لک و تیرگی پوست؛ علل، علائم و نحوه درمان لک و تیرگی پوست
عوامل متعددی وجود دارد که به ایجاد لک و تیرگی پوستی دامن می زنند. عواملی مانند ژنتیک، بارداری، قرار گرفتن در معرض نور UV و بیماری های پوستی از جمله این علل می باشند. بین سال های 20 تا 50 زندگی زنان، تغییرات هورمونی ناشی از استرس، مصرف قرص های پیشگیری از بارداری، حاملگی و یائسگی نیز می توانند باعث ایجاد لکه های تیره روی پوست شوند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز به مرور زمان عاملی برای ایجاد این لکه ها هستند. در سن 20 سالگی، آکنه نیز به دلیل ایجاد زخم، عفونت و قرمزی در ایجاد لکه های تیره روس پوست نقش دارند. در ادامه این مقاله ار بخش زیبایی, پوست و مو به توضیج کامل درباره انواع لک و تیرگی پوست پرداخته و با آنها آشنا می شویم.
لک و تیرگی و خال های رنگدانه ای مادرزادی
خال مادرزادی
همان طور که انتظار می رود، این تغییر رنگ پوست هنگام تولد یا چند هفته بعد از آن ایجاد می شود. اگر چه بیشتر خال های مادرزادی غیر سرطانی هستند اما برخی از آن ها که در زیر به آن ها اشاره شده می توانند خطراتی برای سلامتی داشته باشند.
خال های اوتا
این نوع خال مادرزادی با تغییر رنگ صورت یا قسمت سفید چشم (صلبیه) رو به آبی یا کبودی شناخته می شود. این تغییر رنگ به علت افزایش میزان پیگمنت یا رنگدانه (ملانین) و سلول های تولید کننده پیگمنت (ملانوسیت) در چشم ها و اطراف آن ها اتفاق می افتد. افرادی که این نوع خال مادرزادی را دارند بیشتر در معرض سرطان ملانومای چشم یا سرطان سیستم عصبی مرکزی قرار دارند.
به علاوه این افراد در معرض گلوکوما (افزایش فشار در چشم) نیز قرار دارند. به همین علت باید به طور مرتب توسط نورولوژیست و چشم پزشک معاینه شوند. درمان تغییر رنگ پوست شامل استفاده از محصولات رنگ زدای موضعی (استعمال روی پوست)، همچون هیدروکینون، و لیزر درمانی است.
خال اوتا چگونه درمان می شود؟
لیزر درمانی موثرترین روش اصلاحی برای خال اوتا در نظر گرفته می شود. البته این درمان باید چندین بار با روش های مختلف تکرار شود. لیزر درمانی به نابودی ملانوسیت هایی که سبب هیپرپیگمانتاسیون رو به آبی می شوند کمک می کند و هدف آن برگرداندن پوست به رنگ طبیعی خود است.
لیزر درمانی در افرادی که پوست روشنی دارند موثرتر است. ممکن است که این پروسه سبب بروز زخم در ناحیه درمان شده شود. علاوه بر این احتمال بازگشت هیپرپیگمانتاسیون حتی بعد از چند جلسه لیزر درمانی وجود دارد. در برخی موارد، خال اوتا می تواند پس از لیزر درمانی تیره تر از رنگ اصلی خود شود.
به افرادی که خال اوتا دارند پیشنهاد می شود که به جای لیزر درمانی، با محصولات زیبایی آن را مخفی کنند. این محصولات شامل کرم های مخفی کننده، محصولات فونداسیون و کانسیلر هستند. روش های مختلفی برای پنهان کردن این ضایعات وجود دارد که از جمله آن ها می توان به استفاده از کانتور، کانسیلر و محصولات اصلاح کننده رنگ پوست اشاره کرد.
آیا خال اوتا سبب بروز عوارض جانبی می شود؟
افرادی که خال اوتای منتشر شده به چشم دارند بیشتر در معرض بروز گلوکوما هستند. پزشکان بر این باورند که علت این موضوع این است که ملانوسیت هایی که سبب هیپرپیگمانتاسیون می شوند، جریان مایعات به چشم را مسدود می کنند و سبب افزایش فشار در چشم می شوند. اگر خال اوتا چشم تان را تحت تاثیر قرار داده، برای معاینه شدن به طور مرتب به چشم پزشک مراجعه کنید.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهند این اختلال می تواند سبب بروز ملانومای بدخیم شود که در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد. برای بررسی سرطان پوست، به طور سالانه به متخصص مراجعه کنید.
لک و تیرگی های مغولی
این خال های مادرزادی رنگ آبی یا کبود دارند و معمولا در کمر کودکان رشد می کنند. این لک و تیرگی ها معمولا تا سن ۴ سالگی برطرف می شوند و به درمان نیازی ندارند.
درمان کودکان دارای لک و تیرگی مغولی
پزشک لک و تیرگی های مغولی نوزاد را معاینه می کند و وجود آن ها را در پرونده پزشکی نوزاد ثبت می کند. ثبت کردن کمک می کند که بعدها این لک و تیرگی ها با کبودی و صدمات جسمی اشتباه گرفته نشوند. به علاوه این لک و تیرگی ها به طور مرتب در طول مراجعات کودک به پزشک معاینه می شوند تا پزشک ببیند که آیا با رشد کودک برطرف می شوند یا نه. طبق اظهارات، لک و تیرگی های مغولی حداکثر تا ۵ سالگی به طور کامل برطرف می شوند. در برخی موارد، این لک و تیرگی ها برطرف نمی شوند و گاهی تا آخر عمر فرد همراه او خواهند ماند.
آیا لک و تیرگی های مغولی به درمان نیاز دارند؟
لک و تیرگی های مغولی به مراقبت خاصی نیاز ندارند. این لک و تیرگی ها دردناک نیستند و سبب بروز هیچ مشکلی برای پوست نمی شوند. از آن جایی که این لک و تیرگی ها معمولا کمر را تحت تاثیر قرار می دهند، معمولا مشکل زیبایی در نظر گرفته نمی شوند. طبق نظر متخصصان، این لک و تیرگی ها به هیچ گونه درمانی نیاز ندارند.
لیزر درمانی
برای کسانی که لک و تیرگی های مغولی شان تا بزرگسالی هم از بین نرفته اند، گزینه های درمانی برای برداشتن آن ها در دسترس است. مطالعه ای نشان داد که برخی از افرادی که برای برطرف کردن این لک و تیرگی ها از لیزر الکساندرایت استفاده کرده بودند به نتایج مثبتی دست یافتند.
مطالعه دیگری نشان داد که بهتر است لک و تیرگی های مغولی قبل از ۲۰ سالگی با لیزر الکساندرایت درمان شوند. اگر زمان استفاده از لیزر درست باشد، عوارض جانبی لیزر همچون سیاه شدن پوست نیز به حداقل خواهند رسید. ترکیب سایر انواع لیزر و کرم های رنگ زدای پوست همراه با لیزر الکساندرایت می تواند نتایج موثری را فراهم کند.
لک و تیرگی های شیر قهوه
این لک و تیرگی ها نوعی از لک و تیرگی های پوستی هستند که رنگ آن ها از قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره متفاوت است. این لک و تیرگی ها مسطح هستند و دارای مرز منظم و مشخصی نیستند.
حدود ۱۰% از جمعیت کل ۱ یا ۲ لک و تیرگی شیر قهوه دارند و اختلال دیگری ندارند که بتوان این لک و تیرگی ها را به آن اختلال ارتباط دارد. اما اگر ۶ لک و تیرگی یا بیشتر روی پوست تان دارید و این لک و تیرگی ها بزرگ تر از ۰.۵ سانتی متر هستند، می توان گفت که این لک و تیرگی ها در ارتباط با اختلال ژنتیکی نوروفیبروماتوز هستند. این لک و تیرگی ها می توانند برای اهداف زیبایی با لیزر درمان شوند.
درمان لک و تیرگی های شیر قهوه
لک و تیرگی های شیر قهوه اختلال بدون خطر و خوش خیمی هستند که به درمان نیاز ندارند. یک روش درمانی برای این که این لک و تیرگی ها کمتر نمایان باشند استفاده از لیزر است. اما امکان دارد که حتی بعد از برداشتن این لک و تیرگی ها، بعدها دوباره برگردند. می توانید برای پوشاندن این لک و تیرگی ها از لوازم آرایشی استفاده کنید.
گاهی لک و تیرگی های شیر قهوه به علت اختلال نوروفیبروماتوز اتفاق می افتند. تست های ژنتیکی وجود نوروفیبروماتوز را تایید می کنند. اگر آزمایش ژنتیک دادید و مشخص شد که دچار نوروفیبروماتوز هستید، باید بدانید که هیچ درمانی برای این اختلال وجود ندارد. اگر به علت اختلال نوروفیبروماتوز دچار عوارض جانبی شدید، پزشک درمان های متفاوتی را برای رهایی از علائم پیشنهاد می دهد. اگر به علت این اختلال تومور خوش خیم یا بدخیم دارید، برای برداشتن تومور به جراحی یا سایر انواع درمان سرطان همچون شیمی درمانی و پرتو درمانی نیاز است.
خال یا لک و تیرگی مادرزادی (مول)
رنگ این لک و تیرگی ها از قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره متفاوت است. این لک و تیرگی ها می توانند مسطح یا برآمده باشند. اگر چه بیشتر این خال ها خوش خیم (غیر سرطانی) هستند و سبب بروز هیچ مشکلی نمی شوند، اما برخی از آن ها می توانند تغییر کنند و به سرطان پوست (ملانوما) تبدیل شوند. به همین علت این خال ها باید از نظر خونریزی، درد، خارش، رنگ، اندازه، تقارن و حتی از نظر مرز و تغییرات در اندازه تحت نظر گرفته شوند.
یک راه بررسی این خال ها ABCDE است:
تقارن (حرف A به asymmetry بر می گردد)
اگر خال به دو قسمت تقسیم شود، هر دو طرف آن باید یک شکل به نظر برسند.
مرز (حرف B به Border بر می گردد)
مرز خال باید هموار و مساوی باشد.
رنگ (حرف C به color بر می گردد)
مول باید یک رنگ باشد و نباید تنوعی از رنگ ها در آن وجود داشته باشد (خصوصا رنگ هایی مثل قرمز و آبی).
قطر (حرف D به Diameter بر می گردد)
خال هایی که قطر کمتر از ۰.۶ سانتی متر دارند معمولا خوش خیم هستند. اگر اندازه خال بزرگ شود (خصوصا اگر بیشتر از ۰.۶ سانتی متر شود) حتما توسط پزشک معاینه شوید.
برآمده شدن (حرف E به Elevation بر می گردد)
اگر خال تان صاف بوده اما الان برجسته شده یا اگر متوجه خونریزی، پوسته پوسته شدن، درد و خارش شدید حتما توسط پزشک معاینه شوید. اگر هر یک از خصوصیات خال تان تغییر کردند، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر سابقه شخصی یا خانوادگی در ملانوما دارید، حتما به طور مرتب توسط متخصص پوست معاینه شوید.
چه گزینه های درمانی برای برطرف کردن خال ها در دسترس هستند؟
یکی از سوالات رایج این است که “چه کاری می توانم انجام دهم؟” جواب این سوال سخت چون به خیلی از عوامل بستگی دارد. متاسفانه قرص یا کرمی وجود ندارد که بتوانید مصرف کنید و لک و تیرگی های مادرزادی را برطرف کنید.
برداشتن خال
اگر چه پزشکان هر روزه خال های کوچک زیادی را بر می دارند و نتایج مثبتی دریافت می کنند اما برداشتن خال های بزرگ خیلی آسان نیست.
وقتی برداشتن خال ممکن است، موفقیت این پروسه به یک سری عوامل بستگی دارد از جمله:
- موفقیت در برداشتن این خال ها را چگونه تعریف می کنید؟
- خال تا چه حد بزرگ است؟
- خال در چه قسمتی قرار دارد؟
- متخصص تا چه حد ماهر است؟
برداشتن خال های رنگدانه ای مادرزادی شامل بریدن خال با چاقو و بخیه زدن قسمت باقیمانده است. انجام این پروسه بدون ایجاد زخم ممکن نیست.
درمان لیزر در برداشتن خال ها تاثیر دارد؟
اگر چه استفاده از لیزر برای بسیاری از اختلالات سطحی پوست موثر است اما از لیزر نمی توان برای برطرف کردن خال های رنگدانه ای استفاده کرد. لیزر می تواند سلول های خال در سطح پوست را از بین ببرد. اما استفاده از لیزر برای سلول های خال ها که در نقاط عمیق تر پوست قرار دارند، احتمال زخم شدن پوست را افزایش می دهد.
برخی افراد پس از درمان لیزر نتایج مثبتی دریافت می کنند. خیلی از افراد نیز در ابتدا نتایج موفقیت آمیزی دریافت کرده بودند اما بعد از آن خال های آن ها دوباره رشد کرد. برخی از افراد نیز متوجه کمرنگ شدن خال شدند (اما هنوز هم خال مشهود بود). برخی نیز نتایج خیلی مثبتی دریافت نکردند. همان طور که می بینید در این گزارشات هماهنگی ای وجود ندارد که تاثیر این نتایج را اثبات کند. تکنولوژی لیزر در حال پیشرفت و تکامل است. لیزر در برداشتن موها از روی خال یا بهبود زخم پس از برداشتن خال موثر است.
بیشتر متخصصان در زمینه درمان ضایعات رنگدانه ای (خال اکتسابی، لک صورت و لک و تیرگی های پیری) مهارت دارند اما تعداد کمی از متخصصان در زمینه درمان خال های بزرگ تخصص دارند چون این نوع خال ها خیلی نادرند. اگر تصمیم به درمان توسط لیزر را دارید با یک متخصص پوست یا جراح پلاستیک صحبت کنید که در زمینه لیزر تخصص دارد. می توانید درباره تجربه پزشک در زمینه درمان خال های مادرزادی و نتایجی که بیماران او دریافت کرده اند از او سوال بپرسید.
کیفیت درمان
خیلی از افرادی که خال های بزرگ دارند احساس خارش و اذیت شدن را تجربه می کنند. توصیه ای در خصوص مصرف محصولات درمانی خاصی نداریم اما گزارشات نشان می دهند افرادی که خال داشته اند و از کرم ها، لوسیون ها و سایر موارد استفاده کرده اند نتایج گوناگونی دریافت کرده اند.
این محصولات به کاهش درد و اذیت شدن کمک می کنند اما باید خاطر نشان کرد که هیچ کرم، لوسیون یا سایر محصولاتی که بتوانند خال را بردارند وجود ندارد. پیشنهاد می دهیم که با سایر افرادی که خال دارند صحبت کنید و از آن ها بپرسید که برای برطرف کردن خارش و احساس اذیت شدن چه چیزی را استفاده کردند. به علاوه قبل از مصرف هر نوع محصولی با پزشک تان مشورت کنید.
برداشتن مو
به یاد داشته باشید که پوست خال یا لک و تیرگی های پوستی می تواند نازک باشد و به راحتی پاره شود پس برای برداشتن موهای روی خال ها حتما دقت کنید. از مواد شیمیایی برای این کار استفاده نکنید. با پزشک تان درباره راه های برداشتن مو از روی خال صحبت کنید.
لک و تیرگی های مادرزادی عروقی
لک و تیرگی ماکولا
لک و تیرگی ماکولا می تواند روی هر قسمت بدن به عنوان لک و تیرگی های خفیف قرمز نمایان شود. این لک و تیرگی ها برآمده نیستند. به علاوه رایج ترین لک و تیرگی های مادرزادی عروقی در نظر گرفته می شوند. این نوع لک و تیرگی می تواند در دو شکل ایجاد شود: “لک و تیرگی بوسه فرشته” که روی پیشانی و پلک چشم ها ایجاد می شود و معمولا بعد از دو سالگی برطرف می شود.
نوع دیگر این لک و تیرگی ها “لک و تیرگی استورک بایت” است که روی پشت گردن ظاهر می شود و می تواند تا بزرگسالی هم باقی بماند. از آن جایی که این لک و تیرگی ها معمولا خفیف و بدون خطر هستند، نیازی به درمان ندارند.
همانژیوم
همانژیوم توده ای است که به علت تجمع رگ های کوچک خونی زیادی تشکیل می شود. برخی از انواع همانژیوم جدی تر از سایر انواع آن هستند. احتمال بروز آن ها در زنان و نوزادان زودرس بیشتر است. این نوع لک و تیرگی مادرزادی معمولا لک و تیرگی کوچکی است که روی صورت، بازوها و پاها ایجاد می شود. اما در برخی از کودکان همانژیوم می تواند بزرگ باشد و در طول اولین سال زندگی رشد سریعی داشته باشد.
دو نوع همانژیوم وجود دارد: همانژیوم توت فرنگی (سطحی) که نسبتا برآمده است و می تواند در هر قسمتی از بدن ظاهر شود و نوع دیگر همانژیوم غاری است (عمیق) است که لک و تیرگی های مادرزادی عمیقی هستند و رنگی رو به آبی دارند. خوشبختانه بیشتر موارد همانژیوم به خودی خود برطرف می شوند: ۵۰% از آن ها تا ۵ سالگی بهبود میابند، ۷۰% آن ها تا ۷ سالگی بهبود میابند و ۹۰% از آن ها تا ۹ سالگی برطرف می شوند.
اگر همانژیوم کوچک است و سبب بروز هیچ مشکلی نشده است، پزشک آن را بررسی می کند تا ببیند بهتر شده است یا نه. دلایل درمان همانژیوم شامل مشکلاتی است که همانژیوم در عملکردهای اساسی (همچون بینایی، غذا خوردن، شنوایی یا تخلیه مدفوع) ایجاد می کند. سایر دلایل درمان نیز وجود زخم، خونریزی و درد هستند.
در صورت لزوم، همانژیوم می تواند به روش های مختلفی درمان شود که هر کدام از آن ها خطراتی به دنبال دارند. برای مثال می توان از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی استفاده کرد. خطرات مصرف داروهای کورتیکواستروئید شامل بالا رفتن فشار خون، بالا رفتن قند خون، رشد ضعیف و آب مروارید است.
برخی از انواع همانژیوم های خاص می توانند با لیزر درمان شوند تا رشد آن ها متوقف شود و بهبود پیدا کنند. خطرات مربوط به درمان با لیزر نیز شامل ایجاد زخم و جراحت هستند. به علاوه داروهای بتابلاکر نیز برای درمان همانژیوم استفاده می شوند اما این داروها خطرات خودشان را دارند که باید با متخصص پوست درباره آن ها صحبت کنید. در موارد نادر همانژیوم می تواند با جراحی برداشته شود.
ماه گرفتگی (لک و تیرگی بندر شراب)
لک و تیرگی بندر شراب نوعی لک و تیرگی صورتی، قرمز و بنفش است که روی صورت، بازوها، پاها و سایر قسمت های بدن ایجاد می شود و تا آخر زندگی فرد همراه او خواهد بود. این لک و تیرگی ها توسط رشد غیرعادی رگ های خونی (مویرگ) ایجاد می شوند. با گذر زمان این لک و تیرگی ها برآمده و ضخیم می شوند. وجود این نوع لک و تیرگی ها روی پلک چشم سبب افزایش خطر بروز گلوکوما می شود. متخصصان راه های زیادی برای درمان این لک و تیرگی ها تجویز کرده اند همچون پرتو درمانی، تتو، درمابراسیون و اسکلروتراپی. لیزر درمانی معمولا رایج ترین نوع درمان است.
چون معمولا مویرگ ها را در پوست از بین می برد و سبب آسیب به بقیه پوست نمی شود. این نوع لک و تیرگی های ماه گرفتگی می توانند در برخی اختلالات همچون سندرم استورج وبر دیده شوند که علائم این اختلال شامل لک و تیرگی های ماه گرفتگی روی صورت، مشکلات بینایی، تشنج، عدم رشد فکری و حتی فلج شدن هستند. به علاوه احتمال بروز این لک و تیرگی ها در سندرم کلیپل ترنونه هم وجود دارد که علائم این بیماری شامل لک و تیرگی های ماه گرفتگی و رشد زیاد از حد استخوان ها و بافت نرم است. هر دوی این سندرم ها خیلی نادر هستند.
لک و تیرگی و اختلالات پیگمانتاسیون پوست
آلبینیسم
آلبینیسم نوعی اختلال ارثی است که به علت عدم وجود رنگدانه ملانین ایجاد می شود و سبب می شود هیچ گونه پیگمانتاسیونی در پوست، موها، یا چشم ها وجود نداشته باشد. افراد زال یک ژن غیر عادی دارند که تولید ملاتونین را محدود می کند. باید گفت که هیچ درمانی برای آلبینیسم وجود ندارد.
افرادی که آلبینیسم دارند باید همیشه از ضد آفتاب استفاده کنند چون بیشتر در معرض آسیب های ناشی از نور آفتاب و سرطان پوست هستند. آلبینیسم می تواند در هر نژادی اتفاق بیفتد اما بیشتر در بین قفقازی ها رایج است. به علاوه تقریبا تمام بیمارانی که آلبینیسم دارند از مشکلات بینایی هم رنج می برند (همچون کاهش بینایی یا حرکات غیر عادی چشم) و باید توسط چشم پزشک معاینه شوند.
ملاسما
ملاسما (که به آن کلوآسما) هم می گویند نوعی لک قهوه ای است که روی پیشانی، گونه ها، لب بالایی، بینی و چانه شکل می گیرد. اگر چه گاهی به این اختلال لک های بارداری هم می گویند اما مردان هم در معرض این مشکل قرار دارند. این اختلال در زنانی که قرص ضد بارداری مصرف می کنند یا زنانی که استروژن پس از یائسگی دریافت می کنند هم رایج است.
ملاسما می تواند بعد از بارداری از بین برود اما اگر باقی ماند با مصرف برخی از کرم های خاص و محصولات دیگر قابل درمان است. به علاوه لیزری که رنگدانه ها را هدف قرار دهد هم می تواند موثر باشد. قبل از این خودتان تصمیم به درمان این اختلال بگیرید با متخصص پوست مشورت کنید. اگر ملاسما دارید مرتب از کرم ضد آفتاب استفاده کنید چون نور خورشید می تواند سبب تشدید ملاسما شود.
درمان ملاسما
همیشه به درمان برای ملاسما نیاز نیست. اگر تغییرات هورمونی (همچون تغییراتی که در طول بارداری یا در طول مصرف قرص ضد بارداری اتفاق می افتند) سبب ملاسما شده باشند، این لک و تیرگی ها می توانند پس از زایمان یا پس از قطع مصرف قرص ها برطرف شوند. برای برخی دیگر، ملاسما چندین سال و گاهی حتی تا آخر عمر فرد دوام خواهد داشت. اگر ملاسما با گذر زمان برطرف نشد، می توانید برای برطرف کردن یا برداشتن این لک و تیرگی ها از پزشک کمک بگیرید. اما تمام درمان ها برای همه افراد موثر نیستند و گاهی ملاسما حتی بعد از درمان موفقیت آمیز بر می گردد.
گزینه های درمانی برای ملاسما شامل این مواردند:
هیدروکینون
پزشکان اغلب از هیدروکینون به عنوان اولین درمان ملاسما استفاده می کنند. هیدروکینون به عنوان لوسیون، کرم، یا ژل در دسترس است. می توانید هیدروکینون را به طور مستقیم روی قسمت هایی از پوست که تغییر رنگ داده اند استعمال کنید. هیدروکینون به صورت بدون نیاز به تجویز هم در دسترس است اما پزشک می تواند کرم های قوی تری تجویز کند. هیدروکینون با روشن کردن لک و تیرگی های پوستی ناشی از ملاسما عمل می کند.
کورتیکواستروئیدها و ترتینوئین
کورتیکواستروئیدها و ترتینوئین ها به صورت کرم، لوسیون و ژل در دسترس هستند. و هر دوی آن ها به روشن کردن لک و تیرگی های ناشی از ملاسما کمک می کنند.
کرم های ترکیبی
در برخی موارد ممکن است که متخصص پوست کرم های ترکیبی که حاوی هیدروکینون، کورتیکواستروئید و ترتینوئین هستند را تجویز کند. به این کرم ها، کرم های سه گانه می گویند.
داروهای موضعی
گاهی متخصص پوست، آزلاییک اسید یا کوژیک اسید را همراه با سایر کرم ها یا به جای آن ها تجویز می کند. این اسیدها به روشن کردن نقاط تیره پوست کمک می کنند.
سایر پروسه های درمانی
اگر داروهای موضعی برای درمان ملاسما موثر نباشند، متخصص پروسه هایی نظیر این موارد را تجویز می کند:
برخی از این درمان ها عوارض جانبی دارند یا سبب بروز مشکلات پوستی بیشتر می شوند. پس بهتر است که درباره تمام خطرات احتمالی با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید.
اگر کسی قبلا ملاسما داشته، با رعایت این موارد می تواند به کاهش بروز دوباره ملاسما کمک کند:
- در معرض نور خورشید بودن را محدود کنید.
- هنگامی که بیرون هستید کلاه بپوشید.
- از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
درمان های خانگی ملاسما
اگر ملاسما توسط بارداری یا مصرف قرص ضد بارداری ایجاد شده، احتمال دارد که بعد از زایمان یا بعد از قطع مصرف قرص های ضدبارداری لک و تیرگی های پوستی محو شوند. می توانید ملاسما را در خانه هم درمان کنید.
در این قسمت به برخی از انواع درمان های خانگی رایج اشاره خواهیم کرد:
آلوئه ورا
یک تحقیق که در سال ۲۰۱۷ روی زنان بارداری که ملاسما داشتند انجام شد به این نتیجه رسید که مصرف آلوئه ورای موضعی به طور چشمگیری سبب کاهش ملاسما در آن ها شده بود.
ترانگزامیک اسید
طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت، ترانگزامیک اسید نوعی درمان خوراکی دیگر برای ملاسما است. این اسید یکی از مشتقات ساختگی آمینواسید لیزین است.
گلوتاتیون
این آنتی اکسیدان حاوی سه آمینواسید است (سیستئین، گلوتامیک اسید و گلیسین) که در بیش پستانداران یافت می شود. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت نشان داد هنگامی که گلوتاتیون به صورت خوردنی دریافت شود، ملانین را در افرادی که ملاسما دارند کاهش می دهد. تولید زیاد ملانین می تواند سبب هیپرپیگمانتاسیون شود.
محافظت در برابر نور خورشید
از پوست تان محافظت کنید. هر روز ضد آفتاب استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار آن را تجدید کنید. وقتی بیرون هستید از کلاه استفاده کنید.
تغییر پیگمانتاسیون و لک و تیرگی در نتیجه آسیب پوستی
اگر عفونت پوستی، تاول، سوختگی یا سایر آسیب های پوستی را دارید ممکن است که دچار افزایش یا کاهش پیگمانتاسیون در قسمت مربوطه شوید. این نوع تغییر رنگدانه معمولا دائمی نیست اما بهبود آن می تواند چندین ماه زنان ببرد. می توانید برای پوشاندن این آسیب از لوازم آرایشی استفاده کنید. در مواردی که هیپرپیگمانتاسیون (لک و تیرگی های تیره) وجود دارد داروهای تجویزی یا غیر تجویزی سبب تسریع زمان بهبود می شوند. به علاوه پیشنهاد می شود که از ضد آفتاب استفاده کنید چون نور خورشید می تواند تیرگی محل مربوطه را تشدید کند.
چگونه از شر پیگمانتاسیون خلاص شویم
اگر به پوست تان نگاه دقیقی بیندازید احتمالا متوجه قسمت های کوچکی که تغییر رنگ یافته یا تیره شده اند می شوید. بله کک و مک بامزه است اما ما درباره کک و مک صحبت نمی کنیم چون این موارد بزرگ تر از کک و مک هستند. این لک و تیرگی ها تیره و نامتوازن هستند و روی صورت، گردن، شانه ها و دست ها وجود دارند.
پیگمانتاسیون (لک و تیرگی های قهوه ای) توسط یکی از دشمنان پوست یعنی نور خورشید ایجاد می شود! حتما می دانید که اشعه UVA تا چه حد می تواند به پوست تان آسیب بزند. ما می خواهیم که با دلایل پیگمانتاسیون، درمان و سایر مشکلات مربوط به آن آشنا شویم و در قسمت زیر به این موارد اشاره می کنیم.
چه چیزی سبب پیگمانتاسیون می شود؟
پیگمانتاسیون که به آن هیپرپیگمانتاسیون هم می گویند به علت افزایش تعداد سلول های تولید کننده رنگدانه در پوست یا افزایش میزان ماده ای که این سلول ها تولید می کنند (ملانین) اتفاق می افتد. ملاسما رایج ترین نوع پیگمانتاسیون صورت است و احتمال بروز آن بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بیشتر است.
البته ملاسما همیشه توسط قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد نمی شود. حدود ۹۰% از کسانی که از ملاسما رنج می برند زنان هستند و در بیشتر موارد ملاسما به علت بارداری و مصرف داروهای مربوط به هورمون ها اتفاق می افتد (از جمله داروهای ضد بارداری و اختلالاتی که سبب تغییر در سطح هورمون ها می شوند). پیگمانتاسیون پس از التهاب، پس از آسیب یا التهاب پوست اتفاق می افتد. برای مثال بعد از آکنه یا اگزما مشاهده می شود. اگر چه پیگمانتاسیون معمولا موقتی است اما در برخی در موارد می تواند ماندگار و شدید باشد.
کک و مک با پیگمانتاسیون متفاوت است؟ کک و مک را یک خصوصیت ارثی می دانند. کک و مک در آفتاب تیره تر می شوند و در طول زمستان دوباره محو می شوند. که این برخلاف لک و تیرگی های قهوه ای یا پیگمانتاسیون است که به علت آسیب ناشی از نور خورشید در افراد میانسال اتفاق می افتند و با نبود UV نیز ماندگار خواهند ماند.
چگونه می توان مانع از شکل گیری پیگمانتاسیون شد؟
موثرترین راه برای پیشگیری از پیگمانتاسیون یا توقف تشدید شدن آن این است که هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. به کسانی که دنبال راه درمانی برای هیپرپیگمانتاسیون هستند پیشنهاد می شود که هر ۳۶۵ روز سال، قبل از بیرون رفتن از خانه از ضد آفتابی با SPF50 استفاده کنند و اگر در بهار یا تابستان زمان زیادی را بیرون یا نزدیک پنجره می گذرانند باید هر چند ساعت یک بار کرم ضد آفتاب خود را تجدید کنند. اگر قرار است در زمان هایی که اشعه UV ضعیف است (مثلا بین عصر تا ۲ شب)، بیرون بروید یک کلاه بپوشید.
بهترین راه درمان هیپرپیگمانتاسیون چیست؟
طبق نظرات متخصصان بهترین راه برای درمان هیپرپیگمانتاسیون دوری از محرک های شناخته شده و استفاده از درمان های فعال است.
در این جا به کارهایی که می توانید انجام دهید اشاره خواهیم کرد:
تشخیص عوامل تشدید کننده
اگر پیگمانتاسیون بعد از شروع مصرف یک داروی شناخته شده ایجاد شود، در صورتی که قطع مصرف دارو خطری نداشته باشد بهتر است که آن را کنار بگذارید. اگر ملاسما در طول بارداری اتفاق افتاده باشد کار زیادی از دست تان بر نمی آید. به زنانی که قرص ضد بارداری مصرف می کنند پیشنهاد می شود که درباره روش های دیگر پیشگیری از بارداری با پزشک مشورت کنند و آن ها را امتحان کنند.
محافظت در برابر نور خورشید
درمان موفقیت آمیز هیپرپیگمانتاسیون به دوری از نور شدید آفتاب بستگی دارد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدون روش های محافظت کننده کافی حتی برای چند دقیقه، می تواند چندین هفته درمان فعال را از بین ببرد”.
سرم ها و کرم های روشن کننده
موادی از جمله ویتامین A (رتینول)، آزلاییک اسید، نیاسین آمید، کوژیک اسید، ویتامین C، آربوتین، آلفا هیدروکسی اسیدها (گلیکولیم اسید، عصاره ریشه شیرین بیان، عصاره شاه توت) برای درمان هیپرپیگمانتاسیون تجویز می شوند. کرم های تجویزی روشن کننده پوست شامل رتینوئید یا هیدروکینون هستند.
لایه بردارهای شیمیایی
این درمان معمولا در طول پاییز و زمستان انجام می شود چون می تواند حساسیت پوست نسبت به نور خورشید را افزایش دهد. این مورد می تواند یکی از معایب این درمان باشد. مواد اصلی لایه بردارهای موضعی برای پیگمانتاسیون شامل گلیکولیک اسید، لاکتیک اسید، رتینول و رزورسینول هستند.
لیزر درمانی
لیزر می تواند در برخی موارد مفید باشد اما تحقیقات نشان داده اند که نتایج حاصل متفاوت هستند و نتایج خیلی خوبی گزارش نشده اند.
لک و تیرگی ناشی از پیسی
پیسی اختلالی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های رنگدانه (ملانوسیت ها) حمله می کند و باعث از دست دادن پیگمنت ها می شود. سایر بیماری های سیستم ایمنی که در ارتباط با پیسی هستند شامل دیابت، کم خونی مهلک، بیماری تیروئید و بیماری آدیسون هستند. پیسی سبب سفید شدن قسمت هایی از پوست، خصوصا اطراف دهان و چشم ها یا پشت دست ها می شود.
در برخی افراد، این قسمت های سفید می توانند در کل بدن ظاهر شوند. درمان قطعی ای برای پیسی وجود ندارد اما یک سری گزینه ها هستند که می توانید آن ها را امتحان کنید از جمله: استروئیدهای موضعی، تنظیم کننده های ایمنی موضعی، ویتامین D موضعی، پسورالن (داروی حساس به نور) که در ترکیب با نور درمانی UVA استفاده می شود، و لیزر اکسمر که نور UVB را منتقل می کند. مشاهده تاثیر تمام انواع درمان ۶ ماه یا بیشتر طول می کشند.
درمان پیسی
بسیاری از انواع درمان برای ترمیم رنگ پوست و بهبود آن وجود دارند. نتایج حاصل از این درمان ها متفاوت و غیر قابل پیش بینی هستند. برخی از درمان ها عوارض جانبی دارند. پس پزشک پیشنهاد می دهد که در ابتدا با استعمال محصولات اتوبرنز یا لوازم آرایشی، ظاهر پوست را بهبود بخشید.
اگر شما و پزشک تان تصمیم به درمان این اختلال با دارو، جراحی یا تراپی گرفته اید باید بدانید که چندین ماه طول می کشد تا این پروسه موثر بودن خود را نشان دهد. قبل از پیدا کردن درمان موثر ممکن است نیاز باشد که بیش از یک روش درمانی را امتحان کنید. حتی اگر درمان برای مدتی موفقیت آمیز باشد، امکان دارد که نتایج آن ماندگار نباشند و لک و تیرگی های جدیدی ایجاد شوند.
داروها
هیچ دارویی نمی تواند روند پیسی (کاهش سلول های رنگی یا ملانوسیت ها) را متوقف کند. برخی از داروها می توانند به بازگردانی رنگ پوست کمک کنند که این داروها یا به تنهایی استفاده می شوند یا با نور درمانی.
کرم هایی که التهاب را کنترل می کنند
استفاده از یک کرم کورتیکواستروئید می تواند به بازگرداندن رنگ پوست آسیب دیده کمک کند، به خصوص اگر در اوایل بیماری شروع به استفاده از آن کنید. البته ممکن است که تا چند ماه تغییری در رنگ پوست تان مشاهده نکنید. استفاده از این کرم ها آسان است و موثر هستند، اما ممکن است عوارض جانبی مانند نازک شدن پوست یا ظهور خطوطی روی پوست را در پی داشته باشند. انواع خفیف تر این داروها برای کودکان و یا افرادی که مناطق وسیع تری از پوست شان تغییر رنگ داده است تجویز می شود.
داروهایی که سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهند
پمادهایی مانند تاکرولیموس یا پیمکرولیموس (مهار کننده های کلسی نورین) می توانند برای افرادی با دپیگمانتاسیون کمتر (حذف رنگدانه) و به خصوص برای دپیگمانتاسیون صورت و گردن موثر باشند. این درمان عوارض جانبی کمتری نسبت به کورتیکواستروئیدها دارد و از اشعه UVB استفاده می کند. اگر چه، سازمان جهانی غذا و دارو آمریکا در خصوص ارتباط این دارو با لنفوم و سرطان پوست هشدار داده است.
درمان ها
ترکیب پسورالن و نور درمانی
این درمان از ترکیب یک ماده به نام پسورالن با نور درمانی (فتوکموتراپی) ایجاد می شود و رنگ پوست را به حالت روشن باز می گرداند. پس از این که پسورالن را مصرف کردید یا روی پوست آسیب دیده خود استفاده کردید، در معرض اشعه UVA ،UVB یا نور قرار می گیرید. ترکیب این دو نتیجه بهتری نسبت به استفاده از دارو یا نور تنها ایجاد می کند. ممکن است نیاز باشد که درمان را تا سه بار در هفته برای شش تا دوازده ماه تکرار کنید.
حذف رنگدانه های باقی مانده (دپیگمانتاسیون)
اگر پیسی گسترده شده است و دیگر درمان ها عمل نمی کنند، دپیگمانتاسیون می تواند یک گزینه برای شما باشد. یک عامل دپیگمانتاسیون روی قسمت های آسیب ندیده استعمال می شود و رنگ این قسمت ها را به تدریج روشن می کند تا مانند قسمت های تحت تاثیر شوند. این درمان باید یک یا دو بار در روز برای ۹ ماه یا بیشتر انجام شود. عوارض جانبی این روش شامل قرمزی، ورم، خارش و خشکی پوست است. تاثیر دپیگمانتاسیون دائمی است و همیشه به شدت به نور خورشید حساس خواهید بود.
جراحی
اگر نور درمانی عمل نمی کند جراحی می تواند یک گزینه مناسب برای شما باشد. همچنین می توان جراحی را با درمان های گفته شده استفاده کرد.
هدف تکنیک های زیر این است که رنگ پوست یکنواخت شود:
پیوند پوست
در این روش، پزشک قسمت کوچکی از پوست طبیعی و دارای رنگدانه را خارج می کند و آن را به قسمت هایی که رنگدانه را از دست داده اند پیوند می زند. اگر پیسی در بخش های کوچکی اتفاق افتاده باشد از این روش استفاده می شود. خطرات احتمالی این روش شامل عفونت، زخم، ایجاد لک و تیرگی و عدم توانایی محل مورد نظر برای بازسازی رنگ است.
تتو (میکروپیگمنتیشن)
در این تکنیک، پزشک از یک ابزار جراحی استفاده می کند تا در پوست رنگدانه قرار دهد. این موثرترین روش برای افرادی است که رنگ پوست تیره تری دارند. از اشکالات این روش می توان به هماهنگ نبودن رنگ پوست طبیعی با پوست تحت درمان اشاره کرد.
درمان هایی که می توان در آینده استفاده کرد
دارویی برای تحریک سلول های تولید کننده رنگ (ملانوسیت ها)، به نام Afamelanotide تحت مطالعه است که این دارو را زیر پوست قرار می دهند تا رشد ملانوسیت ها را افزایش دهد. دارویی که به کنترل کردن ملانوسیت ها کمک می کند. پروستاگلاندین E2 به عنوان روشی برای بازگرداندن رنگ پوست در افرادی با پیسی موضعی مورد آزمایش قرار گرفته است. این دارو مانند یک ژل روی پوست استعمال می شود. دارویی که پروسه از دست دادن رنگ را معکوس می کند. توفاسیتینیب دارویی است که برای درمان روماتیسم مفاصل استفاده می شود اما پتانسیل درمان پیسی را هم دارد.
