التهاب روده بیماری است که به دو صورت کولیت زخمی و یا کرون اتفاق می‌افتد. علائم التهاب روده بسته به اینکه کدام یک از این دو بیماری رخ داده باشد کمی متفاوت است، اما اشتراکاتی مانند خستگی، کاهش وزن، درد شکمی، اسهال و… وجود دارد.
علائم التهاب روده
هر دو نوع بیماری‌های روده التهابی، بیماری کرون و کولیت زخمی، علائم و نشانه‌های مشترک زیادی دارند، اما آنها شرایط بسیار متفاوتی هستند.
- یکی از تفاوت‌های عمده میان کرون و کولیت زخمی، محل بیماری است. کرون می‌تواند بر لوله‌های گوارشی، از دهان گرفته تا مقعد تاثیر بگذارد. درحالی‌که کولیت زخمی تنها بر روی روده بزرگ تاثیر دارد.
- دومین تفاوت مهم این دو این است که بیماری کرون، التهاب شامل تمام لایه‌های دیواره روده است، ولی کولیت زخمی تنها بر پوشش داخلی اثرگذار است.
- یک تفاوت کلیدی دیگر میان این دو، وجود بیماری‌های مرتبط است. در کرون تنگ شدگی روده، فیستول و یا زخم روده شایع‌تر هستند در حالیکه در کولیت زخمی، مگاکولون سمی شایع است.
تشخیص میان دونوع بیماری التهاب روده، در زمان‌های مختلف ممکن است دشوار باشد، اما دانستن تفاوت این دو می‌تواند بسیار مهم باشد. در اینجا لیستی از علائم التهاب روده، شامل علائم کولیت زخمی و کرون را مشاهده خواهید کرد:
علائم بیماری کرون
علائم و نشانه‌های بیماری کرون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
علائم روده‌ای
- دل پیچه و دل درد
- باد کردن/ نفخ
- خون در مدفوع
- گرانولوم (برآمدگی و سفت و دانه دانه شدن نسج در اثر عفونت)
- از دست دادن اشتها
- مخاط در مدفوع
- اسهال مداوم
- زخم در دستگاه گوارش
علائم غیر روده‌ای
- رشد و بلوغ جنسی در کودکان به تاخیر می‌افتد
- تحریکات چشم
- زخم
- تب
- کاهش وزن
- شدید شدن علائم عادت ماهانه
شرایط و بیماری‌های مرتبط
علائم کولیت زخمی
علائم و نشانه‌های کولیت زخمی عبارتند از:
علائم روده‌ای
- درد شکفم و گرفتگی
- باد / نفخ
- خون در مدفوع
- از دست دادن اشتها
- مخاط در مدفوع
- اسهال مداوم
- زخم در دستگاه گوارش
- تنسموس
علائم غیر روده‌ای
- تاخیر در رشد و بلوغ جنسی کودکان
- تحریکات چشم
- تب
- درد مفاصل
- کاهش وزن
- بدتر شدن علائم عادت ماهانه
شرایط و بیماری‌های مرتبط
- کم خونی
- اضطراب
- آرتروز
- سرطان کولون
- افسردگی
- عوارض کبدی
- پوکی استخوان
- تحریکات پوستی
تشخیص التهاب روده
پزشک شما برای تشخیص بیماری روده بر اساس علائم و نشانه‌های شما، آزمایش‌های مختلفی را انجام خواهد داد، از جمله:
- آزمایش مدفوع؛ از شما یک نمونه مدفوع گرفته و به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا علل باکتریایی، ویروسی و یا انگلی اسهال مشخص شود. علاوه بر این آثار خون در مدفوع بررسی می‌شود. درباره علت وجود خون در مدفوع بخوانید.
- شمارش سلول‌های خونی؛ یک پرستار یا تکنسین آزمایشگاه از شما خون می‌گیرد و بررسی می‌کند. افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون، از علائم التهاب روده است. اگر خونریزی شدیدی داشته باشید نیز، گلبول‌های قرمز و میزان هموگلوبین ممکن است کاهش یابد.
- سایر آزمایش‌های خون؛ الکترولیت‌ها، پروتئین و نشانگر‌های التهاب مانند میزان رسوب گلبول‌های قرمز و پروتئین واکنش پذیر سی ممکن است برای بررسی شدت بیماری آزمایش شوند. سطوح آنتی بادی سیتوپلاسمی ضد انعقادی دور هسته‌ای ممکن است در بیماری کولیت زخمی بالا باشد. همچنین آزمایش‌هایی برای بیمای‌های منتقل شده از طریق روابط جنسی نیز انجام می‌شوند.
- عکس برداری اشعه ایکس باریومی؛ اگرچه این آزمایش به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما می‌تواند دستگاه گوارش فوقانی برای بررسی اختلالات ناشی از بیماری کرون را بررسی کند.
- سایر آزمایشات رادیولوژی؛ سی تی اسکن، ام آر آی و سونوگرافی نیز در تشخیص علائم بیماری التهاب روده استفاده می‌شوند.
- سیگموئیدوسکوپی؛ در این روش پزشک از طریق سیگموئیدوسکوپ قسمت انتهایی روده را بررسی می‌کند. این دستگاه یک لوله‌ی باریک همراه با نور و دوربین است که از طریق مقعد وارد بدن می‌شود و تصاویری از مجاری روده به دست می‌دهد.
- کلونوسکوپی؛ این آزمایش نیز شبیه به سیگموئیدوسکوپی است، با این تفاوت که لوله انعطاف پذیرتر و بلندتر است و امکان بررسی‌های بیشتر را مهیا می‌کند.
- آندوسکوپی فوقانی؛ اگر علائم بیماری مروبط به دستگاه گوارش فوقانی باشد، مانند تهوع و استفراغ، پزشک برای اندوسکوپی، لوله‌ای به نام آندوسکوپ را اینبار از راه دهان وارد بدن می‌کند تا مری، معده و روده‌ی کوچک را بررسی کند.
- آندوسکوپی کپسولی؛ این آزمایش برای بررسی روده کوچک و تشخیص کرون مفید است. در این روش شما کپسولی حاوی دوربین را می‌بلعید و تصاویر به یک گیرنده روی کمربندی بر بدنتان ارسال می‌شود. در نهایت نیز تصاویر به کامپیوتر منتقل می‌شود و دوربین از بدن دفع می‌گردد.
سخن آخر
در حالیکه التهاب روده، علائم و نشانه‌های بالقوه زیادی دارد، اما همه افراد مبتلا به التهاب روده، همه علائم را و با شدت یکسان تجربه نمی‌کنند. کسی ممکن است اسهال شدید داشته باشد، اما دیگری ممکن است از درد شکایت کند. از آنجایی که التهاب روده، ممکن است با علائم روده‌ای دیگر همراه و مرتبط باشد، مهم است که نشانه‌های جدیدی که بروز می‌کنند را جدی در نظر بگیریم و آنها را بررسی کنیم. گاهی یک مشکل که در ابتدا کوچک به نظر می‌رسد، در صورت عدم مدیریت می‌تواند به مشکلی حاد و بزرگ تبدیل شود. به همین دلیل، داشتن یک ارتباط خوب با متخصص گوارش و سایر متخصصان پزشکی ضروری است.
نظر شما چیست؟ آیا تجربه‌ای در خصوص علائم التهاب روده دارید؟ کدام یک از این آزمایش‌ها را تا به حال انجام داده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.