رفع ترک شکم؛ استرچ مارک یا ترک پوستی چیست؟
قبل از اینکه به راه‌های رفع ترک شکم اشاره کنیم خوب است بدانید استرچ مارک یا ترک پوست جایی از پوست به وجود می‌آید که فیبر‌های کلاژن و الاستین در اثر کشیدگی زیاد طی تغییرات هورمونی، پاره می‌شوند و در واقع استرچ مارک، اسکار یا زخم به جا مانده از این پارگی‌هاست که معمولا در ناحیه‌ی شکم، سینه‌ها، ران‌ها، بازوها، باسن و پایین کمر دیده می‌شود.
حالا که به دنبال راه‌هایی برای رفع ترک شکم هستید پس حتما می‌دانید که استرچ مارک طی بارداری روی شکم ایجاد می‌شود، اما در سایر مراحل زندگی نیز ممکن است ترک‌هایی روی پوست ایجاد شود که دلایل گوناگونی دارند. مثلا وقتی که تغییرات ناگهانی در وزن بدن ایجاد می‌شود.
رفع ترک شکم مسئله‌ی کم اهمیتی نیست، زیرا این ترک‌های پوستی یا همان استرچ مارک‌ها هر چند دردناک یا خطرناک نیستند، اما به دلیل اختلالی که در ظاهر و زیبایی ایجاد می‌کنند می‌توانند ناراحت کننده باشند.
رفع ترک شکم؛ پیشگیری از استرچ مارک در بارداری
رفع ترک شکم یک مسئله است و پیشگیری از ترک شکم در بارداری مسئله‌ای دیگر. البته همه‌ی مادر‌ها نمی‌توانند از بروز ترک شکم در بارداری کاملا پیشگیری کنند، زیرا این اتفاق تا حدودی ژنتیکی است.
پس اگر هنوز باردار نشده‌اید یا در اوایل بارداری‌تان هستید، توصیه می‌کنیم به جای اینکه از الان به فکر رفع ترک شکم بعد از زایمان‌تان باشید، به نکات زیر توجه کنید:
- مراقب افزایش وزن‌تان باشید: سعی کنید تدریجا وزن اضافه کنید. شما نباید افزایش وزن بیش از اندازه داشته باشید.
- تغذیه‌ی درست داشته باشید: پوستی که سالم است کمتر ممکن است ترک بخورد. تغذیه‌ی خوب و مناسب، بخشی از پروسه‌ی سلامت پوست است.
- از کرم‌ها و لوسیون‌های مناسب استفاده کنید: هر چند این توصیه قدیمی و تا حدودی دم دستی است، اما به هر حال چرب و مرطوب نگه داشتن پوست شکم‌تان که مدام در حال کشیده شدن است هرگز نمی‌تواند ایده‌ی بدی باشد.
اقدام به موقع، حرف اول را در رفع ترک شکم می‌زند
استرچ مارک‌ها یا ترک‌های پوستی، چرخه‌ی حیات دارند. این ترک‌ها در ابتدا قرمز یا بنفش هستند و رنگ روشنی دارند و در این مرحله، استریا روبرا (striae Rubra) نامیده می‌شوند. طی این مرحله، این ترک‌ها راحت‌تر درمان می‌شوند و رفع ترک شکم در این زمان، بهترین نتیجه را دارد. شما در این زمان با دردسر‌های کمتری می‌توانید برای رفع ترک شکم اقدام بکنید.
بعد از گذشت این مرحله، استرچ مارک‌ها تغییر می‌کنند و کمرنگ‌تر شده و تقریبا سفید یا نقره‌ای می‌شوند. در این مرحله به آن‌ها استریا آلبا (striae alba) گفته می‌شود. وقتی ترک‌ها به فاز استریا آلبا می‌رسند، رفع ترک شکم بسیار سخت‌تر می‌شود؛ بنابراین برای اینکه رفع ترک شکم بهترین نتیجه را داشته باشد باید هر چه زودتر اقدام کنید.
لوسیون‌ها و کرم‌های رتینول برای رفع ترک شکم
شما باید قبل از اینکه باردار شوید، به استرچ مارک‌ها و پیشگیری (تا حدودی) و رفع ترک شکم (بعد از بارداری) فکر کنید و آماده باشید، زیرا بیشتر محصولاتی که برای رفع ترک شکم وجود دارند، مناسب استفاده حین بارداری نیستند. شما بعد از زایمان می‌توانید به دنبال محصولاتی باشید که به رفع ترک شکم که حین بارداری ایجاد شده‌اند کمک می‌کنند. رتینول عنصری است که می‌توانید آن را در کرم‌ها و لوسیون‌های موجود در داروخانه‌ها پیدا کنید. رتینول با تحریک تولید کلاژن در پوست به رفع ترک شکم کمک می‌کند.
رتینول معمولا در کرم‌های صورت وجود دارد. هر چند شما می‌توانید از کرم‌های صورت برای رفع ترک شکم استفاده کنید، اما هزینه‌ی زیادی برای‌تان خواهد داشت، زیرا این محصولات برای پوشش دادن ناحیه‌ی کوچک‌تری از پوست طراحی و بسته بندی شده‌اند. شاید شش هفته زمان لازم باشد که شما اثرات درمان با رتینول را روی استرچ مارک‌ها ببینید و رفع ترک شکم با موفقیت انجام شود.
سایر کرم‌ها و لوسیون‌ها برای رفع ترک شکم بعد از بارداری
اگر متوجه شدید لوسیون‌ها و کرم‌های حاوی رتینول یا رتین A پوست‌تان و ترک‌های شکم‌تان را تحریک می‌کنند، مثلا پوسته پوسته می‌شود، باید سراغ محصولات دیگری برای رفع ترک شکم بروید. تحقیقاتی که در مورد تاثیر این محصولات برای پیشگیری و درمان استرچ مارک و رفع ترک شکم انجام شده باشد بسیار کم است. این کرم‌ها و لوسیون‌ها ممکن است اثراتی از جهت رفع ترک شکم داشته باشند، اما شما باید قبل از مصرف آن‌ها با پزشک‌تان مشورت کنید:
- ویتامین C برای رفع ترک شکم
- هیالورونیک اسید برای رفع ترک شکم
- عصاره پیاز برای رفع ترک شکم
- عصاره سنتیکا آسیاتیکا برای رفع ترک شکم
رفع ترک شکم حین بارداری
یکی از بهترین اقدامات برای رفع ترک شکم این است که حین بارداری اقدام کنید:
- برای رفع ترک شکم، پوست شکم را مرطوب نگه دارید. کره کاکائو یا روغن زیتون مطمئنا ضرری ندارد، هر چند هیچ کرمی قرار نیست برای رفع ترک شکم‌تان جادو کند. هر روز پوست شکم‌تان را مرطوب کنید تا پوست‌تان خشک نشود.
- برای رفع ترک شکم، پوست‌تان را از درون تغذیه کنید. غذا‌های ویتامین C دار زیاد بخورید تا پوست‌تان انعطاف لازم را داشته باشد و کمتر ترک بخورد.
برای رفع ترک شکم، به محض اینکه ترک‌ها ظاهرشدند درمان‌شان کنید. درست است که نمی‌توانید به طور کل از ایجاد ترک‌های پوستی روی شکم‌تان جلوگیری کنید، اما دست کم می‌توانید آن‌ها را به حداقل برسانید تا کمتر به چشم بیایند؛ بنابراین به محض اینکه این ترک‌ها ظاهر شدند، با پزشک‌تان صحبت کنید و گزینه‌های مناسب برای رفع ترک شکم را پیش روی‌تان بگذارد.
رفع ترک شکم؛ آیا ترک شکم حین بارداری قابل پیشگیری است؟
متاسفانه راهی که تضمین کند حین بارداری شکم‌تان ترک نخواهد خورد وجود ندارد؛ بنابراین فریب تبلیغات را نخورید و پول‌تان را صرف درمان‌ها و محصولاتی که اثرشان ثابت نشده نکنید.
رفع ترک شکم بعد از بارداری
استرچ مارک‌ها در نهایت به مرور زمان کمرنگ‌تر می‌شوند، اما هرگز کاملا ناپدید نخواهند شد. هر چند راهی طبیعی برای رفع ترک شکم به طور کامل وجود ندارد، اما راهکار‌هایی هستند که می‌توانند این خطوط را محوتر کنند.
رفع ترک شکم با عصاره‌های گیاهی
ماساژ دادن ناحیه استرچ مارک با روغن‌های گیاهی، پوست را نرم کرده و به رفع ترک شکم کمک می‌کند. برخی از روغن‌های معروف برای رفع ترک شکم شامل موارد زیر می‌شود:
رفع ترک شکم با روغن زیتون
برای رفع ترک شکم، کمی روغن زیتون به کف دست‌های‌تان بزنید و روی ترک‌ها را ماساژ بدهید، اجازه دهید نیم ساعت بماند تا ویتامین A، E و D موجود در روغن زیتون جذب پوست‌تان شود. بعد از ماساژ دوش بگیرید. هر چند این کار کمی وقت گیر است، اما اگر به طور مرتب انجامش دهید، رفع ترک شکم‌تان با موفقیت انجام می‌شود.
رفع ترک شکم با روغن ویتامین E
روغن ویتامین E را از کپسول آن خارج کرده و آن را با هر مرطوب کننده‌ای که معمولا استفاده می‌کنید ترکیب نمایید و روی ترک‌های شکم‌تان بزنید. برای رفع ترک شکم، این کار را به طور مرتب انجام دهید تا نتیجه بگیرید.
رفع ترک شکم با روغن کرچک
روغن کرچک را روی ترک‌های شکم‌تان بزنید و با حرکات دورانی ماساژ بدهید. با یک کیسه فریزر روی قسمت مورد نظر را بپوشانید و یک بطری را که از آب داغ پُر شده حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه روی کیسه فریزی که روی شکم‌تان کشیده‌اید بغلتانید. گرمای بطری، منافذ پوست را باز کرده و روغن کرچک جذب پوست‌تان خواهد شد. برای رفع ترک شکم، این کار را هر روز و به مدت دست کم یک ماه انجام دهید.
رفع ترک شکم با ترکیب روغن‌های کنجد و نارگیل و بادام و آووکادو و کرچک و ویتامین E
شما می‌توانید برای رفع ترک شکم، روغن‌های کنجد، نارگیل، بادام، آووکادو، کرچک و ویتامین E را با هم ترکیب کرده (به نسبت‌های مساوی) و به روی ترک‌های شکم‌تان بزنید و ماساژ بدهید. هر روز این کار را دست کم به مدت ۳۰ دقیقه انجام دهید تا به رفع ترک شکم کمک کنید.
رفع ترک شکم با آلوئه ورا
آلوئه ورا می‌تواند پروسه‌ی التیام را سرعت بخشیده و پوست را نرم و منعطف کند. برای رفع ترک شکم از ژل تازه‌ی آلوئه ورا استفاده کنید و آن را مستقیما به پوست‌تان بزنید، اجازه بدهید ۱۵ دقیقه بماند و سپس با آب ولرم بشویید. همچنین می‌توانید برای رفع ترک شکم، ژل آلوئه ورا را با روغن زیتون، پنج عدد کپسول ویتامین A و ده عدد کپسول ویتامین E ترکیب کرده و روزی دو بار از آن استفاده کنید تا ترک شکم‌تان رفع شود.
رفع ترک شکم با سفیده تخم مرغ
سفیده تخم مرغ سرشار از پروتئین است که به جوانسازی پوست و رفع ترک شکم کمک می‌کند. دو عدد سفیده تخم مرغ را با چنگال بزنید. قسمت مورد نظر را با آب تمیز کرده و لایه‌ی ضخیمی از سفیده تخم مرغ را با استفاده از برس آرایش روی ترک‌های شکم‌تان بزنید. اجازه دهید خشک شود و سپس با آب سرد بشویید. حالا کمی روغن زیتون بزنید تا پوست‌تان مرطوب شود. برای رفع ترک شکم، این کار را هر روز و دست کم به مدت دو هفته انجام دهید. ترک‌های شکم کم کم محو خواهند شد.
رفع ترک شکم با شکر
شکر یکی از بهترین راهکار‌ها برای رفع ترک شکم یا استرچ مارک است. شکر، پوست‌تان را لایه برداری کرده و رنگ ترک‌های پوست را روشن‌تر می‌کند. یک قاشق غذاخوری شکر را با کمی روغن بادام و چند قطره آبلیمو ترکیب کرده و به صورت اسکراب روی شکم‌تان استفاده کنید و سپس دوش بگیرید. برای رفع ترک شکم این کار را به مدت یک ماه هر روز انجام دهید.
رفع ترک شکم با آب سیب زمینی
سیب زمینی حاوی فیتوشیمیایی‌ها، پلی فنول‌ها و کاروتنوئیدهاست که می‌توانند بافت پوست را روشن کرده و به رفع ترک شکم کمک کنند. یک سیب زمینی را دو تکه کنید و یک تکه را روی ترک‌های شکم بمالید. اجازه دهید آب سیب زمینی جذب پوست شده و خشک شود. سپس با آب ولرم شکم را بشویید. برای رفع ترک شکم می‌توانید از پالپ یا آب سیب زمینی استفاده کنید.
رفع ترک شکم با زردچوبه و چوب صندل
زردچوبه و چوب صندل هر دو می‌توانند پوست را روشن‌تر کرده و به رفع ترک شکم کمک کنند. با سابیدن یک تکه چوب صندل در کمی آب، یک قاشق خمیر چوب صندل تهیه کنید. از ریشه‌ی تازه‌ی زردچوبه نیز به همین ترتیب خمیر تهیه کنید و هر دو را به نسبت مساوی با هم ترکیب کرده و به پوست شکم‌تان بزنید. اجازه دهید کمی خشک شود و سپس به صورت اسکراب از آن استفاده کنید تا کاملا خشک شود. برای رفع ترک شکم دست کم شش ماه هر روز این کار را انجام دهید.
رفع ترک شکم و استرچ مارک‌ها با ورزش
ورزش‌هایی که روی عضلات ناحیه‌ی ترک‌های پوستی کار می‌کنند می‌توانند به کاهش این ترک‌ها از جمله ترک‌های شکم نیز کمک کنند. این ورزش‌ها پوست را قوی کرده و به بازسازی بافت پوست کمک می‌کنند. ورزش، پوست شل و افتاده را سفت می‌کند و برای رفع ترک شکم مفید است. ترکیبی از ورزش و رژیم غذایی متعادل به احساس بهتر شما کمک خواهد کرد و می‌توانید ببینید که ورزش تا چه اندازه برای رفع ترک شکم مفید است.
رفع ترک شکم با دوش متناوب گرم و سرد
دوش متناوب گرم و سرد، تاثیر چشمگیری بر پوست و رفع ترک شکم دارد. دوش متناوب گرم و سرد باعث بهبود جریان خون در بافت‌های زیر پوستی شده و کشسانی پوست را افزایش می‌دهد. برای رفع ترک شکم فقط کافیست هنگام دوش گرفتن، به طور متناوب از آب گرم و سرد استفاده کنید.
رفع ترک شکم با درمان‌های پزشکی
پزشکان توصیه می‌کنند برای رفه ترک شکم، راهکار‌های طبیعی خیلی بهتر از راهکار‌های پزشکی‌اند، خصوصا اگر به کودک‌تان شیر می‌دهید. اما اگر شما از امتحان کردن راهکار‌های خانگی برای رفع ترک شکم خسته شده‌اید و نتیجه‌ای نگرفته اید، درمان‌های پزشکی نیز برای رفع ترک شکم وجود دارند. این درمان‌ها باید تحت نظارت یک متخصص خبره انجام شوند.
رفع ترک شکم با لایه بردار‌های شیمیایی
در روش رفع ترک شکم با لایه برداری شیمیایی که به آن درما پیلینگ هم می‌گویند از یک محلول شیمیایی روی ترک‌های پوستی استفاده می‌شود. این محلول حاوی مواد شیمیایی مانند سالیسیلیک، کربولیک اسید، گلیکولیک، لاکیتک و تریکلرواسیتیک است که وقتی روی ترک‌های پوست به کار برده می‌شود، منجر به تشکیل تاول می‌شود. پوست تاول زده بعدا پوسته پوسته شده و لایه‌ای جدید از پوست ایجاد می‌شود. این درمان ریسک‌هایی نیز دارد مانند تغییر رنگ پوست، تیره شدن غیرعادی پوست در صورتی که قرص ضد بارداری مصرف کنید، اسکار و تب خال.
رفع ترک شکم با لیزر درمانی
لیزر درمانی شیوه‌ای معمول و مورد تائید برای رفع ترک شکم و استرچ مارک‌هاست. در لیزر درمانی هم روی ترک‌های قدیمی‌تر و هم روی ترک‌های جدیدتر پوست کار می‌شود. لیزر درمانی شامل تخریب بافت پوست مورد نظر جهت تقویت و افزایش تولید سلول‌های جدید پوستی می‌شود. دو روش لیزر درمانی برای رفع ترک‌های شکم، لیزر درمانی پالسی (pulsed-dye laser) و لیزر فرکشنال غیرفرسایشی (fractional non-ablative laser) می‌شود. در هر دو روش لیزر درمانی، ترک‌های پوست برطرف شده و بافت پوست بهبود می‌یابد. لیزر درمانی شیوه‌ی دائمی برای رفع ترک شکم است، اما بسیار پُرهزینه می‌باشد.
منابع: verywellfamily ،momjunction