در این مطلب می‌خواهیم به طور کامل درباره راهکار‌های پیشگیری از تورم پا در دوران بارداری برایتان توضیح دهیم تا با استفاده از آن‌ها میزان ورم را کاهش دهید و یا اصلا آن را تجربه نکنید.
علت ایجاد ورم در دوران بارداری
میزان خون و مایعات بدن مادر در دوران بارداری حدود ۵۰% افزایش می‌یابد تا بتواند نیاز‌های جنین را برطرف کند. در نتیجه حدود ۲۵% وزن مادرزیاد می‌شود. به همین دلیل بدن مادر دچار تورم می‌شود. این تورم بیشتر در صورت، پا و مچ پا اتفاق می‌افتد. افزایش مایعات و چرخش آن در بدن علاوه بر تامین نیاز‌های جنین باعث آرام شدن بدن مادر و رشد راحت‌تر جنین می‌شود و مفصل لگن و بافت‌ها را برای زایمان آماده می‌کند.
علت ورم پا‌ها در دوران بارداری
یکی از رایج‌ترین مشکلات زنان در دوران بارداری ورم پا‌ها می‌باشد که میزان کم آن امری طبیعی است و نباید نگران باشید. اما در صورتی که این تورم همراه با افزایش فشار خون باشد و دست‌ها و صورت را نیز درگیر کند باید آن را جدی بگیرید و به پزشکتان اطلاع دهید. زیرا ممکن است عمل خون رسانی به دلیل فشار‌های دوران بارداری در بدن شما به درستی انجام نشود.
درواقع سیاهرگ‌ها و رگ‌هایی که خون را از پا به قلب هدایت می‌کنند، به رحم رسیده و از آن جا به سمت قلب می‌روند. از هفته بیستم بارداری به دلیل افزایش فشار‌های فیزیکی و بزرگ شدن رحم، فشار رحم روی این رگ‌ها زیاد می‌شود و فشار رحم روی آن‌ها باعث می‌شود خون نتواند به سمت بالا حرکت کند. به همین خاطر خون در پا‌ها جمع می‌شود و در نتیجه خودش را به شکل ورم یا ادم (تجمع مایعات میان بافتی) در پا‌ها نشان می‌دهد. در واقع خون داخل رگ‌ها قادر به برگشت به سمت قلب نیست. این حالت تا هفته بیست و ششم بارداری نیز ادامه دارد.
ورم پا در دوران بارداری برای چه افرادی خطرناک است؟
همان طور که گفتیم در صورت ایجاد ورم پا به همراه افزایش فشار خون و تورم در دست و صورت این عارضه می‌تواند خطرناک باشد. اما به طور کلی ورم پا در دوران بارداری برای افراد زیر خطرناک‌تر است:
- افرادی که سابقه واریس دارند.
- افرادی که وزنشان در بارداری بیش از حد نرمال اضافه شده است.
- افرادی که در سنین بالا باردار می شوند.
هشدار مهم:
اگر خانم باردار به واریس مبتلا باشد، واریس در دوران بارداری تشدید می‌شود.
تورم پا در چه زمانی از دوران بارداری رخ می‌دهد؟
ممکن است در هر زمان از دوران بارداری تورم را تجربه کنید، اما معمولا از ماه پنجم شروع شده و در سه ماهه سوم بارداری افزایش می‌یابد. عوامل زیر نیز ممکن است بر افزایش تورم تاثیرگذار باشند:
- حرارت تابستان
- ایستادن طولانی مدت
- فعالیت طولانی
- رژیم غذایی کم پتاسیم
- مصرف زیاد کافئین
- مصرف زیاد سدیم
هشدار مهم:
ممکن است در طول بارداری دچار تورم ناگهانی شوید. این امر می‌تواند طبیعی باشد. اما در صورتی که این تورم ناگهانی در دستان و صورت باشد می‌تواند نشانه‌ای از پره اکلامپسی باشد؛ بنابراین هر تغییر ناگهانی را سریعا به پزشکتان اطلاع دهید.
توصیه‌هایی برای جلوگیری و کاهش ورم پا در دوران بارداری
۱. مصرف نمک را کاهش دهید.
۲. در طول دوران بارداری از جوراب مخصوص واریس استفاده کنید.
۳. حتماً پیاده روی کنید.
۴. سعی کنید در دوران بارداری زیاد وزن اضافه نکنید تا دچار اضافه وزن فشار ناشی از آن نشوید.
۵. خانم‌های باردار، چه کارمند و چه خانه دار نباید بیش از ۴۵ دقیقه به حالت نشسته باشند.
۶. روی انگشتان پا راه بروید.
۷. کفش پاشنه ۳ سانت بپوشید.
۸. تا جایی که می‌توانید مایعات مصرف کنید.
۹. از آویزان نگه داشتن پا به مدت طولانی خودداری کنید.
۱۰. در هنگام استراحت، پا‌ها را بالاتر از سطح زمین قرار دهید.
۱۱. از پوشیدن جوراب‌های تنگ و غیر نخی خودداری کنید.
چه کاری می‌توانید برای درمان ورم بدن در دوران بارداری انجام دهید؟
تورم با خوردن غذا‌های غنی از پتاسیم مانند موز و اجتناب از کافئین کمتر می‌شود. نکات مهم دیگری که به کاهش ورم بدن شما کمک می‌کند عبارتند از:
- از ایستادن طولانی مدت اجتناب کنید.
- هنگامی که هوا گرم است، زمان کمتری بیرون باشید.
- در هنگام استراحت پا‌های خود را بالا قرار دهید.
- کفش‌های راحت بپوشید و از پوشیدن کفش پاشنه بلند اجتناب کنید.
- لباس تنگ یا جوراب شلواری نپوشید.
- از لباس‌هایی که در اطراف مچ دست یا مچ پا تنگ هستند، اجتناب کنید.
- در استخر استراحت یا شنا کنید.
- از کمپرس‌های سرد در مناطق متورم استفاده کنید.
- آب بنوشید. آب به کاهش احتباس آب در داخل بدن کمک می‌کند.
- مصرف سدیم (نمک) را کاهش دهید و از اضافه کردن نمک اضافی به غذا جلوگیری کنید.
سخن آخر
شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد اکثر عارضه‌ها و مشکلات دوران بارداری شیوه غلط زندگی و داشتن رژیم‌های نامتعادل است. اگر شما سعی کنید در این دوران به درستی نشست و برخاست و استراحت کنید و یک رژیم غذایی مناسب شرایط خودتان داشته باشید، به طور طبیعی بیشتر مشکلات این دوران کاهش پیدا کرده و یا اصلا به وجود نخواهند آمد؛ بنابراین از همان ابتدای بارداری به این موارد اهمیت داده تا این دوران را با سلامت کامل خودتان و فرزندتان به پایان برسانید.
منبع: americanpregnancy.org