به گزارش راگانیوز به نقل از فارس افزایش جمعیت، افزایش روزافزون ساخت و سازهای شهری و مهاجرت از روستاها به حومه شهرهای بزرگ سبب شده تا ساکنان محله‌های قدیمی شهر هر روز با مشکلات تازه‌تری مواجه شوند.
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در نتیجه افزایش جمعیت به وجود می‌آید بار ترافیکی است که بر معابر قدیمی تحمیل می‌شود. این ترافیک به نوبه خود نقطه آغاز مشکلات دیگری از جمله افزایش آلودگی هوا و بروز برخی ناهنجاری‌های رفتاری در بین شهروندان می‌شود که فرار از آن‌ها مستلزم اجرای تدابیر ویژه شهری است. این روزها شاهد نوسازی بافت‌های فرسوده در ری هستیم و در نتیجه آن هر روز آپارتمان‌های چند طبقه از گوشه و کنار منطقه سربلند می‌کنند و جای خانه‌های حیاط دار و بزرگی را که هر یک تنها محل زندگی یک خانواده بود، می‌گیرند و نتیجه، چیزی جز افزایش جمعیت و ناکارآمدی معابر قدیمی در پاسخگویی به نیاز این جمعیت نیست.
خبرنگار فارس در این گزارش به وضعیت چهار معبر اصلی شهرری می‌پردازد که اهالی رویای عریض شدن آن‌ها را در سر می‌پرورانند اما شواهد نشان می‌دهد که هنوز راه زیادی تا رسیدن به این هدف باقی است.
خانه‌هایی که باید خیابان شود
معابر اصلی و قدیمی موجود در شهر سال‌ها پیش طراحی شدند و خیلی از آن‌ها این روزها به دلیل افزایش جمعیت و افزایش وسایل نقلیه شخصی و عمومی کارایی سابق خود را از دست داده‌اند. آن زمان هیچکس پیش‌بینی نمی‌کرد که روزی تهران ناچار باشد بیش از 10 میلیون جمعیت را در خود جای دهد به همین دلیل عرض معابر نه تنها کم به نظر نمی‌رسید بلکه اهالی در کمال آسودگی در این کوچه پس‌کوچه‌ها و خیابان‌ها زندگی می‌کردند.
این موضوع تنها مشکل منطقه 20 نیست اما دلایلی وجود دارد که دست به دست هم می‌دهند تا این مشکل در تکه بیستم تهران بزرگ‌تر و پیچیده‌تر شود.
حسین قنبرزاده یکی از ساکنان قدیمی محله اقدسیه در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: درست است که شهرری را بیستمین منطقه تهران می‌دانند اما این منطقه به دلیل وجود حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) شرایط ویژه‌ای دارد که به هیچ وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
وی گفت: کوچه‌ها و خیابان‌های شهرری علاوه بر اینکه باید پاسخگوی تعداد بالای جمعیت ساکن در این منطقه باشد، هر روز باید میزبان جمعیتی باشد که برای زیارت و یا تماشای اماکن تاریخی راهی ری می‌شوند. روزانه هزاران زائر و گردشگر با وسایل نقلیه شخصی در ری تردد می‌کنند.
ساکن قدیمی ری ادامه داد: در روزهای گرم تابستان وقتی از کنار بوستان‌های منطقه گذر می‌کنید زائرانی را می‌بینید که از شهرستان‌ها به این منطقه آمده و در بوستان‌ها اتراق کرده‌اند. همه این موارد سبب می‌شود که مشکل کم‌عرض بودن معابر در شهرری خیلی جدی‌تر از سایر نقاط تهران به چشم بیاید.
وی با اشاره به وضعیت این معابر در گذشته عنوان کرد: پدرم می‌گوید تا 2 دهه پیش همین معابری که امروز ترافیک آن‌ها کلافه کننده شده است انقدر خلوت بود که می‌شد در آن‌ها پیاده‌روی کرد. ماشین‌ها به ندرت عبور می‌کردند و خبری از این همه دود و صدا نبود. ولی از وقتی جمعیت ساکن در محله و رفت و آمدها به وسیله مترو زیاد شد این مشکلات به وجود آمدند. روز به روز هم که به تعداد دارندگان وسایل نقلیه شخصی افزوده می‌شود؛ اگر تعداد خودروهای تک‌سرنشین به همین منوال زیاد شود باید همه خانه‌های حاشیه خیابان‌ها تخریب و به عرض خیابان اضافه شود.
خیابان شهید بیات (24 متری)
در گذشته به خیابان 24 متری معروف بود اما تاکنون به نام «شهید بیات» مزین شده است. اهالی می‌گویند اگر روزی برسد که این خیابان را عریض‌تر از آنچه که امروز هست ببینند از لحاظ روانی به آرامش خواهند رسید. اهمیت تعریض این خیابان در این نکته نهفته است که سمت چپ حرم حضرت سیدالکریم (ع) قرار دارد و محل تردد تعداد زیادی از زائران است.
ایوب عظیمی، ساکن اقدسیه و یکی از کسبه خیابان شهید بیات گفت: قسمت انتهایی خیابان شهید بیات علاوه بر اینکه خروجی محله اقدسیه محسوب می‌شود حد فاصل ورودی پیاده راه منتهی به حرم و مسیر گذری وسایل نقلیه‌ای است که مقصدشان متروی شهرری است.
وی افزود: به همین دلیل از این خیابان بیش از ظرفیت و پهنایی که دارد استفاده می‌شود. به‌ویژه مناسبت‌های خاص و یا روزهای پنج‌شنبه که رفت و آمد در تمام طول روز زیاد است؛ زندگی برای بومی‌های این منطقه خیلی سخت می‌شود.
عظیمی درباره وضعیت املاک موجود در این خیابان تصریح کرد: تعدادی از املاک مسکونی موجود در خیابان شهید بیات جزو بافت فرسوده محسوب می‌شدند به همین دلیل بعد از تخریب و نوسازی عقب‌نشینی کردند اما املاک تجاری به راحتی راضی به عقب‌نشینی نمی‌شوند.
وی ادامه داد: چون می‌ترسند با این کار کاسبی‌شان دچار رکود شود. خیلی‌ها مثل من در مغازه‌های این خیابان کاسبی می‌کنند اما مالک اصلی نیستند. در نظر بگیرید که با تخریب این مغازه‌ها و وقفه‌ای که در کاسبی ایجاد می‌شود چند خانواده با مشکل مواجه می‌شوند.
تسهیلاتی که مورد استقبال واقع نشد
خیابان‌های قم و شهید رجایی 2 محور اصلی و پرتردد شهرری محسوب می‌شوند که علاوه بر دسترسی محلی در جابه‌جایی مسافران گذری که برای تردد به سایر مناطق از منطقه 20 عبور می‌کنند نقش اساسی دارند به همین دلیل مسئولان شهری تعریض این 2 معبر را نسبت به سایر معابر در اولویت قرار دادند.
اصلان صالحی درباره موانع موجود بر سر راه اجرای طرح تعریض در این خیابان گفت: خیلی از مغازه‌های موجود در این خیابان به‌ویژه آن‌هایی که به مشاغل امروزی اختصاص دارند مثل کافی‌نت‌ها به وسیله چند نفر به‌صورت شرکتی اداره می‌شوند. یعنی چندین نفر و چندین خانواده در سود و زیان یک مغازه شریک هستند به همین دلیل می‌ترسند که با عقب‌نشینی علاوه بر هزینه‌های تحمیلی نوسازی کاسبی‌شان با مشکل مواجه شود.
وی با اشاره به ارائه تسهیلات تشویقی به مالکان این خیابان عنوان کرد: سال گذشته مسئولان شهرداری به مالکان این خیابان اطلاع دادند که برای جلوگیری از ضرر و زیان وارده به مالکان در قبال اجرای طرح تعریض خیابان قم اگر هر ملک یک متر عقب‌نشینی کند نیم متر تجاری دریافت می‌کند.
سیمای نازیبا
اجرای طرح تعریض خیابان شهید رجایی که یکی از محورهای اصلی جنوب شهر محسوب می‌شود چندین سال پیش مطرح شد اما وجود موانع اساسی که مهم‌ترین آن تملک اراضی و املاک موجود در این خیابان است از همان ابتدای مطرح شدن این طرح تاکنون مانع اجرای تمام و کمال تعریض این معبر می‌شود.
رضا رضایی‌منش، دبیر شورایاری محله شهید بهشتی درباره اجرای طرح تعریض در خیابان شهید رجایی خاطرنشان کرد: حدود 35 سال است که موضوع تعریض این خیابان در راستای اهداف شهرداری قرار گرفته است اما مشکلاتی بر سر راه وجود دارد که سد راه اجرای این طرح شده‌اند.
وی افزود: در حال حاضر نزدیک به 150 مغازه در 2 طرف خیابان شهید رجایی وجود دارد که به دلیل قرار گرفتن در طرح تعریض نه می‌توانند مغازه‌های‌شان را از نو بسازند و نه می‌توانند تجاری بگیرند. این وضعیت سبب بروز نارضایتی‌هایی برای کسبه این خیابان شده است. امیدواریم به‌زودی تمهیداتی ارائه شود که از این وضعیت بلاتکلیفی خارج شویم.
حسن قنبرزاده درباره اجرای طرح تعریض در خیابان رجایی به مواردی اشاره می‌کند که حرف خیلی از کاسبان آن خیابان است اما به دلایل شخصی نمی‌خواهند نام‌شان در این گزارش ذکر شود.
وی عنوان کرد: خیابان شهید رجایی یک معبر معمولی نیست که وضعیت موجود در آن فقط مربوط به ساکنان آن اطراف باشد به همین دلیل وقتی مشکلی در یک معبر اصلی به وجود می‌آید موجی از ناراحتی عموم افرادی که از آن معبر عبور می‌کنند به وجود می‌آورد.
قنبرزاده ادامه داد: در حال حاضر زیگزاگ شدن معابر خیلی ناراحت کننده است در همه کوچه‌ها و خیابان‌های شهر املاکی را می‌بینیم که عقب‌نشینی کردند و در مقابل صاحبان املاکی هم راضی به عقب‌نشینی نشدند و همین امر سبب دندادنه دندانه شدن معبر شده است.
این ساکن شهرری افزود: این به‌هم‌ریختگی در ایجاد هرج و مرج و ناهماهنگی خیابان‌های پرترافیک بی‌تأثیر نسیت. شهرداری هم بیشتر باید هزینه کند تا بتواند رضایت مالکان را به‌دست بیاورد. بیشتر ساکنان شهرری از لحاظ اقتصادی در شرایط متوسطی قرار دارند به همین دلیل جرات نمی‌کنند همان دارایی اندکی را که با هزار مشکل به دست آورده‌اند به خطر بیندازند.
عقب‌نشینی نه؛ پارکینگ بسازید
فداییان اسلام یکی از معابر مهم جنوب شهر تهران محسوب می‌شود که ردپای آن را در چند منطقه می‌بینیم و انتهای آن به بهشت زهرا (س) ختم می‌شود. اهمیت تعریض این معبر به همین دلیل است که علاوه بر بومی‌های شهرری و آن‌هایی که برای زیارت حرم حضرت سیدالکریم (ع) از جوانمرد قصاب به سمت حرم می‌روند، افرادی که قصد زیارت اهل قبور را دارند هم از این خیابان گذر می‌کنند تا به بهشت زهرا (س) برسند.
بنابراین بار سنگین ترافیکی که به این معبر تحمیل می‌شود لزوم افزایش پهنای آن را به مسئولان مدیریت شهری گوش‌زد می‌کند.
ایوب عظیمی اظهار کرد: شاهراه‌های اصلی تهران به شکلی در هم تنیده‌اند که گاهی می‌بینیم برای طی کردن مسافت شمال به جنوب تهران می‌توانستیم با کمک یکی از شاهراه‌ها در مدت زمانی کمتر به مقصد برسیم. یعنی یک معبر از چند منطقه عبور می‌کند و آن‌ها را به هم متصل می‌کند.
وی ادامه داد: خیابان فداییان اسلام یکی از همین معبرهاست. ابتدای این خیابان را در منطقه 16 می‌بینیم. از چند محله عبور می‌کند و به شهرری می‌رسد و حتی برای خروج از منطقه 20 هم مناسب‌ترین گزینه ست. این مسئله همان قدر که رضایت‌بخش است می‌تواند مشکل‌آفرین هم باشد همانطور که بار ترافیکی این معبر صبح‌ها، عصرها و در روزهای هفته مشکلی اساسی و مهم برای اهالی است.
این ساکن شهرری با اشاره به پارک کردن خودروها در حاشیه معابر گفت: قبول داریم که عرض خیابان فداییان اسلام کم است اما بخشی از مشکل هم به خود شهروندان برمی‌گردد. وقتی وضعیت چنین است آیا درست است که با پارک کردن خودروها در حاشیه معبر عرض کم آن را کمتر کنیم؟ شاید املاک، تغییر جدول‌بندی و پیاده‌روها که هزینه سنگینی بر دوش مسئولان می‌گذارد فکری برای ساخت پارکینگ‌های عمومی به تعداد کافی در هر محله بشود که فضای معابر هم بازتر شود.
مردم احساس خطر می‌کنند
جعفر شربیانی یکی از ساکنان قدیمی محله اقدسیه در رابطه با مشکلاتی که مانع طرح تعریض معابر می‌شود، تصریح کرد: متاسفانه این روزها می‌بینیم که بسیاری از کوچه پس کوچه‌های شهرری به عنوان معبر اصلی استفاده می‌شوند. وجود اماکن تاریخی و مذهبی در این منطقه موجب شده است که هر روز شاهد تردد زائران و گردشگران بی‌شماری در این منطقه باشیم.
وی افزود: حال آنکه در مناطق دیگر تهران چنین وضعیتی وجود ندارد. مناطق دیگر هم با مشکل ترافیک دست به گریبان هستند اما ساکنان شهرری این مشکل را حتی در گذرگاه‌های محلی هم مشاهده می‌کنند از این رو مسئولان بر اجرای طرح تعریض در این معابر اصرار دارند و به نظر هم منطقی می‌رسد اما تملک املاک بسیار مشکل است و مانع اجرای کامل این طرح می‌شود.
شربیانی تاکید کرد: مردم به‌ویژه مالکان املاک تجاری به این دلیل که نسبت به مراحل کار و شرایط قید شده در قرارداد شناخت کافی ندارند احساس خطر می‌کنند و از پیوستن به طرح تجمیع و قبول چندمتر عقب‌نشینی سرباز می زنند در حالی که اکنون این اتفاق مثبت در ضلع غربی خیابان شهید بیات افتاده و موجب رضایت همه شده است.
وی افزود: بهترین کار این است که مسئولان تلاش کنند در این مرحله مردم را به سرمایه‌گذاران منصف متصل کنند تا مالکان با اطمینان در این مسیر گام بردارند و از نتایجی که در پایان کار نصیب‌شان می‌شود مطمئن باشند.
تسهیلات تشویقی 2 برابر شد
بعد از تهیه گزارش از وضعیت فعلی چهار معبر اصلی شهرری که در طرح تعریض قرار دارند و شنیدن صحبت‌های مردم تصمیم گرفتیم تصمیم‌های گرفته شده درباره وضعیت این معابر به‌ویژه املاک موجود در آن را از مسئولان شهرداری منطقه جویا شویم.
غلامرضا رنجبر، معاون معماری و شهرسازی این منطقه با اشاره به 2 برابر شدن تسهیلات تشویقی این طرح عنوان کرد: مشکلی که مانع پیشرفت و اجرای این طرح می‌شود تملک اراضی موجود در این معابر است. جلب رضایت مالکان و تامین بودجه این طرح کار زمان‌بری است. سال گذشته تسهیلات تشویقی این طرح به این صورت بود که در ازای یک متر عقب‌نشینی نیم متر تجاری رایگان به مالکان واگذار می‌شد اما این امتیازها آن طور که باید مورد استقبال قرار نگرفت و مالکان در اجرای طرح شرکت نکردند.
وی ادامه داد: به همین دلیل امسال با موافقت معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران تسهیلات تشویقی عقب‌نشینی املاک داخل طرح و تعریض معبر در این چهار محور اصلی منطقه به 2 برابر سال گذشته رسید بنابراین قرار بر این شد که به منظور تسریع در روند اجرای طرحی که موجب روان‌سازی ترافیک و زیبایی سیمای شهری قبله تهران که میزبان زائران بسیاری می‌شود از این پس در ازای هر متر عقب‌نشینی یک متر تجاری به مالکان واگذار شود.
رنجبر عنوان کرد: امید است که اعطای این تسهیلات تشویقی موجب مشارکت مالکان در اجرای طرح تعریض این چهار معبر و در نهایت این منطقه پرتردد شود.
وی گفت: طبیعتاً اجرای هر طرحی با دشواری‌هایی همراه است اما تلاش می‌کنیم شهروندان را به اهمیت این طرح‌ها آگاه کنیم چراکه تنها در این صورت است که می‌توان انتظار مشارکت همه‌جانبه شهروندان را داشت.