هر مادری، امیدوار است که دوران بارداری سالمی داشته باشد، اما گاهی اوقات عوارضی ناخواسته ایجاد می شود. دیابت بارداری یکی از شایع ترین عوارض بارداری در ایالات متحده است و ۲۴-۷ درصد کل زنان باردار مبتلا به این بیماری هستند. اگر درمان نشوید، ممکن است مشکلاتی برای سلامتی شما و کودکتان ایجاد شود. خوشبختانه، دیابت بارداری، با رژیم غذایی مناسب، ورزش و نظارت بر قند خون، کاملا قابل کنترل می باشد. در این مقاله از بخش زنان و زایمان دکتر سلام، اطلاعات کاملی در مورد دیابت بارداری ارائه خواهیم داد و به شما می گوییم چگونه یک رژیم غذایی کم گلایسمی می تواند منجر به حاملگی سالم شود.
دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری ، نوعی از دیابت است که در دوران بارداری عود و پیشرفت می کند. اگر به درستی کنترل شود، معمولا پس از تولد فرزندتان از بین می رود. مانند سایر انواع دیابت، دیابت بارداری زمانی اتفاق می افتد که بدن یک زن نتواند کربوهیدرات را به درستی پردازش کند و در نتیجه قند خون او افزایش یابد.
ساز و کار آن در ادامه توضیح داده شده است: هنگامی که شما غذا می خورید، ذرات آن، برای تامین انرژی به گلوکز شکسته می شوند. پس از آنکه گلوکز وارد جریان خون شد، پانکراس با دریافت سیگنالی، هورمون انسولین تولید می کند. سپس، انسولین به قند خون کمک می کند تا از جریان خون به سلول های عضلانی، چربی و کبدی حرکت کند و برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد.
هنگامی که مادری مبتلا به دیابت بارداری می شود، بدن او یا نمی تواند انسولین کافی تولید کند یا انسولین تولید شده نمی تواند کار خود را به درستی انجام دهد (که مقاومت به انسولین نامیده می شود). گلوکز (قند)، به جای هدایت به سلول های مورد نظر برای تولید انرژی، در جریان خون باقی می ماند و با گذشت زمان، سطح بالای قند خون می تواند مشکلاتی در سلامت بدن به وجود آورد.
علت دیابت بارداری چیست؟
متخصصان بهداشت و درمان معتقدند دیابت بارداری ناشی از تغییرات هورمون در دوران بارداری است. برخی از ارزیابی ها حاکی از آنند که دیابت حاملگی بیش از ۲۴ درصد حاملگی های سراسر جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
چگونه دیابت حاملگی را تشخیص دهیم؟
علائم و نشانه های دیابت حاملگی بسیار ظریف هستند. علاوه بر این، برخی از نشانه های هشدار دهنده رایج از جمله داشتن ادرار مکرر- اغلب به عنوان عوارض جانبی بارداری تلقی می شوند. یکی دیگر از علائم، عصبانیت فرد نسبت به حالت عادی است.
خطر ابتلا به دیابت بارداری، در برخی از مادران بالا است، به ویژه اگر فرد:
باشد.
چگونه می توانید احتمال ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهید؟
اگر اضافه وزن دارید – قبل از بارداری- با از دست دادن چند پوند (از وزن)، می توانید خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهید. دوران بارداری، زمان مناسبی برای کاهش چند پوندی وزن نیست– چرا که کودکتان برای رشد و سلامت، نیاز به وزن گیری دارد. مراقب بهداشتی تان، وزنتان را در دوران بارداری کنترل می کند تا مطمئن شود افزایش وزنتان عادی است.
مواردی وجود دارد که می توانید در دوران بارداری برای کمک به خود و کودکتان انجام دهید. گزینه های درمان دیابت بارداری، متفاوت از دیابت عادی نیست: رژیم غذایی سالم، فعالیت (مشورت با پزشک، پیرامون فعالیت بدنی خود) و کنترل قند خون. اگر این سه مورد کافی نباشند، پزشک شما ممکن است برایتان انسولین یا دارو تجویز کند.
رژیم غذایی دیابت حاملگی: باید و نبایدهای صرف غذا
اگر دیابت بارداری دارید، رژیم غذایی سالم، رایج ترین (و مفید ترین!) گزینه درمان است. از آنجایی که دیابت نوعی بیماری است که متابولیسم بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، قبل از باردار شدن، فرصت تغییر رژیم غذایی تان را دارید.
از آنجا که قند و کربوهیدرات با هضم شدن به گلوکز (قند خون) تبدیل می شوند، باید با دقت مراقب مصرف کربوهیدرات خود باشید. اگر قند خونتان را کنترل می کنید (با اندازه گیری قند خون توسط گلوکز سنج)، توجه داشته باشید که قند خون، بعد از خوردن مقدار کم کربوهیدرات، به میزان کم، و پس از مصرف مقادیر بالای کربوهیدرات، به میزان زیاد، افزایش می یابد. پیشگیری از افزایش قند خون با مصرف مقادیر زیاد کربوهیدرات چیزی است که شما برای جلوگیری از آن، در حال تلاش هستید.
بنابراین، چه رژیم غذایی باید داشته باشید؟ مصرف پروتئین، فیبر و چربی های سالم بالا با مقادیر محدودی از کربوهیدرات.
غذاهای با شاخص گلایسمی کم مصرف کنید
کنترل دیابت بارداری ، با داشتن یک رژیم متعادل، در محدوده غذاهای سالم با شاخص گلایسمی کم امکان پذیر است. شاخص گلایسمی، یک سیستم رتبه بندی است که نشان می دهد، مصرف چه میزان از مواد غذایی خاص، سطح قند خون را افزایش می دهند. شاخص گلایسمی، غذاها را از ۰ تا ۱۰۰ رتبه بندی می کند.
- ۰: غذاهایی که تاثیری بر میزان قند خون ندارند.
- ۱۰۰: غذاهایی که درصد قند خون را به طور چشمگیری افزایش می دهند.
مطالعات نشان می دهد، زنان بارداری که از غذاهای با شاخص گلایسمی کم استفاده می کنند خطر نیاز به انسولین شان- برای کنترل قند خون- کمتر می باشد. غذاهای با شاخص گلایسمی پایین عبارت اند از:
- گوشت و ماکیان: گوشت گاو، مرغ، گوسفند، بره، تخم مرغ و سوپ استخوان، پروتئین کم چرب، ویتامین ها و مواد معدنی بدن را تامین می کنند. هر زمان که ممکن است، گوشت گاو و بره پرورش یافته در چراگاه و گوشت مرغ تهیه کنید و از مصرف گوشت و تخم مرغ خام اجتناب کنید. از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند هات داگ بپرهیزید.
- غذاهای دریایی: ماهی قزل آلا، تیلاپیلا، کاد، گربه ماهی، ماهی تن و ماهی کولی، منابع عالی پروتئینی هستند و اسیدهای چرب امگا ۳ را در اختیارتان می گذارند. از مصرف ماهی های خام مثل سوشی و صدف خوراکی و غذاهای دریایی که دارای جیوه بالایی هستند، مانند ماهی خال مخالی و اره ماهی اجتناب کنید.
- فراورده های لبنی پر چرب: لبنیات می توانند پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی بدنتان را تامین کنند. از مصرف شیر غیر پاستوریزه در دوران بارداری و پنیر شیرین اجتناب کنید.
- چربی های سالم: با چربی های اشباع شده کمتر دودی، مثل روغن گیاهی یا روغن نارگیل، آشپزی کنید. از روغن های سالم مانند روغن آووکادو و روغن زیتون به عنوان سس سالاد استفاده کنید و آجیل و دانه ها را به عنوان خوراک به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- سبزیجات بدون نشاسته: سبزیجات غنی از مواد مغذی می باشند. از سبزیجات سبز برگ، مانند اسفناج و کاهو و سبزیجات برگدار سبز از قبیل گل کلم، کلم بروکسل، مارچوبه و کلم بروکلی لذت ببرید. از مصرف سبزیجات نشاسته دار مانند سیب زمینی، ذرت و سیب زمینی شیرین اجتناب کنید چون شاخص گلایسمی بالایی دارند.
- میوه های کم قند: میوه هایی مانند آووکادو و انواع توت ها (گیلاس، توت فرنگی و زغال اخته) شاخص گلایسمی بسیار کمی دارند و منبع خوبی از فیبر های رژیمی هستند. در مورد میوه های پر قند، مانند انبه و موز، احتیاط کنید، زیرا آنها می توانند قند خونتان را افزایش دهند.
از مصرف غذاهایی که قند خون شما را افزایش می دهند، اجتناب کنید
غذاهایی که شاخص گلایسمی بالایی دارند، قند خون شما را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. بعد از خوردن غذاهایی که در زیر فهرست شده است، محتاط باشید و قند خون خود را با یک مانیتور گلوکز بررسی کنید.
هر فرد، متفاوت از دیگری است و بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا یک رژیم کم کربوهیدرات مناسب شما و کودکتان ارائه دهد.
- شکر: جلوگیری از مصرف غذاهای حاوی شکر، مانند آب نبات، دسر، نوشیدنی های شیرین (مانند نوشابه) و بستنی بهترین راه جلوگیری از دیابت هستند.
- نشاسته: سبزیجات نشاسته ای، گرچه دارای ویتامین ها و مواد معدنی زیادی هستند، قند شما را بیشتر از نان سفید افزایش می دهند. بهتر است از مصرف سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، ذرت، هویج وحشی و سایر سبزیجات پر کربوهیدرات جلوگیری کنید.
- غلات: نان (حتی گندم و نان گندم سالم)، ماکارونی، برنج سفید و حتی بلغور جو دوسر، کربوهیدرات بسیار زیادی دارند. بهتر است این غذاها را تا آنجا که ممکن است محدود کنید.
- میوه های با قند زیاد: میوه خشک، آب میوه و برخی از میوه های خام، قند بسیار زیادی دارند. از صرف این میوه ها اجتناب کنید یا مصرف آن ها را محدود به بخش های کوچکی از آن ها کنید.
از یک رژیم سالم برای داشتن کودکی سالم تبعیت کنید
از زمانی که سطح گلوکز خون خود را دقیقا بررسی کرده و با پزشک خود مشورت می کنید تا برنامه تمرینی و خوراکی تان را تهیه کنید، حاملگی و تولد فرزندتان پیش می رود. دیابت بارداری معمولا حدود هفته ۲۴ ام بارداری اتفاق می افتد، بنابراین اگر علائم یا نشانه هایش را مشاهده کردید، برای اطمینان بیشتر، با پزشک خود مشورت کنید.
اگر رژیم غذایی سالم را دنبال کرده و قند خون خود را کنترل کنید، اغلب، دیابت بارداری بعد از زایمان از بین می رود. با این حال، ۵۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت حاملگی، در زندگی آینده خود، در معرض دیابت نوع ۲ قرار می گیرند.
عوارض دیابت حاملگی عبارتند از:
- زایمان زودرس
- تولد نوزاد با وزن بیش از ۹ پوند
- افزایش احتمال سزارین شدن
- تولد کودکی که در بزرگسالی به قند خون بالا یا دیابت نوع ۲ مبتلا می شود.
رژیم غذایی سالم و کم کربوهیدرات را برای دیابت بارداری دنبال کنید
بهترین رژیم غذایی برای شما و کودکتان چیست؟ همانطور که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا متخصص رژیم غذایی تان تجویز می کند، رژیم غذایی خود را بر روی کلیه غذاهایی که دارای شاخص گلایسمی پایینی هستند متمرکز شوید. پزشکتان با شما پیرامون کنترل قند خون و برنامه رژیم غذایی مناسبتان کار می کند.