برترینها_ ترجمه از الهام مظفری: وقتی در سال ۲۰۱۳، کلمه «سلفی» وارد فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد شد، مشخص بود که ماندگار خواهد شد. البته، قرن هاست که افراد پرتره خودشان را نقاشی میکنند یا از خودشان عکس میگیرند، ولی سلفیهای سریع و فوری در زندگی معاصر فراگیر شده است. اما کی یک عکس ساده و سرگرم کننده تبدیل به اختلال روانی و وسواس میشود؟ اگر دائما تلفن همراهتان را در دست دارید و مدام در حال عکس گرفتن از خودتان هستید، احتمالا از سلفیتیس رنج میبرید.
این کلمه که به معنای «وسواس سلفی گرفتن» است اولین بار در سال ۲۰۱۴ در اینترنت پخش شد و توسط انجمن روانپزشکی آمریکا در دسته اختلالات روانی جای گرفت. ابتدا شوخی به نظر میرسید، اما تحقیقات واقعی در این زمینه انجام شد و مقالهای که به تازگی از دو محقق در مجله بین المللی اعتیاد و سلامت روانی منتشر شده، نشان می دهد که این بیماری واقعی است.
محققان «بالاکاریشنان» و «گریفیتس» رفتار بیش از ۶۰۰ دانشجوی هندی را بررسی و سلفیتیس را به سه سطح حاد، مزمن و مرزی تقسیم بندی کرده اند. آنها برای انجام این کار، مقیاس رفتار سلفیتیس را ایجاد کرده اند که به چند زیرشاخه نشان دهنده علت های سلفی گرفتن تقسیم میشود.
دانشجویان با میانگین سنی ۲۰ سال، بهترین سن برای بررسی این پدیده بودند. محققان با ۲۲۵ دانشجو برای ایجاد این مقیاس آغاز کردند سپس یافتههای خود را در یک گروه ۴۰۰ تایی دیگر بررسی کردند. ارتقای محیطی، رقابت اجتماعی، جلب توجه، تعدیل خلق و خو، اعتماد به نفس و انطباق اجتماعی شش عامل اصلی سلفی گرفتن بودند و برای مقیاس رفتار سلفیتیس استفاده شدند تا سطح سلفیتیس را در هر یک از گروههای آزمایش مشخص کند.
از شش زیرشاخه، سطح بالای رقابت اجتماعی یکی از شاخصهای اصلی کسانی بود که از سلفیتیس مزمن رنج میبردند. در واقع محققان خاطر نشان کردند که رقابت اجتماعی یک عامل مهم در رفتارهای وسواسی آن هاست. بعد از ایجاد مقیاس، آزمایش روی ۴۰۰ دانشجو نتایج جالبی داشت. مشخص شد ۳۴ درصد از افراد از سلفیتیس مرزی، ۴۰.۵۰ درصد از سلفیتیس حاد و ۲۵.۵۰ درصد از سلفیتیس مزمن رنج میبرند. مردان با ۵۷.۵۰ درصد نسبت به زنان با ۴۲.۵۰ درصد، کمی بیشتر از زنان به این اختلال دچار میشوند و افراد جوانتر هم میزان بیشتری از این اختلال را نشان میدادند. کمی بیش از نیمی از شرکت کنندگانی که ۱۶ تا ۲۰ سال داشتند از نوعی سلفیتیس رنج میبردند و تعداد آنها بعد از ۲۵ سالگی به شدت کمتر میشد. معمولا کسانی که از این بیماری رنج میبرند کمبود اعتماد به نفس دارند و به دنبال یکرنگ شدن با آدمهای اطرافشان هستند و ممکن است علائمی شبیه سایر رفتارهای اعتیادآور نشان دهند.
اما فکر می کنید این دانشجویان چه تعداد سلفی در روز میگرفتند؟ نه به اندازهای که شما فکر میکنید، ۵۵ درصد از آنها ۱ تا ۴ سلفی در روز و تنها ۹ درصد از آنها بیش از ۸ سلفی در روز میگرفتند؛ و جالب است بدانید که ۳۴% از آنها هرگز سلفیهای خود را به صورت آنلاین پست نمیکنند؛ شما چطور؟ فکر میکنید در کجای مقیاس رفتار سلفیتیس قرار داشته باشید؟ برای درک این موضوع میتوانید نگاهی به مقیاس رفتار سلفیتیس بیندازید و میزان رفتارهای وسواسی خود را بسنجید.
عامل اول: ارتقای محیطی
- گرفتن سلفی حس خوبی به من میدهد تا از محیطم بهتر لذت ببرم
- میتوانم از طریق سلفی خودم را بیشتر در محیطم ابراز کنم
- گرفتن سلفی خاطر بهتری درباره مناسبتها و تجربیاتم فراهم میکند
- برای ایجاد خاطرات آینده ام سلفی میگیرم
عامل دوم: رقابت اجتماعی
- به اشتراگ گذاری سلفیها رقابت سالمی با دوستان و همکارانم ایجاد میکند
- گرفتن سلفیهای مختلف موقعیت اجتماعی مرا افزایش میدهد
- من سلفیهای فراوانی منتشر میکنم تا لایک و کامنت بیشتری در رسانههای اجتماعی به دست آورم
- من از ابزارهای ویرایش عکس استفاده میمی کنم تا سلفی هایم بهتر از دیگران به نظر برسد
عامل سوم: جلب توجه
- با اشتراک گذاری سلفی هایم در شیکههای اجتماعی توجه زیادی کسب میکنم
- وقتی سلفی هایم را در رسانههای اجتماعی منتشر میکنم احساس محبوبتر بودن دارم
- با پست کردن سلفی ها، انتظار دارم دوستانم مرا ارزیابی کنند
عامل چهارم: تعدیل خلق و خو
- من با سلفی گرفتن میتوانم استرسم را کم کنم
- گرفتن سلفیهای بیشتر خلق و خوی مرا بهتر میکند و باعث میشود شادتر باشم
- گرفتن سلفی فورا حالم را عوض میکند
عامل پنجم: اعتماد به نفس
- وقتی سلفی میگیرم احساس اعتماد به نفس دارم
- وقتی سلفی میگیرم احساس مثبت تری درباره خودم پیدا میکنم
- سلفی میگیرم و شخصا آنها را نگاه میکنم تا اعتماد به نفسم بیشتر شود
عامل ششم: انطباق اجتماعی
- وقتی سلفی میگیرم و در شبکههای اجتماعی پست میکنم پذیرش بیشتری از گروه همتایان خودم کسب میکنم
- با پست کردن سلفی هایم، در گروه دوستان و همکارانم عضو قوی تری میشوم
- وقتی سلفی نمیگیرم، احساس میکنم از گروه همتایانم جدا افتاده ام
چطور بفهمید از سلفیتیس رنج میبرید؟ به هر یک از موارد بالا از ۱ تا ۵ امتیاز دهید (کاملا مخالف ۱ و کاملا موافق ۵) و سپس امتیازات را جمع کنید. هرچه مجموعتان بیشتر شود از نوع شدیدتری از سلفتیس رنج میبرید.