روزنامه همشهری – مهران مصفا: چند روز بیشتر تا پایان سال ۹۷ باقی نمانده است؛ سالی که در دنیای موسیقی بیشتر سال تک‌آهنگ‌ها بود تا آلبوم‌های موسیقی. در سال‌جاری بیش از ۱۴ آلبوم پاپ، اصیل ایرانی و تلفیقی از سوی هنرمندان مشهور حوزه موسیقی منتشر شد، اما هیچ کدام از این آلبوم‌ها درفروش بی‌رقیب و یگانه نبودند و شاید به همین‌خاطر بود که امسال سر و صدای خاصی در این حوزه شاهد نبودیم.
از همین رو در این صفحه به جای معرفی آهنگ‌ها و آلبوم‌های موسیقی پرمخاطب و پرطرفدار سال به مرور چهره‌هایی پرداختیم که موجب حال خوب مردم شدند؛ افرادی که با کار‌های ارزشمندشان و یا اجرای قطعه مردمی جا در دل مردم باز کردند و برای لحظاتی لبخند به لبشان آوردند.
همایون شجریان
هم‌صدا با یک طرفدار
همایون شجریان، خواننده موسیقی سنتی ایرانی و نوازنده تنبک و کمانچه است که به اعتقاد برخی محبوبیت اولیه خود را مدیون پدر هنرمندش محمدرضا شجریان است. سال ۵۴ در تهران متولد و علاقه بسیار زیاد او به موسیقی و ریتم‌ها موجب شد تا با تشخیص پدر به نزد ناصر فرهنگ‌فر که از نوازندگان برجسته تنبک و مدرس موسیقی سنتی ایرانی بود، برود و به فراگیری تکنیک و شناخت ریتم بپردازد. او از سال ۱۳۷۰ پدرش را در کنسرت‌های آمریکا، اروپا و ایران (با تنبک) همراهی کرد و از سال۱۳۷۸ به بعد در کنسرت‌ها به همخوانی با پدرش پرداخت. شجریان در نخستین اثرش که «یاد ایام» نام دارد، تنبک‌نوازی را بر عهده داشته‌است.
همایون شجریان کنسرت‌های بسیاری را با بزرگان موسیقی اجرا و آثار زیادی را به همراه آنان در ایران و جهان منتشر کرده‌است و در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ برای آلبوم کنسرت‌های «بی تو به‌سر نمی‌شود» و «فریاد» نامزد دریافت جایزه گرمی شد. نخستین آلبوم همایون شجریان که به تنهایی خوانندگی آن را بر عهده داشت «نسیم وصل» نام دارد که در سال ۱۳۸۲ منتشر شد و این سرآغاز اجرای کنسرت‌ها و آلبوم‌های مستقل بود. همچنین او به آهنگسازی برای سایر خوانندگان ازجمله علیرضا افتخاری هم پرداخته است. هم‌اکنون از آخرین آلبوم او می‌توان به آلبوم «ایران من» نام برد که با آهنگسازی سهراب پورناظری تهیه شده و دارای ۱۲ قطعه آواز و تصنیف است.
فعالیت خیرخواهانه و ارزشمند این خواننده سنتی کشورمان در سال‌جاری موجب شد تا محبوبیت او نزد طرفدارانش چند برابر شود؛ کاری که از دید طرفداران و علاقه‌مندانش نشان از قلب بزرگ و رئوف او دارد. او وقتی که در سال‌جاری به بازدید از مؤسسه خیریه‌ای در مشهد رفته بود تا اجرای گروه کرال ارکستر ملی ویژه ایران را که تمام ٢٠ هنرمندش، جزو افراد کم‌توان ذهنی و جسمی هستند، تماشا کند، برای اجرای زنده در صحنه پیشقدم شد.
همان جا بود که مسئول خیریه از او خواهش کرد تا یک دختر نابینا و کم‌توان ذهنی به نام «تکتم» که از علاقه‌مندان و طرفدارانش است، با او همخوانی کند. شجریان در کمال فروتنی این موضوع را قبول کرد و رفتار خیلی خوبی از خود نشان داد که از دید طرفداران و مردم کشورمان دور نماند. اجرای بسیار خوب تکتم موجب شد تا شجریان تحت‌تأثیر استعدادش قرار بگیرد و عنوان کند که هرکاری از دستش بربیاید برای مؤسسه و موفقیت هنرمندان این مرکز انجام می‌دهد.
شهرام شکوهی
کنسرت رایگان برای مردم
شهرام شکوهی خواننده، ترانه‌سرا، آهنگساز و نوازنده گیتار محبوب کشورمان متولد مرداد سال ۱۳۵۴ در استان فارس از توابع ارسنجان، روستای علی‌آباد است. او موسیقی را از سال ۱۳۷۱ با کلاس آواز ایرانی شروع و به‌مدت ۳ سال آواز کار کرد. سبک خوانندگی شهرام شکوهی با صدای موسیقی سنتی- ایرانی است. او اعتقاد دارد برای پرهیز از تکرار، صدای سنتی را با موسیقی پاپ، بر پایه گیتار فلامنکو تلفیق کند و در موسیقی تغییری به‌وجود آورد.
نخستین آلبوم او با نام «مدارا» در ۱۶آبان سال ۱۳۹۰ منتشر شد. این آلبوم ۱۰ قطعه داشت که شامل ۵ قطعه با سبک خاص وی و ۵ کار پاپ بود. نخستین کار او با استقبال مخاطبان موسیقی مواجه شد و به همین‌خاطر آلبوم را در تیراژ بالا وارد بازار موسیقی کشور کرد. با اینکه آلبوم مدارا در بدو ورود خود با حاشیه‌هایی همراه شد، ولی حاشیه‌ها نتوانست جلوی فروش خوب این آلبوم را بگیرد و مسیری که انتخاب کرده بود، بی‌سر و صدا طی کرد تا جایی که توانست به یکی از آلبوم‌های پرمخاطب تبدیل شود.
مهم‌ترین موضوعی که در سال‌جاری موجب به سرزبان‌ها افتادن نام این خواننده شد، پیشنهاد جالب و مردمی‌اش برای برگزاری کنسرت‌های رایگان در شهر‌ها بود. در روز‌هایی که به‌علت نابسامانی شرایط اقتصادی برخی از خوانندگان تصمیم گرفتند کنسرت‌های خود را لغو کنند، از طرف این خواننده محبوب و مردمی، ایده‌ای جالب مطرح شد که از سوی بسیاری از مردم و هنرمندان مورد استقبال قرار گرفت؛ هرچند این ایده را تنها یکی از خوانندگان مطرح کشور عملی کرد و برای سایر آن‌ها این موضوع در حد ایده ماند. شکوهی در تیرماه سال‌جاری در حاشیه نشست خبری کنسرتش پیشنهاد کرد تا برای جبران بخشی از حال بد مردم در این شرایط هنرمندان و موسیقی‌دانان به اجرای کنسرت رایگان بپردازند. او عنوان کرده بود که «اگر سالن‌ها حاضر شوند برای برگزاری کنسرت اجاره بهایی نگیرند، من حاضرم کنسرت رایگان برای مردم برگزار کنم.
اگر فرهنگسرای بهمن در جنوب تهران به‌صورت رایگان سالن در اختیار ما بگذارد من هم کنسرت رایگان یا با قیمت پایین برگزار و از دستمزد خود و تهیه‌کننده صرف‌نظر می‌کنم».
محمد معتمدی
مردی که واقعا در خیابان خواند
معتمدی فرزند سوم خانواده‌ای محسوب می‌شود که هیچ‌یک از آن‌ها به سمت هنر و موسیقی نرفتند. درست در سال پیروزی انقلاب در قمصرکاشان متولد شد. او فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی است. فراگیری آواز و ساز نی را از نوجوانی آغاز کرده و به‌خاطر علاقه‌ای که به آواز مکتب اصفهان داشت، به تمرین و الگوبرداری از اساتید بزرگی در این زمینه پرداخت.
او تاکنون با گروه‌های متعددی فعالیت داشته که ازجمله آن‌ها می‌توان به گروه خورشید (مجید درخشانی)، همنوازان شیدا (محمدرضا لطفی)، ارکستر ملی ایران (فرهاد فخرالدینی)، هم‌آوایان (حسین علیزاده) و گروه ادیب (خود وی پایه‌گذار آن است) اشاره کرد. او در سال ۲۰۱۳ میلادی از سوی رادیو دولتی فرانسه به‌عنوان خواننده برگزیده سال انتخاب شد و جایزه فرانس موزیک ۲۰۱۳ را دریافت کرده‌است. معتمدی تاکنون حدود ۲۴ آلبوم موسیقی منتشر کرده که تازه‌ترین آلبوم آن با نام «حالا که می‌روی» در آذرماه سال‌جاری توزیع شد.
مهم‌ترین اتفاقی که در سال‌جاری از سوی این خواننده رقم خورده، اجرای کنسرت زنده در بوستان آب و آتش بود. این خواننده مطرح موسیقی سنتی با چنین کارنامه درخشان هنری که همیشه به دور از حاشیه‌های خبری و در آرامش به فعالیت خود پرداخته است، تنها خواننده‌ای است که پیشقدم شد و نخستین کنسرت را در فضایی متفاوت برگزار کرد و با اجرای کنسرت رایگان در بوستان آب و آتش در چنین اوضاع و احوال نابسامان اقتصادی، برای ساعاتی هم که شده حال و هوای خوبی را برای مردم شهر به‌وجود آورد.
معتمدی در توضیح این کار ارزشمندش عنوان کرد: «در این سال‌ها از طریق فضای مجازی، پیام‌های زیادی داشتم مبنی بر اینکه برخی از شهروندان دلشان می‌خواهد به کنسرت بروند، اما تمکن مالی برای خرید بلیت را ندارند. این موضوع خیلی آزارم می‌داد و به همین دلیل تصمیم گرفتم این کار را به سرانجام برسانم. از همین رو در نشست مطبوعاتی کنسرت کویر که در تالار حافظ برگزار شد رسما اعلام کردم که می‌خواهم برای مردم کنسرت رایگان اجرا کنم و برای انجام این کار همه تلاشم را خواهم کرد». در روزگار پرمشغله‌ای که هرکسی به فکر منافع خودش است، این حرکت انسان‌دوستانه و بی‌ریا در جهت به‌وجود آوردن حس و حال خوب بین مردم، واقعا ستودنی است.
روزبه بمانی
بالاخره «کجا باید برم»
روزبه بمانی هم در خانواده‌ای متولد شد که هیچ پیشینه هنری نداشت، اما با وجود این از کودکی به هنر علاقه‌مند بود و همین علاقه او را به وادی هنر کشاند. او هم یک تهرانی متولد سال ۵۷ است و شاید جالب باشد بدانید بمانی در جوانی فوتبال را به‌طور جدی دنبال می‌کرد. او عضو تیم جوانان استقلال تهران بود و تا اردوی تیم ملی جوانان ایران در فوتبال رشد کرد، اما ترجیح داد به جای استعدادش در فوتبال به‌دنبال علاقه‌اش در زمینه هنری برود.
هرچند در این بین او به تحصیل در رشته‌های مهندسی متالورژی، مهندسی نرم‌افزار و ادبیات فارسی نیز پرداخت، اما هیچ کدام از آن‌ها را به نتیجه نرساند. بمانی از نوجوانی به حافظ و سعدی علاقه زیادی داشت، اما رفته‌رفته به شعر نو علاقه‌مند شد و آثار اخوان ثالث و فروغ را خواند. او در ۱۸سالگی نخستین شعر خود را در قالب شعر نو و تحت‌تأثیر اشعار سهراب و شاملو نوشت و در ۱۹سالگی نخستین ترانه‌اش را سرود.
بمانی بار‌ها از علاقه‌اش به سرودن اشعار صحبت و در میان حرف‌هایش عنوان کرده که هیچ علاقه‌ای به خوانندگی ندارد بلکه صرفا به‌علت وسوسه‌شدن توسط برخی از ترانه‌هایش است که به سمت خوانندگی رفته است.
او در سال‌های فعالیتش با بسیاری از خوانندگان مشهور ایرانی کار کرده و چندبار درنظرسنجی‌های معتبر به‌عنوان «بهترین ترانه‌سرای سال» شناخته شده است. همچنین بمانی در تیتراژ برخی برنامه‌های تلویزیونی همکاری داشته، اما به‌دلیل ممنوع‌الاسم‌بودن، از نام‌های مستعار «بهزاد بمانی» و «بهروز بمانی» استفاده کرده‌است.
همین ممنوع‌الاسم‌بودن موجب شد تا طی سال‌های فعالیتش بسیاری از خوانندگانی که از اشعار و ترانه‌های وی استفاده کرده‌اند، نتوانند نام او را به‌عنوان ترانه‌سرا به‌صورت رسمی درج کنند. اما پشتکار و صبر بمانی موجب شد تا تمام سختی‌های این سال‌ها را کنار بگذارد و در مهرماه سال‌جاری به‌صورت رسمی نخستین آلبوم شخصی خود را با نام «کجا باید برم» منتشر کند.
مهدی یراحی
فریاد‌های اجتماعی پر دردسر
مهدی یراحی متولد ۲۳ آبان ۱۳۶۰ در شهر اهواز است. علاقه او به آهنگسازی زمانی شکل گرفت که بین سال‌های ۱۰ تا ۱۳ سالگی ضمن شرکت در مسابقات تلاوت قرآن، نا خودآگاه مجذوب موسیقی درونی آیه‌ها و آهنگ چینش کلمات شد. بعد‌ها در دوران تحصیل دوره آموزش تئوری را تحت نظر علی کسرایی که تنها معلم موسیقی‌اش بود، آغاز کرد تا علاقه‌اش را به‌صورت جدی‌تری پیگیری کند.
یراحی در سال ۱۳۷۹ همزمان با آمدنش به تهران، نخستین آلبوم موسیقی خود را با نام «هجرت» می‌سراید که البته این آلبوم به‌علت سختگیری‌های شخصی‌اش و بروز برخی مشکلات ازجمله عدم‌اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هرگز فرصت حضور در بازار موسیقی مجاز را پیدا نکرد و برای همیشه نشنیده باقی ماند.
خبرخوب امسال این خواننده محبوبمان برمی‌گردد به یکم آذرماه سال‌جاری؛ زمانی که مهدی یراحی در کنسرتش خبر از انتشار آلبومی با نام «سه‌گانه اجتماعی اول» را داد. ۲۳ آبان‌ماه قطعه اول این آلبوم با نام «سرسام» منتشر شده بود، اما یراحی آن روز خبر از قطعه دوم این آلبوم داد و درباره دردسرسازشدن این قطعه سخن گفت. کمتر از ۲۰ روز بعد قطعه‌ای منتشر شد که به گفته یراحی تمام این قطعه درد‌دل او و مردم کشورش بود.
قطعه «پاره سنگ» ۷ دی‌ماه منتشر شد و پیش‌بینی‌های یراحی درست از آب درآمد. علاوه بر متن، موزیک و ویدئو هم واکنش‌های بسیاری میان کاربران شبکه‌های اجتماعی، شبکه‌های تلویزیونی و نشریات داخلی و خارجی به همراه داشت. در متن این ترانه انتقاداتی نسبت به طولانی‌شدن جنگ تحمیلی مطرح شده بود. علاوه بر آن، در موزیک ویدئوی این اثر یراحی لباسی نظامی، کلاهی روسی و بازوبندی با طرح دولت آلمان نازی داشت. در پس زمینه این موزیک ویدئو هم صحنه‌هایی از درد‌ها و رنج‌های مردم به تصویر کشیده شده بود. واکنش‌ها نسبت به این موزیک ویدئو آن‌قدر ادامه پیدا کرد که حدوداً یک هفته بعد شایعه ممنوع‌الکارشدن این خواننده مطرح شد.
هنوز هم به‌طور رسمی اعلام نشده که این خواننده ممنوع‌الکار شده یا نه. این موزیک ویدئو موجب شد تا در سال‌جاری یراحی به پرحاشیه‌ترین خواننده کشور تبدیل شود. هنوز حواشی این موزیک ویدئو و شایعه ممنوع‌الکارشدن یراحی از ذهن‌ها پاک نشده بود که این خواننده پاپ کشورمان دومین اتفاق مهم خود را رقم زد. این خواننده ۶ دی‌ماه در حمایت از کارگران بازداشتی فولاد اهواز با لباس کارگری آنان روی صحنه کنسرت رفت و به اجرا پرداخت. یراحی با این کارش نشان داد که همیشه در اتخاذ مواضع حمایتی از مردم خوزستان پیشقراول بوده است.