این موجودات دارای شکل زیبایی هستند، به همین دلیل عروس دریایی نامیده میشوند. در بسیاری از مناطق عروس دریاییها را در آکواریوم نگهداری میکنند. عروس دریایی، در اعماق متوسط دریا زندگی میکند و حدود ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر بلند است و بدنش چتر مانند و شفاف ژلاتینی است. قطر بدن این جاندار در مرکز چتر و در حاشیه لبهها، نازک است و تعدادی تانتاکول در لبهها دارد. دهان چهار گوشی در قسمت وسط بدنش قرار گرفته که به یک حلق لولهای با مقطع ۴ گوش وصل میشود. انتهای حلق به معده ۴ قسمتی ختم میشود. از قسمتهای مختلف معده، لولههای گوارشی یا معدی منشا گرفته اند و به صورت مجرای شعاعی حلقوی قرار گرفته و مواد غذایی را به قسمتهای مختلف میرسانند.
در اطراف دهان ۴ بازوی دهانی وجود دارد. در لبه چتر عروس دریایی، ۸ عدد برآمدگی به فواصل مناسب با هم قرار دارند که این برآمدگیها دارای ساختار حسی بوده که حاوی ذرات شعاعی یا استاتولیتها هستند. همچنین این جانداران دارای ۲ چشم ساده نیز در جدار عضو تعادلی خود هستند. حداقل دو شبکه عصبی وجود دارد که یکی از آنها تمامی سطح روی و زیر چتر و تانتاکولها را عصبدار کرده و جریانات عصبی را به آرامی منتقل میکند و در تنظیم حرکات موضعی و متمرکزی نظیر تغذیه دخالت میکند. دومین شبکه عصبی، به نواحی زیر چتر محدود شده و جریانات عصبی را به سرعت منتقل میکند و باعث تنظیم انقباضات چتر هنگام شنا میشود.
عروسهای دریایی نیش میزنند، اما گزش بیشتر آنها کشنده نیست. این جانوران گونههای متفاوت با اشکال متنوعی دارند. بعضی از انواع آنها خود را به جلبکهای دریایی میچسبانند و زمان زیادی را روی سطح دریا سپری میکنند. همچنین میتوانند با منقبض کردن عضلاتشان به سمت جلو حرکت کنند.
جالب است بدانید عروس دریایی از سمیترین موجودات دریا به شمار میآید. بدن عروس در یایی از یک تودهی پولیپ مانند تشکیل شده که از آن انشعابات زیادی به شکل رشته خارج میشود. سطح این رشتهها با هزاران سلول زهر دار به نام نماتوسیت پوشیده شده است. سم موجود در این ر. شتهها میتواند یک انسان بالغ را بکشد. این موجود دریایی قادر به سوراخ کرن پوست بدن انسان است. نیش عروس دریایی دارای مواد مختلفی است که بعضی از آنها باعث واکنش آلرژی میشوند. سمیترین نوع عروس دریایی، عروس دریایی استوایی است.
نیش عروس دریایی استرالیایی بسیار دردناک است به گونهای که میتواند با زهر خود انسان را در کمتر از سه دقیقه از پای در بیاورد. چنگالهای بیش از سه متری این گونه اغلب کشنده است و قربانیان در بیشتر موارد با نیش این جاندار جان خود را از دست میدهند. جالب است بدانید که این جاندار نمیتواند شکار خود را تعقیب کند و همچنین به علت وجود اندامی ژله مانند نمیتواند با هیچ جانداری درگیر شود. به همین علت در صورت نزدیک شدن شکار و یا یک جاندار مزاحم، باید قادر باشد تنها با یک برخورد آن را از پای درآورد. به همین علت به چنین سم مرگباری مجهز شده است.
عروس دریایی زهر خود را از طریق سلولهای نیش زنندهای که بر روی شاخک هایش قرار دارند وارد بدن قربانی میکند. قطعات جداشده شاخکهای جدا شده عروس دریایی هم میتوانند نیش بزنند پس مراقب آنها باشید. شاخکها را با وسیلهای مانند چاقو یا شانه از بدن جدا کنید و اگر بزرگ بودند از انبر، پنس، یا موچین استفاده کنید. هرگز با مالش سعی در جدا کردن آنها نکنید، زیرا این کار موجب فعال شدن سلولهای نیش زننده دیگری میشود. زخمها را با آب دریا بشویید و محل گزیدگی را به مدت ۳۰ دقیقه در سرکه یا الکل فرو ببرید تا درد آن کم شود.
کاتیلورایز تیبرکیلتا
این گونه عروس دریایی به تعداد فراوانی در دریای مدیترانه، به ویژه در خلیجها دیده میشود. در سال ۲۰۰۹ این عروس دریایی غالباً در بخش جنوبی ایتالیا حضور داشت، که نشان از ترجیح دادن آبهای گرم توسط کاتیلورایز تیبرکیلتا بود. اما این واقعیت در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ تأیید نشد، چون این گونه عروس دریایی در سراسر سواحل ایتالیا، به ویژه در نیمه دوم تابستان، به فراوانی یافت میشد.
ماریواژیا استلتا
دانشمند دریاشناس، “بلا گالیل” در سال ۲۰۱۰ این گونه عروس دریایی را در سواحل فلسطین اشغالی کشف کرد. این جانور از دریای سرخ آمده بود. احتمالاً این گونه در آنجا ناشناخته مانده و از طریق کانال سوئز خود را به دریای مدیترانه رسانده بود.
ایکوری فورسکالی
این گونه اندازه کوچکی دارد (حدأکثر ۱۰ سانتی متر) و بی خطر است، چون نایدوسیت آن برای انسان خطرناک نیست. این عروس دریایی هرگز به تعداد فراوان در سواحل دیده نمیشود، هرچند میتواند، به ویژه در فصل بهار، در گروههای بزرگی به صورت محلی زندگی کند.
اورلی اوریتا
این گونه عروس دریایی در تمام اقیانوسهای نیمکره شمالی زندگی میکند. حضور شمار فراوانی از این گونه را میتوان در این آبها مشاهده کرد.
کاریبدی مارسیپیلی
این گونه عروس دریایی در دریاهای میانه و شمالی ایتالیا حضور دارد. به صورت روزافزونی میتوان آن را در سواحل مشاهده کرد. این گونه توسط نور جذب شده و در طول شب به سواحل نزدیک میشود.
کاسیپی آندرومید
این گونه عروس دریایی از طریق کانال سوئز وارد دریای مدیترانه شد و در سواحل ترکیه گسترش یافت. در سال ۲۰۱۰ این گونه را در مالتا ثبت کردند، بنابراین به آبهای ایتالیا هم رسید. غالباً این گونه را میتوان در ته ماسهها یافت، اما در میان صخرهها نیز حضور دارد.
کاتوستیلوس تاگی
این گونه عروس دریایی به صورت معمول در سواحل پرتغال، و به طور کلی، در سراسر اقیانوس اطلس حضور دارد. اما هرگز در دریای مدیترانه دیده نشد، تا سرانجام در سال ۲۰۱۰، ماریا گلیا عکس این عروس دریایی در آبهای جزیره پانتلری گرفت.
کریزورا هیسوسیلا
این گونه در اقیانوس اطلس زندگی میکند و میتواند به سواحل شمالی، مثلاً به آبدرههای نروژ دسترسی پیدا کند. این عروس دریایی در این مناطق در گروههای متمرکزی زندگی میکند. این گونه هرگز در دریای مدیترانه حضور گستردهای نداشته، اما به کرات آن را در این نواحی مشاهده کرده اند.
دریمونیم دالماتینوم
هکل، طبیعت شناس سرشناس، در سال ۱۸۸۰ این گونه عروس دریایی را توصیف کرد: یک عروس دریایی بزرگ در ساحل دلماتیا در دریای آدریاتیک، و او آن را دریمونیم دالماتینوم خواند. این توصیف برای سالهای طولانی یگانه علامت وجود این گونه از عروسهای دریایی به شمار میآمد، اما در سال ۱۹۴۰ محقق دیگری به نام استیزنی، مجدداً آن را در ساحل دریای آدریاتیک یافت. سپس این عروس دریایی به طور کامل به دست فراموشی سپرده شد تا زمانی که دریمونیم برای مدتی در سواحل پورتوریکو به یک آفت تبدیل شد. اخیراً این گونه مجدداً در سواحل کرواسی ظاهر شده و میتواند به سادگی به آبهای ایتالیا دسترسی پیدا کند.
نیموپسیس لایدی
این گونه در دهه هشتاد با عبور از آبهای بالستیک نفتکشهای ایالات متحده به دریای سیاه رسید. این عروس دریایی چندین دهه در آن حوضه محدود ماند. اما در سال ۲۰۰۹ حضور آن را در کمیتهای فراوانی در سراسر دریای مدیترانه ثبت کردند.
الینداس فوسفوریک
در سالهای گذشته این گونه در ساحل تونس بسیار فراوان بوده است. همین فراوانی هم مشکلاتی را برای صنعت گردشگری به وجود آورده است. در سال ۲۰۰۹ حضور این عروس دریایی در سواحل پراکنده بوده است. آنها هرگز در گروههای بزرگ زندگی نمیکنند، اما میتوانند به صورت محلی زیاد باشند.
پلاژی ناکتیلیک
این گونه عروس دریایی در اوایل دهه هشتاد در سراسر دریای مدیترانه بسیار فراوان بود. سپس ناپدید شد تا اینکه در وقفهای کم و بیش ۱۰ ساله مجدداً ظاهر شد. اما حضور آن در مدیترانه غربی از سال بسیار گرم ۲۰۰۳ به بعد تا حدی پایدار بوده است. این عروس دریایی در تابستان میتواند در گروههای ثابتی حضور داشته باشد. همین پدیده نیز میتواند فصل گردشگری را حتی برای ماهها از رونق اندازد.
فیلوریزا پانکتتا
اصالت این گونه عروس دریایی به استرالیا باز میگردد. برای نخستین بار در سال ۲۰۰۹ یک نمونه آن در جزیره تاوولارا در ساردینیا، از سواحل ایتالیا مشاهده شد.
فیزالی فیزالیس
حضور این گونه عروس دریایی در دریای مدیترانه از همان دورانهای باستان ثبت شده، اما این حضور هرگز از کمیت فراوانی برخوردار نبوده است. این گونه عروس دریایی در سال ۲۰۰۹ چند نفر را در مدیترانه جنوبی، کرکسا، لیگوری و توسکانی سراسیمه کرد. همچنین در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ دوباره ظاهر شد. فیزالی که به نام مرد پرتغالی جنگ نیز شناخته میشود، مانند اغلب پلانکترهای ژلاتینی به طور معلق در آب زندگی نمیکند. این گونه در سطح دریا شناور بوده و موهای حساسش به طرف پایین آویزان میشوند. این گونه یک عروس دریایی واقعی نیست، بلکه یک سیفونوفور، گروهی از پولیپها و ستارههای دریایی است.
پورپیت پورپیتا
تعداد این گونه نسبت وللا در دریای مدیترانه کمتر است. اما مانند فیزالی و وللا بر روی سطح دریا شناور است. این عروس دریایی به صورت گرو هی زندگی میکند، اما معمولاً نسبت به وللا کمتر و نادرتر است. گروهها به ناچار به سواحل رفته و در آنجا ساکن میشوند. اما این امر معمولاً در پایان چرخه حیات رخ میدهد، یعنی وقتی که مدوسا قبلاً از گروه خود جدا شده است.
ریزوستوم پالمو
این گونه در سواحل به فراوانی یافت میشود. این عروس دریایی بزرگ، که معمولاً در کمیتهای فراوان دیده میشود، میتواند به میکروکوزم مورد استفاده دیگر موجودات تبدیل شود: آنها معمولاً سرپناهی برای ماهیهای جوان پدید میآورند و خرچنگهای کوچک میتوانند در میان بالهای دهانی آنها پناه بگیرند.
راپیلما نومادیکا
جنس راپیلم در اقیانوس هند و آرام معمول است و هیچ نمودی در اقیانوس اطلس و مدیترانه ندارد. این گونه هرگز به دریاهای ایتالیا نرسیده، چون دمای آنجا برای این گونه گرمسیری به اندازه کافی بالا نیست. در دهه هشتاد این گونه ناگهان به فراوانی در سواحل فلسطین اشغالی دریای مدیترانه رشد کرد. احتمالاً این عروس دریایی از دریای سرخ و از طریق کانال سوئز وارد مدیترانه شده است؛ بنابراین نام ویژه آن نومادیکا است. این گونه آسیبهای فراوانی به صنعت گردشگری، ماهیگری و صنعت مدیترانه غربی وارد کرده است.
تالیا دموکراتیکا
تالیا گروههای بزرگی را تشکیل میدهد و در نواحی دور از ساحل رشد میکند.
وللا وللا
این گونه عروس دریایی در دریای مدیترانه معمول است. آنها مانند فیزولی بر روی سطح دریا شناور هستند و گروههای بزرگی به طول چند کیلومتر را تشکیل میدهند. گروهها ناچاراً به سواحل رفته و در آنجا حضور مییابند، اما این پدیده معمولاً در پایان چرخه حیاتشان رخ میدهد، وقتی که مدوسا قبلاً از گروههای خود جدا شده است.