آتشکده یزد؛ تقدسی از ۱۵۰۰ سال پیش
برترین‌ها: یزد یکی از پرجاذبه‌ترین مناطق گردشگری در کشور ایران است. این استان و همین‌طور مرکز آن، شهر یزد به لحاظ داشتن قدمت تاریخی بالا شاهد اتفاقات و رخداد‌های تاریخی مهم بسیاری بوده است و به همین دلیل نیز حرفی برای گفتن دارد.
یکی از مهمترین مسائل و حقایقی که در طول تاریخ در رابطه با یزد وجود داشته، رونق دین زرتشت در آن است، به همین دلیل نیز طبیعی است که یادگاری‌های مهم بسیاری از این آیین در این شهر قابل رویت باشند، بنابراین در این مطلب تصمیم داریم که شما را به یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری زرتشتی در شهر یزد ببریم و با آن بیشتر آشنا کنیم: آتشکده یزد!
درباره آتشکده یزد
آتشکده زرتشتیان یزد در شهر یزد، خیابان آیت‌الله کاشانی و کوچه آتشکده واقع شده و سالانه میزبان تعداد بسیار زیادی از گردشگرانی است که از سراسر ایران و البته دنیا برای بازدید از آن مراجعه می‌کنند. این آتشکده محل نگهداری آتش ورهرام یا همان بهرام است. قصه این آتش سر درازی دارد! آتش بهرام در واقع فروزه‌ای است از آتش آتشکده کاریان یا همان آتشکده فرنبغ پارس که در استان فارس بوده و یکی از سه آتشکده بزرگ زرتشتیان در دوران ساسانیان به حساب می‌آمده است، این یعنی بخشی از آتشی که مدت بسیار زیادی در حدود ۱۵۰۰ سال روشن بوده است، حالا در آتشکده یزد نگهداری می‌گردد.
آتشکده زرتشتیان یزد عبادتگاه و زیارتگاهی است که در طول تاریخ برای زرتشتیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است و به همین دلیل نیز غالباً برای ورود به آن باید آداب و آیین خاصی را رعایت کرد. معمولاً برای رعایت این آیین‌ها زنانی که وارد این عبادتگاه می‌شوند لباس روشن و البته روسری سفید دارند و مردان نیز کلاهی بر سر می‌گذارند.
ساختمان آتشکده زرتشتیان یزد
جدا از اهمیت گردشگری و البته مذهبی این آتشکده، معماری ساختمان آن نیز پرشکوه و البته مهم است. ساختمان این آتشکده در سال ۱۳۱۳ ساخته شد و در نهایت نیز در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایرانی به ثبت رسید. این بنای تاریخی دارای چیزی حدود ۲۱ متر ارتفاع از سطح زمین است و حیاط بزرگ و سرسبز آن نیز می‌تواند چشمان شما را نوازش کند. سرستون‌هایی سنگی در جلوی تالار ساختمان اصلی و سنگ‌هایی گلدار پای دیوار‌ها طراحی و بنا شده‌اند که یادگاری از هنرمندان اصفهانی هستند. این سنگ‌ها توسط هنرمندانی در اصفهان تراش‌خورده و بعد به یزد انتقال پیدا کردند. طرح کاشی‌های فروهر در بالای سردر ورودی این آتشکده نیز کار هنرمندان کاشی‌کار یزدی است که به خوبی چشم شما را نوازش می‌کند.
یکی از خصوصیات بارز آتشکده‌ها در طول تاریخ این است که در کنار آب قرار می‌گرفتند، به همین دلیل هم در آتشکده زرتشتیان یزد نیز با حوض بزرگی روبه‌روی بنا برخورد خواهیم کرد. ساخت این بنا با سرمایه یک زرتشتی پارسی با نام همابائی در قطعه زمینی ساخته شد که از سوی چند نفر از زرتشتیان ایرانی از جمله برادران امانت با یاد فوت پدرشان وقف شد. نقشه این بنا را مهندسان ایرانی طراحی کرده‌اند و در نهایت نیز با سرپرستی و نظارت ساخت این بنا توسط ارباب جمشید امانت، ساخته شد.
درباره آتش ورهرام
در زمان فرمانروایی سلسله ساسانیان، سه آتش پرشکوه و مهم وجود داشتند که به دلیل قدمت زیادشان از محبوبیت و البته شأن بسیاری برخوردار بودند. یکی از آن‌ها آتشکده آذر گشنسب است که در حال حاضر با نام تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی قرار دارد و دیگری نیز آتشکده آذر برزین مهر در استان خراسان رضوی است. در نهایت نیز آتشکده آذر فرنبغ به عنوان سومین آتشکده در شهر یزد از شهرت بالایی برخوردار است.
باید گفت که آتش هر کدام از این آتشکده‌ها اهمیت زیادی دارند و خاموش شدن آن‌ها را می‌توان به منزله خاموش شدن دین در نظر گرفت. اهمیت این آتش‌ها آن‌قدر زیاد است که شاهان ساسانی قبل از تاجگذاری خود، پیاده به مکانی که آتش ورهرام در آن نگهداری می‌شده می‌رفتند و در آنجا تاجگذاری را انجام می‌دادند.
آتش مقدس ورهرام که در آتشکده یزد نگهداری می‌شود در داخل مجمر بزرگی از جنس برنز قرار دارد که بازدیدکنندگان می‌توانند آن را از پشت شیشه تماشا کنند. جالب است بدانید که این آتش در قرن پنجم میلادی از آتشکده ناهید پارس به روستای هفتادر یزد که در نزدیکی عقدا قرار دارد آورده شد و چیزی حدود ۷۰۰ سال نیز در آنجا فروزان باقی ماند. در نهایت نیز در سال ۵۵۳ شمسی از عقدا به اردکان یزد آورده شد و حالا هم مدت ۳۰۰ سال نیز در آنجا باقی مانده است.
برای بازدید و البته نگهداری از این آتش آداب به‌خصوصی وجود دارد که تمامی افراد باید آن را رعایت کنند، برای مثال هیچ کس نباید در این آتش دمیده و آن را آلوده کند. این مسئله تا حدی است که حتی فرد نگهبان این آتش که هیبرد نام دارد باید نقاب مخصوصی به نام پدام بر روی دهان و بینی خود قرار دهد و بعد به آتش نزدیک شود.
هیبرد به طور روزانه و در چند نوبت باید قطعه‌ای چوب خشک را که از سایر چوب‌ها مقاوم‌تر است به این آتش بیفزاید و آن را حفظ نماید. در نهایت نیز باید اشاره کرد که آتشی که در این آتشکده قرار دارد در سطحی بلندتر از زمین و البته به دور از تابش مستقیم خورشید قرار گرفته است و در اطراف آن نیز اتاق‌هایی وجود دارند که مخصوص نیایش و عبادت هستند.
بازدید از آتشکده زرتشتیان یزد
به طور کلی می‌توان گفت که با صرف وقتی در حدود یک ساعت می‌توان از آتشکده زرتشتیان یزد بازدید کرد، به همین دلیل اگر به شهر یزد سفر کردید حتماً در برنامه‌ریزی‌های خود بازدید از این جاذبه گردشگری کهن و البته جذاب را نیز جای دهید. برای بازدید از آتشکده زرتشتیان یزد وسایل حمل و نقل عمومی در سطح شهر وجود دارند و علاوه بر آن شما می‌توانید اقامتگاه‌های باکیفیت و خوبی را نیز در اطراف آن پیدا کنید.
نزدیک‌ترین جاذبه‌های گردشگری به آتشکده یزد شامل موزه فرهنگی زرتشتیان، آب انبار شش بادگیری، موزه آب یزد، مسجد جامع کبیر یزد، موزه آینه، زندان اسکندر و… می‌شوند که شما می‌توانید از آن‌ها نیز بازدید به عمل آورید.
