بانوان ورزشکار رشته‌های زورخانه‌ای چند سالی است که مصرانه خواهان فعالیت در این رشته هستند و بنا بر اظهارات رئیس فدراسیون، اکثراً این بانوان نیز از اعضای خانواده ورزشکاران رشته زورخانه به‌حساب می‌آیند. ورزش بانوان در سال‌های گذشته همیشه در انتظار اجازه و رخصت مردان بوده است، رشته‌هایی همچون کشتی، موتورسواری و بیلیارد تنها دو سه سال است که توانسته‌اند از مرز‌های جنسیتی عبور کنند و بانوان علاقه‌مند بدون نگرانی و به‌صورت علنی در آن‌ها به فعالیت بپردازند. حالا نیز تغییرات به رشته ورزش‌های زورخانه‌ای و باستانی رسیده و اراده‌ای برای حضور بانوان در این رشته ایجاد شده است.
باوجوداینکه آمار دقیقی از بانوان باستانی‌کار وجود ندارد، سال‌هاست که دختران علاقه‌مند به این رشته کهن ایرانی در سایه و سکوت در تلاش برای پرداختن به این رشته ورزشی بوده‌اند. اعتراض‌ها به حضور زنان در این رشته به دهه ۸۰ بازمی‌گردد و همچنان ادامه دارد و گاهی واکنش‌ها به وجود این ورزشکاران شدیدتر از قبل می‌شود؛ به‌طوری‌که در این مدت ممانعت‌های شدیدی برای ورود بانوان به گود‌های زورخانه صورت گرفته است.
جمعی از آیات عظام در واکنش به برخی اعتراضات و در پاسخ به استفتایی در این زمینه، فعالیت زنان در رشته ورزش باستانی ایرانی را به‌شرط حفظ موازین شرعی بلامانع دانسته‌اند
گفته می‌شود تنها راه پیش روی ایران برای جهانی‌کردن این رشته ورزشی، صدور مجوز فعالیت بانوان در ورزش باستانی است؛ چالشی که فدراسیون ایران نیز بنا دارد آن را حل کند، اما این تصمیم هرگز باب میل برخی پیشکسوتان یا مراجع دیگر نیست.
داستان چه بود؟
در همین مورد، اما مشکلات و جنجال‌هایی به پا شد. داستان جنجالی این روز‌ها به مصاحبه چندی پیش رئیس فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای برمی‌گردد که بعد از یک هفته واکنش شدیدی را به همراه داشت.
گروهی که در بیانیه‌ای خود را ورزشکار، پیشکسوت، مرشد، جانباز، نماینده نیرو‌های مسلح و جامعه طلاب معرفی کردند، نسبت به تصمیمات فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای واکنش نشان دادند. تعدادی از این افراد که کمتر از ۵۰ نفر بودند، دقیقاً در روز ملی ورزش زورخانه‌ای و فرهنگ پهلوانی در زورخانه شهید عراقی تجمع کرده و نسبت به حضور زنان در این رشته به‌شدت اعتراض کردند و به فدراسیون نسبت به تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌هایش دراین‌زمینه هشدار دادند.
این که هنوز نگاه جنسیتی در بسیاری از فعالیت‌ها گریبان زنان را گرفته واقعیتی انکارناپذیر است. این نگاه که در محیط کار، خانه، ورزش و به‌صورت کلی در جامعه وجود دارد زخم‌های زیادی به زنان زده است
مخالفان حتی اعلام کردند اعطا و صدور مجوز نواختن زنگ جهت اعضای هیأت‌رئیسه فدراسیون و حکم پهلوانی به خانم‌ها چیزی جز هتک حرمت و بی‌اعتنایی به پهلوانان و صاحبان واقعی زنگ‌ها که همگی سابقه‌ای بالاتر از نیم‌قرن حضور در گود پهلوانی داشته‌اند، نبوده و این اقدام نسنجیده و توهین‌آمیز به سخره گرفتن تمامی آداب و قوانین قرن‌های متمادی این ورزش است.
مراجع از ورزش باستانی بانوان حمایت کردند
در پاسخ به این گروه، مجتبی جوهری، رئیس فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای، از اعلام نظر مثبت جمعی از مراجع عظام تقلید در مجاز بودن حضور و فعالیت بانوان در رشته ورزش‌های زورخانه‌ای به‌شرط رعایت موازین شرعی خبر داد. بر اساس اعلام او در استفتایی که از جمعی از مراجع عظام تقلید صورت گرفته و درباره «امکان حضور و فعالیت زنان در رشته ورزش‌های زورخانه‌ای» سؤال شده است، جمع کثیری از حضرات آیات در پاسخ به این استفتا، فعالیت زنان در این رشته ورزشی باستانی ایرانی را به شرط حفظ موازین شرعی بلامانع دانسته‌اند.
جوهری گفته است ۷ نفر از ۹ نفر اعضای هیئت‌رئیسه فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای نیز با فعالیت زنان در این رشته موافقت کردند و با توجه به درخواست‌های مکرر و اجازه مراجع عظام با فعالیت بانوان، قصد داریم این موضوع را در جلسه مجمع فدراسیون نیز مطرح کنیم تا درنهایت در صورت موافقت وزارت ورزش، فعالیت رسمی بانوان در این رشته آغاز شود.
زنان بازوبند پهلوانی نمی‌گیرند!
یکی دیگر از موضوعاتی که باعث شده بود تا ورزش باستانی بانوان با مخالفت مواجه شود نوع پوشش ورزشکاران بود. جوهری، رئیس فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای در این رابطه گفته است که لباس‌های بانوان طراحی‌شده و کاملاً پوشیده است. به گفته او لباس طراحی‌شده حتی از لباس بانوان ورزشکار در رشته‌هایی مثل جودو، تکواندو و کاراته که البته پوشیده هستند، نیز کامل‌تر است. هدف این است که بانوان در فضایی کاملاً زنانه با لباس‌هایی کاملاً متناسب با شأن و جایگاه این رشته، در زورخانه ورزش کنند.
بازوبند پهلوانی هم از آن دسته نقاط ابهام بود که معترضان به آن اشاره‌کرده بودند که البته رئیس فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای درباره انتقاد از اینکه فدراسیون قصد دارد به بانوان بازوبند پهلوانی هم بدهد، گفت: اصلاً چنین چیزی صحت ندارد و ما نه تاکنون این کار را انجام داده‌ایم و نه قصدی برای انجام آن داریم چراکه بازوبند پهلوانی متعلق به پهلوانان بوده و خواهد بود. هرچند معتقدیم بانوان ما در بسیاری از زمان‌ها همچون دوران جنگ و حتی وقایع اخیر مثل سیل، زلزله و کرونا مردانه وارد میدان شدند و واژه پهلوانی برازنده آن‌هاست. متأسفانه عده‌ای با مطرح کردن این صحبت‌ها قصد تخریب دارند و می‌خواهند با این حرف‌ها وارد فضای تحقیر دیگران شوند. هدف بانوان فقط اجازه برای فعالیت در این رشته است و اصلاً دنبال بازوبند و این چیز‌ها نیستند.
زنان، پیروز میدان
این که هنوز نگاه جنسیتی در بسیاری از فعالیت‌ها گریبان زنان را گرفته واقعیتی انکارناپذیر است. این نگاه که در محیط کار، خانه، ورزش و به‌صورت‌کلی در جامعه وجود دارد زخم‌های زیادی به زنان زده است.
اعتراض‌های اخیر زیاد هم دور از ذهن نبوده و البته اتفاق جدید و عجیبی نیست، چراکه ورود زنان به رشته‌هایی که پیش‌تر به‌عنوان رشته‌های مردانه در جامعه ایرانی شناخته می‌شدند، همواره با واکنش‌ها و شاید ممنوعیت‌هایی مواجه بوده است، اما بااین‌وجود حمایت دولت و مقامات تصمیم‌گیرنده درنهایت به ورود زنان به این رشته‌ها منجر شده است.
شاید کسی فکرش را نمی‌کرد با توجه به نوع پوشش رشته‌ای، چون کشتی، روزی دختران ایرانی بتوانند با پوشش اسلامی کشتی بگیرند و در مسابقه بین‌المللی حضور پیدا کنند، اما این اتفاق با کشتی کلاسیک بانوان در فدراسیون رسول خادم در تورنمنت بین‌المللی لبنان رخ داد و آرزوی زنان این سرزمین برای کشتی گرفتن با رشته‌ای به نام کلاسیک، محقق شد.
در وزنه‌برداری نیز همیشه تصور بر این بود که صرفاً مردان می‌توانند و یا علاقه‌مندند که در این حوزه فعالیت کنند، اما دو سالی است که در فدراسیون علی مرادی، استارت وزنه‌برداری بانوان زده‌شده و الهام حسینی نیز در تورنمنتی بین‌المللی به مدال دست‌یافته است.
در رشته بوکس هم شرایط به‌گونه‌ای است که فدراسیون حسین ثوری، یکی از شعار‌های انتخاباتی‌اش را رسمیت بخشیدن به فعالیت‌های بوکس بانوان عنوان کرده بود و کارشناسان این حوزه در مصاحبه‌هایشان تأکید داشتند که بوکس زنان از حالت زیرزمینی باید خارج شود و آن‌ها نیز به‌عنوان عضوی از جامعه این اجازه را داشته باشند که در صورت تمایل، به‌صورت قانونی و رسمی به ورزش بوکس بپردازند.
حالا نوبت ورزش زورخانه‌ای و پهلوانی است که زنان رسماً اجازه فعالیت در آن را پیدا کنند. هرچند این رشته در بخش مردان نیز در حال فراموشی است و فدراسیون برای احیای این رشته تلاش می‌کند، اما این امر نباید بهانه‌ای باشد بر اینکه زنان در بخش زورخانه‌ای هیچ‌گونه فعالیت رسمی نداشته باشند. نکته جالب و قابل‌تأمل اینکه مهرعلیزاده در رأس فدراسیون جهانی زورخانه‌ای و همچنین فدراسیون زورخانه‌ای ایران به دنبال گسترش این رشته در سراسر دنیا هستند و هزینه‌های زیادی هم در این خصوص صرف شده است. نکته عجیب اینکه گفته می‌شود زنان غیرایرانی اجازه فعالیت در رشته‌ای که از آن ایران است را دارند، اما با حضور زنان ایرانی در گود زورخانه مخالفت‌هایی صورت گرفته است.
آخر اینکه در این سال‌ها برای حفظ فرهنگ پهلوانی، بودجه‌های کلانی خرج شده است، اینکه تا چه حد مؤثر بوده و یا نبوده، موضوع موردبحث ما نیست؛ اما در رشته‌ای که قرار است اخلاق و پهلوانی حرف اول را در آن بزند، قطعاً پذیرفتن مخالفت‌های این‌چنینی و اینکه گفته شود حضور و فعالیت زنان قداست زورخانه را زیر سؤال می‌برد، با اصل و ماهیت این رشته منافات زیادی دارد و مسئولان باید با این نوع نگاه برخورد کنند. حضور زنان که بار‌ها نشان داده‌اند در شرایط مختلف پا به‌پای مردان در عرصه‌های مختلف پهلوانی کرده‌اند نه‌تن‌ها قداست و عظمت مکانی را زیر سؤال نمی‌برد بلکه به آن مکان معنویت بیشتری هم می‌بخشد.
منبع: توسعه ایرانی