اهداف خانوادگی را به اهداف فردی ترجیح دهیم

راگا نیوز-کارشناس ارشد روان‌شناسی گفت: اهداف خانوادگی را به اهداف فردی ترجیح دهیم.

به گزارش  راگا نیوز به نقل از فارس، بسیاری از خانواده‌ها در زندگی روزمره خود با مسائل مختلف و گوناگون مواجه‌اند که هر کدام از این چالش‌ها زندگی آنها را از کامیابی باز می‌دارد و این درحالی است که تعداد قابل توجهی از این مسائل و مشکلات را می‌توان با تغییر نگرش در بین اعضای خانواده از میان برداشت و به یک زندگی آرام و لذت بخش رسید.

در این راستا خانه فرهنگ دولت‌آباد به‌منظور ارتقای دانش و افزایش مهارت‌های شهروندان در حل مسائل و مشکلات زندگی خانوادگی کارگاه «آموزش روش‌های حل مسائل خانواده در کوتاه مدت» را توسط حمیدرضا انصاری کارشناس ارشد روان‌شناسی و با حضور جمعی از شهروندان در سالن اجتماعات این مرکز برگزار کرد.

انصاری در این کارگاه اظهار داشت: ورود به خانواده از طریق تولد، فرزند خانوادگی، قبول سرپرستی فرزند صورت می‌گیرد و اعضا فقط در هنگام مرگ از این نظام خارج می‌شوند و قطع ارتباطات خانوادگی امکان‌پذیر نیست. با وجود خانواده‌های تک والدی، طلاق، جدایی و ازدواج مجدد، دیگر تعریف سنتی و محدود از خانواده چندان مفید نخواهد بود بنابراین خانواده شامل شبکه‌ای از افراد است که در ارتباط بی‌واسطه روانی ـ اجتماعی هستند. این افراد ممکن است کسانی باشند که در یک خانه زندگی می‌کنند و همچنین افرادی که هرچند در یک خانه حضور ندارند با این حال نقش مهمی در زندگی ایفا می‌کنند برای مثال والدینی که جدا شده‌اند.

کارشناس ارشد روان‌شناسی عنوان کرد: درصد بالایی از افراد در مراحلی از زندگی وارد رابطه زناشویی می‌شوند. بسیاری از جوانان مجرد در هر لحظه از زندگی‌شان انتظار ازدواج را دارند و نیز انتظار دارند همسرشان رابطه انحصاری، صادقانه همراه با علاقه، صمیمیت و حمایت را از خود نشان دهد. تمام زوجین رضایت زناشویی بالایی را در اوایل زندگی‌شان گزارش می‌دهند، اکثر زوجین رضایت‌مند معتقدند احتمال اینکه روزی طلاق بگیرند صفر است.

راه‌های ارتقای رضایت زناشویی

کارشناس ارشد روان‌شناسی بیان داشت: برای ارتقای رضایت زناشویی، رویکردهای درمانی زیادی قابل استفاده است که می‌توان به رویکرد خودنظم بخشی اشاره کرد. تاکید بر این است که به زن و شوهر کمک شود در یک رابطه آشفته، توانمندی بیشتری را برای تغییر ساختارهای مشکل‌ساز رفتاری، شناختی و عاطفی قرار بگیرند.

خودنظم بخشی مستلزم نظم در افکار، احساس و رفتار است که با راهنمایی زن و شوهر از بین فعالیت‌ها و موقعیت‌ها، می‌توان به خودنظمی رسید همچنین فرض می‌شود که افراد ماهرند و استعداد کنترل و سازگاری و نظم بخشی در رفتارشان را دارند.

انصاری گفت: زوج‌ها به دلایل مختلف مثل مشکل در ارتباط، عدم هماهنگی در نقش والدینی خود و بروز هیجانات به‌دنبال مشاوره هستند. خودنظم‌بخشی از شیوه‌های رفتاری، شناختی، عاطفه‌مدار و بینش‌مدار استفاده می‌کند تا زوجین را برای تغییر مطلوب در رابطه توانا کند. اگر آنها بتوانند به تغییرات مطلوبی در ارتباط‌شان برسند، زوج درمانی موفقیت‌آمیز بوده است و در صورتی که به این هدف نرسند به درمان طولانی‌تری نیاز دارند که این درمان طولانی ممکن است شامل آموزش مهارت‌های ارتباطی باشد.

وی در ادامه افزود: وقتی که این عقاید و مفاهیم (نظم در افکار، احساس و رفتار) منجر به ارتباط صمیمانه شود شیوه خودنظم‌بخشی ترجیح می‌دهد که بر روی ارتباط زن و شوهر کار کند. هدف اساسی این است که خود زن و شوهر و نه درمانگر تغییرات طولانی مدتی در رابطه‌شان ایجاد کنند. این نظریه از این جهت موفقیت‌آمیز است که زن و شوهر را درگیر فرایند خودنظم‌بخشی می‌کند. چهار صلاحیت سطح بالا، که کلیدی برای خودنظم‌بخشی است شامل خود ارزیابی، هدف‌گذاری معطوف به خود، اجرای تغییر و ارزیابی تلاش‌های مربوط به تغییر می‌شود.

خود ارزیابی از کارکرد رابطه، عبارت است از اینکه بتوانیم کارکرد فعلی رابطه و عوامل موثر بر آن بشناسیم تا اینکه رابطه را حفظ کرده و ارتقا دهیم. هدف‌گذاری معطوف به خود؛ یعنی فرد گام‌های فعالی را به‌منظور تغییر در فرایندهای سازگارانه آینده، مشخص کند، همچنین میزانی از تغییرات که منجر به ارتباط معطوف می‌شود را ارزیابی کند. اجرای تغییر به وسیله خود فرد؛ گام‌هایی که هر یک از همسران با هدف تغییر فرایندهای سازگارانه در آینده بر می‌دارند را می‌توان فرایند تغییر به‌وسیله خود فرد توصیف کرد.

انصاری ادامه داد: خود ارزشیابی فرایندی است که به وسیله آن افراد، دامنه تحقق تغییرات مطلوب و میزان تاثیر این تغییر بر رابطه را ارزیابی می‌کنند. در خودنظم‌دهی، روش‌های ارزیابی اصلی عبارتند از، مصاحبه‌های فردی و مشترک، مقیاس‌های گزارش شخصی رفتاری و به‌علاوه فرم‌های خود نظارتی که گاهی اوقات به‌عنوان روش ارزیابی مکمل استفاده می‌شوند. از نقطه نظر خودنظم بخشی، مداخله موثر عبارت است از فرایندی که از طریق آن، زوجین مهارت‌هایی را برای تعدیل رفتارشان فرا گیرند. یکی از کاربردهای زوج درمانی خودنظم بخشی، ترکیبی از ارزیابی و هدف‌گذاری است که در نیل به بهبود ارتباط در بعضی از زوجین کفایت می‌کند.

انصاری خاطرنشان کرد: متعادل بودن فعالیت‌های مثبت فردی و زناشویی عنصری مهم در روابط‌ زناشویی رضایت‌بخش است و رضایت از اوقات فراغت یکی از سرمایه‌های ازدواج موفق است که با خود نظم بخشی و برنامه‌ریزی می‌توان به آن دست یافت.

کارشناس ارشد روان‌شناسی گفت: یکی از علائم بارز رشد عاطفی و اجتماعی مقدار استقلالی است که هر جوانی در خانواده نسبت به اولیای خود دارد. شخصی که رشد واقعی کرده باشد، علایق خود را از اولیاء به خانواده خود انتقال می‌دهد. بدین معنی که او دیگر از لحاظ عاطفی و اجتماعی متکی به کمک‌های پدر و مادر خود نیست بلکه آنها را دوست دارد و آن‌ها را دوستان خود می‌داند ولی اجازه مداخله و کنترل زندگی خود را به آن‌ها نمی‌دهد.

ویژگی‌های زوج‌های سازگار

زوج‌هایی که سازگاری خوبی باهم دارند، رفتارهای مثبت همسر خود را بیشتر به صفات شخصی وی نسبت می‌دهند تا عوامل موقعیتی. مثلاً او به من کمک کرد چون انسان مهربانی است نه اینکه متقاعد شده بود تا به من کمک کند. زوج‌های سازگار هرگونه آسیب ناشی از بروز تعارض و اختلاف نظر را به سرعت ترمیم می‌کنند و اجازه نمی‌دهند دوره‌ای طولانی از قطع ارتباط، قهر به‌وجود آید. بعضی اوقات این قبیل زوج‌ها تعارض خود را با پذیرش تفاوت‌های فردی حل می‌کنند. فرایند احترام به تفاوت‌های فردی حل می‌کنند. فرایند احترام به تفاوت‌های فردی، نشان‌دهنده نگرش عمومی مثبت توام با پذیرش است. در آغاز مباحث، به گفته‌های طرف مقابل گوش و با وقعیت او همدلی کنید. پذیرش تاوت‌های فردی و ترجیح دادن اهداف خانوادگی به اهداف فردی خود نگرش مثبت توام با پذیرش است.

انصاری ادامه داد: به‌طور معمول ازدواج‌های درگیر خشونت خانوادگی، با تاریخچه جدایی مکرر و همچنین سطح تعهد و رضایت زناشویی پایین مشخص می‌شوند. بسیاری از مناقشات زناشویی پایین مشخص می‌شوند. بسیاری از مناقشات زناشویی با پول مرتبط است و این امر منعکس کننده اختلاف نظر درباره قدرت و مهارت‌های ارتباطی و مذاکره ضعیف مشخصه بارز این قبیل زوج‌ها است. این قبیل زن و شوهرها در هر موقعیت تعارض به‌دنبال برنده و بازنده می‌گردند. بنابراین تعامل را به سمتی هدایت می‌کنند که برنده شوند. تعامل آنان کوتاه مدت است.

کارشناس ارشد روان‌شناسی در پایان به ویژگی‌ زوج‌هایی که سازگاری خوبی با هم دارند اشاره کرد و افزود: احترام متقابل، پذیرش یکدیگر، تمایل به رفتارهای مثبت، نسبت بیشتر تعامل‌های مثبت بر تعامل‌های منفی، تمرکز بر موضوعات مشخص در هنگام بروز تعارض، اصلاح و برقراری سریع روابط‌ گسیخته شده، توجه به برآورده ساختن نیازهای صمیمیت و قدرت یکدیگر و وفاداری در تمام شرایط با تعهد و صداقت از ویژگی‌های زوج‌هایی است که سازگاری خوبی باهم دارند.

هیجان‌های زندگی

حمیدرضا انصاری، کارشناس ارشد روان‌شناسی در حاشیه این کارگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی فارس در جنوب استان تهران درباره هیجان‌های زندگی اظهار داشت: خشم مترادف با ویران‌گری نیست. لذت بردن به معنی بی‌مسئولیتی نیست، افکار شرارت بار لزوماً با اعمال تبه‌کارانه همراه نیستند، ناخرسندی به‌ معنی حرص و آز نیست، عشق به معنی ضعف و سستی نیست، علاقه به خود لزوماً به معنی خودخواهی نیست و وقتی راجع به این مفاهیم به‌صورت یکپارچه فکر کنیم سر زندگی روان‌شناختی رخ می‌دهد. واقع‌بین بودن درباره هیجان‌های زندگی و کنترل آن‌ها می‌تواند به داشتن یک زندگی خانوادگی موفق کمک کند