از دور، خانه های کوچک حومه روستای صربستانی «Smoljinac» مثل کابین های تابستانی گرم و دنج به نظر می رسد. اما وقتی قدم در آن می گذارید متوجه می شوید که آن ها برای زندگی ساخته نشده اند و برای مرده ها هستند. این آرامگاه که استادانه درست شده، شبیه خانه های ییلاقی کوچک و کاملا مبله، با چند میز، صندلی، تصاویر خانوادگی روی دیوار و گلدان هایی در داخل و در ایوان است.
سفارش عجیب ساخت خانه به جای سنگ قبر از اواخر دهه 1960 آغاز شد، زمانی که یک کارگر که شانس کار در خارج کشور را داشت به خانه اش برگشت و تصمیم گرفت یک مقبره باشکوه برای خود بسازد. دیگران فکر کردند این ایده خوبی برای به نمایش گذاشتن و به رخ کشیدن ثروت یک نفر است. و این چنین شد که اکنون تعداد خانه ها از تعداد سنگ قبرها در این گورستان بیشتر است.
این روستا در 100 کیلومتری شرق بلگراد محل زندگی حدود 1800 نفر است، بسیاری از آن ها کهنسال هستند. بیشتر جمعیت جوان روستا برای کار در سال های 1970 و 1980 به خارج از کشور رفتند و پول نقد می فرستادند که اجازه می داد روستا رونق یابد. پول برای ساخت خانه های جدید صرف می شد. رقابت میان روستاییان باعث شد هرخانه ای که ساخته می شود بزرگتر و مجلل تر از خانه همسایه باشد. عقاب های گچی روی نرده ها، درهای طلاکاری شده و چمنزارهایی با کوتوله ها و چشمه ها و فواره ها در این روستا وجود دارد. برخی از خانه شبیه قلعه های کوچک با برج هایشان ساخته شد. همان رقابت در قبرستان هم مشاهده می شود.
این پدیده منحصر به این روستا نیست، بسیاری از روستای شرق صربستان مردگان خود را دفن می کنند و خانه های کوچک روی آن ها می سازند که با تصاویر و یادگاری های دیگر پر شده است. هزینه ساخت چنین ساختمان هایی به طور متوسط 4000 یورو تمام می شود که تقریبا همه آن از وجوه ارسالی از خارج از کشور تامین می شود. بیش از یک میلیون نفر در حال حاضر در خارج از کشور زندگی و کار می کنند. در سال 2015 وجوه ارسالی به کشور بالکان 9.2 درصد از تولید ملی آن بوده است. عمل ساخت و ساز خانه های بزرگ از زمان رکود اقتصادی جهانی کاهش یافت اما خانه های مقبره هنوز هم ساخته می شوند. به گفته یکی از ساکنان، ساختن خانه به جای سنگ قبر ایده بدی نیست، وقتی به دیدن مرده هایمان می رویم نیاز به سقفی بالای سرمان داریم که زیر آن بنشینیم و قهوه بخوریم.