با مراقبتهای پاییزی از باغچه آشنا شوید
پاییز است و باغچه هر خانه‌ای می‌تواند یکی از نشانه‌های رنگارنگی آن باشد. اگر از آن دسته آدم‌های خوشبختی هستید که باغچه دارید؛ همین حالا دست به کار شوید. هم از گل‌های قبلی‌تان مراقبت کنید و هم گل‌های پاییزی جدید بکارید. شرایط باغچه هر کسی با دیگری متفاوت است، چون آب و هوا، نوع خاک و نوع گیاهان شما با هم فرق دارد.
اما بعضی نکات مشترک را فارغ از آن تفاوت‌ها همه باید رعایت کنند. پس قبل از هر چیزکار‌های ضروری را فهرست کنید و بنا به نیاز و اولویت انجام‌شان دهید. این کار‌های ضروری عبارتند از شخم زدن خاک، کاشت، کود دهی، هرس، آبیاری، مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز و محافظت از گیاهان.
شخم زدن
بهترین زمان برای زیر و رو کردن و هوادهی خاک پاییز است؛ چون باعث می‌شود زمین در بهار آمادگی بهتری برای دریافت مواد غذایی داشته باشد به‌خصوص اگر خاک باغچه‌تان بیشتر خاک رس یا به اصطلاح سنگین باشد. شاید برایتان سوال پیش بیاید تا چه عمقی شخم لازم است؟
اگر می‌خواهید گل‌های یک ساله بکارید یک شخم سطحی کافی است، چون نیاز نیست بذر این گل‌ها را خیلی عمیق بکارید، اما برای کاشتن نشا‌های پاییزه عمق بیشتری از خاک را زیر و رو کنید تا موقع کاشت، کار با بیلچه راحت باشد.
کاشت
کاشت بذر
بعضی گل‌ها را می‌توانید در تابستان بکارید و از ادامه گلدهی‌شان در پاییز لذت ببرید. این روش برای تازه باغبان‌ها خیلی مناسب است. مثلا بهتر است از گل همیشه بهار و جعفری شروع کنید. این گل‌ها رشدشان خیلی سریع است، مراقبت زیادی نمی‌خواهند و به‌راحتی می‌شود از آن‌ها بذر گرفت و در سال بعد کاشت.
کاشت نشا
بعضی گل‌های پاییزه را می‌توان نشا کرد برای این‌کار معمولا در گلخانه‌ها نشا و بعد به باغچه یا گلدان منتقل می‌شوند. شما هم می‌توانید برای کاشت از این نشا‌های آماده تهیه کنید. این‌گل‌ها شامل بنفشه، مینا چمنی، میمون، شب‌بو، فراموشم مکن، قرنفل، سیلن و … هستند.
البته گاهی ممکن است بعضی گل‌ها را در پاییز نشا کرد تا در بهار گل بدهند مثلا بذر آن‌ها را تابستان در جایی به نام خزانه کشت کرد و اواخر اسفند نشا‌های تولید شده را به زمین اصلی انتقال داد.
کاشت پیاز در پاییز دوحالت دارد:
پیازی‌های پاییز گل: ریشه بعضی گل‌ها مثل اختر و کوکب را باید در بهار کاشت تا در پاییز ثمر بدهند.
پیازی‌های بهار گل: بیشترین گل‌های پیازی، بهار گل هستند مثل نرگس‌که اوایل تا اواسط بهار گل می‌دهد. زمان کاشت این پیاز‌ها پاییز است. خاک مناسب برای کاشت‌شان هم مخلوطی از ماسه، خاک باغچه و کود پوسیده است.
موقع کاشت پیاز حتما دو نکته را رعایت کنید:
اول این‌که سر پیاز حتما رو به بالا باشد وگرنه پیاز برای گلدهی باید یک دور کامل بچرخد و این گلدهی‌اش را به تاخیر می‌اندازد، چون بیشتر مواد غذایی صرف این چرخش و رشد دوباره می‌شود تا گلدهی.
دوم این‌که پیاز را در عمقی بکارید که دو تا سه برابر قطر آن باشد تا از گرما و سرما محافظت شود. بهتر است در کنار محل کاشت یک علامت بگذارید تا بدانید پیاز را کجا کاشته‌اید.
کوددهی
تغدیه گیاه از اول کاشت آن و طی فصل رشد بسیار مهم و ضروری است، چون در صورتی شما یک باغچه شاداب خواهید داشت که گیاهان‌تان از نظر غذایی در تنگنا نباشند. تغذیه به سه روش انجام می‌گیرد:
کود حیوانی
مهم‌ترین اثر این کودها پوک کردن خاک و فضاسازی است، یعنی با این کار خاک فضای لازم برای رشد ریشه فراهم شده و بیشتر گسترش یافته و دنبال غذا می‌رود. همچنین نفوذ آب و هوا به خاک راحت‌تر صورت می‌گیرد. حتی برگ‌های افتاده روی زمین بعد از پوسیدن به مرور زمان به خاک برگ تبدیل شده و جذب خاک می‌شوند.
کود شیمیایی
استاندارد این است که میزان و نوع کود شیمیایی مورد نیاز باغچه با انجام آزمون خاک هر دو تا سه سال یک بار مشخص شود، ولی به‌طورکلی، کود‌های پایه سه کود فسفر، ازت و پتاس هستند. قبل از خرید کود حتما از فروشنده به عنوان کارشناس کمک بگیرید.
کود زیستی
کود زیستی به مواد آلی حاصل از کود‌های دامی، بقایای گیاهی (کود سبز) و بعضی موجودات باکتریایی و قارچی مفید و مواد حاصل از فعالیت آن‌ها گفته می‌شود. از جمله این کودها، کود‌های زیستی فسفردار است که حاوی باکتری‌ها و قارچ‌های مفید حل‌کننده فسفات هستند، چون یکی از مشکلات کود‌های شیمیایی حلالیت کم آن‌ها در خاک و ماندگاری‌شان است، ولی این موجودات با اسیدی کردن خاک یا ترشح آنزیم‌هایی، یون فسفات را از سایر ترکیبات آزاد می‌کنند تا به مصرف تغذیه‌ای گیاه برسند.
نکته: موقع کاربرد این کودها دقت کنید هر باکتری یا قارچی در شرایط فیزیکی خاص از نظر رطوبت، دما و. فعال است، پس باید این شرایط را برایش فراهم کرد تا بتواند به وظیفه‌اش عمل کند. فراهم کردن چنین شرایطی در گیاهان گلدانی نسبت به باغچه‌ها راحت‌تر است.
هرس
هرس را باید به طور اختصاصی برای هر گیاهی و در زمان خاص خودش انجام داد، اما به طور عمومی می‌توان شاخ و برگ و گل‌های خشکیده و آفت زده و پاجوش‌ها را حذف کرد و پرچین‌ها را فرم داد. یادتان باشد چوب‌های خشک را در جایی دور از باغچه نگهداری کنید؛ چون بیشتر آن‌ها به محلی برای لانه کردن آفات و بیماری‌ها تبدیل می‌شوند.
آبیاری
مدیریت مصرف آب یک نکته کلیدی است که همه دوستداران طبیعت باید به آن توجه کنند. ترفند‌های ساده‌ای برای کار وجود دارد از جمله:
فروکردن چند سنگ در کف باغ
با این کار آب کم‌کم به سمت ریشه‌های گیاه هدایت می‌شود و در طولانی‌مدت سنگ‌ها مثل کوه‌های کوچکی عمل کرده و از تبخیر سریع آب جلوگیری می‌کنند. همچنین در زمان بارندگی آب جمع شده بین سنگ‌ها مثل استخر کوچک ذخیره آب عمل می‌کند.
آبیاری قطره‌ای
خودتان ابتکار به خرج دهیدو آبیــاری باغچه را قطــره‌ای کنید. یکی از روش‌های قطره‌ای استفاده از بطری نوشابه سر و ته است. البته در مناطق سرد و معتدل از آبان‌ماه به خاطر بارش باران نیاز به آبیاری نیست.
محافظت از گیاهان
اگر درخت یا درختچه کوچکی دارید حتما از یک چوب در کنار تنه آن به عنوان قیم و تکیه‌گاه استفاده کنید مخصوصا اگر در منطقه‌ای هستید که باد‌های پاییزی شدید است. اگر هم سن درختان باغچه‌ها رو به افزایش است، چند موزاییک اطراف درخت را خالی کنید تا آبیاری‌اش راحت‌تر باشد.
