آتش سوزی سه انبار کالا به دلیل رعایت نکردن چیدمان و نظارت دقیق دستگاههای ذیربط در داخل و حاشیه پایتخت نشان داد که در صورت وقوع همزمان حریق کالاهای مواد شیمیایی و یا غیره در انبارها به یک تهدید جدی و خطرناک برای شهروندان تهرانی تبدیل خواهند شد.
پیشرفت علم و تکنولوژی دستاوردهای بسیار وسیعی را برای انسان به ارمغان آورده است به طوری که زندگی بدون تکنولوژی عملا غیر ممکن به نظر می رسد، تولید کالاهای متنوع و متناسب با شرایط زندگی از این جمله است.
در این میان بسیاری از کالاها همانند مواد شیمیایی ضمن دارا بودن شرایط خاص خود در صورت عدم رعایت نکاتی می تواند موجب زیان های جبران ناپذیری را برای انسان به همراه داشته باشد که همین امر باعث دقت و نیازمند در حمل و نقل، انبارداری، حتی نگهداری در فضاهای باز و مسقف را در جلوگیری و مقابله با حوادث را می طلبد.
کنترل نکردن، نا آگاهی شناختی و عدم روش مناسب برخورد با این مواد ، وقوع حادثه را صد درصد خواهد کرد بنابراین تولیدکنندگان علاوه بر در نظر گرفتن سلیقه مشتری در نحوه ساخت محصول باید تمهیدات لازم برای نگهداری و انبارداری کالا را فراهم کنند.
*** کلان شهر تهران در تهدید حریق انبار کالاهای شیمیایی
روزانه میلیون ها نفر به منظور اشتغال به کار، تحصیل و نیز رسیدگی به امور روزانه وارد تهران می شوند و با توجه به ساکنین پایتخت و جمعیت شناور در ساعات روز تعداد آمار افراد به بیش از چهارده میلیون نفر افزایش می یابد.
روزهای ابتدایی اردیبهشت ماه جاری زنگ خطر سازمان آتش نشانی در تهران به صدا در آمد و همه ایستگاههای اطراف میدان شوش تهران به صورت آماده باش و به گفته یک منبع آگاه در این سازمان با توجه به خطر انفجار مواد شیمیایی در جوار ساختمان میلاد نور می بایستی تا فاصله دو کیلومتری از کسبه و منازل تخلیه می شدند که این امر با تلاش خستگی ناپذیر کارشناسان و نیروهای تلاشگر آتش نشانی رفع شد .
دومین آتش سوزی مواد شیمیایی انبار کالا در بنگاه ˈباسطˈ یکی از صدها انبارکالا موجود در ˈشورآبادˈ از توابع شهرری روز پنجشنبه هجدهم اردیبهشت ماه جاری رخ داد که با بسیج تمام امکانات، تجهیزات سازمان خدمات ایمنی و آتش نشانی شهرداری تهران و شهرهای اطراف و در نهایت کمک گرفتن از بالگرد هلال احمر برای آب پاشی از هوا این حادثه آتش سوزی نیز پس از هفت ساعت مهار شد.
سومین آتش سوزی نیز در یک انبار بزرگ بوقوع پیوست که بیش از دو میلیارد تومان خسارت مالی به صاحبان سرمایه و تولیدکنندگان وارد کرد.
خطر و هراس اینگونه حوادث و شاید بسیاری از آتش سوزی های شهر که در سکوت خبری مهار می شوند همچنان گوی سبقت را از آلودگی هوای تهران ربوده است.
شهرستای ری با مجموعه 700 انبار کالا را می توان یکی از قطب های اصلی نگهداری کالاها و مواد خام مورد نیاز صنعت کشور برشمرد که از این تعداد بیش از 250 انبار بدون مجوز به ارایه خدمات مشغول هستند.
یکی از انبارداران کالا و اعضای هیات مدیره اتحادیه انبارهای کالای شهرستان ری گفت: نیاز اصلی و مهم هر انبار ضمن داشتن امکانات و تجهیزات اولیه انبارداری، داشتن چاه آب است.
ˈسید محسن کشاورزˈ افزود: داشتن چاه آب در بسیاری از موارد، مورد نیاز شدید جهت تامین آب برای ماموران آتش نشانی است که متاسفانه تمامی چاه های انبارها توسط اداره آب پلمب شده است.
به گفته وی، آموزش کارگران و انبارداران نیز از دیگر اولویت های کاری اتحادیه و یکی از شاخص هایی است که باید توسط انبارداران رعایت شود.
یکی دیگر از انبارداران کالا گفت: آتش سوزی و حوادث غیرمترقبه در انبارهای کالا در بسیاری از موارد خارج از خطای انسانی است و ما تنها می توانیم آن را با رعایت برخی از موارد کاهش دهیم.
وی که خواست نامش در خبر فاش نشود، استاندارد نبودن برخی از انبارها ی کالا و عدم تجهیز به لوازم اطفا حریق را از دلایل اصلی بروز آتش سوزی در انبارهای کالا دانست.
به گفته وی، تنها در ابتدای گرفتن مجوز نیاز به ارایه تایید سازمان خدمات ایمنی و آتش نشانی است و از بازدید، نظارت و سرکشی دیگر خبری نیست.
رییس اتحادیه انبارهای کالای شهرستان ری، در خصوص آتش سوزی برخی از انبار کالاها گفت: تاییدیه سازمان خدمات ایمنی و آتش نشانی یکی از اصلی ترین بندهای صدور مجوز برای انبارداران است.
ˈرضا خاکساریان قهرودیˈ افزود: از 700 انبار موجود در شهرستان ری تنها 250 انبار به صورت غیر مجاز به فعالیت مشغول بوده که مقررشد ضمن بازدید با همکاری لازم برای اخذ مجوز از سوی صاحبان انبار اقدام شود.
وی با اشاره به اینکه تنها 35 انبار برای نگهداری مواد شیمیایی در نظر گرفته شده است تاکید کرد: صاحبان این انبار ها حق نگهداری سایر کالاها از جمله کاغذ ، پارچه، لاستیک و پنبه را ندارد.
وی علت آتش سوزی در انبارهای شیمیایی را وجود گازهای قابل اشتعال و نور خورشید عنوان کرد و گفت: با برنامه ریزی های انجام شده و کسب نظر کارشناسان آتش نشانی بایستی کلیه این انبارها دارای سقف بوده و بشکه های حاوی مواد شیمیایی در مکانی دور از تابش نور مستقیم خورشید نگهداری شوند.
رییس اتحادیه انبارداران شهرستان ری اظهار داشت: مجهز شدن به تجهیزات آتش نشانی یکی از الزامات اولیه است ولی مهمترین بخش و اصلی ترین مشکل انباردان پلمپ شدن چاه آب توسط آب منطقه است.
خاکساریان تاکید کرد: تمام سعی و تلاش خود را برای ارتقا سطح ایمنی و آموزش کارگران و کارکنان انبارهای کالا که حافظان سرمایه های ملی کشور است به کار بسته و با تصویب اعضای اتحادیه کلیه انبارهای کالا موظف به رعایت سیستم اطفا حریق و کپسول های آتش نشانی کف و گاز و استخر آب برای استفاده در زمان آتش سوزی شدند.
*** اهمیت نظارت بر رعایت نکات ایمنی
به گفته کارشناسان آتش نشانی انبارداران به عنوان امانتداران سرمایه های ملی و خصوصی یکی از مهمترین اصول حفاظتی در نگهداری مواد خام شیمیایی را نحوه طبقه بندی و چیدمان این مواد در انبارها بیان می کنند.
بر چسب ها و علائم ایمنی، تبیین وظایف و مسوولیت های افراد و واحدهای درگیر (صاحب کالا و فرستنده کالا، پرسنل واحدهای اجرایی مرتبط با حمل کالا و …)، تهیه راهنمای اقدامات فوری برای شرایط اضطراری و بحرانی می تواند در پیشگیری و کنترل حادثه در این مواد کمک کند.
آنان متعقدند انبار مواد شیمیایی نیز به دلیل اهمیت و بخاطر نگهداری انواع ترکیبات شیمیایی و سموم به اشکال مختلف گاز، مایع و جامد بایستی به نحوی انتخاب شود که حداقل سه جهت اطراف ساختمان به لحاظ دسترسی خودرو های امدادی و وسایل اطفاء حریق و ارسال تجهیزات ضروری در شرایط اضطراری آزاد باشد.
محل انبارهای بزرگ می بایست دور از مناطق مسکونی، مدارس، فروشگاهها، بیمارستانها، بازار میوه جات، منابع آب آشامیدنی و ذخایر آب احداث شده و در مبادی ورودی های انبار برای ممانعت از خروج تراوشات به خارج وجود گذرگاههای شیبدار ضروری است.
همچنین بدون عبور از سایر ساختمانها بایستی به انبار دسترسی مستقیم باشد و دیوار های داخلی نیز بایستی صاف و صیقلی و عاری از ترک و لبه باشد تا به آسانی پاکیزه شود.
علاوه بر درب اصلی انبار باید درهای اضطراری نیز در نظر گرفته شود و درب ها بایستی مجهز به قفل ایمنی و میله های حفاظتی بوده و پنجره ها و هواکش ها نیز به میله های حفاظتی مجهز باشند تا از ورود افراد غیر مسوول ممانعت شود.
همچنین سیستم هواکش مناسب و مجهز به فیلتر جهت ممانعت از تجمع بخارات شیمیایی مواد و خطر آتش زا نیز تعبیه شود.
نظارت بر رعایت نکات ایمنی در انبار نگهداری کالاها و اقلام مختلف بویژه کالاهای شیمیایی از قبیل محصولات شوینده، یکی از الزامات پیشگیری از نابودی سرمایه و جلوگیری از بیم و هراس شهروندان جنوب پایتخت از آتش سوزی های ناگهانی است.
پیشگیری از بسیاری آتش سوزی ها و خاکستر شدن سرمایه های بازرگانان و تجار در انبارهای داخل پایتخت نیازمند نظارت دقیق و کنترل رعایت نکات ایمنی و همچنین آموزش پرسنل و کارگرانی این مکانها در استفاده به موقع از تجهیزات آتش نشانی است.
به گفته بسیاری از کارشناسان امور خدمات ایمنی و آتش نشانی مجهز بودن انبارهای نگهداری کالا به امکانات اولیه و کپسول های اطفای حریق در مکان های قابل دسترسی و همچنین سیستم اخطار و اعلام حریق را الزامی است.
به توصیه کارشناسان سازمان آتش نشانی، آموزش مرتب افراد شاغل در انبار با توجه به مسوولیت و وظیفه آن ها ضروری است، بویژه آموزش نحوه استفاده از امکانات اطفاء حریق که بهره برداری از آن ها در هنگام بروز حادثه نیازمند توجه و حمایت و مشارکت پرسنل انبار است.
مسوول آتش نشانی کهریزک در این زمینه اظهار داشت: کارگران آموزش دیده و پرسنل آگاه از نحوه پیشگیری و کنترل حوادث تا حدود زیادی از وقوع حوادث در انبارهای نگهداری کالا و خسارت شدید در هنگام رخداد جلوگیری می کنند.
ˈرسول قراقیهˈ افزود: نکته مهم دیگر در نحوه انبارداری توسط پرسنل از جمله نگهداری و چیدمان مناسب و استاندارد بویژه در مواد اقلام شیمیایی و اسیدی است که کمترین اشتباه و سهل انگاری برابر با حادثه و آسیب های جبران ناپذیر است.
وی به لزوم استقرار ایستگاه های آتش نشانی در مناطقی که با تعداد فراوان انبارهای شیمیایی مواجه اند اشاره و خاطرنشان کرد: اگر در تهران 700 انبار نگهداری مواد داشته باشیم بیش از 450 انبار آن در کهریزک وجود دارد حال آنکه فقط دو ایستگاه آتش نشانی در این منطقه وجود دارد.
وی ادامه داد: به دلیل رعایت نکردن مسائل ایمنی سالانه شاهد آتش سوزی در انبارهای مختلف در این منطقه هستیم و بارها از مسوولان انبارها خواسته شده تا نیروهایی را برای آموزش رایگان و فراگیری موارد لازم جهت پیشگیری و اطفای حریق به اداره آتش نشانی معرفی کنند اما این امر مورد استقبال قرار نگرفته است.
فرمانده آتش نشانی کهریزک تصریح کرد: هماهنگی بین نیروهای آتش نشانی نیز در هنگام وقوع حریق و آگاهی کامل از وظایف مربوطه با توجه به شرایط می تواند در کاهش خسارت و جلوگیری از ادامه حادثه تاثیر فراوانی داشته باشد.
دبیر ستاد حوادث غیر مترقبه شهرستان ری گفت: با توجه به آتش سوزی های صورت گرفته در این شهرستان و همچنین وجود بیش از 700 انبار کالاها نظارت بر فعالیت و نحوه نگهداری سرمایه های ملی و خصوصی را دو چندان می کند.
ˈمحمدرضا طالبیˈ افزود: با توجه به وجود شبکه ها مواد شیمیایی در انبار کالا گستردگی شعله های آتش و انفجارهای متعدد و پی در پی بشکه های مواد شیمیایی، محل حادثه را به جهنم سوزانی تبدیل و عملیات اطفای حریق را برای ماموران و متخصصین مواد شیمیایی بسیار سخت خواهد کرد.
وی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با اعضای اتحادیه انبارداران کالا در شهرستان تصریح کرد: با تعامل و همکاری اعضای اتحادیه انبارداران نیز تمام سعی و تلاش خود را برای ارتقا سطح دانش کارکنان و کارگران شاغل در انبار در برخورد اولیه با آتش استفاده ازتجهیزات موجود و استاندارد در انبارها رعایت استاندارد های ایمنی را به کار خواهیم بست.