هفته نامه سلامت – پریناز بنیسی: بیشتر کودکان نقاشی خود را با کشیدن آدمک آغاز میکنند. این نقاشی برای کودکان آسان و جذاب است و از روی همین نقاشی ساده میتوان به سطح هوشی کودک پی برد. مزیت دیگر چنین تستی این است که از ۳ تا ۱۳ سالگی قابلاجراست و برای کودکانی که قادر به صحبت کردن نیستند یا زبان نمیدانند هم کاربردی است. آزمون زمان زیادی نمیبرد و همه مادرها میتوانند در خانه سطح هوش کودک خود را بسنجند.
اطلاع از سطح هوشی کودک و مشاوره با روانشناس کودک کمک میکند تا کودک مسیر درستی را در زندگی طی کند. توقعات، متناسب با سطح هوشی او باشد و به سلایق و تواناییهایش اهمیت داده شود. حتی میتوان سطح هوشی کودک را ارتقا بخشید.
اما چند نکته وجود دارد که والدین هنگام اجرای این تست باید در نظر داشته باشند. دستور اجرای آزمون بسیار ساده و شامل رعایت موارد زیر است:
۱- کاغذی که انتخاب میکنید باید به اندازه ۲۱*۳۰ باشد.
۲- مداد سیاه یا خودکار روان در اختیار کودک بگذارید. دقت کنید در این تست نباید از مدادرنگی استفاده شود، چون شرایط به گونه دیگری تغییر میکند. کودکان هنگام استفاده از مدادرنگی ممکن است مجبور شوند فشار بیشتری روی کاغذ وارد کنند و این کار باعث خستگی و تغییر نتیجه خواهد شد، حتی ممکن است بعضی قسمتهای نقاشی مشهود نباشد.
۳- کودک باید چند تصویر رسم کند و بعد بهترین آدمک کشیدهشده برای انجام آزمون انتخاب شود.
۴- در طول نقاشی به هیچوجه به کودک کمک نکنید. گاهی والدین فکر میکنند منظور ما کمک در ترسیم نقاشی است، در حالی که حتی کمک کلامی نیز نباید انجام گیرد. فقط اگر کودک هنگام ترسیم دودل و مردد بود میتوانید او را تشویق کنید تا به کارش ادامه دهد.
۵- اگر نتایج چند بار کشیدن نقاشی تفاوت داشته باشد، احتمال ناراحتی در کودک وجود دارد و باید با متخصص روان کودک مشاوره کرد.
آزمون شامل ۵۱ سوال است که باید از روی نقاشی ترسیمشده نمرهگذاری شود. در صورتی که جواب سوال مثبت باشد، یک نمره و درصورتی که منفی باشد، نمره صفر به آن تعلق میگیرد.
سوالها از این قرارند:
۱- سر وجود داشته باشد.
۲- پا کشیده شده باشد.
۳- دست کشیده شده باشد. (یک یا هر دو دست)
۴- بدن کشیده شده باشد.
۵- طول بدن طویلتر از عرض آن باشد.
۶- شانهها کشیده شده باشد.
۷- بازوها و پاها به تنه چسبیده باشند.
۸- پاها به تنه و دستها به تنه در نقاط واقعی خود چسبیده باشند.
۹- گردن کشیده شده باشد.
۱۰- دنباله گردن به سر و تنه مربوط باشد.
۱۱- چشمها کشیده شده باشد.
۱۲- بینی کشیده شده باشد.
۱۳- دهان کشیده شده باشد.
۱۴- دو لب دیده شود.
۱۵- سوراخها یا حفرههای بینی کشیده شده باشد.
۱۶- موها کشیده شده باشد. (جزییترین مقدار مو)
۱۷- موها کامل کشیده شده باشد.
۱۸- علامتی از لباس کشیده شده باشد.
۱۹- دو قطعه لباس کشیده شده باشد.
۲۰- تمام بدن پوشیده از لباس باشد.
۲۱- ۴ قطعه لباس مشخص باشد. (کراوات، کلاه، جوراب، کفش، پیراهن، کت و شلوار)
۲۲- لباس رسمی یا یونیفورم باشد. (یونیفورم مدرسه هم نمره میگیرد)
۲۳- انگشتان کشیده شده باشد. (هر اثری از انگشت کافی است)
۲۴- تعداد انگشتان درست باشد.
۲۵- شکل و قواره انگشتان درست باشد.
۲۶- شست متمایز باشد.
۲۷- دست متمایز از انگشتان باز باشد. (کف دست کشیده شده باشد)
۲۸- بازوها کشیده شده باشد.
۲۹-زانو کشیده شده باشد.
۳۰- تناسب سر نسبت به بدن مراعات شده باشد.
۳۱- تناسب بازوها و دستها نسبت به بدن حفظ شده باشد.
۳۲- پاهای متناسب، کشیده شده باشد.
۳۳- کف پا متناسب باشد.
۳۴- پاها متمایل به بالا نباشند.
۳۵- دستها و پاها دوبعدی کشیده شده باشند.
۳۶- پاشنه کفش یا پاشنه پا کشیده شده باشد.
۳۷- هماهنگی خطوط کلی حفظ شده باشد. (دست نلرزیده باشد)
۳۸- هماهنگی خطوط کلی و جزیی حفظ شده باشد. (نقاشی دقیق باشد)
۳۹- هماهنگی خطوط سر (موها و دور سر) به دقت کشیده شده باشد.
۴۰- هماهنگی خطوط تنه حفظ شده باشد.
۴۱- هماهنگی خطوط دستها و پاها حفظ شده باشد.
۴۲- هماهنگی خطوط چهره حفظ شده باشد.
۴۳- گوشها کشیده شده باشد.
۴۴- تناسب گوشها حفظ شده باشد.
۴۵- مردمک چشم کشیده شده باشد.
۴۶- تناسب چشم حفظ شده باشد.
۴۷- در تصاویر نیمرخ و تمامرخ، چشم دارای حالت باشد.
۴۸- چانه و پیشانی هر دو کشیده شده باشد.
۴۹- برآمدگی شانه در تصویر نیمرخ معلوم باشد.
۵۰- نیمرخ ناقص باشد. (یعنی تنه و نیمرخ ناقص)
۵۱- نیمرخ باشد.
روش محاسبه:
۱- بعد از اتمام نمرهگذاری نمرات دادهشده را با هم جمع کنید. کل نمرات بیشتر از ۵۱ نمیشود.
۲- شما به داشتن سن تقویمی و سن واقعی کودک به سال و ماه نیازدارید، با فرض اینکه نمره خام حاصل از آزمون ۴۰ است.
۳- سن تقویمی یا سن واقعی را از این طریق به دست بیاورید، مثلا اگر کودک ۷ سال و ۳ ماه دارد باید سن را در ۱۲ ضرب کرده سپس با ماه جمع کنید. در این مثال یعنی ۷*۱۲+۳ (هر سال ۱۲ ماه دارد). سن تقویمی این کودک ۸۷ است.
۳- سن عقلی کودک از روی جدول شماره یک و نمره خام استخراجشده به دست میآید. فرض را بر این گذاشتیم که نمره خام ۴۰ است. از روی جدول سن عقلی ۱۳ سال است پس ۱۳*۱۲ برابر با عدد ۱۲۶ است. سن عقلی در این جدول از راست به چپ خوانده میشود. عدد اول به سال و عدد دوم به ماه است.
در پایان سن عقلی بر سن تقویمی تقسیم و ضربدر ۱۰۰ میشود. نمره بهدستآمده را با توجه به جدول شماره ۲ ارزیابی کنید. در این کودک نمره نهایی برابر با ۸۲/۱۴۴ است. نمره بین عدد ۱۳۰ و ۱۴۹ است. کودک در گروه پرهوش قرار میگیرد.