راگانیوز- بازار تاریخی ری یادگار ماندگار سالیان دور که معرف تاریخ و تمدن و معماری اصیل اسلامی ایرانی است که به همت محمد تقی خان فراهانی (امیرکبیر) در دوران قاجاری دوباره مرمت و بازسازی شد.
تاریخ پیدایش شهر ری به زمان اقوام آریایی می رسد و ری از تمام شهرهای ماد بزرگتر بود.
ˈریˈ در لغت به معنای شهر سلطنتی است و ساکن و اهل ری را رازی می نامند.
ری در دوره ای پایتخت ایران بوده است ، این شهر در طول تاریخ به نام مختلف ˈ راگا، رغه، ارشکیه، رام اردشیر، ام البلاد، ری شهر، شیخ البلاد و محمدیهˈ خوانده می شده است .
بنابر آنچه که در اوستا آمده شهر ری سیزدهمین شهری است که در جهان ساخته شده و تاریخ سکونت در این شهر به سه هزار سال پیش از میلاد برمی گردد.
ˈرضا نوری شادمهانیˈ باستان شناس و مدرس دانشگاه روز پنجشنبه در این خصوص بازار شهر ری به خبرنگار ایرنا گفت: بازار کلمه ای با ریشه پهلوی ساسانی است و این امر نشان دهنده نقش بازار و تعدد آن از دیرباز در فرهنگ معماری این سرزمین کهن و تاریخ است.
وی افزود: بطور قطع موقعیت جغرافیایی و اهمیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ملک ری در طول تاریخ دلیلی بر جایگاه برجسته و تاثیر گذار آن بر بازارهای سایر کشورهای است.
شادمهانی اظهار کرد: در دوره ناصری (قاجار) مرمت آثار تاریخی مورد توجه قرار گرفت که شاید دلیل آن وجود وزیر با لیاقت ناصرالدین شاه ˈامیر کبیرˈ بود.
وی تاکید کرد: بر خلاف شاه قاجار که علاقه بسیاری به معماری غربی از خود نشان میداند امیر کبیر در صدد پیوند معماری با گذشته و سبک های معماری ایرانی بود.
این باستان شناس تاکید کرد: در قدیم بازارها بطور معمول در کنار مسجد جامع شهرها ساخته می شدند به دلیل اینکه بیشترین رفت و آمد در نزدیکی آنجا صورت می گرفت و همین تردد شهروندان و تجار سایر شهرها سبب رونق بازار می شد.
وی با بیان اینکه بازار ری دارای یک راسته اصلی و یک چهارسوق در مرکز است، گفت: این بازار در امتداد شمالی جنوبی صحن حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) قرار گرفته که میانه بازار را چهار سوقی با پوشش گنبدی تشکیل می دهد.
شادمهانی ، با اشاره به اینکه این بازار از غرب به راسته کاروانسرا دو قلو و از شرق به میدان کوچک متصل می شود، اظهار داشت: بازار ری در سال های گذشته یکی از مراکز فروش ادویه، داروهای گیاهی و کالاهای تجاری بود که جاده ابریشم وارد ˈریˈ می شد و این بازار اکنون نیز یکی از مراکز مهم خرید شهر به شمار می رود.
به گفته وی ، بازار قدیم ری طی سال های گذشته بارها بازسازی شده و آخرین مرمت بازار، دو یا سه سال پیش انجام و زمزمه هایی در مورد تجدید این بنا و نوسازی آن شده است، اما به خاطر قدمت ارزشمند آن هر اقدامی در این مورد رد شده است.
*** شهرت ری
شهرت اصلی شهر ری بیشتر به خاطر وجود بارگاه عبدالعظیم حسنی (ع) در آن است ضمن اینکه این شهر از قدیمی ترین مناطق کشور نیز به شمار رفته، آثار باستانی فراوانی را در خویش جای داده است.
در واقع شهرری را می توان مادر تهران دانست اما با گسترش تهران و انتخاب آن به عنوان پایتخت، از توجه به شهر ری کاسته شد اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی تغییرات و تحولات بسیاری در بافت شهری و معماری منطقه بوجود آمد به طوریکه چهره شهر کاملا دگرگون شد و مراکز متعدد فرهنگی، تفریحی و اجتماعی در آن تاسیس و نقاط مختلف شهر به وسیله خیابان های مدرن، بزرگراه و پل های روگذر و زیرگذر به هم متصل شد.
نزدیکی شهرری به حرم مطهر امام راحل و فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) و قرارداشتن پالایشگاه تهران در محدوده آن اهمیت استراتژیک منطقه را دو چندان کرده است.
کوچه های انتهای خیابان عظیم آباد شهر ری را تا چندی پیش، سر کوره ها می نامیدند چرا که در اطراف این محله کوره های آجرپزی بود.
مسافران داخلی و خارجی و شهروندان تهرانی ˈکهنه بازار ریˈ را به خاطر فضای سنتی اش دوست دارند، ادویه و داروهای گیاهی هنوز از مهمترین محصولات این بازار است و بیشتر اجناسی که در این بازار به فروش می رسد نقره جات، سجاده ها و لوازم مورد نیاز حجاج و داروهای گیاهی است.
این بازار نیز دست خوش تغییر سنت به سوی صنعت شده و تعدادی از مغازه ها نیز به فروش اجناس واردتی و بی کیفیت خارجی از جمله پوشاک، گوشی های تلفن همراه، اسباب بازی کودکان، لوازم صوتی و تصویری و لوازم خوراکی مانند انواع سوهان، گز و آب نبات های رنگی اختصاص پیدا کرده است.
هنوز مردم پایتخت صدای زنگ سر در مغازه های کبابی و بستنی فروشی این بازار را به گوش دارند و از آنجا که کباب، سبزی، کاهو پیچ و ماست شهرری همیشه شهرت داشته و همین امر موجب شده هنوز برخی از اهالی قدیمی تهران وقتی برای زیارت شاه عبدالعظیم حسنی (ع) به ری سفر می کنند سری به رستوران های حومه بازار می زنند.
در کنار این کهنه بازار یک بازار جدید نیز احداث شده به نام ˈبازار بزرگ ریˈ که کالاهای آن صنعتی و جدید است که این امر باعث شده تا مشتریان با سلیقه های مختلف از شهرری دست خالی به خانه های خود برنگردند.
