ما غذا را بخاطر انرژی و مواد مغذی که به بدنمان میرساند میخوریم اما عامل لذت نیز نقش پررنگی در این میان دارد. گاهی این عامل ِ لذت، باعث میشود انتخابهای ناسالم غذایی داشته باشیم. چیزی که میخورید مهم است! داشتن رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و فرآوری نشده، فوایدی برای سلامتی دارد و به کنترل وزن کمک میکند. زیرا غذاهای طبیعی معمولا کم کالریتر و مغذیترند و هر آنچه را که بدن برای سالم ماندن نیاز دارد تامین میکنند.
اما غذاهای فرآوری شده معمولا حاوی مقدار زیادی قند بوده و فیبرشان کمتر از میزانی است که اشتهایمان را جواب بدهد. اما فقط چیزی که میخورید مهم نیست؛ چگونگی تغذیه نیز اهمیت دارد. فکر میکنید چه عادتهای غذایی بدی دارید که ناآگاهانه ادامهشان میدهید؟
بیحواس و بیتمرکز غذا میخورید
آیا در حالیکه مشغول حساب و کتابهای کاریتان هستید ناهارتان را میخورید؟ غذا خوردن در حالیکه حواستان جای دیگریست اشتباه بزرگیست. مطالعات نشان دادهاند بدون تمرکز غذا خوردن باعث میشود بیشتر بخورید و کالری بیشتری دریافت کنید. از سویی دیگر، هوشمندانه غذا خورن با تمرکز کردن روی غذایی که در بشقابتان است، کمکتان میکند کالری کمتری وارد بدنتان کنید و وزنتان کنترل شود.
موقع غذا خوردن خیلی چیزها میتوانند حواستان را پرت کنند؛ تماشای تلویزیون، بالا و پایین کردن صفحات اینترنتی و … همگی از حواس پرتکنهای رایج هستند که باعث میشوند توج شما معطوف غذایتان نشود و تجربهی حسی از غذا خوردن نداشته باشید. این عادت ر ترک کنید! یاد بگیرید که غذای پیش رویتان را با لذت و تحسین به دهان ببرید، بویش را حس کنید، مزه مزهاش کنید و ظاهرش را خوب ببینید. غذا را نبلعید! وسوسه نشوید که هنگام غذا خوردن به کارهای دیگر نیز مشغول شوید، چون به هر حال شواهد علمی نشان دادهاند که انسان در انجام همزمان چند کار، عملکرد خوبی ندارد.
با عجله غذا میخورید
سبک زندگی بیشتر افراد این روزها شتاب زده است اما با عجله غذا خوردن، در واقع نوعی بیحواس و بیتوج غذا خوردن است که موجب انتخابهای ناسالم غذایی نیز میشود. وقتی زمان کمی دارید، نمیتوانید به ارزش غذایی و درست جویدن توجه کنید. محققان اطلاعات مربوط به ۴۹۰۰ زن و مرد جوان را بررسی کردند و دریافتند آنهایی که نامنظم غذا میخوردند و اغلب عجله داشتند، دچار اضافه وزن بودهاند. همچنین، نوشیدن نوشابههای شیرین و احساس نارضایتی از زندگی با اضافه وزنشان مرتبط بوده است.
برنامهی منظمی برای وعدههای غذاییتان تنظیم کنید تا مجبور نشوید با شتاب غذا بخورید. تند تند غذا خوردن، ایجاد استرس میکند و میتواند کورتیزول را افزایش بدهد. افزایش کورتیزول نیز اشتها را بیشتر میکند.
با دوستانتان غذا میخورید
با دوستان یا در میان جمع غذا خوردن نیز فرم دیگری از بیحواس غذا خوردن است. وقتی در رستوران مشغول گفتن و شنیدن خاطرات قدیمیتان هستید یا در مورد کسب و کارتان حرف گفتگو میکنید، ذهنتان نمیتواند روی چیزی که در بشقابتان است تمرکز کند و پُرخوری خواهید کرد. همچنین وقتی در میان جمعی غذا میخورید ناخودآگاه تحت تاثیر آنها قرار میگیرید.
اگر دوست شما دسر سفارش دهد به احتمال زیاد شما نیز این کار را میکنید. اما اگر به تنهایی غذا بخورید، کمتر ممکن است حواستان پرت شود و بیشتر روی چیزی که میخورید تمرکز خواهید کرد. اگر هم واقعا تنها غذا خوردن را دوست ندارید دوستانی را برای دور میز غذایتان انتخاب کنید که عادتهای سالم تغذیهای دارند.
ظروف مناسبی انتخاب نمیکنید
باور کنید یا نه، سایز بشقابتان در کالری که میخورید نقش دارد. مطالعات نشان دادهاند غذا خوردن در بشقابهای بزرگتر افراد را تشویق میکند بیشتر بخورند. ضمنا هنگامی که برای خودتان غذا سرو میکنید هر چه سایز بشقابتان بزرگتر باشد، غذای بیشتری برخواهید داشت. تاثیر سایز ظرف بیشتر از آنچه که فکرش را بکنید است و جالب است بدانید از دههی ۱۹۰۰، سایز ظروف افزایش پیدا کرده است.
فاکتور دخیل دیگر نیز رنگ ظروفی است که در آن غذا میخورید. رنگهای روشن و درخشان مانند قرمز، نارنجی و زرد، تشویقتان میکنند بیشتر بخورید. اما ظروف با رنگهای مات و تیرهتر، تا حدودی اشتهایتان را کم کرده و باعث میشوند کالری کمتری مصرف کنید. به همین دلیل است که رستورانهای فست فود از رنگهای قرمز و زرد زیاد استفاده میکنند. ضمنا رنگهای قرمز و نارنجی و زرد، محرکاند.
امکان انتخاب های جورواجور به خود میدهید
بیدلیل نیست که وقتی به بوفههای غذاخوری مراجعه میکنیم بیشتر غذا میخوریم؛ نه تنها انتخابهای متنوعی مقابلمان داریم بلکه مقدار این غذاها نیز زیاد هستند. مطالعات نشان میدهند افرادی که انواع بیشتری غذا میخورند، مقدار بیشتری نیز میخورند و احتمال اینکه انتخابهای ناسالم غذایی داشته باشند نیز بیشتر است. اما اگر شما غذای محدودی مقابل خود داشته باشید طبیعتا کمتر هم خواهید خورد. اگر پنج مدل روی میز غذا باشید بیشتر وسوسه میشوید غذا بخورید یا دو مدل غذا؟ تنها موردی که تنوع غذایی، مفید است مربوط به سبزیجات میشود. با خوردن طیف متنوعی از سبزیجات، انواع گوناگونی از ویتامینها و مواد معدنی و فیتونوترینتها در اختیار بدنتان خواهید گذاشت.