مایک پنس روز چهارشنبه در پنجمین نشست شورای ملی فضایی اعلام کرد که دولت ترامپ متعهد به بازگرداندن انسان به ماه تا سال ۲۰۲۴ است.
معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده به‌تازگی در مرکز پرواز فضایی مارشال ناسا در هانتسویل آلاباما به ایراد سخنرانی پرداخت و در جریان آن اعلام کرد که دولت آمریکا باید «به هر وسیله‌ی ممکن» به هدف خود مبنی بر بازگشت به ماه دست یابد. او با درخواست از ناسا برای اتخاذ سیاست‌های تازه، استدلال کرد که این سازمان فضایی باید «ذهنیت تازه‌ای را بپذیرد که با تعیین اهداف جسورانه و پایبندی به زمان‌بندی آغاز می‌شود». به‌گفته‌ی پنس، به‌منظور تحقق این امر، دولت ممکن است به فکر کنار گذاشتن برخی پیمانکاران فعلی ناسا بیفتد – که هم‌اکنون در حال توسعه‌ی فضاپیماهایی جدید برای ارسال انسان به اعماق فضا هستند – و به‌جای آن از راکت‌های تجاری استفاده کند. پنس گفت:
اگر راکت‌های تجاری تنها راه برای رساندن فضانوردان آمریکایی به ماه در ۵ سال آتی باشند، بنابراین راکت‌های تجاری به‌کارگرفته خواهند شد. فوریت باید کلمه‌ی رمز ما باشد.
فوریت باید کلمه‌ی رمز ما باشد
بااین‌حال، پنس علاوه‌بر تعویض احتمالی راکت‌ها و پیمانکاران، برخی توصیه‌ها و تغییرات صریحی را ارائه داد که به تسریع بازگشت ناسا کمک خواهد کرد. جان لاگزدون، کارشناس سیاست فضایی در دانشگاه جورج واشنگتن به خبرگزاری ورج گفت:
استفاده از عبارت «به هر وسیله‌ی ممکن»، لفاظی پرطمطراق است. منظورم این است که سخنرانی پنس در مجموع خوب بود؛ اما شیطان در جزئیات است.
تصویر ماه از ایستگاه فضایی بین‌المللی
دولت ایالات متحده از زمان انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری، نسبت به تمایل خود برای بازگرداندن انسان به ماه بسیار صریح بوده است. در دسامبر ۲۰۱۷، ترامپ با امضای نخستین فرمان سیاسی فضایی خود به ناسا دستور داد تا انسان را به ماه بازگرداند. بااین‌حال، جدول زمانی ناسا برای پیروی از فرمان رئیس‌جمهور نسبتا مبهم بوده است. این سازمان فضایی به‌تازگی ۲۰۲۸ را به‌عنوان تاریخ پرتاب نخستین انسان‌ها برای فرود روی ماه تعیین کرد و دولت اکنون در حال ابراز ناخشنودی خود نسبت به این زمان‌بندی است. پنس در جریان سخنرانی خود گفت:
خانم‌ها و آقایان، این [تاریخ] به اندازه‌ی کافی خوب نیست.
در حال حاضر، راهبرد ناسا برای بازگشت به سطح قمری به ساخت ایستگاهی فضایی در مدار پیرامون ماه به نام گیت‌وی (Gateway) متکی است. چنین سکویی به‌عنوان توقفگاه برای فضانوردانی به‌کار خواهد رفت که به سطح ماه سفر می‌کنند و از آن بازمی‌گردند. علاوه‌بر این، ناسا بر توسعه‌ی راکت غول‌پیکر جدیدی به‌نام سامانه‌ی پرتاب فضایی (SLS) متمرکز بوده است که برای پرتاب کپسول سرنشین‌داری به‌نام اوریون به اعماق فضا به‌کار خواهد رفت. SLS نه‌تنها فضانوردان را به گیت‌وی خواهد برد، بلکه از آن برای تحویل محموله و کمک به ارسال ماژول‌های جدید به ایستگاه فضایی قمری استفاده خواهد شد. همچنین ناسا چندی پیش از شرکت‌های تجاری درخواست کرد تا برای طراحی سطح‌نشین‌هایی ایده بدهند که می‌توانند در حمل‌ونقل فضانوردان از گیت‌وی به ماه مورد استفاده قرار گیرند.
باید تا سال ۲۰۲۴ به ماه بازگردیم
بااین‌حال، ناسا قصد ندارد ساخت گیت‌وی را تا پیش از ۲۰۲۲ آغاز کند و همچنین درصدد آن نیست که نخستین سطح‌نشین‌های انسانی را تا پیش از میانه‌ی دهه‌ی ۲۰۲۰ روی ماه آزمایش کند. علاوه‌بر این، سامانه‌ی پرتاب فضایی از مجموعه‌ای از تاخیرها و افزایش هزینه‌هایی رنج می‌برد که زمان‌بندی تسریع‌نشده‌ی فعلی را تهدید می‌کنند. این راکت ابتدا قرار بود در سال ۲۰۱۷ پرتاب شود و کپسول اوریون را در سفری سه‌هفته‌ای به دور ماه ارسال کند؛ اما بعدا تصمیم بر آن شد که نخستین پرواز این راکت در ژوئن ۲۰۲۰ انجام شود. با وجود این، مقامات ناسا به‌تازگی اذعان کردند که تاریخ ۲۰۲۰ نیز به احتمال فراوان به ۲۰۲۱ موکول خواهد شد؛ تصمیمی که ظاهرا دست‌اندرکاران دولت را عصبانی کرده است. این تأخیر موجب شد ناسا گزینه‌های جایگزین را برای پرتاب اوریون در سال ۲۰۲۰ درنظربگیرد؛ از جمله استفاده از راکت‌های تجاری موجود نظر فالکون هوی اسپیس‌ایکس یا دلتا ۴ هوی ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی به‌جای SLS.
تصویری هنری از سامانه‌ی پرتاب فضایی در حین پرتاب
بااین‌حال، جیم برایدنستاین مدیر ناسا در مواجه با مهلت زمانی بلندپروازانه‌ی ۲۰۲۴، به معاون رئیس‌جمهور گفت که ناسا باید سامانه‌ی پرتاب فضایی را دراختیار داشته باشد و «برنامه‌ی خود را تسریع کند». به‌گفته‌ی برایدنستاین، به‌جای استفاده از راکت‌های تجاری، SLS برای تاریخ فعلی پرتابش آماده خواهد شد. وی در این‌باره گفت:
من اطمینان دارم که ما می‌توانیم نخستین پرتاب SLS را در سال ۲۰۲۰ انجام دهیم و کپسول سرنشین‌دار را به دور ماه به پرواز درآوریم.
بااین‌حال، مدیر ناسا به‌دقت توضیح نداد که چه تغییری رخ داده است که از تعویق پرتاب به ۲۰۲۱ جلوگیری خواهد کرد. شرکت بوئینگ، پیمانکار مسئول ساخت سامانه‌ی پرتاب فضایی بعدا به خبرگزاری ورج اعلام کرد که این شرکت قصد دارد هسته‌ی راکت SLS را امسال تحویل دهد. بوئینگ همچنین اظهار داشت که با اجرای برنامه‌ای جدید موفق به تسریع توسعه‌ی SLS شده است که به این شرکت امکان می‌دهد در یک زمان مشغول ساخت بخش‌های مختلف راکت شود و در عین حال آن‌ها را به همدیگر متصل کند.
بوئینگ در بیانیه‌ای گفت:
بوئینگ و ناسا با هدف تسریع‌بخشی به تولید، بدون قربانی کردن ایمنی و کیفیت، تغییراتی را در فرآیندها و فناوری‌ها پیاده‌سازی کرده‌اند. ما به زمان‌بندی برای تحویل نخستین مرحله‌ی هسته‌ی SLS به ناسا در پایان سال جاری پایبند می‌مانیم.
سخنرانی پنس باشکوه اما توخالی بود
اگر سامانه‌ی پرتاب فضایی همچنان به‌عنوان بخش حیاتی برنامه‌های ناسا برای اکتشاف اعماق فضا باقی بماند، بدین معنی است که راهبرد فعلی این سازمان باید در زمینه‌هایی تغییر کند. بااین‌حال، به موارد لازم برای تغییر به‌طور مشخص اشاره‌ای نشد. پنس به‌طرز صریح اعلام کرد که ناسا به درک عمیق‌تری از احساس فوریت و اعمال تغییر در فرهنگ سازمانی احتیاج دارد: اما وی هیچ تضمینی مبنی بر اعطای بودجه‌ی بیشتر از سوی دولت ارائه نداد. لورا فورچیک، مشاور فضایی و مالک شرکت مشاوره و پژوهش فضایی استرالیتیکال به ورج گفت:
از نظر من، این یک سخنرانی باشکوه اما توخالی و مجموعه‌ای بزرگ از وعده و وعیدها بود.
درواقع، سخنرانی معاون رئیس‌جمهور در زمان نامناسبی ایراد شده است؛ زیرا تقریبا دو هفته‌ی پیش بود که رئیس‌جمهور در درخواست بودجه‌ی ۲۰۲۰، کاهش چشمگیر بودجه‌ی برنامه‌های ناسا از جمله SLS و اوریون را پیشنهاد داد. بعد از انتشار بودجه‌ی پیشنهادی، مقامات ناسا خود اعتراف کردند که حتی اختصاص بودجه‌ی بیشتر نیز احتمالا برای تسریع توسعه کافی نخواهد بود. جف دوییت، مدیر مالی ارشد ناسا در جریان کنفرانسی خبری در ماه مارس گفت:
رساندن هرچه سریع‌تر برای پرتاب، یکی از اهداف اصلی این بودجه محسوب می‌شود. بودجه‌ی بیشتر دستیابی به این هدف را تسریع نخواهد کرد. ما برای آماده‌سازی سریع‌تر در یک شرایط عمیق فنی قرار داریم. در نتیجه، برای انجام این کار، بودجه‌ی بیشتری را درخواست نمی‌کنیم. ما صرفا به قدری زمان بیشتر نیاز داریم.
تصویر رندری از پروژه‌ی ایستگاه قمری گیت‌وی ناسا
حتی در صورتی که دولت تصمیم بگیرد بودجه‌ی بیشتری را به ناسا اختصاص یا به‌نحو قابل‌توجه برنامه‌های این سازمان را تغییر دهد، نمی‌تواند به‌تنهایی این تصمیمات را بگیرد؛ زیرا مثل تمام دیگر سازمان‌های دولتی، هر نوع تصمیم مهمی در مورد اختصاص بودجه باید به تأیید کنگره برسد. همچنین قانونگذاران هنگام تعیین بودجه‌ی سالانه‌ی ناسا می‌توانند برنامه‌های این سازمان را مشخص کنند. این یکی از دلایلی است که سامانه‌ی پرتاب فضایی همچنان بخشی حیاتی از برنامه‌های ناسا محسوب می‌شود. بخش عمده‌ی این راکت در حال ساخت در آلاباما است – محل برگزاری نشست شورای فضایی اخیر – و این محل پشتیبانی فراوانی را از سوی نمایندگان آلاباما در کنگره دریافت کرده است. این نمایندگان در تلاش هستند تا با اعطای بودجه‌ی بیشتر به SLS، آن را زنده نگاه دارند؛ زیرا تداوم چنین پروژه‌ای، تأمین‌کننده‌ی مشاغل در این ایالت جنوبی آمریکا است.
پنس در سخنرانی خود به یادبود جان اف کندی استناد کرد
درنتیجه، اگر ناسا بخواهد زمان‌بندی‌اش برای گیت‌وی یا مهلت زمانی‌اش برای رقابت سطح‌نشین‌های قمری را تسریع کند، کنگره باید با آن موافقت کند. کنگره در سال‌های اخیر با اختصاص بودجه‌‌های بیشتر از درخواست‌های بودجه‌ی رئیس‌جمهور به ناسا، رویه‌ی تازه‌ای را پایه‌گذاری کرده است؛ درنتیجه احتمال دارد که قانونگذاران جریان پول بیشتر را تأمین کنند؛ اما تا آن زمان، صحبت‌های مایک پنس صرفا در حد حرف باقی می‌مانند.
پنس در جریان سخنرانی خود به یادبود جان اف کندی استناد کرد؛ رئیس‌جمهوری که در دهه‌ی ۶۰ میلادی، بدون ارائه‌ی هیچ تضمینی از قانونگذاران، یک سخنرانی جسورانه‌ی مشابه را برای ارسال انسان به ماه ایراد کرد. پنس گفت:
برخی می‌گویند این کار بسیار دشوار، بسیار خطرناک و بسیار پرخرج است. اما همین انتقادها در سال ۱۹۶۲ نیز مطرح شد.
شرایط از دهه‌ی ۱۹۶۰ تاکنون شدت تغییر کرده است و در صورتی که کنگره تصمیم بگیرد درخواست پنس برای بازگشت به ماه را تا انتها دنبال کند، این موضوع مشخص خواهد شد. لاگزدون گفت:
اکنون زمان بازگشت فرارسیده است. درنتیجه من برای همراهی با این درخواست آن را تحسین می‌کنم.