زندگی جنسی سالمندان را جدی بگیرید!

هفته نامه سلامت – دکتر علی ملائکه: همچنان که سنتان افزایش پیدا می‌کند، تغییراتی در وضعیت جنسی‌تان ایجاد می‌شود، اما این تغییرات نباید مانع زندگی جنسی رضایت‌بخش شما شود. سالمندی طبیعی هم در مردان و هم در زنان تغییراتی طبیعی ایجاد می‌کند. این تغییرات گاهی بر زندگی جنسی افراد تاثیر می‌گذارد.

برخی زنان با افزایش سن از رابطه زناشویی لذت بیشتری می‌برند. پس از یائسگی یا برداشتن رحم با جراحی دیگر ترسی از بارداری ناخواسته وجود ندارد.

بنابراین ممکن است این زنان آسودگی خاطر بیشتری پیدا کنند. برخی زنان فکر نمی‌کنند تغییراتی مانند خاکستری شدن موها و ایجاد چین‌وچروک‌های پوستی جذابیتشان را کم کند اما اگر زنی اعتقاد داشته باشد جوان ماندن و توانایی فرزندآوری نقش مهمی در زنانگی او دارد، بدون توجه به سنش ممکن است درباره جذابیتش به تردید بیفتد و از زندگی جنسی‌اش لذت کمتری ببرد.

تغییرات در زنان

زنان ممکن است متوجه تغییراتی در واژن‌شان شوند. واژن با افزایش سن کوتاه‌تر و باریک‌تر می‌شود. دیواره‌های آن نازک‌تر و نیز اندکی سفت‌تر می‌شوند.

این تغییرات لزوما به معنای آن نیست که زنان در این سن نمی‌توانند رابطه لذت‌بخشی داشته باشند اما اغلب زنان با افزایش سن لغزنده‌سازی واژنی کمتری هم خواهند داشت. این تغییر می‌تواند بر لذت جنسی اثر بگذارد.

تغییرات در مردان

عننی یا ناتوانی در نعوظ در مردان با افزایش سن شایع‌تر می‌شود. عننی به معنای ناتوانی در حفظ نعوظ و سفتی آلت برای انجام دخول جنسی است. ۱۵ تا ۲۰ درصد مردان تا ۶۵ سالگی دست‌کم در ۱ بار از هر ۴ بار رابطه زناشویی دچار ناتوانی در نعوظ می‌شوند.

ناتوانی در نعوظ ممکن است در مردان دارای بیماری قلبی، فشارخون بالا یا دیابت رخ دهد که به علت این بیماری‌ها یا داروهایی است که برای درمانشان مصرف می‌شود.

در سنین بالاتر ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا مرد به نعوظ برسد. همچنین مقدار مایع انزالی هم ممکن است کاهش یابد.

از بین رفتن نعوظ پس از رسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم) نیز ممکن است سریع‌تر رخ دهد یا ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا نعوظ دوباره امکان‌پذیر شود. برخی مردان ممکن است نیاز به نوازش بیشتری داشته باشند.

علت مشکلات جنسی سالمندی

بیماری، معلولیت یا داروهایی که برای درمان بیماری‌ها به کار می‌روند، ممکن است بر توانایی جنسی افراد تاثیر بگذارند اما حتی جدی‌ترین مشکلات بهداشتی نباید مانع داشتن زندگی جنسی رضایت‌بخش شوند.

آرتریت (التهاب مفاصل): درد مفصل ناشی از آرتریت ممکن است تماس جنسی را مشکل کند. داروهای مسکن و جراحی جایگزینی مفصل گاهی درد را تسکین می‌دهد. ورزش، استراحت، حمام گرم و تغییر وضعیت و زمان رابطه زناشویی ممکن است به رفع مشکل کمک کند.

درد مزمن: دردی که برای بیش از ۱ ماه طول بکشد یا فروکش کند و دوباره بازگردد ممکن است ناشی از مشکلات استخوانی و عضلانی، زونا، اختلال گردش خون یا مشکلات عروقی باشد.

درد مزمن یا بازگشت‌کننده ممکن است باعث مشکلات خواب، افسردگی، انزوا و مشکل در حرکت شود. این عوارض در سالمندان ممکن است ایجاد صمیمیت با همسر را مختل کند. درد مزمن نباید بخشی طبیعی از سالمندی شمرده شود و در اغلب موارد باید آن را درمان کرد.

دیابت: بسیاری از مردان دارای دیابت مشکلات جنسی ندارند، اما دیابت یکی از چند بیماری است که می‌تواند باعث عننی یا ناتوانی نعوظی شود. در اغلب موارد درمان دارویی مشکل را حل می‌کند.

بیماری قلبی: باریک و سفت شدن شریان‌ها که به آن «تصلب شرایین» می‌گویند می‌تواند مانع جریان آزاد خون شود. این عارضه و همچنین فشارخون بالا با ایجاد مشکلات جریان خون می‌تواند در ایجاد نعوظ در مردان اختلال ایجاد کند. برخی افراد که قبلا دچار حمله قلبی شده‌اند، از بروز حمله قلبی مجدد حین رابطه زناشویی هراس دارند.

احتمال چنین رخدادی بسیار کم است. اغلب افراد می‌توانند ۳ تا ۶ هفته پس از پایدار شدن وضعیتشان پس از حمله قلبی با موافقت پزشکشان رابطه زناشویی‌شان را شروع کنند. همیشه به توصیه پزشکتان در این مورد عمل کنید.

بی‌اختیاری ادراری: از دست دادن کنترل مثانه یا نشت ادرار با افزایش سن به‌خصوص در زنان شایع‌تر می‌شود. بی‌اختیاری فشاری هنگام ورزش، سرفه یا عطسه کردن یا بلند کردن وزنه رخ می‌دهد.

از آنجا که حین رابطه زناشویی فشار بیشتری بر شکم وارد می‌شود، افراد دچار بی‌اختیاری ممکن است از فعالیت زناشویی پرهیز کنند. خبر خوب این است که این عارضه را می‌توان درمان کرد.

سکته مغزی: سکته مغزی ندرتا به توانایی جنسی آسیب می‌زند، اما ممکن است مشکلات نعوظ یا راست شدن آلت رخ دهد. همچنین نامحتمل است که فعالیت جنسی باعث رخ دادن سکته مغزی دیگری شود.

افرادی که به علت سکته مغزی دچار ضعف یا فلج اندام‌ها هستند برای رابطه زناشویی باید از وضعیت‌های قرارگیری متفاوت یا وسایل پزشکی برای کمک به فعالیت جنسی‌شان استفاده کنند.

تاثیر جراحی‌ها

جراحی برای بسیاری افراد مایه نگرانی است. هنگامی که جراحی به دستگاه تناسلی مربوط باشد، این نگرانی‌ها بیشتر می‌شود. خوشبختانه اغلب افراد پس از جراحی بدون مشکل به زندگی جنسی عادی خود بازمی‌گردند. جراحی برای خارج کردن رحم یا رحم‌برداری در زنان مشکلی برای کارکرد جنسی ایجاد نمی‌کند.

اگر این عمل برای زن نگرانی ایجاد کرده باشد، مراجعه به مشاوره سودمند است. مردانی هم که پس از رحم‌برداری همسرشان احساس می‌کنند، «زنانگی» همسرشان کمتر شده، نیز ممکن است از مشاوره سود ببرند.

پس از جراحی برای برداشتن پستان نیز بدن همچنان می‌تواند پاسخ جنسی ایجاد کند، اما ممکن است برخی خانم‌ها مقداری از میل جنسی یا احساس جذابیت خود را از دست بدهند. صحبت کردن با خانم‌های دیگری که این عمل را انجام داده‌اند، تا حدی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

بازسازی پستان با جراحی نیز گزینه دیگری است که می‌توانید درباره امکان‌پذیر بودن آن با جراح‌تان صحبت کنید. برداشتن پروستات با جراحی که به علت بزرگ شدن آن انجام می‌شود، ممکن است در گروهی از افراد عوارضی مانند بی‌اختیاری ادراری ایجاد کند.

هنگامی که لازم است برداشت کامل غده پروستات با جراحی انجام شود، پزشکان اغلب می‌توانند اعصابی که به آلت تناسلی می‌روند، حفظ کنند. بنابراین حفظ توانایی نعوظ امکان‌پذیراست. پیش از چنین جراحی‌ای با پزشکتان درباره عوارض احتمالی جنسی‌تان صحبت کنید.

داروها

برخی داروها مشکلات جنسی ایجاد می‌کنند. از جمله این داروها می‌توان به داروهای ضدفشارخون، آنتی‌هیستامین‌ها (داروهای ضدحساسیت)، داروهای ضدافسردگی، داروهای آرامبخش، داروهای مهارکننده اشتها، داروهای دیابت و برخی داروهای ضدزخم گوارشی مانند رانیتیدین اشاره کرد.

برخی از این داروها ممکن است ناتوانی نعوظ یا اشکال در انزال ایجاد کنند. بعضی نیز ممکن است میل جنسی زنان را کاهش دهند. درباره این عوارض با پزشکتان صحبت کنید. وی در اغلب موارد می‌تواند داروی متفاوتی برای شما تجویز کند که این عارضه جانبی را نداشته باشد.

نقش عواطف

میل و کارکرد جنسی اغلب به تعادل ظریفی میان جنبه‌های عاطفی و جسمی مربوط است. برای مثال بسیاری از مردان هراس دارند که با افزایش سنشان دچار ناتوانی در نعوظ شوند اما اگر شما بیش از حد با این موضوع اشتغال خاطر پیدا کنید، خود این وضعیت ممکن است آنقدر استرس ایجاد کند که باعث بروز ناتوانی نعوظ شود.

خانمی که درباره تغییرات ظاهری‌اش با افزایش سن نگران است، ممکن است فکر کند دیگر برای همسرش جذابیتی ندارد. این تمرکز بر زیبایی جسمی دوران جوانی ممکن است مانع لذت بردن از رابطه زناشویی شود.

افراد سالمند به همان اندازه افراد در سنین دیگر با استرس‌های روزانه روبرو هستند، اما ممکن است نگرانی‌های اضافی درباره سن، بیماری و بازنشستگی و سایر تغییرات شیوه زندگی داشته باشند. این نگرانی‌ها ممکن است مشکلات جنسی ایجاد کند. درباره این مشکلات بی‌پرده با پزشکتان صحبت کنید یا نزد مشاور بروید.

خودتان را به خاطر مشکلات جنسی خود یا همسرتان مقصر ندانید. می‌توانید درباره این مشکلات با درمانگر صحبت کنید. اگر مرد دارای ناتوانی نعوظ است یا زن علاقه کمتری به آمیزش دارد، هر طرف نباید این مشکل را به جذاب نبودنش برای طرف دیگر نسبت بدهد. عوامل جسمی بسیاری وجود دارد که این مشکلات را ایجاد می‌کند

چکار باید کرد؟

برای فعال نگه‌داشتن زندگی جنسی‌تان کارهای بسیاری می‌توانید انجام دهید. به یاد داشته باشید فعالیت جنسی حتما نباید شامل دخول باشد. به نیازها و خواسته‌های همسرتان توجه داشته باشید. زمانی را به شناخت تغییراتی که هر دوی شما از سر می‌گذرانید، اختصاص دهید.

وضعیت‌های متفاوت قرارگیری بدن و زمان‌های جدید برای برقراری رابطه را امتحان کنید، مثلا صبح‌ها که انرژی بیشتری دارید. شتاب‌زده نباشید، هم شما و هم همسرتان ممکن است به زمان بیشتری برای برانگیختگی کامل نیازمند باشید.