خودنمایی چیست و با افراد خودنما چگونه باید رفتار کنیم؟

ستاره | سرویس روانشناسی – هیچ کس واقعا فرد خودنما را دوست ندارد، اما به نظر می‌رسد این باعث متوقف کردن این رفتار نمی‌شود. درواقع حتی وقتی از این افراد دوری می‌کنیم، خمیازه می‌کشیم یا به هر نحوی پیام منفی می‌فرستیم، فایده‌ای ندارد. احتمالا او متوجه پیام منفی ما نمی‌شود زیرا زمانی که از خود حرف می‌زند، تمام مشاعرش را از دست می‌دهد، مانند کسی که با نوشیدن الکل سر می‌شود. خودنمایی کردن روشی برای پر کردن خلائی است که این افراد احساس می‌کنند. اما باید با خودنمایی افراد چگونه روبرو شویم؟

تعریف خودنمایی 

به نظر می‌رسد خودنمایی کردن یک رفتار وسواس گونه است و پاسخ دادن به کسی که به ما می‌گوید در شش سال گذشته هزار بار به هاوایی رفته است، یا هاوایی خانه دوم اوست و اینکه او درحال برنامه ریزی برای خرید خانه‌ای در آنجاست، دشوار است. ما باید در مقابل سیل برتری‌هایی که در مقابلمان قرار گرفته است چه کنیم؟

حسادت روابط را نابود می‌کند، اما خودنمایی آشکارا یا پنهانی می‌تواند مانع از پیشرفت این احساس در وهله اول شود. یک خودنما، میان خودش و دیگری یک شکاف ایجاد می‌کند که نمی‌توان و نباید با یک پل ارتباطی آن را از بین برد. او در موقعیت بالاتر و پیشرفته‌تر بوده و از دسترس شما و دیگران خارج است.
با این حال در جوامع مساوی گرای امروزی، افراد بیشتر می‌خواهند با هم در ارتباط باشند تا اینکه برتری خود را نشان بدهند. اگرچه ما ممکن است در رتبه‌ی بالاتر، احساس امنیت بیشتری بکنیم، اما همواره اگر با دیگران در ارتباط صمیمانه باشیم، خوشحال‌تر خواهیم بود.

روبرو شدن با فرد خودنما

چالش خلاصی از شر یک فرد خودنما، زمانی که خودنمایی او آشکار نیست، حتی سخت‌تر هم می‌شود، مثلا: «نمی‌دونی فلانی چقدر پولداره. هرگز کسی به این ثروتمندی ندیدی!» یا زمانی که او پشت کس دیگری پنهان می‌شود: «خیلی احساس شرمندگی می‌کنم که همسرم انقدر بابت این هزینه کرده.» یا «همه می‌گن من خیلی جوانتر به نظر می‌رسم. شگفت انگیزه که چقدر از پوستم تعریف می‌شونم.» حالا ببینیم چگونه می‌توان با یک فرد خودنما روبرو شد.

۱. کاری کنید متوجه شود چطور آدمی هستید

از او بخواهید که موضوع صحبت راعوض کند و یا خودتان این کار را انجام دهید. درباره خودتان صحبت کنید و بگویید چه نوع فردی هستید، به جای آنکه بر خودنمایی کردن تمرکز کنید – که ممکن است به عنوان یک مبارزه طلبی تلقی شود – این حقیقت را که شما کسی نیستید که آن‌ها را بابت ثروتمند بودن تحسین کنید و یا اینکه شما به سادگی تحت تاثیر قرار نمی‌گیرید را به چشم او بیاورید. بعد از این، احتمالا برای این فرد خودنمایی کردن برای شما دشوار می‌شود.

۲. کمی از خودتان بگویید

بگذارید کمی از رفتار خودش را تجربه کند. افراد خودنما هم مثل من و شما هستند، آن‌ها از کسانی که خودنمایی می‌کنند بیزارند. پس شروع کنید و کمی لاف بزنید. بعد طوری که گویی مداخله‌ای الهی صورت گرفته، خودتان را معذور دارید و چیزی تاثیرگذار بگویید، مانند: «آخ، فکر کنم زیادی از خودم گفتم. می‌دونی چیه، بیا دیگه این کار رو نکنیم. این فقط باعث میشه طرف مقابله احساس بدی داشته باشه.»

۳. از خودنمایی کردن دیگران بگویید

در زمانی مناسب (که تقریبا هر زمانی است) سوال کنید که آیا او فلان کس را (می‌تواند یک فرد مشهور باشد) می‌شناسد، و بعد در این رابطه صحبت کنید که چقدر می‌توانستید آن شخص را بیشتر دوست بدارید اگر مدام از خودش تعریف نمی‌کرد. از فرد خودنما هم بپرسید که آیا او هم چنین حسی دارد یا خیر؟

۴. صادقانه نظرتان را بگویید

یک‌بار جایی خواندم: «عاقلانه انتخاب کنید که با چه کسی می‌خواهید رک باشید، اما همواره یکرنگ باشید». نمی‌دانم که چقدر خوب است روراست باشید وقتی می‌خواهید به کسی درباره احساستان بگویید یا بگویید که چه فکر می‌کنید. شاید به نظر شما خوب برسد که به او بگویید چه حس غریبی به شما دست می‌دهد وقتی او مدام از خودش می‌گوید و یا اینکه ترجیح می‌دهید طور دیگری با آن‌ها در ارتباط باشید. به هرحال راهی پیدا کنید، حتی می‌توانید از او بپرسید: «آیا دوست داری به هر شکلی با من در ارتباط باشی؟»

۵. رها کنید و بروید

هرکسی به دلسوزی ما نیاز دارد، اما قرار نیست همه دوست ما باشند. هیچ اشکالی ندارد که رها کنید و بروید، ترجیحا با یک لبخند و همراه با پذیریش تمام عیارِ طرف مقابل. من اغلب وقتی کسی شروع به صحبت کردن از خودش می‌کند، مکالمه را ترک می‌کنم. مجبورم چرا که دلم واقعا برای او می‌سوزد به این طریق می‌توانم به او کمک کنم.