قادرخان افغانستانی، چطور ستاره بالیوود شد؟

راگامگ: مادرش پس از مرگ سه کودکش از همسر خود خواست تا کابل را ترک کنند، چون می‌گفت، آب و هوای این شهر با آنها نمی‌سازد. در آن زمان قادرخان تازه یک سال داشت و ترس از آن می‌رفت که او هم بمیرد.

خانواده‌اش کابل را به قصد بمبئی (مومبای فعلی) ترک کرد و به جمع زاغه‌نشینان پیوست، جایی که مملو از فحشا، مواد مخدر و کشت و کشتار بود.

کودکی قادرخان با فقر و تنگدستی گره خورد. او تحصیل و آموزش را راه بیرون رفتن از شرایط سخت زندگی انتخاب کرد و چند دهه بعد کمدین مشهور سینمای هند شد.

این هنرپیشه‌ مسلمان هند که فیلمنامه‌نویسی را نیز در کارنامه خود داشت، شب ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ پس از بیماری طولانی مدتی در ۸۱ سالگی در بیمارستانی در کانادا از دنیا رفت.

نارندرا مودی نخست وزیر هند به مناسبت مرگ قدرخان واکنش نشان داده است. بازیگران سینمای هند از جمله آمیتاب باچان، ستاره محبوب بالیوود هم تسلیت گفتند.

از کابل تا بمبئی

قادرخان در سال ۱۹۳۷ از پدر افغان (قندهاری) و مادر هندی (اهل کویته) در کابل به دنیا آمد.

قادرخان در سال‌های اخیر پیش از آن که حافظه‌اش را از دست دهد، بارها از خاطرات تلخ و شیرین دوره کودکی سخن گفته بود. می‌گفت: “پیش از اینکه متولد شوم، سه برادرم هنگامی که به سن هشت سالگی ‌رسیدند، ‌مردند. مادرم خیلی نگران بود که شاید این اتفاق برای من هم بیفتد. به همین دلیل از پدرم خواست تا کابل را ترک کنند.”

این خانواده کوچک، زندگی جدید خود را در زاغه‌ای در بمبئی آغاز کرد، جایی که قادرخان از آن به عنوان “بدترین” مکان برای زندگی در هند یاد می‌کرد و می‌گفت: “فحشا، مواد مخدر، قتل از جمله کارهای روزمره این مکان بود. “

با گذشت حدود یک سال، شرایط سخت زندگی سبب جدایی این زوج ‌شد. بعد از مدتی، مادرش مجبور شد برای دومین بار ازدواج کند.

فقر و تنگدستی مداوم قادرخان نوجوان را به این فکر می‌اندازد تا برای کسب دستمزد روزانه ۳ روپیه‌ای مدرسه را ترک کند.

او در یکی از مصاحبه‌هایش با بیان این موضوع احساساتی شد و گفت: “مادرم با وجود تمام مشکلاتی که داشتیم به من گفت اگر حالا کارگر شوی، درآمدت برای همیشه ۳ روپیه باقی خواهد ماند. اما به یاد داشته باش اگر بخواهی از این فقر خلاص شوی، باید درس بخوانی و تحصیل کنی.”

این سخنان مادرش تاثیر ژرفی روی او گذاشت. قادرخان راه تحصیل را به طور جدی دنبال کرد و سرانجام مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی عمران را به دست آورد.

قادرخان (وسط) با بازیگر محبوب بالیوود، اکشی کومار و سونیل شتی

ورود به بالیوود

پیش از ورود به بالیوود، قادرخان به عنوان استاد دانشکده مهندسی در بمبئی مشغول به کار بود. او رویای راه‌اندازی یک سازمان آموزشی را درباره گفتمان میان مذهب و هنر داشت؛ با این حال، این فقط یک رویا باقی ماند.

قادرخان در دوره دانشجویی علاقه خود را به نوشتن نمایش‌نامه کشف کرد. او بعدا نمایش‌نامه‌ای نوشت و کارگردانی کرد که توانست یکی از جوایز محلی بمبئی را به خود اختصاص دهد. این نمایش‌نامه که “قطار محلی” نام داشت، توجه دیلیپ کومار، از اسطوره‌های دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ بالیوود، را جلب کرد.

دیلیپ کومار بلافاصله او را وارد سینمای هند کرد که محصولش نوشتن حدود ۳۰۰ فیلمنامه شد. او همچنین در بیش از ۳۰۰ فیلم طیف وسیعی نقش‌ها از کمدی تا شخصتی‌های پلید را ایفا کرد.

قادرخان با بازیگران مشهوراز نسل‌های مختلف کار کرده است که می‌توان از آمیتاب باچان، فیروز خان، گوویندا، شکتی کاپور، جیتاندرا و سیف علی خان نام برد.

کولی، نصیب و چشم‌ها از جمله فیلم‌های مشهوری بالیوود است که قادر خان در آنها نقش آفرینی کرده است.

واکنش‌ها به مرگ قادرخان

نارندرا مودی، نخست وزیر هند، به مناسبت درگذشت قادرخان در توییترش نوشت: “قادر خان با مهارتش در بازیگری پرده سینما را درخشان کرده بود، او همچنین به عنوان فیلمنامه‌نویس در بسیاری از فیلم‌های به یاد ماندنی مشارکت داشت. با خانواده‌اش ابراز همدردی می‌کنم.”

قادرخان شماری از دیالوگ‌های مشهور بالیوود از جمله فیلم “آمر اکبر انتونی”را نوشته بود. آمیتاب باچان در توییتر خود نوشت: قادرخان درگذشت .. خبر غم انگیز، غم انگیز .. تسلیت و دعا .. یک هنرمند درخشان و با استعداد و مهربان سینما .. نویسنده برجسته؛ در اکثر فیلم‌های بسیار موفق من .. یک همکار لذت‌بخش .. و یک ریاضیدان!”

از سوی دیگر، گوویندا یکی از هنرمندان دیگر بالیوود که چندین فیلم مشترک با قادرخان داشت، در توییترش تسلیت گفت و نوشت “او فقط استاد من نبود، مانند پدرم بود؛ با هر بازیگری که کار می‌کرد، لمس میداس مانندش (به باور اسطوره‌های یونان، میداس، شاه فریگیه، هر چه را که لمس می‌کرد به طلا تبدیل می‌شد) و هاله او آنها را به ستارگان تبدیل می‌کرد. تمام صنعت فیلم و خانواده‌ام از درگذشت او خیلی متاثریم و ما نمی‌توانیم غم و اندوه خود را با کلمات بیان کنیم.”

قادرخان در افغانستان که زادگاهش است، هم هواداران بسیار داشت. او در یکی از مصاحبه‌هایی خود با یک تلویزیون خصوصی افغانستان در سال ۲۰۱۲ گفته بود اگر فرصت شود به این کشور بازمی‌گردد تا برای بالابردن سطح آموزش همتبارانش کمک کند.