پانکراتیت چیست؟ علت پانکراتیت و روش‌های درمان پانکراتیت
پانکراتیت به التهاب لوزالمعده گفته می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که در جریان آنزیم‌های گوارشی، تنگی احساس شود سپس این آنزیم‌ها به لوزالمعده حمله کنند از این رو، ممکن است فرد در ناحیه شکم احساس ناراحتی نماید. در ادامه این مطلب از مجله بانوان و دخترانه صورتی‌ها، علل و روش‌های درمان پانکراتیت را بررسی خواهیم کرد. همراه ما باشید.
پانکراتیت
پانکراتیت طولانی مدت می‌تواند عملکرد پانکراس را نیز کاهش دهد و منجر به کاهش توانایی آن در تولید مقادیر طبیعی آنزیم‌های گوارشی و هورمون‌ها شود.
این کاهش بر عملکرد لوزالمعده نیز تاثیر می‌گذارد و سبب جذب همه‌ی مواد مغذی می‌شود و اغلب باعث بیماری‌هایی مانند دیابت می‌گردد.
به گفته موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیه (NIDDK)، حدود ۲۷۵،۰۰۰ بزرگسال آمریکایی، در هر سال به علت پانکراتیت حاد بستری می‌شوند.
پانکراس چیست؟
پانکراس یک غده مسطح در شکم است. این یک ارگانِ حیاتیست که با تولید آنزیم‌ها و هورمون‌های مختلفی مسئولیت عملکرد صحیح دستگاه گوارش را به عهده دارد. آنزیم‌های گوارشی به دروازه می‌رسد و در آن‌ها، پروتئین و چربی را جذب می‌کنند.
سلول‌های اختصاصی در پانکراس، هورمون‌های متضاد آنتاگونیستی، یعنی انسولین و گلوکاگون، را به جریان خون منتقل می‌کنند تا سطح قند خون را تنظیم نمایند. هنگامی که سطح قند خون بالا می‌رود انسولین، گلوکز بیش از حد جذب می‌کند، در حالی که گلوکاگون، قند خون ذخیره شده را در جریان خون آزاد می‌کند.
انواع پانکراتیت
پانکراتیت می‌تواند خود را در فرم‌های حاد و مزمن نشان دهد. پانکراتیت حاد شرایطی است که التهاب برای مدت کوتاهی ادامه می‌یابد (بیشتر موارد، پانکراتیت حاد در عرض یک هفته بهبود می‌یابد و بیماران بعد از ۵-۱۰ روز بستری می‌توانند به خانه بروند)، در حالی که پانکراتیت مزمن بیش از سه سال ادامه می‌یابد و می‌تواند اثراتی روی بدن داشته باشد.
پانکراتیت حاد
پانکراتیت حاد یک التهاب ناگهانی لوزالمعده است که با ناراحتی همراه بوده و درد آن، بین خفیف تا متوسط است. از طریق درمان مناسب، اکثر بیماران می‌توانند به طور کامل بهبودی پیدا کنند، اما در موارد شدید پانکراتیت حاد می‌تواند منجر به عفونت، خونریزی به غده، ایجاد کیست و آسیب شدید به بافت شود. فرم شدید پانکراتیت با آسیب به سایر ارگان‌های حیاتی مانند ریه، کلیه و قلب ارتباط دارد.
علل پانکراتیت حاد
در ادامه علل ایجاد پانکراتیت حاد را بررسی خواهیم کرد:
سنگ کیسه صفرا:
شایع‌ترین علت پانکراتیت حاد، سنگ کیسه صفرا بوده که می‌تواند مسیر آنزیم‌های هضم و هورمون‌ها را مختل کند، و این انسداد می‌تواند منجر به التهاب لوزالمعده شود.
سطح بالای تری گیلیسیرید:
چربی‌های بیش از حد به نام تری گلیسیرید در خون می‌تواند باعث پانکراتیت حاد شود، سطح بالای تری گلیسیرید می‌تواند آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد را به سلول‌های پانکراس ایجاد کند.
سوء مصرف الکل:
مصرف بیش از حد الکل، یک خطر بالقوه برای پانکراس است.
پانکراتیت اتوایمیون:
این یک نوعِ نادر از پانکراتیت ناشی از سیستم ایمنی بدن است که به لوزالمعده حمله می‌کند.
آسیب:
آسیب مستقیم در شکم، باعث التهاب لوزالمعده می‌شود.
فیبروز کیستیک:
فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی مزمن است که با تولید غیر طبیعی ضخیم و چسبنده مخاط، صورت می‌گیرد که عبور از ریه‌ها و دستگاه‌های گوارش را محدود می‌کند.
داروها و آنتی بیوتیک‌ها:
بعضی از داروهای حاوی استروژن، کورتیکواستروئیدها و برخی از آنتی بیوتیک‌ها نقش مهمی در سرطان پانکراتیت دارند، یا به عنوان یک اثر سمی مستقیم عمل می‌کنند یا به عنوان یک عارضه جانبی!
علائم پانکراتیت حاد
- حالت تهوع
- استفراغ
- احساس بد بعد از میل کردن غذا
- درد در ناحیه فوقانی شکم
- درد شکم که از پشت احساس می‌کنید
- تب
- و …
پانکراتیت مزمن
پانکراتیت مزمن و التهاب پانکراس همراه با درد خفیف تا متوسط یا شدید در ناحیه شکمی ظاهر می‌شود. پانکراتیت مزمن به سیستم گوارش فرد آسیب می‌رساند که بر جذب مواد مغذی در روده کوچک تأثیر می‌گذارد. علیرغم رژیم غذایی سالم، افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن به علت عدم توانایی سیستم گوارش در جذب مواد مغذی، اغلب با کاهش وزن مواجه می‌شوند. پانکراتیت مزمن می‌تواند منجر به زخم شود و پانکراس را برای یک عمر ناپایدار سازد.
علائم پانکراتیت مزمن
- درد مداوم یا حتی ثابت شکمی که ممکن است شدید باشد
- کاهش وزن ناخواسته ناشی از جذب ضعیف مواد مغذی مورد نیاز بدن
- چربی، مدفوع خفیف (steatorrhea)
- دیابت (نتیجه از دست دادن عملکرد سلول‌های تولید کننده انسولین در پانکراس)
علل پانکراتیت مزمن
♦ مصرف الکل یک عامل و خطر بالقوه در حدود ۷۰ درصد موارد است.
♦ سطح بالای تری گلیسیرید.
♦ انسداد کانال پانکراس توسط سنگ کلیه صفرا یا سنگ‌های پانکراس، مانع عبور آنزیم‌های گوارشی یا هورمون‌ها می‌شود.
♦ فیبروز کیستیک، با تولید غیر طبیعی ضخیم و چسبناک مخاطی مشخص می‌شود، که با عبور صاف مایعات در ریه‌ها و دستگاه گوارش مواجه می‌شود.
♦ ارثی: پانکراتیت خانوادگی که از خانواده به ارث می‌رسد.
♦ Hypercalcemia می‌تواند باعث آسیب به پانکراس از طریق تجمع پروتئین‌های ترشحی شود.
♦ پانکراتیت را می‌توان با بیماری‌های مختلف autoimmune، یعنی بیماری التهابی روده، آرتریت روماتوئید، سیروز اولیه صفراوی، سندرم سوگوگرن، فیبروز رتروپریتونال، سارکوئیدوز و کلانژیت اسکلروزیس شناسایی کرد.
درد پانکراتیت چیست؟
هر دو پانکراتیت حاد و مزمن با درد در ناحیه فوقانی شکمی، معمولا زیر دنده‌ها مشخص می‌شود. درد ناحیه فوقانی شکمی در سمت چپ بدون توجه به شکل تشخیص پانکراتیت، نشانه‌ای شایع است. مدت زمان درد از چند دقیقه تا چند ساعت در یک سطح است.
درد خفیف پس از خوردن یا نوشیدن بدتر می‌شود. ممکن است درد در حالی که در پشت دراز بکشید تشدید یابد و در یک موقعیت نشسته کاهش پیدا کند.
نوع دیگر آن، درد دائمی و شدید است که چندین روز طول می‌کشد. این درد به سمت ناحیه پشتی می‌رسد.
شدت درد به علت پانکراتیت مرتبط است. یک درد ناگهانی که به پشت سرایت می‌کند، نشانه‌ای از پانکراتیت ناشی از سنگ کلیه است، در حالی که درد موضعی موضعی نشان دهنده پانکراتیت ناشی از الکل است.
تشخیص پانکراتیت
ترکیبی از آزمایشات خون و مطالعات تصویربرداری تجویز می‌شود. معیارهای تشخیص پانکراتیت به شرح زیر است:
بیمار با درد شدید اپی گاستر یا درد سردل، پس از غذا خوردن یا نوشیدن، مخصوصا غذاهای چرب، بدتر می‌شود.
سطح لیپاز یا آمیلاز سه برابر بیشتر از مقدار طبیعی تشخیص قطعی برای پانکراتیت است.
نسبت لیپاز به آمیلاز بیش از ۴ باشد، پانکراتیت با علت الکل را نشان می‌دهد.
آمیلاز زنجیره‌ای از هورمون‌ها است که وظیفه تجزیه کربوهیدرات‌ها را در در بدن دارند.
لیپاز نوعی آنزیم است که وظیفه آن در بدن تبدیل تری‌گلیسرید به گلیسرول و اسید چرب است.
متخصصین مراقبت‌های بهداشتی علاوه بر آزمایش خون، ممکن است یک یا چند تست تصویربرداری زیر را برای تشخیص انتخاب کنند:
- سونوگرافی شکم
- سونوگرافی آندوسکوپی
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
- استفاده از اندوسکوپ برای کمک به گرفتن اشعه ایکس کیسه صفرا و کانال پانکراس
- cholangiopunkreatography رزونانس مغناطیسی (MRCP)
- تست عملکرد لوزالمعده، یک آزمایش است که در برخی مراکز در ایالات متحده انجام می‌شود. در این آزمایش، پاسخ هورمون ترشح (ترشح شده توسط روده کوچک) بر روی پانکراس شما اندازه گیری می‌شود.
آزمایش خون فرد مبتلا به پانکراتیت باید سطح بالایی از موارد را نشان دهد:
- آنزیم‌های گوارشی (آمیلاز و لیپاز) تقریبا سه برابر مقدار طبیعی است
- سطح بالای قند خون
- سطوح بالای چربی خون (چربی)
عوارض پانکراتیت
اگر پانکراتیت در یک زمان به موقع یا مناسب درمان نشود، ممکن است چند عارضه ایجاد شود:
- Pseudocysts کیسه‌های تشکیل شده، در نتیجه مایع جمع آوری شده و باقی مانده، در هنگام پارگی می‌تواند منجر به خونریزی داخلی در ارگان و عفونت پس از آن شود.
- اختلال تنفسی رخ می‌دهد، که بر عملکرد ریه اثر می‌گذارد.
- دیابت یک عارضه شدید که ممکن است به علت کاهش سطح انسولین در نتیجه التهاب پانکراس باشد.
- پانکراتیت مزمن درمان نشده می‌تواند منجر به سرطان پانکراس شود.
- جذب ضعیف مواد مغذی می‌تواند منجر به کاهش وزن غیرمنتظره یا ناتوانی فرد بیمار شود.
- از آن جایی که پانکراتیت همراه با اسهال، استفراغ و حتی خونریزی داخلی است، یک دوره طولانی مدت می‌تواند شوک هیپوولمی را ایجاد کند که یک وضعیت بالقوه مرگ و میر ناشی از، کاهش بیش از ۲۰ درصد خون است.
- آسیب به سایر اندام‌های حیاتی مانند کلیه‌ها، ریه‌ها و قلب ممکن است رخ دهد.
درمان پانکراتیت
پزشک شما ممکن است به متخصص گوارش یا جراح مراجعه کند تا اقدامات زیر را انجام دهد: بسته به نوع پانکراتیتی که دارید:
برای بهبودی پانکراس، ممکن است در بیمارستان بستری شوید و محدود به میل کردن برخی از غذاها شوید.
جراحی ضروری است، اگر علت اصلی پانکراتیت سنگ کلیه صفرا یا برخی دیگر از انسداد مجاری صفراوی یا پانکراس باشد.
داروها و آنتی بیوتیک‌ها به صورت خوراکی یا داخل وریدی تجویز می‌شوند.
رژیم غذایی کم چرب و زیاد در مایعات با وعده‌های غذایی مکرر در مقادیر کوچک است.
اگر پزشک مشکوک باشد که این بیماری از یک دارو خاص ناشی می‌شود، احتمال دارد که دارو مصرفی متوقف یا جایگزین شود.
برای کاهش درد، روش‌هایی مانند مانند یوگا، ورزش، مدیتیشن و طب سوزنی پیشنهاد شده است.
جلوگیری از پانکراتیت
برای جلوگیری از پانکراتیت، تغییرات متفاوتی در شیوه زندگی خود ایجاد کنید تا به یک فرد سالم تبدیل شود، مانند:
- مصرف الکل خود را محدود کنید.
- از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
- اگر از اعتیاد رنج می‌برید با پزشک مشورت کنید.
- یک رژیم غذایی را انتخاب کنید که در آن میوه‌ها، سبزیجات و پروتئین زیاد است و کربوهیدرات و چربی‌ها را محدود می‌کند.
- در طول روز خود را با نوشیدن مقدار زیادی مایعات نگه دارید.
- به جای نوشیدن قهوه، چای سبز بدون کافئین استفاده کنید، که برای سلامتی بسیار مفید است.
- غذاهای غنی از آنتی اکسیدان‌ها را برای مبارزه با آسیب‌های رادیکال آزاد، استفاده کنید.
زمان مراجعه به دکتر
پانکراتیت با پانکراس ملتحمه شامل علائمی مانند درد شکم، تهوع، استفراغ، مشکلات تنفسی و پریشانی گوارشی می‌شود. این علائم به پانکراتیت بستگی ندارد و اغلب ممکن است برای برخی از بیماری‌های دیگر گیج کننده باشد. به منظور تشخیص درست، توصیه می‌شود، علائم خود را به درستی توسط یک حرفه پزشکی ارزیابی کنید. اجازه ندهید که این بیماری پیشرفت کند.
رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به پانکراتیت
درمان پانکراتیت ممکن است شما را از میل کردن برخی از غذاها منع کند. در طول این زمان، رژیم غذایی خاصی داشته باشید. هنگامی که التهاب وجود دارد، یک رژیم کم چرب و مقدار زیادی مایعات برای درمان سریع‌تر تجویز می‌شود. علاوه بر این، باید به طور کامل از مصرف الکل اجتناب نمایید.
درمان‌های خانگی برای کاهش درد پانکراس
پانکراتیت نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. درمان معمولا نیاز به مایعات داخل وریدی (IV)، آنتی بیوتیک‌ها و داروهای خاص دارد با این حال، می‌توانید برخی از درمان‌های طبیعی را همراه با درمان پزشکی خود امتحان کنید تا درد و ناراحتی مربوط به بیماری را کاهش دهید:
۱- کمپرس آب گرم:
کمپرس آب گرم یک درمان سریع و موثر برای درد فوقانی شکم به علت پانکراتیت است. گرما کمک می‌کند تا ماهیچه‌های شکم آرام شود، در نتیجه درد را کاهش دهد. این مورد حتی در کاهش التهاب هم مفید است.
یک بطری آب گرم را آماده کنید (یا یک پد گرما). آن را در یک حوله کوچک قرار دهید و آن را در ناحیه درد گذاشته و تا ۵ تا ۱۰ دقیقه منتظر بمانید. حمام گرم یا دوش به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، دو بار در روز نیز کمک می‌کند تا درد پانکراتیت را کاهش دهید.
احتیاط: هنگام استفاده از کمپرس آب گرم برای کاهش درد، باید مراقب خطر سوختگی، باشید.
۲- اسیدهای چرب امگا ۳ را مصرف کنید
اسیدهای چرب امگا ۳ چربی‌های غیر اشباع (PUFA) بوده که برای بدن انسان ضروری هستند اما نمی‌توانند تولید شوند. این اسیدها در مسیرهای مختلف متابولیک بدن انسان نقش دارند. اسیدهای چرب امگا ۳ دارای خواص ضد التهابی هستند و به کاهش التهاب و درد ناشی از پانکراتیت کمک می‌کنند.
بر اساس یک مطالعه که در ۲۰۱۵ منتشر شده: مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ برای کاهش خطر مرگ و میر و عوارض عفونی و کاهش درد پانکراتیت مفید است.
باید اسید چرب امگا ۳ در رژیم غذایی خود مصرف کنید. اسید چرب در غذاهایی مانند: سویا، بذر کتان، گردو، کلزا، اسفناج، میگو، صدف، ماهی و چرب مانند ماهی آزاد، قزل آلا، و تن وجود دارد. همچنین می‌توانید یک مکمل را با مشاوره با پزشک مصرف کنید.
۳- زنجبیل:
زنجبیل به کاهش التهاب در پانکراس کمک می‌کند و درد را به علت خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی کاهش می‌دهد.
یک مطالعه در مجله پزشکی پیشگیرانه نشان داد که اثرات زنجبیل، ضد التهابی است.
موارد خفیف پانکراتیت با سرطان پانکراس شناسایی شده است. یک مطالعه منتشر شده در تحقیقات و آزمایش گاسترواندرولوژی (۲۰۱۵) نشان داد که زنجبیل و ترکیبات آن در برابر سرطان پانکراس موثر هستند. خوردن چای زنجبیل گرم برای کاهش درد نیز بسیار موثر است.
۴- طب سوزنی را امتحان کنید
طب سوزنی یک روش امن و موثر برای کاهش ناراحتی و درد است. طب سوزنی برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌های جسمی و روانی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا درد ناشی از پانکراتیت را کاهش دهد.
طب سوزنی شامل تحریک نقاط anatomic در بدن توسط تکنیک‌های مختلف است. سوزن‌های نازک، جامد و فلزی به پوست نفوذ کرده و با دست یا با تحریک الکتریکی دستکاری می‌شوند.
یک مطالعه منتشر شده از پانکراس، اثر ضد درد طب سوزنی در درد پانکراس را مورد بررسی قرار داد. از آن جا که نتیجه فقط برای مدت کوتاهی ادامه یافت، مطالعات بیشتری برای تأیید تأثیر طب سوزنی بر درد عضلانی لازم است.
مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۸ صورت گرفت و در Trials منتشر شد، اثربخشی الکترواسکولار را برای تسکین درد در بیماران مبتلا به پانکراتیت حاد را نشان داد.
پیش از انجام درمان طب سوزنی، مشاوره با پزشک لازم است.
۵- زردچوبه مصرف کنید
زردچوبه دارای خواصی است که به مبارزه با سرطان‌های بسیاری از جمله سرطان پانکراس کمک می‌کند. خواص ضد التهابی زردچوبه می‌تواند به مواد تشکیل دهنده زیست فعال آن، کورکومین نسبت داده شود.
یک مطالعه که در مجله پزشکی هند منتشر شده است، نشان می‌دهد که کورکومین می‌تواند بافت پانکراس و سایر آسیب‌های عضو را کاهش دهد.
یکی دیگر از مطالعات منتشر شده در پزشکی درد (۲۰۱۶) گزارش می‌دهد که مکمل‌های حاوی کورکومینوئید ممکن است یک استراتژی امن و موثر برای کاهش شدت درد مرتبط با این بیماری باشد. با این وجود، مطالعاتی دقیق‌تر برای تعیین اثربخشی درازمدت و ایمنی این مکمل‌ها ضروری است.
۱ قاشق چای خوری پودر زردچوبه را در ۱ لیوان شیر یا ۲ لیوان آب جوش بریزید. این را دو بار در روز بنوشید.
توجه: از دوزهای بالای زردچوبه در دوران بارداری اجتناب کنید زیرا ممکن است حاملگی را در معرض خطر قرار دهد. اگر دیابت دارید یا از سنگ کلیه صفرا، اختلالات خونریزی و … رنج می‌برید، از زغال اخته استفاده کنید.
۶- زغال اخته را در رژیم خود قرار دهید
خواص ضد التهاب زغال اخته باعث درمان درد پانکراتیت می‌شود، حتی باعث درمان آسیب عروقی پانکراس می‌شود.
زغال اخته غنی از آنتی اکسیدان‌ها است که از آسیب‌های رادیکال آزاد محافظت می‌کند. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های شدید مانند سرطان پانکراس را کاهش دهد.
به گفته موسسه تحقیقات سرطان آمریکا، زغال اخته دارای تعداد زیادی از مواد شیمیایی فیتوکمیک، به ویژه آنتوسیانین‌ها است که در مهار رشد تومور کمک می‌کند و ممکن است التهاب را کاهش دهد.
حداقل یک فنجان زغال اخته تازه را در رژیم غذایی روزانه خود نگه دارید.
۷- قارچ Reishi مصرف کنید
قارچ Reishi حاوی ترکیبات ضد التهابی قوی است که می‌تواند التهاب را در داخل و اطراف پانکراس کاهش دهد. این به نوبه خود خطر ابتلا به پانکراتیت را کاهش می‌دهد.
آن‌ها همچنین دارای مواد شیمیایی گیاهی هستند که از آسیب‌های رادیکال آزاد به بدن جلوگیری می‌کنند، بنابراین خطر ابتلا به سرطان‌های متعدد از جمله سرطان پانکراس را کاهش می‌دهد.
مطالعات نشان داد که قارچ‌ها منبع بالقوه ترکیبات ضد التهابی برای برنامه‌های پزشکی هستند.
یکی دیگر از مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۶ روی موش‌ها نشان می‌دهد که استفاده بالقوه از این قارچ به عنوان یک درمان احتمالی برای پانکراتیت مزمن مفید است.
اگر برای درمان از قارچ استفاده می‌کنید بهتر است که آن را در فرم خشک یا عصاره مصرف کنید. این محصول به صورت مایع، کپسول یا پودر نیز در دسترس است.
۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی گرم قارچ Reishi را دو بار در روز برای کمک به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی خود میل کنید.
راهنمایی‌های اضافی
- عوامل استرس زا و عاطفی به شدت بر درد و التهاب بدن تاثیر می‌گذارند. از این رو، سعی کنید تا حد ممکن استرس را کاهش دهید.
- هر روز آب آلوئه ورا را بنوشید زیرا ترکیبات ضد التهابی دارد که می‌تواند باعث کاهش التهاب لوزالمعده شود.
- آب پاپایا یکی دیگر از فرمول‌های غنی از مواد مغذی است که اغلب برای درمان پانکراتیت استفاده می‌شود.
ممنون که همراه ما بودید ♥
لینک منبع:
top10homeremedies
