به همین سادگی اتفاق می افتد و هنگامی که خارجی ها از فرودگاه خارج می شوند در اطراف بزرگراه سگ های ولگرد بیماری را می بینند که گرسنه هستند و برخی هم هار؛ سگ هایی که ممکن است به خودروهای این مسافران هم حمله یا خودروهای آنها را دنبال کنند.
زنده گیری سگ های ولگرد؛ موضوعی که چند متولی دارد و هر متولی توپ را در زمین دیگری می اندازد؛ شهرداری تهران، شهرداری های شهرهای جنوب شهر تهران، مسئولان سایت دفن زباله و نهادهای دولتی متولی اند و همه و همه از اشکال های این روند بیمار زنده گیری سخن می رانند اما در عمل این پدیده همچنان بیمار است و به نظر می رسد زنده گیری سگ های بی صاحب هم بی صاحب مانده است.
به نظر می رسد نه تنها ارتباط مناسب سیستماتیک بین شهرداری های شهرهای جنوب تهران با شهرداری پایتخت وجود ندارد بلکه آنها همدیگر را مقصر و کم کار معرفی می کنند.
مسئولان شهرهای جنوب تهران همچنین از آنچه سرریز مشکلات ناشی از پایتخت به این شهرها می خوانند گلایه می کنند.
اما آنچه در این وسط همچنان به عنوان حلقه مفقوده باقی مانده رهاسازی سگ های ولگرد و روند بیمار زنده گیری و رهاسازی سگ های بی صاحب کلانشهر تهران و حتی دیگر شهرستان های همسایه پایتخت است که مشکلات فراوانی را برای مردم این خطه ایجاد کرده و در مجموع اگر بخواهیم قضاوتی کنیم بیراه نیست که بگوییم اراده و برنامه مشخصی برای حل این مشکل وجود ندارد.
واقعیت موجود اینکه زنده گیری سگ های بدون صاحب تهران و عقیم سازی در مجتمع پردازش آرادکوه و ایجاد دورباطل با رهاسازی در مناطق جنوبی شهر به عنوان قصه ای پرغصه گریبان مردم شهرهای جنوبی تهران را همچنان گرفته و ساکنان شهرهای کهریزک، باقرشهر و حسن آباد فشافویه علاوه بر تحمل دفن هزاران تن زباله، میلیون ها مترمکعب فاضلاب، انتقال اموات و مشاغل مزاحم باید آسیب های ناشی از سگ های بدون صاحب را نیز تحمل کنند.
پرسه سگ ها در مناطق مسکونی علاوه بر ایجاد رعب و وحشت حتی می تواند مشکلات زیست محیطی را به همراه داشته باشد و مسافرانی که از فرودگاه امام خمینی(ره) وارد کشور می شوند با صحنه های ناهنجاری مواجه می شوند، چرا که سیمای محورهای تردد مسافران را بسیار زشت کرده است.
خبرنگار ایرنا در گفت و گو با مسئولان شهری به بررسی این معضل پرداخته ضمن اینکه با حضور در این شهرها از نزدیک شاهد پرسه سگ های پلاک دار در سطح شهرهای جنوب تهران بود.
** جنوب پایتخت جولانگاه سگ ها
شهردار کهریزک در گفت و گو با خبرنگار ایرنا جولان سگ ها در این شهر را معضلی جدید خواند و گفت: کهریزک به علت پراکندگی زیاد و زمین های کشاورزی، وجود کشتارگاه و مراکز صنعتی به جولانگاه سگ های پرسه زن تبدیل شده که زندگی شهروندان را تحت تاثیر قرار داده است.
علی نعمت زاده ادامه داد: بر اساس شنیده های مردمی پیمانکارانی که مسئول جمع آوری سگ های پرسه زن هستند در انجام وظیفه خود کوتاهی و این سگ ها را بعد از جمع آوری از پایتخت و دیگر شهرهای همجوار مانند اسلامشهر و واوان در زمین های کشاورزی کهریزک آزاد می کنند.
وی ادامه داد: تنها مرکز زنده گیری و نگهداری سگ های پایتخت در مجتمع پردازش زباله آرادکوه قرار دارد و شواهد نشان می دهد این مرکز آن طور که باید فعال نیست.
شهردار کهریزک با بیان اینکه شهرداری ها متولی اصلی جمع آوری سگ های پرسه زن هستند گفت: متاسفانه این وظیفه نه تنها در پایتخت بلکه در بسیاری از شهرها بخوبی انجام نشده است.
وی ادامه داد: با توجه به ازدیاد این سگ ها در این منطقه از بسیاری از سمن ها (سازمان های مردم نهاد) تقاضا کرده ایم با ما همکاری کنند، اکنون سه سمن در این زمینه با شهرداری کهریزک همکاری دارند و از تجربیات یکدیگر استفاده می کنیم.
نعمت زاده یادآور شد: عوامل ۱۳۷ این شهرداری نیز آمادگی لازم را برای زنده گیری سگ ها دارند.
وی با بیان اینکه کنترل و زنده گیری این سگ ها دیگر کارساز نیست افزود: برای حل دائمی این مشکل باید قانونی جدید در شهرداری ها تصویب و در تمام کشور اجرا شود.
شهردار کهریزک با بیان اینکه نحوه برخورد با این حیوانات مناسب نیست گفت: هرچند شهروندان این حیوانات را دیگر نمی پذیرند ولی همین حیوانات در جاهایی دیگر به عنوان سگ گله استفاده می شوند.
وی ادامه داد: سگ ها به عنوان حیوانی که نیاز به حریم دارند اگر بموقع تغذیه، واکسیناسیون و عقیم شوند براحتی در کنار انسان ها زندگی می کنند.
بخش کهریزک از توابع شهرستان ری، از شمال به بهشت زهرا(س)، از غرب به اتوبان تهران ـ قم، از شرق به باقرشهر و از جنوب به شهر حسن آباد فشافویه محصور شده است.
** شهرداری ها متولی جمع آوری
این درحالی است که به گفته مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران بر اساس بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری ها جلوگیری از شیوع بیماری های قابل انتقال حیوانی در شهرها، اعلام آن به وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی، دفع حیوانات بلاصاحب و مضر که در شهر پرسه می زنند از وظایف شهرداری ها به شمار می رود.
به گزارش ایرنا هر ساله در شهرداری ها، ستاد اتلاف حیوانات ناقل بیماری یا سگ های بلاصاحب و مضر با عضویت دادستان یا نماینده او و نیز دستگاه های اجرایی مانند حفاظت محیط زیست، بهداشت و درمان، نیروی انتظامی و دامپزشکی تشکیل می شود.
اما چند سالی است با ابلاغ بخشنامه کنترل حیوانات ناقل بیماری در شهرها توسط سازمان شهرداری ها و دهیاری ها، اتلاف حیوانات ناقل بیماری مانند سگ، ممنوع و مقرر شده شهرداری ها برای جلوگیری از گسترش امراض ساریه حیوانی از طریق حیوانات ناقل بیماری با استفاده از سلاح های بیهوشی اقدام و سپس با ایجاد مرکز نگهداری حیوانات، آن حیوان را به آنجا انتقال دهند و نگهداری کنند.
** کتمان رهاسازی در جنوب پایتخت
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از وظایف این شرکت، کنترل جمعیت جانوران شهری است که جمع آوری سگ های بلاصاحب را نیز شامل می شود؛ هرچند این وظیفه با حوزه ماموریتی این شرکت همخوانی ندارد ولی یک تکلیف است که باید انجام شود.
فرهاد افشار در مورد روند کنترل این پدیده گفت: در سال های گذسته ساچمه زنی و استفاده از غذای مسموم مرسوم بود که اکنون مسیر دیگری برای کنترل این جمعیت در نظر گرفته شده و آن هم زنده گیری و عقیم سازی است.
وی افزود: سگ ها پس از زنده گیری توسط اکیپ های شهرداری به مرکز نگهداری در مجتمع آرادکوه کهریزک منتقل می شوند و در یک بازه زمانی دو هفته ای به زندگی سگ های بیمار خاتمه می دهند.
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران عنوان کرد: اکیپ های زنده گیری سگ های بلاصاحب در ۱۰ منطقه شهرداری تهران فعال است که روزانه ۵۰ قلاده سگ را زنده گیری و به تنها مرکز عقیم سازی در آرادکوه کهریزک منتقل می کنند.
وی افزود: اکنون ۱۰ اکیپ پنج نفره در شهر تهران و یک اکیپ نیز محدوده بهشت زهرا(س) را کنترل می کنند.
افشار در مورد مرکز جمع آوری آرادکوه نیز اظهارداشت: این مرکز توسط بخش خصوصی اداره می شود و توسط تعدادی دامپزشک سالانه در حدود ۱۵ هزار سگ بلاصاحب را عقیم می کند.
**هزینه های عقیم سازی
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران عنوان کرد: سگ های قابل درمان در این محل مداوا، پس از عقیم سازی دوره نقاهت را طی می کنند و بعد از پلاک گذاری رها می شوند.
افشار گفت: پروسه عقیم سازی هر قلاده سگ چهار میلیون ریال هزینه دارد و با توجه به مشکلات مالی شهرداری هزینه ای قابل توجه است.
وی از راه اندازی مرکزی دیگر برای نگهداری و عقیم سازی سگ های بلاصاحب در ضلع غربی منطقه چهار شهری خبر داد و گفت: این مرکز با همکاری سمن ها و شهرداری منطقه چهار در غرب سوهانک تا دو ماه آینده راه اندازی می شود.
** دور باطل زنده گیری
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران در پاسخ به این پرسش که سگ ها بعد از عقیم سازی در کجا رها می شوند اظهارداشت: رهاسازی توسط پیمانکار انجام می شود و مکان آن هم مشخص نیست و از آنجا که این مرکز در محدوده کهریزک و حسن آباد قرار دارد بیشتر در معرض خطر است.
وی در ادامه از نبود همکاری شهرداری های شهرهای جنوبی تهران با شهرداری تهران نیز گلایه و بیان کرد: شهرداری های شهرهای اقماری تهران کنترل جامعی بر این موضوع ندارند و در این زمینه با شهرداری تهران همگام نیستند.
شهرهای باقرشهر، کهریزک، حسن آباد در جنوب تهران دارای شهرداری مستقل از تهران هستند.
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران افزود: در صورتی که این شهرداری ها همکاری لازم را داشته باشند در روندی سه ساله این معضل حل خواهد شد و نبود همکاری این روند را طولانی کرده است.
** پلاک های سگ ها دلیل بر رهاسازی
خبرنگار ایرنا در ادامه این گزارش در بخشداری کهریزک حضور یافت و بخشدار نیز از پلاک هایی رونمایی کرد که بعد از عقیم سازی در مجتمع آرادکوه بر گوش های سگ ها نصب می شود.
حسین توکلی اظهارداشت: سگ های بلاصاحب بعد از زنده گیری و عقیم سازی توسط پیمانکاران شهرداری پلاک کوبی و سپس در بیابان ها و مزارع شهرهای جنوبی پایتخت رها می شوند.
وی تعداد این سگ ها را در این منطقه زیاد خواند و گفت: روزانه تعداد زیادی در تصادفات جاده ای کشته می شوند و این پلاک ها نیز شواهد این مدعاست.
بخشدار کهریزک روند زنده گیری سگ ها را به دور باطل تشبیه و بیان کرد: پیمانکاران شهرداری بعد از مراحل زنده گیری و عقیم سازی آنها را در بیابان های جنوب تهران آزاد و چرخه زنده گیری را دوباره تکرار می کنند غافل از اینکه در اجرای این طرح سرمایه های زیادی هزینه شده است.
وی ادامه داد: در هر صورت سگ های بلاصاحب در این منطقه مشکلات زیست محیطی بسیاری را برای ساکنان ایجاد کرده زیرا بعضی از این سگ ها ناقل بیماری هاری و پوستی هستند و مردم این منطقه همواره در معرض خطر قراردارند.
توکلی با بیان اینکه شهرداری متولی اصلی جمع آوری سگ های بلاصاحب است گفت: متاسفانه این وظیفه نه تنها در پایتخت بلکه در بسیاری از شهرها بخوبی انجام نشده است.
وی گفت: مشکلات و معضلات شهر تهران مربوط به همان محدوده است و نباید این کلانشهر مشکلات خود را به مناطق حاشیه نشین و اطراف تهران منتقل کند.
** معضل کلانشهر بر دوش شهرهای جنوب
بخشدار حسن آباد فشافویه نیز در ادامه این گزارش از سرازیر شدن مشکلات کلانشهر تهران به سمت شهرهای جنوبی پایتخت انتقاد و بیان کرد: رها سازی سگ های بلاصاحب یکی از معضلات تهران است که به این منطقه سرازیر و روزانه سگ های زیادی در اطراف این شهر جنوبی پایتخت رها می شوند.
صالح ضیایی ادامه داد: انتقال روزانه بیش از هشت هزار تن زباله از شمالی ترین نقاط تهران، حتی لواسانات، سرازیر شدن ۴۰۰ میلیون مترمکعب فاضلاب تهران، انتقال اموات و مشاغل مزاحم در قالب طرح ساماندهی، اسکان متکدیان و معتادان خطرساز از دیگر معضلات کلانشهر تهران است که توسط شهرهای جنوبی ساماندهی می شود.
وی اضافه کرد: شهرهای جنوبی تهران به محلی بدون مزاحمت و بی هزینه برای سرازیر مشکلات و مخاطرات موجود در شهر تهران تبدیل شده اند.
بخشدار حسن آباد فشافویه گفت: مکاتبه هایی با شهرداری تهران در مورد رهاسازی سگ های ولگرد انجام شده است اما تاکنون اقدامی در این مورد انجام نشده و اگر این معضل زیست محیطی توسط شهرداری تهران حل نشود به صورت قانونی و از طریق قوه قضاییه پیگیری خواهیم کرد.
وی عنوان کرد: جاده چرمشهر، جاده قدیم قم و بیابان های اطراف حسن آباد انگار به مکان امنی برای رهاسازی سگ های بلاصاحب تبدیل شده و پرسه این سگ ها در مسیر فرودگاه امام خمینی(ره) که محل تردد مسافران خارجی است زیبنده نیست.
حسن آباد فشافویه از توابع شهرستان ری متشکل از ۳۷ روستا و با ۷۰ هزار نفر جمعیت در ۳۰ کیلومتری جنوب شهرری و در مسیر جاده قدیم تهران – قم قرار دارد.
** معضلی ماندگار
همانطور که مرور سخنان متولیان ساماندهی سگ های بی صاحب نشان می دهد عزم جدی برای حل مشکل سگ های ولگرد بویژه در جنوب پایتخت مشاهده نمی شود یا این مشکل را در قد و قواره خودش نمی بینند.
شهرستان ری (به مرکزیت شهرری) با جمعیتی بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در جنوب استان تهران واقع شده که دارای پنج شهر شهرری، باقرشهر، کهریزک، قیامدشت و حسن آباد است.
