میگرن شکمی در کودکان؛ علتها، علائم و درمان
بچه‌ها نیز مانند بزرگسالان دچار میگرن می‌شوند. میگرن در کودکان می‌تواند مانند همین عارضه در بزرگسالان باشد که معمولا با سر درد بروز می‌کند و گاهی با آئورا (علائم هشداردهنده‌ی حسی)، تهوع و استفراغ و عدم تحمل نور همراه است.
کودکان نیز می‌توانند به انواع خاصی از میگرن دچار شوند که ربطی به سر درد ندارد و معمولا در بزرگسالان دیده نمی‌شود. میگرن شکمی یکی از این انواع است.
میگرن شکمی عارضه‌ای است که گفته می‌شود با میگرنی که درد آن در شکم است ربط دارد. درد‌های میگرن شکمی اغلب با همان عوامل مربوط به میگرن کلاسیک برانگیخته می‌شوند. این درد می‌تواند شدید و همراه با تهوع و استفراغ باشد. میگرن شکمی در افراد بزرگسال نادر است، اما تخمین زده می‌شود ۲ درصد از کودکان دچار میگرن شکمی شوند.
کودکانی که میگرن شکمی دارند معمولا در سنین بزرگسالی دچار سر درد‌های میگرنی می‌شوند. دختربچه‌ها بیشتر از پسربچه‌ها احتمال دارد که دچار میگرن شکمی شوند. میگرن شکمی برای اولین بار در سنین ۵ تا ۱۰ سالگی بروز می‌کند.
میگرن شکمی ممکن است به راحتی با سایر بیماری‌ها که علت‌های شایع‌تر ِ شکم درد در کودکان هستند اشتباه گرفته شود مانند سندرم روده تحریک پذیر و بیماری کرون.
علائم میگرن شکمی
اصلی‌ترین علامت میگرن شکمی، درد در اطراف ناف است که گاهی گنگ و بیقرار کننده می‌باشد. شدت درد می‌تواند در طیف متوسط تا شدید قرار بگیرد. کودکانی که دچار میگرن شکمی هستند علاوه بر درد در شکم، علائم زیر را نیز دارند:
- تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
- رنگ پریدگی پوست
یک حمله‌ی میگرن شکمی چیزی بین یک ساعت تا سه روز ممکن است طول بکشد و بین حملات، کودک سالم بوده و علامتی ندارد.
علائم میگرن شکمی مشابه خیلی از شکم درد‌های دوران کودکی هستند که شامل سیستم گوارش می‌شوند. تفاوت میگرن شکمی با سایر شکم درد‌ها این است که علائم میگرن شکمی چند روز یا چند ماه هستند و چند روز و چند ماه نشانی از آن‌ها نیست. ضمنا همه حملات میگرن شکمی شبیه هم هستند.
علتها و عوامل میگرن شکمی
پزشکان نمی‌دانند علت میگرن شکمی دقیقا چیست. میگرن شکمی می‌تواند در برخی از ریسک فاکتور‌ها با سر درد‌های میگرنی مشترک باشد. یکی از تئوری‌ها این است که میگرن شکمی از مشکلی در ارتباط بین مغز و سیستم گوارش ناشی می‌شود. یکی از مطالعات انجام شده نشان داد بین این عارضه و حرکات کُند غذای گوارش شده در روده‌ها ارتباط وجود دارد.
میگرن شکمی در میان کودکانی که در خانواده‌ی خود سابقه‌ی سر درد‌های میگرنی را دارند شایع‌تر است. مطالعه‌ای دریافته است بیش از ۹۰ درصد بچه‌هایی که این عارضه را دارند، پدر، مادر، خواهر یا برادرشان دچار میگرن هستند. برخی از عوامل می‌توانند در بروز میگرن شکمی دخیل باشند از جمله استرس و هیجان. تغییرات هیجانی می‌توانند سبب ترشح مواد شیمیایی در بدن شوند که زمینه را برای علائم میگرن آماده می‌کنند.
سایر عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- نیترات و سایر مواد شیمیایی موجود در غذا‌های فرآوری شده
- بلعیدن مقدار زیادی هوا
- خستگی
- ماشین گرفتگی
میگرن شکمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان تست بخصوصی برای تشخیص میگرن شکمی ندارند. پزشک شما ممکن است سوال‌هایی در مورد سابقه‌ی پزشکی کودک و خانواده‌تان از شما بپرسد. بچه‌هایی که دچار میگرن شکمی هستند معمولا یکی از اعضای خانواده‌شان دچار میگرن است. سپس پزشک در مورد علائم کودک از شما سوال می‌کند.
میگرن شکمی در کودکانی تشخیص داده می‌شود که معیار‌های زیر در موردشان مثبت است:
- دست کم پنج حمله‌ی شکم درد که هر کدام یک تا ۷۲ ساعت طول کشیده است
- دردی مبهم در اطراف ناف که می‌تواند متوسط تا شدید باشد
- دست کم دو تا از این علائم: از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ، رنگ پریدگی پوست
عدم وجود علامتی از یک عارضه‌ی گوارشی دیگر یا بیماری کلیوی هرچند میگرن شکمی معمولا با بررسی سوابق پزشکی و معاینه بالینی صورت می‌گیرد، اما تست‌هایی مانند سونوگرافی یا اندوسکوپی ممکن است برای بررسی عوارضی که علائم مشابهی دارند انجام شود، مثلا: ریفلاکس اسید معده به مری، بیماری کرون، سندرم روده تحریک پذیر، انسداد روده، زخم معده، بیماری کلیوی، التهاب کیسه صفرا.
پیشگیری
کودکانی که دچار میگرن شکمی هستند با کمک والدین و پزشک می‌توانند متوجه شوند چه عواملی سبب بروز حملات میگرن‌شان می‌شود. یادداشت کنید کودک‌تان معمولا چه زمان‌هایی دچار شکم درد‌های میگرنی می‌شود و چه غذا‌هایی پیش از آن خورده است، قبل از بروز شکم درد چه کار می‌کرده است و اینکه آیا استرس و اضطرابی داشته که در پی آن دچار میگرن شکمی شده یا نه.
برخی از دارو‌ها می‌توانند شدت درد را کم کرده یا از تعداد دفعات بروز حملات میگرن شکمی بکاهند:. سیپروهپتادین، آنتی هیستامینی که برای تسکین ناراحتی‌های شکم نیز مفید است. پروپرانول (ایندرال) که نوعی داروی قلب بوده و یک مهارکننده‌ی بتاست. اسید والپروئیک که دارویی برای تشنج و اختلال دو قطبی می‌باشد.
بچه‌هایی که میگرن شکمی دارند باید تغذیه‌ی بسیار خوبی داشته باشند و فیبر فراوان مصرف کنند. سایر عادت‌های سالم مانند ورزش روزانه و خواب کافی و آموزش کنترل هیجان نیز به افزایش کیفیت زندگی این کودکان کمک زیادی می‌کند.
منابع: healthline ،webmd
