کاری خجالت آور و ناپسند است، اما واقعیت این است که همه باد معده دفع میکنند. پزشکان میگویند یک فرد معمولی روزانه پنج تا پانزده بار، باد معده دفع میکند. اگر متوجه شدهاید مکررا در حال دفع باد معده هستید، پس حتما این مطلب را بخوانید تا دلایل احتمالی این کارتان را بدانید.
به طور مرتب نوشابههای گازدار مینوشید
نوشیدن نوشابههای کربنات دار یا گازدار، آدامس جویدن و استفاده از نی میتواند باعث شود هوای زیادی ببلعید و این هوا در رودههایتان گیر بیفتد و باعث میشود میزان دفع باد معدهتان ۵۰ درصد بیشتر شود. اگر هم این هوای اضافی از پایین دفع نشود، حتما از بالا دفع خواهد شد؛ بنابراین اگر بتوانید بعد از خوردن نوشابهی گازدار چند آروغ بزنید، میزان دفع باد معدهتان را خیلی کمتر خواهید کرد.
زیاد شیرینی میخورید
بدن شما نمیتواند قندهای مصنوعی مانند سوربیتول یا زیلیتول (مادهای که در بسیاری از آدامسهای بدون قند وجود دارد) را هضم کند، بنابراین این مواد در رودهها باقی مانده و تخمیر میشوند. قندهای طبیعی نیز میتوانند باعث تجمع باد معده شوند، خصوصا فروکتوز (قند میوه). علتش هم این است که خیلی از افراد، آنزیم مورد نیاز برای تجزیهی این قندها را به اندازه کافی ندارند. محدود کردن مصرف قندهای مصنوعی کمکتان خواهد کرد کمتر باد معده دفع کنید.
عاشق سالاد هستید
سبزیجاتی مانند کلم برگ و کلم فندقی و بروکلی هر چند بسیار سالم و مفیدند، اما حاوی کربوهیدراتی هستند که باعث میشود به سختی هضم شوند. این کربوهیدرات زمانی که در رودههاست، گاز تولید میکند. مصرف مکملهای حاوی آنزیم (طبق تجویز پزشک) قبل از غذا میتواند از شدت این اثرات بکاهد.
استرس دارید
رودهها و هیجانات و احساسات ما توسط شبکهای از عصبها و فرارسانهای عصبی بهم مرتبط اند و این ارتباط آنقدر قوی است که دانشمندان، سیستم گوارش را مغز دوم میدانند. یک ذهن آشفته و مضطرب میتواند تاثیرات بدی بر گوارش بگذارد. استفادهی منظم از تکنیکهایی مانند مدیتیشن میتواند هم ذهن و هم بدن را آرام کند.
لبنیات به شما نمیسازد
داشتن عدم تحمل لاکتوز میتواند با افزایش سن بروز کرده یا شدت بگیرد، بنابراین اگر قبلا با شیر و بستنی و … مشکلی نداشتید، تصور نکنید پس از این به بعد هم مشکلی نخواهید داشت. سعی کنید به مدت چند روز انواع لبنبات را از رژیم غذایی خود حذف کنید. اگر احساس بهتری داشتید و کمتر باد معده دفع کردید، پس از این به بعد در رژیم غذایی خود تغییراتی باید ایجاد کنید.
تازه زایمان کردهاید
عجیب هم نیست؛ فشار آوردن چیزی به بزرگی هندوانه به داخل بدنتان میتواند به عضلات و عصبهای اطراف مقعد فشار وارد کرده و شما را تبدیل به یک ماشین دفع گاز کند! مطالعهای در سوئد نشان داده بیشتر از ۲۵ درصد از زنانی که زایمان کرده بودند تا پنج ماه بعد از زایمان، در کنترل باد معده مشکل داشتند، خصوصا آنهایی که وضع حملشان زیاد طول کشیده بود.
باکتریهای رودهتان تعادل ندارند
باکتریها غذاهایی که میخوریم را تخمیر میکنند و این اتفاق در رودهی بزرگتان روی میدهد، اما برخی از باکتریهای رودهی بزرگ میتوانند به رودهی کوچک راه پیدا کنند که به این حالت، رشد بیش از حد باکتریهای رودهی کوچک گفته میشود. سپس این باکتریها پیش از اینکه غذا هضم شود با آن روبرو میشوند و همه چیز با هم شروع به تخمیر شدن میکند که نتیجهی آن، تولید گاز اضافی خواهد بود. گازی که در رودهی کوچک و رودهی بزرگ تولید میشود به صورت نفخ در سیستم گوارش چرخیده و دفع خواهد شد.
همچنین ممکن است تعادل باکتریهای روده بهم بریزد، خصوصا اگر تازگی دچار بیماری شده باشید. خیلی از افرادی که دچار آنفلوآنزای معده یا عفونتی میشوند، بعد از رفع بیماری، تغییری در ترکیب میکروبیوم رودهشان روی میدهد و ممکن است تا مدتی بیش از حد معمول گاز دفع کنند.
با عجله غذا میخورید
اگر با عجله غذا بخورید، هنگام غذا خوردن حرف بزنید یا همزمان با غذا خوردن کارهای دیگری هم انجام دهید، به احتمال زیاد هوای زیادی نیز میبلعید. وقتی اینهمه هوا وارد معدهتان بشود، طبیعی است که گاز بیشتری هم تولید خواهید کرد. خودتان را مانند بادکنکی تصور کنید که هر چه هوای بیشتری در آن بدمید، متورمتر خواهد شد.
به گلوتن حساسیت دارید یا دچار بیماری سلیاک هستید
اگر بدن شما برای هضم برخی از غذاها با مشکل روبرو باشد، این مشکل را با تولید گاز به شما اعلام میکند. اختلال در جذب مواد مغذی که در بیماری سلیاک یا سایر بیماریهای خود ایمنی روی میدهد باعث میشود که بدن نتواند به گلوتن به خوبی واکنش نشان داده و شروع به تخریب دیوارهی رودهی کوچک خواهد کرد. اگر متوجه شدید علائم حساسیت به گلوتن یا بیماری سلیاک را دارید، باید برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
وقتی در آستانهی یائسگی هستید یا عارضهای دارید که تعادل هورمونهایتان را بهم میریزد، بدنتان ممکن است گاز تولید کند. معلوم نیست آیا استروژن مسئول این عارضه است یا پروژسترون، اما زنان زیادی که هورمونهایشان در حال تغییر است احساس میکنند اجابت مزاجشان مثل گذشته نیست. فرقی نمیکند علت این گاز اضافی چیست، به هر حال ورزش میتواند مفید باشد، زیرا به حرکات منظم رودهها کمک میکند.
یبوست دارید
شاید یبوستتان آنقدر آزاردهنده و دردناک نباشد، اما میتواند باعث شود مکررا گاز دفع کنید. وقتی مدفوع در رودهها حرکت نمیکند، شما احساس نفخ میکنید و بیشتر از قبل گاز دفع خواهید کرد. علتش هم این است که مدفوع اساسا از باکتریها تشکیل شده است، بنابراین وقتی در سیستمتان باقی میماند، یعنی باکتریهای بیشتری در بدنتان وجود دارد که تخمیر کرده و گاز و بو تولید میکنند. زیاد آب بنوشید، ورزش کنید و فیبرهایی از منابع خوب در رژیم غذاییتان بگنجانید.
زیاد فیبر مصرف میکنید
بله فیبر هم میتواند علت دفع مکرر گاز باشد. درست است که فیبر برای گوارش مفید است و سیرتان میکند، اما اگر بشقابتان را پُر از سبزیجات و حبوبات و غلات کنید، احتمالا بیشتر از حد معمول نفخ کرده و گاز دفع خواهید کرد.
چه کنید تا کمتر باد معده دفع کنید؟
علت دفع مکرر باد معدهتان هر چه که باشد، کارهایی هستند که میتوانید انجام دهید تا این حالت بدنتان را تحت کنترل بگیرید:
- از مصرف غذاهایی که میدانید معمولا سبب نفختان میشوند خودداری کنید. شاید بهتر باشد هر چه میخورید یادداشت کنید تا متوجه شوید چه غذاهایی باعث نفختان میشوند یا نمیشوند.
- سعی کنید طی روز وعدههای غذایی کوچکتر، اما به طور مکرر بخورید. این شیوه باعث میشود از فشار وارد بر سیستم گوارشتان کم شود.
- آهستهتر بخورید یا بیاشامید. همانطور که گفتیم با عجله غذا خوردن، مقدار هوایی را که میبلعید افزایش میدهد. آهستهتر خوردن و آشامیدن میتواند میزان هوای بلعیده شده را کاهش دهد.
- مرتبا ورزش کنید تا جلوی تجمع گاز در گوارشتان را بگیرید. افراد بزرگسال سالم باید روزانه دست کم ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط انجام دهند.
- غذاهای چرب کمتر بخورید. غذاهای چرب، روند گوارش را کُند میکنند و باعث میشوند این غذا زمان بیشتری در گوارشتان تخمیر شود، در نتیجه گاز بیشتری تولید خواهد شد.
- سیگار نکشید و آدامس نجوید. سیگار کشیدن و آدامس جویدن هر دو باعث میشوند هوای زیادی ببلعید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
هرچند تخمیر در مجاری گوارشی طبیعی است، اما زیاد گاز دفع کردن طبیعی نیست. زیاد گاز دفع کردن میتواند زندگی روزمره را با اختلال روبرو کند و باعث شود اعتماد بنفستان را از دست بدهید. خوشبختانه با ایجاد تغییراتی ساده در رژیم غذایی و سبک زندگیتان میتوانید این مشکل را برطرف کنید. در مواردی که با راهکارهای خانگی قادر به رفع مشکلتان نیستید، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر دفع گاز و باد معده با علائم زیر همراه است، حتما باید به پزشک مراجعه کنید:
- شکم درد و نفخی که برطرف نمیشود
- اسهال و یبوست مداوم
- کاهش وزن بیدلیل
- بیاختیاری مدفوع
- خون در مدفوع
- علائم عفونت مانند تب، استفراغ، لرز و درد در مفاصل و عضلات
منبع: healthline ،womenshealthmag