. سعی کنید در خانه غذا تهیه کنید و از خوردن غذاهای آماده ای که معمولا سدیم یا نمک زیادی دارند است، اجتناب کنید. هنگام غذا خوردن از نمک استفاده نکنید یا مقدار زیادی نمک را به وعده های غذایی خود اضافه نکنید.

از مصرف مواد غذایی با سدیم بالا (بسیاری از غذاهای بسته بندی شده) اجتناب کنید. از هر نوع غذایی که حاوی بیش از ۳۰۰ میلیگرم سدیم در هر وعده  باشد، پرهیز کنید. یک قاعده خوب این است که مواد غذایی که در ۴ یا ۵ ماده اولیه آن از نمک استفاده شده، مورد مصرف قرار ندهید در عوض، به دنبال گزینه های کم نمک یا بدون نمک اضافی باشید و یا سعی کنید وعده های غذایی مورد علاقه خود را در خانه تهیه کنید.

برای کمک به کنترل سطح قند خون، غذاهای متعادل را مصرف کنید که حاوی پروتئین، چربی سالم و کربوهیدرات پیچیده باشند.

برای جلوگیری از مصرف بیش از حد مواد معدنی، میوه ها و سبزیجات زیادی را بخورید. این مواد غذایی، مواد مغذی مورد نیاز شما را بدون اینکه بخواهید پتاسیم زیادی را مصرف کنید، تامین می کند.

برای درست کردن غذاهایی با طعم و مزه بهتر، بدون افزودن نمک، گیاهان و ادویه جات مانند فلفل سیاه، فلفل قرمز، زیره سبز، پودر فلفل چیلی، سیر و پیاز، پونه کوهی خشک، پاپریکای دودی، سیب زمینی تازه، ریحان تازه، پیازچه تازه، لیمو تازه و رزماری.

مصرف شیر را به یک فنجان در روز، ماست را به یک وعده و پنیر را به یک اونس، محدود کنید.

غذاهای کامل را مصرف کنید، زیرا غذاهای بسته‌بندی ‌شده معمولا ًحاوی افزودنی ‌های فسفات هستند.

با پزشک خود در مورد اینکه آیا نیاز به محدود کردن دریافت پروتئین دارید، صحبت کنید، زیرا محدود کردن مصرف پروتئین،  به یک بیمار خاص بستگی دارد. در مراحل اولیه بیماری مزمن کلیه، ممکن است لازم باشد مقدار پروتئینی که می خورید را محدود کنید. اگر به درمان دیالیز نیاز دارید، ممکن است نسبت به قبل، مجبور باشید پروتئین بیشتری بخورید.

همچنین باید با پزشک خود در مورد نحوه مصرف مایعات صحبت کنید چون برخی از بیماران نیاز به کاهش مصرف مایعات و برخی دیگر نیاز به افزایش مصرف آن دارند.

نمونه برنامه رژیم غذایی بیماران کلیوی

هشدارها

به خاطر داشته باشید که تعدادی از عوامل، می توانند حتی بهترین نوع رژیم کلیه را تحت ‌تاثیر خود قرار ‌دهند که عبارتند از مرحله بیماری کلیه و نوع درمانی که بر روی آنها انجام می شود و وجود سایر شرایط پزشکی.

اگر چه یک رژیم غذایی سالم مشابه با رژیم غذایی دش (dash) یا رژیم غذایی مدیترانه‌ای، روند پیشرفت بیماری کلیه و بیماری‌ های دیگر مانند بیماری‌ های قلبی را کاهش می دهد، اما  برخی از بیماران هنوز به پیروی از یک رژیم غذایی خاص و محدود کننده نیاز دارند.

برای ایمن بودن، همیشه قبل از تغییر رژیم غذایی با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر بیماری مزمن کلیه داشته باشید. رژیم غذایی دش ((dash و رژیم غذایی مدیترانه ‌ای برای افرادی که تحت درمان دیالیز قرار دارند، توصیه نمی شوند و این دسته از افراد باید تحت نظر یک متخصص تغذیه باشند تا مواد غذایی مصرفی خود را به دقت مدیریت کنند.

نظرات نهایی در مورد رژیم غذایی بیماران کلیوی

رژیم غذایی بیماران کلیوی ( رژیم غذایی کلیه )، به منظور جلوگیری از عوارض بیماری مزمن کلیه یا نارسایی کلیه در نظر گرفته شده ‌است.

نارسایی کلیه زمانی رخ می دهد که کلیه‌ ها قادر به تصفیه کردن خون، دفع ضایعات و مایعات اضافی نباشند. عوامل خطر عبارتند از داشتن سابقه مشکلات کلیوی، چاقی، خوردن غذاهای ناسالم، یا داشتن دیابت، بیماری‌های قلبی، کم ‌خونی و مشکلات متابولیسم استخوان.

یک رژیم غذایی بیماران کلیوی شامل سبزیجات، میوه‌ ها، غلات سبوس ‌دار، لوبیا و حبوبات به منظور کنترل مصرف مواد معدنی است. هدف از رژیم غذایی، محدود کردن مصرف سدیم، پتاسیم و فسفر است، زیرا کلیه‌ ها برای عملکرد مناسب و به منظور حفظ سطح تعادل، به این مواد مغذی، نیاز دارد.

در سال ‌های اخیر، توصیه متخصصان، گرفتن انواع متفاوتی از رژیم های غذایی کلیه، مانند رژیم غذایی مدیترانه ‌ای یا رژیم غذایی دش ((dash است. در صورت پیروی از رژیم غذایی سالم، دستورات غذایی کلیوی شامل مصرف انواع مختلفی از سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، محصولات لبنی، آجیل، لوبیا و چربی‌های سالم می شود.