وبلاگ اسنپ تریپ: نمی‌شود تا شیراز برویم و نارنجستان قوام را نبینیم. باغی پر از درخت‌های نارنج و حوض پر آب، در کنار عمارتی پوشیده از آینه، شیشه‌های رنگی و ده‌ها چیز دیگر.
نارنجستان قوام کجاست؟
نارنجستان قوام، یکی از جاهای دیدنی‌های شیراز است که در خیابان لطفعلی خان زند قرار گرفته. این باغ در دوره ناصرالدین شاه قاجار و به دستور علی محمد خان قوام ساخته شده و حالا یکی از تماشایی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شیراز است. درست است که باغ قوام خیلی بزرگ نیست، اما چشم‌نواز است و عمارت باشکوهی دارد.
برای رسیدن به باغ قوام می‌شود با اتوبوس به ترمینال ولیعصر رفت و با کمی پیاده‌روی به باغ رسید. ایستگاه مترو ولیعصر هم به نارنجستان خیلی نزدیک است. اگر با ماشین شخصی برویم، از چهارراه نمازی راه‌مان را باید به‌سمت شرق ادامه بدهیم. سر راه‌مان می‌توانیم مسجد نصیرالملک را هم ببینیم.
در اطراف این باغ جای پارک سخت پیدا می‌شود، بنابراین بهتر است با ماشین شخصی نرویم.
تاریخ پرفراز و نشب باغ
خاندان قوام در دوره قاجار مدت زیادی بر فارس حکومت می‌کردند و بناهای زیادی از آن دوره آنها به‌جا مانده، مثل باغ عفیف‌آباد، باغ کلانتر، باغ بیگلربیگی و همین مجموعه قوام.
این مجموعه در طول سال‌های ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ خورشیدی ساخته شده و کم‌کم بناهای دیگری به آن اضافه شده و آخرین مرحله آن یعنی آینه‌کاری و گچ‌کاری آن هم در ۱۲۹۸ به‌پایان رسیده.
در دوران حکمرانی محمدرضا خان قوام‌الملک سوم، باغ قوام و عمارتش، بیرونی نامیده می‌شدند و کاربرد اداری داشتند؛ خانه زینت‌الملک اندرونی بود و خانواده قوام در آن زندگی می‌کردند. عمارت بیرونی محلی بود برای انجام کارهای سیاسی و نظامی یا برگزاری جلسه با نمایندگان دولت‌های خارجی.
این دو بخش با تونلی به هم وصل می‌شدند و عمارت نارنجستان کنونی، همان «بیرونی» دوران قاجار محسوب میشد. سال‌ها زندگی در این خانه جریان داشت، تا اینکه بالاخره در سال ۱۳۴۵ وقف دانشگاه شیراز شد.
چرا باید اینجا را ببینیم؟
جزییات کاشی‌کاری، گچ‌بری، آینه‌کاری و طرح و رنگ‌های به‌کار رفته در این بنا آنقدر زیادند که آدم را میخکوب می‌کنند. اینطور معروف است که هفت هنر سنتی ایرانی یعنی آینه‌کاری، گچ‌بری، نقاشی‌های سنتی، معرق، منبت، حجاری و آجرکاری در عمارت قوام استفاده شده و همین هم دلیلی‌ست برای تماشایی بودنش.
از فروشگاه سوغات و صنایع دستی که رد شویم، به محوطه‌‌ای زیبا می‌رسیم. در اینجا همانطور که از اسمش هم پیداست، درخت‌های نارنج زیادی وجود دارد و فصل شکوفه‌ها که بشود، عطر شکوفه‌های نارنج گردشگران را مست می‌کند. گذشته از گلهای زیادی که در باغ قوام می‌بینیم، دو درخت نخل هم به‌صورت قرینه در اینجا کاشته‌اند.
بعد ساختمان اصلی یا شمالی را می‌بینیم که دو طبقه است و زیرزمین هم دارد. ایوان باشکوه و پله‌های دو طرف ایوان، ما را به داخل ایوان و ساختمان راهنمایی می‌کنند و اتاق‌ها به‌صورت متقارن در دو طرف ایوان قرار گرفته‌‌اند.
سقف ایوان آینه‌کاری‌های چشمگیری دارد و به هر کدام از اتاق‌ها که سر بزنیم، آینه‌کاری و گچ‌بری‌های زیادی می‌بینیم. در سمت چپ این ساختمان، قهوه‌خانه و شربت‌خانه قرار گرفته و حیف است خودمان را از عرقیجات شیراز بی‌نصیب بگذاریم.یکی از قشنگ‌ترین قسمت‌های دیگر نارنجستان قوام، شاه‌نشین یا تالار آینه است با دیوار و سقفی پر شده از نقاشی و آینه‌کاری.
داخل عمارت نارنجستان
بالای شومینه دو حجاری قرینه می‌بینیدم و بالایش تصویر قوام‌الملک سوم را. سنگ‌های شومینه و کف اتاق، از شهرهای یزد، تبریز و شیراز آورده شده و در آینه‌های بزرگ تالار، تصویر باغ و حوضی منعکس می‌شود که خیلی تماشایی‌ست. در طبقه دوم هم چهار اتاق وجود دارد برای اسکان مهمان‌هایی که به باغ می‌آمدند.
ایوان ساختمان جنوبی رو به باغ قرار گرفته و در آن گچ‌بری‌های هنرمندانه‌ای دیده می‌شود. ستون‌ها از جنس چوب منبت‌کاری شده‌اند و کف ایوان هم با کاشی سفید و آبی فرش شده.
در این عمارت چند ساختمان دیگر هم وجود دارد که جزو مجموعه قوام‌اند، مثل خانه عرقی‌ها که محلی برای عرق‌گیری بوده و حیاط مرکزی. ساختمان بعدی حمام گچینه است که یکی از حمام‌های تاریخی شیراز به‌حساب می‌آید و با تونلی به نارنجستان راه پیدا می‌کند. این دو بنا فعلا بازدید عمومی ندارند. در زیرزمین ضلع شمالی موزه نارنجستان قرار گرفته که اشیایی مثل ظرف، سکه و کاشی‌کاری در آن نگهداری می‌شود.
جاذبه‌های نزدیک
خانه زینت‌الملک: خانه زینت‌الملک که اندرونی عمارت قوام است، سالهاست که به موزه مشاهیر تبدیل شده. در این خانه سال‌ها زینت‌الملک قوامی ، دختر قوام زندگی می‌کرده. شهرت این خانه هرچند به پای خانه قوام نمی‌رسد، اما از نظر زیبایی با آن رقابت می‌کند.
مسجد نصیرالملک: این مسجد یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز است که با نارجستان قوام فاصله‌ای ندارد. این مسجد به‌خاطر شیشه‌های رنگی و بازتاب نور به داخل آن، خیلی معروف است. این مسجد در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و کوچه نصیرالملک قرار دارد.
ساعت بازدید و هزینه بلیط
- همه روزهای هفته از ۸ صبح تا ۱ و از ۱ بعداظهر تا ۷ بعداظهر
- قیمت بلیط بازدید از این باغ ۳ هزار تومان است.