محققان پس از قرار دادن خفاش های خون آشام غریبه در گروه های کوچک دریافتند آنها برای اعلام دوستی ابتدا یکدیگر را تمیز کرده و سپس خون را با خفاش هایی که دچار سوء تغذیه هستند، به اشتراک می گذارند.
پژوهشگران نتایج مطالعات خود را در قالب مقاله در ژورنال Current Biology منتشر کرده و در آن توضیح می دهند که رفتارهایی از این دست در خفاش های خون آشام غریبه سبب جلب اعتماد بین آنها و ایجاد رابطه دوستی مادام العمر می شود.
خفاش خون آشام بومی آمریکاست و با فرو کردن دندان های تیز در رگ های قربانی (معمولاً حیواناتی مثل گاو و اسب) و مکیدن خون آنها تغذیه می کند. خفاش خون آشام در بهترین حالت باید هر شب خون بمکد. اگر این جاندار سه روز متوالی نتواند خون بمکد، از گشنگی خواهد مرد.
اینجاست که برقراری رابطه دوستی با هم نوعان برای زنده ماندن اهمیت پیدا می کند و خفاش هایی که خون زیادی مکیده اند می توانند به هم نوعان خود که از سوءتغذیه رنج می برند، کمک کنند. چگونگی برقراری رابطه بین خفاش های خون آشام تا سال ها ناشناخته بود تا اینکه محققان در آخرین مطالعات خود آن را بررسی کردند.
آنها در تحقیقات خود چندین خفاش خون آشام ماده را از مناطق مختلف پاناما جمع آوری کردند. خفاش خون آشام ماده بر خلاف جنس نر، خون مکیده شده را طی رفتار بالاآوری با دیگر اعضای خانواده و خفاش های غریبه به اشتراک می گذارد.
محققان سپس خفاش ها را به شکل جفت، تکی و گروه های کوچک در قفس قرار دادند. آنها از غذا دادن به یکی از خفاش ها امتناع کردند و رفتار آنها را با گذشت زمان مشاهده کردند. آنها متوجه شدند برخی از خفاش ها، خصوصاً آنهایی که در گروه های دوتایی بودند، با گذشت زمان یکدیگر را تمیز می کنند که نشان دهنده آغاز رابطه دوستی است.
«جرالد کارتر» (Gerald Carter) یکی از محققان دانشگاه اوهایو و نویسنده مقاله می گوید:
«حتی اگر تمام انگل ها را از بدن خفاش ها بردارید، آنها برای رعایت بهداشت باز هم به تمیز کردن یکدیگر ادامه می دهند. ما انسان ها نیز به جوریدن (Social Grooming) اهمیت می دهیم و از این رفتار به عنوان معیاری برای جلب اعتماد و برقراری رابطه با دیگران استفاده می کنیم.»
به گفته کارتر شدت گرفتن رفتار تمیز کردن در آغاز رابطه دوستی، برای از بین بردن شک و تردید انجام می شود. این ایده اولین بار سال 1998 مطرح شد ولی توضیح آن در حیوانات مشکل بود.
وی در این رابطه می گوید:
«دوست شدن با فرد غریبه با ریسک همراه است؛ چون اگر آدم خوبی نباشد آرزو می کردید که ای کاش با او آشنا نمی شدید. بنابراین می توان با انجام دادن برخی کارها او را امتحان کرد؛ اگر او هم مثل شما با رفتارهایش نشان داد که به دوستی علاقه مند است آنوقت می فهمید که برای دوستی می توانید کارهای بزرگتری انجام دهید.»
به گفته محققان خفاش ها برای شروع دوستی پا را فراتر گذاشته و در بعضی موارد آنقدر احساس راحتی می کنند که غذای خود را از طریق بالاآوری با شریک گشنه خود به اشتراک می گذارند.
پژوهشگران می گویند بالاآوری غذا در خفاش ها مثل اشتراک گذاری غذا در پرندگان است؛ با این تفاوت که خفاش ها به هم نوعان بالغ و حتی غریبه ها غذا می دهند و به نظر می رسد با این رفتار که هزینه چندانی برای آنها ندارد به دنبال سرمایه گذاری در دوستی بلند مدت هستند.
محققان می گویند یافته های این تحقیق اطلاعات تازه ای از نحوه برقراری رابطه در پستانداران اجتماعی مثل نخستی‌سانان و همچنین انسان ها می دهد.