پولیپها معمولا گروههایی از سلولهای غیرطبیعی هستند که در امتداد غشاهای مخاطی در بدن ظاهر میشوند، اگرچه آنها میتوانند تقریبا در هر جایی شکل بگیرند. پولیپها میتوانند در اندامها شکل گرفته و بی ضرر یا بالقوه سرطانی باشند.
پولیپهای مثانه ممکن است موجب بروز هیچ علائمی نشوند و یک فرد میتواند اقداماتی را در راستای پرهیز از عوامل خطر برای شکل گیری آنها انجام دهد. در هر صورت، برای جلوگیری از بروز عوارض بالقوه جدی، تشخیص و درمان مناسب در هر مورد ضروری است.
آیا پولیپهای مثانه سرطانی هستند؟
سلولهای موجود در یک پولیپ مثانه غیر طبیعی هستند، اما به رغم غیرطبیعی بودن، این سلولها همواره سرطانی نیستند.
یک پولیپ مثانه ممکن است خوش خیم باشد به این معنی که سلولهای غیرطبیعی بی ضرر هستند. تودهها یا تومورهای خوش خیم متاستاز نخواهند داد. به بیان دیگر، آنها به بافتها یا اندامهای دیگر در بدن گسترش نخواهند یافت. تودههای خوش خیم در مثانه معمولا موضوعی خطرناک نیستند و زندگی فرد را تهدید نمیکنند.
اما پولیپهای مثانه میتوانند سرطانی نیز باشند. تودههای سرطانی در مثانه ممکن است به بخشهای دیگر دستگاه گوارش یا بافتهای مجاور گسترش یابند.
سرطان مثانه یکی از شایعترین انواع سرطان است. بر همین اساس، فردی دارای پولیپ در مثانه خود باید به طور منظم زیر نظر قرار داشته باشد، حتی اگر پزشکان در ابتدا پولیپ را خوش خیم تشخیص داده باشند.
علائم
افراد بسیاری در مراحل اولیه تشکیل پولیپهای مثانه هیچ نشانه و علامتی را تجربه نمیکنند. افراد دیگر ممکن است در مراحل اولیه با برخی علائم مواجه شده یا با گذشت زمان و پیشرفت پولیپها بروز علائم را تجربه کنند.
از علائم پولیپهای مثانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز مداوم یا فوری به دفع ادرار
- درد در ناحیه شکم
- درد هنگام دفع ادرار
- تکرر ادرار
- خون در ادرار
هر فردی دارای هر یک از این علائم باید آنها را جدی بگیرد، زیرا در برخی موارد ممکن است نشانههایی از سرطان مثانه باشند. تشخیص دقیق در هر مورد نیاز است، زیرا علائم پولیپ یا تومور مثانه ممکن است با علائم شرایط دیگری از جمله عفونتهای دستگاه ادراری، سنگهای کلیه یا التهاب پروستات مشابه باشند.
دلایل و عوامل خطر
همانگونه که پیشتر اشاره شد، پولیپهای مثانه گروههایی از سلولهای غیرطبیعی هستند. این سلولها جهش یافته، رشد آنها از کنترل خارج شده، و به یکدیگر میپیوندند تا یک توده را شکل دهند. دلیل بروز آنها معمولا ناشناخته است.
پولیپهایی که به سرعت ظاهر شده و گسترش به اندامهای دیگر را آغاز میکنند معمولا سرطانی هستند. برخی عوامل ممکن است به بروز تودههای سرطانی در مثانه منجر شوند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تحریک
تحریک منظم دیواره داخلی مثانه، مانند مواردی که به واسطه عفونتهای عودکننده، سنگهای ادراری، یا استفاده از کاتترها رخ میدهند، ممکن است به شکلگیری سلولهای غیرطبیعی که میتوانند سرطانی شوند، منجر شود.
استفاده از تنباکو
سیگار کشیدن یک فرد را در معرض خطر انواع مختلفی از سرطانها قرار میدهد و در برخی ممکن است به سرطان مثانه منجر شود. خون میتواند مواد شیمیایی مضر از دود تنباکو را جذب کند که بعدا پیش از ورود به مثانه از طریق ادرار توسط کلیهها فیلتر میشوند.
عوامل محیطی
قرار گرفتن در معرض تشعشع، مواد شیمیایی سرطانزا، و آرسنیک در آب آشامیدنی ممکن است به انباشت مواد مضر در مثانه برخی افراد منجر شود. افرادی که با رنگ ها، منسوجات، چرم، یا ماشین آلات سرو کار دارند، نسبت به دیگران ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند.
برخی داروها
برخی داروها ممکن است یک فرد را در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دهند که از آن جمله میتوان به داروی دیابت پیوگلیتازون (اکتوز) اشاره کرد. کارشناسان همچنان در حال پژوهش درباره این ارتباط هستند.
جنسیت
مردان نسبت به زنان احتمال بیشتری دارد به سرطان مثانه مبتلا شوند.
سن
به گفته انجمن سرطان آمریکا، از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان مثانه، ۹ نفر آنها بیش از ۵۵ سال سن دارند.
قومیت
افراد سفید پوست نسبت به قومیتهای دیگر احتمال بیشتری دارد به سرطان مثانه مبتلا شوند، اگرچه تاکنون دلیل دقیق آن مشخص نشده است.
جهشهای ژنی
برخی افراد ممکن است ژنهای خاصی را از والدین خود به ارث ببرند که خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش میدهند.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
در برخی افراد با رفتارهای پر خطر، اگر به ویروس پاپیلومای انسانی مبتلا باشند، احتمال ابتلا به سرطان مثانه ممکن است افزایش یابد.
این امکان برای افراد وجود دارد تا بیشتر این عوامل خطر را به روشی کنترل یا تغییر دهند. با این وجود، برخی عوامل خطر خاص برای سرطان مثانه وجود دارند که نمیتوان آنها را کنترل کرد.
تشخیص
تشخیص دقیق پولیپهای مثانه اهمیت دارد، زیرا پولیپهای سرطانی در صورت عدم درمان ممکن است به سرعت پخش شوند.
پزشک ممکن است درباره علائم یا سابقه پزشکی فرد پرسشهایی را مطرح کند. اگر به وجود نشانههای پولیپهای مثانه یا سرطان مثانه مشکوک شود، پزشک ممکن است بیمار را برای بررسی و تشخیص دقیقتر به یک اورولوژیست ارجاع دهد.
اورولوژیست اغلب انجام آزمایشهایی را برای کمک به شناسایی پولیپها در مثانه یا سرطان مثانه توصیه خواهد کرد.
وی گاهی اوقات از سیستوسکوپی برای بررسی دقیقتر پولیپ استفاده میکند. در این روش، پزشک یک لوله نازک مجهز به چراغ و دوربین را وارد مثانه میکند. همچنین، ممکن است یک ابزار سوزن مانند به این دستگاه متصل شود تا از آن برای بافتبرداری (بیوپسی) استفاده شود. نمونه به آزمایشگاه ارسال میشود تا برای هر گونه ناهنجاری یا بدخیمی بررسی شود.
افزون بر سیستوسکوپی و بافتبرداری، پزشکان ممکن است آزمایشهای زیر را نیز توصیه کنند:
سیتولوژی ادرار
این آزمایش برای بررسی وجود نشانگرهای سرطان در ادرار انجام میشود.
نشانگر تومور در ادرار
پزشک میتواند آزمایشهای مختلفی را برای بررسی مواد شیمیایی خاص ترشح شده از سلولهای سرطانی انجام دهد.
کشت ادرار
از این طریق میتوان باکتریهای موجود در مثانه را بررسی کرد. آزمایشهای کشت ادرار اغلب برای بررسی احتمالاتی مانند یک عفونت که ممکن است موجب علائم شده باشند، انجام میشود.
آزمایشهای تصویربرداری
آزمایشهای تصویربرداری مانند امآرآی و سیتی اسکن به پزشکان در مشاهده پولیپها و این که آیا تومورها به بخشهای دیگر بدن گسترش یافته اند یا خیر کمک میکنند.
درمان
روش درمان یک پولیپ مثانه با توجه به نوع آن میتواند متفاوت باشد.
یک پولیپ خوشخیم که موجب هیچ علائمی نشده ممکن است به درمان خاصی نیاز نداشته باشد. با این وجود، پزشکان ممکن است شرایط فرد را در بلند مدت زیر نظر بگیرند.
پزشکان معمولا برداشتن پولیپهای بزرگ یا آنهایی که موجب بروز علائم شده اند را مد نظر قرار میدهند.
تراشیدن توده مثانه یکی از روشهایی است که برای حذف این تودهها استفاده میشود. در این روش از یک سیتوسکوپ استفاده میشود.
پولیپها یا تودههای سرطانی که به بخشهای دیگر بدن گسترش یافته اند ممکن است به درمان گستردهتری نیاز داشته باشند. روشهایی از جمله شیمی درمانی و ایمنی درمانی ممکن است به برخی بیماران کمک کنند.
اگر سرطان به بافتهای عضلانی عمیقتر مثانه گسترش یافته باشد، جراح ممکن است به برداشتن کامل اندام نیاز داشته باشد. این کار به نام «سیستکتومی رادیکال» شناخته میشود.
با توجه به این که چه اندامهای دیگری تحت تاثیر قرار گرفته باشند، جراح ممکن است به برداشتن تمام یا بخشی از اندامهای دیگر نیز نیاز داشته باشد. با توجه به این که بیمار مرد است یا زن، این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مجرای پیشاب
- رحم
- تخمدانها
- پروستات
در کنار درمان پزشکی، یک فرد ممکن است روشهای درمان تکمیلی و تغییرات سبک زندگی از جمله موارد زیر را مد نظر قرار دهد:
- ترک سیگار
- تغییر رژیم غذایی
- مصرف ویتامینها و مکملها
- طب سوزنی
چشم انداز
زمانی که فردی دارای پولیپهای مثانه است، چشم انداز شرایط با توجه به این که تودهها سرطانی هستند یا خوشخیم به طور قابل توجهی متفاوت است. یک توده غیر سرطانی که پزشکان میتوانند آن را به طور کامل از مثانه خارج کنند نباید دیگر موجب علائمی شود.
چشم انداز شرایط برای پولیپهای سرطانی و سرطان مثانه نیز با توجه به شدت و مرحله بیماری بسیار متفاوت است. اگر پزشکان به سرعت سرطان را تشخیص دهند، بیمار معمولا از شانس بقای بهتری برخوردار خواهد بود و بر همین اساس است که تشخیص زودهنگام اهمیت ویژهای دارد.
هر فردی که متوجه علائمی مانند خون در ادرار یا درد و دشواری در دفع ادرار میشود باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کند.
منبع: medicalnewstoday