هر روز از این طرف و آن طرف خبرهایی از سرطانزا بودن چیزهایی میشنویم که شاید شگفت زدهمان کنند. در این مطلب مواردی را به شما میگوییم که برخلاف تصور و باور عمومی، بیضررند.
بطریهای پلاستیکی آب
شاید شنیده باشید که پلاستیک حاوی دی اکتیل آدیپات (DEHA) هستند که گفته میشود سرطانزاست. طبق اعلام انجمن سرطان آمریکا، DEHA همیشه در پلاستیکهایی که برای ساخت بطریهای آب به کار میرود وجود ندارد و حتی اگر وجود داشته باشد، به گفتهی سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا، DEHA نمیتواند منجر به سرطان شود. همچنین، آژانس بین المللی پژوهش سرطان (IARC)، این ماده (DEHA) را در لیست مواد سرطانزا قرار نداده است.
ظروف پلاستیکی در مایکروویو
از سال ۲۰۰۲ به مردُم هشدار داده شد که غذا را با ظروف پلاستیکی در مایکروویو قرار ندهند، با این تصور اشتباه که ظروف پلاستیکی در مایکروویو، مواد سرطانزا وارد غذا میکنند. سازمان غذا و داروی آمریکا، نظارت سفت و سختی روی تولید ظروف پلاستیکی غذا دارد و آنهایی را که برچسب «قابل استفاده در مایکروویو» خوردهاند، بیخطر میداند. یعنی این ظروف پلاستیکی، DEHA و دیوکسین ندارند.
استفاده از مایکروویو
عدهای از افراد هنوز تردید دارند از مایکروویو استفاده کنند چون عقیده دارند این شیوهی پخت غذا، آن را به رادیواکتیو آلوده میکند. طبق گفتهی انجمن شیمی آمریکا (ACS)، اجاقهای مایکروویو میتوانند غذا را بپزند اما ساختار مولکولی یا شیمیایی آن را تغییر نمیدهند. آنهایی که پخت غذا با مایکروویو را قبول ندارند این سوال برایشان مطرح است که: «چرا اینقدر سریع؟!»، «مایکروویو رادیواکتیو ساطع نمیکند؟!». نه اینطور نیست؛ اجاقهای مایکروویو جوری طراحی شدهاند که امواج مایکروویو فقط داخل محفظهی اجاق هستند. اگر طبق دستور از این دستگاه استفاده کنید، خطری برای سلامتیتان ندارد.
ورقهای خشک کُن
ورقهای خشک کن، لباسها را نرم میکنند و الکتریسیتهی آنها را از بین میبرند اما آیا واقعا سرطانزا هستند؟ ظاهرا ورقهای خشک کن غیرمعطر خطری ندارند. اما انواع معطر آنها ممکن است دارای مادهای شیمیایی باشند. اگر نگران هستید از ورقهای خشک کن بدون بو استفاده کنید یا از برندی معتبر آن را تهیه کنید که مثلا از عصارههای گیاهی برای معطرکردن آن استفاده کردهاند.
شیرین کنندههای مصنوعی
هرچند برخی از تحقیقات پیشین، شیرین کنندههای مصنوعی را با سرطان مثانه مرتبط دانستهاند اما موسسه ملی سرطان گزارش میکند تحقیقات بعدی این یافتهها را تائید نکردهاند. البته کاهش مصرف قند و شیرینی برای همهی افراد مفید است. شیرین کنندههای مصنوعی با ایجاد اختلال در متابولیسم و بالا بردن ریسک دیابت نوع دوم، افزایش فشار خون و ریسک بیماری قلبی میتوانند به سلامتی آسیب بزنند.
آبنبات
شاید شنیده باشید که آبنبات حاوی دی اکسید تیتانیوم است که نامش ممکن است شما را بترساند اما این ماده تنها رنگدانهای است که رنگ سفید درخشان به آبنبات میدهد. دی اکسید تیتانیوم، سرطانزا نیست.
نوتلا
وقتی این خبر همه جا پیچید که: نوتلا میتواند موجب سرطان بشود، خیلیها ترسیدند و دیگر آن را مصرف نکردند. اما واقعیت این است که؛ نوتلا حاوی روغن پالم است که اگر بیشتر از ۴۰۰ درجه فارنهایت حرارت ببینند میتوانند سرطانزا باشند. تولید کنندهی نوتلا اعلام کرده است که آنها هرگز محصول خود را حرارت نمیدهند.
واکس روی سیب
حتما اغلب متوجه میشوید که سیبها با واکس پوشیده شدهاند که لایهای بیرونی است و سیب را براق و جذاب جلوه میدهد. هرچند عدهای ادعا میکنند این واکس سرطانزاست اما در بیشتر موارد اینگونه نیست. نگرانیهای باورپذیری در مورد سموم سرطانزایی که در زیر واکس حبس میشوند وجود دارد اما شما میتوانید با شستن میوه و سابیدن آن با برسی نرم این مشکل را برطرف کنید. همچنین میتوانید سیب ارگانیک تهیه کنید که آلودگیاش به سموم کمتر است.
ظروف یکبار مصرف
در سال ۲۰۰۵ شایعهای پراکنده شد که ظروف یکبار مصرف حاوی مواد سرطانزا مانند دی اکسید گوگرد هستند. خوب است بدانید دی اکسید سولفور سرطانزا نیست. اگر نمیخواهید دی اکسید گوگرد ببلعید (عدهای به آن حساسیت دارند)، از ظروف یکبار مصرف استفاده نکنید.
آب یخ
این هم یک شایعهی عجیب و غریب دیگر که میگوید نوشیدن آب سرد بعد از غذا میتواند موجب سرطان شود، اما واقعیت اینگونه نیست. کسانی که این باور را رواج دادند عقیده دارند آب سرد، گوارش را مختل میکند و بدین ترتیب موجب سرطان میشود! اما این گفته هیچ پشتوانهی علمی ندارد و ادعای احمقانهایست.
زیاد جوشاندن آب
گفته میشود اگر آب را زیاد بجوشانید یا آب جوشیده را دوباره بجوشانید، ترکیبات شیمیایی تشکیل میشود که سرطانزاست شامل آرسنیک. واقعیت این است که خطرات ناشی از دوباره جوشاندن آب، بسیار جزئیاند.
روشن کردن سیستم تهویه خودرو
این ادعا وجود دارد که روشن کردن سیستم تهویه خودرو، بنزن به فضای داخل خودرو وارد میکند که سرطانزاست. هیچ مطالعهای انجام نشده که نشان دهد بنزن تولید شده توسط سیستم تهویه خودرو آنقدر است که تاثیر سرطانزایی داشته باشد.
سیگارهای الکترونیکی
هرچند یکی دو سال پیش مطالعهای در ژاپن نشان دریافت سیگارهای الکترونیکی حاوی مواد سرطانزای بیشتری نسبت به سیگارهای تنباکویی هستند اما نترسید: معلوم شده این مطالعه نادرست بوده است. در فوریه ۲۰۱۷، خدمات بهداشتی و پزشکی انگلستان پیرو پژوهشی اعلام کرد استفاده از سیگارهای الکترونیکی ضررشان بسیار کمتر از سیگارهای معمولیست.
پُر کردن دندان با آمالگام
هر پوسیدگی دندانی که مدتی پیش پُر کردهاید، جیوه دارد. جیوهی زیاد میتواند برای مغزتان بد باشد اما سرطانزا نیست. ضمنا آمالگام حاوی نقره و مس و قلع نیز هست. به گفتهی انجمن دندانپزشکان آمریکا، ترکیب این فلزات، آمالگام یا مادهی پُر کنندهی دندان را تشکیل میدهد که کاملا بیخطر است.
رنگ مو
برخی مطالعات نشان دادهاند افرادی که زیاد در معرض رنگ مو هستند (آرایشگرها) بیشتر مستعد ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند، اما هیچ مدرک علمی وجود ندارد که ثابت کند رنگ کردن مو، حتی به طور مرتب، ریسک سرطان را افزایش میدهد. تنها دلیل توصیه به مدام رنگ نکردن موهایتان، صرف وقت و هزینه است!
شامپو
هرازچندگاهی این خبر میپیچد که شامپو سرطانزاست زیرا حاوی عامل کف ساز سدیم لوریل سولفات (SLS) است که در حالت دهندههای مو، صابون و محصولات پاک کننده نیز وجود دارد. این ماده میتواند به موهایتان آسیب بزند نه به ژنهایتان! طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، SLS مادهای سرطانزا نیست.
ضد تعریق
انجمن ملی سرطان این موضوع را کاملا مشخص کرده: این شایعه که ضد عرقها سرطانزا هستند صحت ندارد. تاکنون دقیقترین مطالعات هیچ شواهدی مبنی بر ارتباط مواد شیمیایی موجود در ضد تعریقها و دئودرانتها با تغییرات بافت سینه پیدا نکردهاند.
موبایل
مدتهاست که در این شک و تردید به سر میبریم که این وسیلهی جدا نشدنی از ما سرطانزاست یا نه. طبق توضیحات انجمن ملی سرطان، سرطان با جهشهای ژنتیکی به وجود میآید و تلفن همراه، نوعی انرژی با فرکانس پایین ساطع میکند که قادر به آسیب به DNA درون سلول نیست. هرچند محققان، مطالعه روی این ارتباط احتمالی را ادامه دادهاند اما یافتهای مبنی بر مرتبط بودن گوشی همراه با ریسک سرطان وجود ندارد.
خطوط انتقال قدرت برق و مغناطیس
خطوط قدرت هم انرژی الکتریکی ساطع میکنند و هم انرژی مغناطیسی، پس سرطانزا هستند؟ طبق گزارش انجمن ملی سرطان در زمینهی الکترومغناطیس و سرطان، انرژی الکتریکی ساطع شده از خطوط قدرت، به واسطهی دیوارها یا سایر اشیاء به راحتی ضعیف میشوند. انرژی مغناطیسی ساطع شده از خطوط قدرت نیز فرکانس پایین دارند و آسیبی به ژنها نمیزنند.
اشعه X
میزان تابش یک اشعهی X اندک است و آنقدری نیست که موجب سرطان شود. اما سرباز زدن از عکسبرداری با اشعه X میتواند برایتان خطرناک باشد! یک تومور را تصور کنید که از وجود آن بیخبر میمانید و میتواند به طرز کُشندهای رشد کند و پخش شود.
مامو گرافی
ماموگرافی یک تصویر رادیوگرافی است که با کمک اشعه X از سینه گرفته میشود و میتواند به تشخیص زودهنگام سرطان سینه کمک کند. پروسهی این عکسبرداری شامل فشردن سینه میشود که اغلب دردناک بوده و برخی از خانمها میترسند این فشار موجب انتشار سرطان سینه شود. عدهای دیگر نیز عقیده دارند اشعه X به کاررفته در ماموگرافی میتواند موجب سرطان سینه شود. به گفتهی انجمن ملی سرطان هیچکدام این ادعاها درست نیستند. فواید ماموگرافی تقریبا به هر ضرر بالقوهای ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه X میارزد. ضمنا در ماموگرافی از مقدار بسیار اندکی اشعه استفاده میشود و ریسک خطر بینهایت پایین است.
آسیب به سینه
بعضیها عقیده دارند آسیب به سینه مانند افتادن یا ضربه سینه میتواند منجر به سرطان سینه شود. هرچند آسیب وارد شده به سینه میتواند موجب کبودی یا تورم و التهاب و یا حتی تودهای خوش خیم به نام نکروز چربی شود اما منجر به سرطان سینه نخواهد شد.
سوتین
استفاده از سوتین یا پستان بند موجب سرطان نمیشود. مطالعهای علمی در سال ۲۰۱۴ به بررسی ارتباط میان سوتین و سرطان سینه پرداخت و نتوانست تفاوتی در آمار ابتلا به سرطان میان زنانی که سوتین میبستند و زنانی که از سوتین استفاده نمیکردند پیدا کند.
کورتاژ
این باور که کورتاژ، ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد ریشه در این نکته دارد که زنانی که برای اولین بار بعد از سی سالگی زایمان میکنند بیشتر در معرض سرطان سینهاند. اما واقعیت علمی این است که زنانی که کوتاژ کردهاند، بیشتر از زنانی که سابقهی کورتاژ ندارند مستعد سرطان سینه »نیستند».
برداشتن تومور آن را منتشر میکند
در سال ۲۰۰۵ یک بررسی توسط انجمن سرطان آمریکا انجام شد که ۴۱ درصد افراد گفتند عقیده دارند عمل جراحی برای برداشتن تومور سرطانی باعث انتشار سرطان میشود و ۱۳ درصد افراد نیز مطمئن نبودند. اما واقعیت این است که برداشتن تومور سرطانی موجب پخش شدن آن نمیشود. جراحان حین عمل از پروتکلهای خاصی برای مهار انتقال سلولهای سرطانی استفاده میکنند. ضمنا سرطان به خودی خود منتشر میشود و متاستاز میدهد، نه به کمک چاقوی جراحی.
در معرض هوا قرار گرفتن تومور سرطانی آن را منتشر میکند
این هم یک باور اشتباه دیگر! هیچ مدرک و سند علمی وجود ندارد که نشان دهد این تئوری درست است. این باور اشتباه از اینجا ناشی میشود که برخی از بیماران سرطانی مدتی بعد از عمل جراحی به دلیل متاستاز سرطان فوت میکنند. در حالیکه این بیماران حتی اگر تحت هیچ عمل جراحی نیز قرار نمیگرفتند باز هم این بیماری پیشرفت خودش را میکرد.
بد بینی
تاکنون هیچ سند علمی مبنی بر ارتباط طرزفکر افراد با ریسک مرگشان دراثر سرطان وجود ندارد. طبق گزارش انجمن ملی سرطان، طبیعی است کسی که سرطان دارد گاهی احساس اندوه و خشم و بیانگیزه بودن بکند و گاهی هم احساس خوب داشته باشد. هیچکدام اینها علت سرطان نیستند و تاثیر مستقیم بر پیشرفت بیماری ندارند.